Мектеп басшыларына !
24.12.2009 ж.
Ақтөбе облыстық планетарийі 2010 жылдың ақпан айында Қазақстандық астрофизик С.О.Обашев атындағы ІІ Астрономиялық олимпиада өткізуді жоспарлауда.Олимпиадаға қала мектептерінен 5-6-7 класстар арасынан астрономия ғылымына қызығушылығы бар дарынды оқушыларды қатысуға шақырады.
Олимпиаданың өткізілген уақыты мен тәртібі қосымша ұсынылған.
Әдіскер:Ескалиева Г.Т.
АКТЮБИНСКИЙ ОБЛАСТНОЙ ПЛАНЕТАРИЙ
Заочный тур II – ой Астрономической олимпиады им. С. О. Обашева
В 2010 году астрономическая олимпиада посвящена памяти
САКЕНА ОБАШЕВИЧА ОБАШЕВА
(13. 12. 1931 – 13. 12. 2005)
Талантливый ученый, доктор физико – математических наук, профессор С. О. Обашев, внес огромный вклад в развитие астрономической науки в Казахстане. Родился в Темирском районе Актюбинской области.
С 1953 г. работал в Астрофизическом институте, где начал свою научную деятельность под руководством академика В.Г.Фесенкова, а затем проходил аспирантуру в Крымской АО под руководством академика А.Б. Северного.
Под руководством С.О. Обашева и его активном участии была построена Высокогорная солнечная обсерватория в районе Большого Алматинского озера, оснащенная телескопами для исследований физики всех слоев солнечной атмосферы. С. О. Обашев по праву считается организатором научных исследований отдела физики Солнца и Солнечной обсерватории. Им опубликовано около 80 научных статей по астрономии, некоторые из них вошли в справочный фонд мировой науки.
Правила проведения заочного тура II – ой астрономической олимпиады
1. Основными целями проведения олимпиады являются повышение интереса
школьников к астрономическим наукам и дальнейшее углубленное изучение
предмета.
2. Для участия в олимпиаде приглашаются учащиеся 5 - 6 - 7 классов городских
школ, проявляющие активный интерес к астрономическим знаниям. Общее
количество участников с каждой школы - не более 10 человек.
3. Заочный тур олимпиады будет проходить с 25 декабря 2009 г. по 25 января 2010 г.
Участникам заочного тура для решения предлагается несколько астрономических
задач, разной сложности. Готовые ответы должны быть оформлены на листах
белой бумаги (формат А4) в печатном виде. Рисунки и схемы должны быть
выполнены аккуратно, с помощью циркуля, линейки и карандаша. Отдельно на
титульном листе, необходимо указать: Ф. И. О. участника, школа, класс, домашний
телефон; Ф. И. О. учителя, подготовившего участника и контактный телефон.
(листы с ответами не подписывать, работа остается анонимной).
При оформлении следует придерживаться следующей последовательности:
приводится текст задачи или вопроса, затем решение или ответ на вопрос.
4. Участники заочного тура, набравшие наибольшее количество баллов, участвуют
далее в очном туре, которая пройдет в феврале 2010 г. (дата и время сообщается
дополнительно).
Работы необходимо предоставить до 25 января 2010 г. в Областной планетарий по адресу: г. Актобе, ул. Жанкожа батыра, 50 А.
Список участников от школ необходимо предоставить до 10 января 2010 г.
по факсу: 211- 322 или по вышеуказанному адресу.
Задания заочного тура II – ой Астрономической олимпиады 2010 г.
5 класс
1. Мог ли астроном до изобретения телескопа
составить карту Луны? Ответ поясните.
2. На какой географической широте в день летнего
солнцестояния высота Солнца над горизонтом
наибольшая?
3. Какое время суток изображено на рисунке?
Ответ поясните.
4. Выпишите из приведенного списка слова, являющиеся
названиями созвездий: Ящерица, Лебедь, Рак, Щука,
Гидра, Орион, Лира, Кассиопея, Кит, Малый Тигр, Лев, ______________________
Большой Пес.
5. Нарисуйте созвездие Ориона. Назовите, граничащие с ним созвездия. Что еще вы
можете рассказать об этом созвездии?
6 класс
1. Наблюдатели ещё две тысячи лет назад отмечали, что земная тень на диске Луны
всегда имеет форму круга. Какой вывод о форме Земли сделали античные ученые, на
основании этого факта?
2. На каких широтах наблюдаются самые короткие сумерки? Ответ объясните.
3. В какой стороне горизонта осенью с вечера наблюдается в наших широтах, растущая
Луна? Ответ поясните, нарисуйте рисунок.
4. Опишите вид звездного неба на 22 декабря в 21 час по местному времени, для
наблюдателя, живущего в городе Актобе.
5. Какая планета и каким образом была открыта спустя, более, чем две сотни лет после её
первого наблюдения? Что вы можете рассказать об этой планете?
7 класс
1. Дайте краткую характеристику системы мира Птолемея
и Коперника. Назовите два принципиальных недостатка,
которые были присущи обеим моделям мира?
2. Происходит ли на Марсе смена времен года, и если -
да, то, как проявляются сезонные изменения на
поверхности планеты, впервые обнаруженные В. Гершелем?
3. 3 ноября 2009 года можно было увидеть Луну такой,
какой она показана на рисунке. Нарисуйте примерный
вид Луны, которую она имела через 3 недели после
этого. В какое время суток она была видна в нашей
области? В какой части горизонта? _______________________
4. Опишите вид звездного неба на 22 июня в 23 часа по местному времени для
наблюдателя, живущего в городе Актобе.
5. Что ближе к Земле — Млечный Путь или Туманность Андромеды? Ответ объясните.
АКТӨБЕ ОБЛЫСТЫҚ ПЛАНЕТАРИЙІ
С. О. Обашев атындағы II Астрономиялық олимпиаданың сырттай туры
2010 жылы өтетін астрономиялық олимпиада
САКЕН ОБАШҰЛЫ ОБАШЕВТЫҢ
құрметіне арналады
(13. 12. 1931 – 13. 12. 2005)
Талантты оқымысты, физика-математика ғылымдарының докторы, профессор С.О.Обашев Қазақстанда астрономиялық ғылымды дамытуда үлкен жетістіктер әкелді. Ол Ақтөбе облысының Темір ауданында дүниеге келді.
1953 жылдан бастап Астрофизикалық институтта жұмыс істей жүріп академик В.Г.Фесенковтың жетекшілігімен өзінің ғылыми еңбегін бастады. Кейін А.Б.Северныйдың жетекшілігімен Қырым астрофизика обсерваториясына аспирантураға түсті.
С.О.Обашевтың басшылығымен Іле Алатауы қойнауында теңіз деңгейінен 3000 м. биіктікте Күннің құбылуын зерттеу мақсатында арнайы обсерватория ұйымдастырылды. 1954, 1968 жылдары күн тұтылуын бақылайтын экспедицияға басшылық етті. 1987 жылы Алматыда Күн физикасы жөніндегі Бүкілодақтық конференция өткізуге мұрындық болды. Ол 80-ге жуық ғылыми еңбектердің, бір монографияның, жаңалықтардың авторы.
ІІ-ші астрономиялық олимпиаданың сырттай турының өткізілу ережесі
-
Олимпиаданы өткізудің негізгі мақсаты – оқушылардың астрономиялық білімге деген қызығушылығын арттыру және де осы пәнді тереңірек меңгеруге үйрету.
-
Олимпиадаға астрономиялық білімді үйренуге белсенділігі мол, қызығушылығы бар қала мектептерінен 5-6-7 сынып оқушылары қатыса алады. Әрбір мектептен олимпиадаға қатысатын оқушылардың жалпы саны – 10 оқушыдан аспау керек.
-
Олимпиаданың сырттай туры 25.12.2009 ж. – 25.01.2010 ж. аралығында өтеді. Сыртай турға қатысушыларға күрделілігі әртүрлі бірнеше астрономиялық есептер беріледі. Дайын жауаптар ақ бет қағазға (формат А4) терілген түрде тапсырылады. Суреттер мен схемалар циркульдің, сызығыш пен қарандаштың көмегімен мұқият орындалуы қажет. Жеке ақ бет қағазға қатысушының аты-жөні, мектебі, сыныбы, үй телефоны, қатысушыны дайындаған мұғалімнің аты-жөні мен байланыс телефоны міндетті түрде көрсетілуі керек, (жауап парағына қатысушының аты-жөні жазылмауы керек, тапсырма жарияланбайды).
Толтыру кезінде мыналарды еске сақтау керек:
Алдымен есептің немесе сұрақтың мәтіні, содан кейін есептің шешуі немесе сұрақтың жауабы жазылады.
-
Ең үлкен ұпай алған сырттай турға қатысушы келесі 2010 жылдың ақпанында өтетін екінші турға қатыса алады (күні мен сағаты қосымша хабарланады).
2010 жылдың 25-ші қаңтарына дейін тапсырмаларды тапсыру керек. Облыстық планетарийге, мына мекен-жайға: Ақтөбе қаласы, Жанқожа батыр көшесі, 50А.
2010 жылдың 10-шы қаңтарына дейін мектептерден қатысушылардың тізімін тапсыру керек. Факспен: 211-322 немесе жоғарыда көрсетілген мекен-жайға.
ІІ-ші астрономиялық олимпиаданың сырттай турының тапсырмалары.
5 класс
-
Астроном телескоптың ашылуына дейін Айдың картасын
құрастыра алады ма? Жауабыңды түсіндір.
-
Күн жазғы күн тоқырауы күні қай географиялық ендікте
көкжиектен биікке көтеріледі?
-
Суретте тәуліктің қай мезгілі көрсетілген? Жауабыңды түсіндір.
-
Келтірілген тізімнен шоқжұлдыз атауын білдіретін
сөздерді жазып ал: Кесіртке, Аққу, Шаян, Шортан, Гидра,
Үшарқар – Таразы, Лира, Қарақұрт, Кит, Кіші Тигр, Арыстан,
Үлкен Арлан.
-
Үшарқар – Таразы шоқжұлдызының суретін сал. Онымен
шектесетін шоқжұлдыздарды ата. Бұл шоқжұлдыздар туралы не білесің?
6 класс
-
Бақылаушылар, осыдан 2 мың жыл бұрын Айдың бетіне түскен Жер көлеңкесі дөңгелек пішінді екенін байқаған. Бұл мәліметті пайдаланып ертедегі оқымыстылар Жердің пішіні туралы қандай қорытынды шығарған?
-
Қандай ендіктерде ең қысқа ымырт (іңір) байқалады? Жауабыңды түсіндір.
-
Күзде біздің ендігімізде кешкілік өсіп келе жатқан Ай көкжиектің қай тұсынан көрінеді? Жауабыңды түсіндір, суретін сал.
-
Ақтөбе қаласында тұратын бақылаушы үшін 22 желтоқсанда жергілікті уақытпен 21 сағатта байқалатын жұлдызды аспан көрінісін сипатта.
-
Қай планета бірінші бақыланғаннан екі жүз жылдан кейін қандай тәсілмен анықталды? Бұл планета туралы не айта аласыз?
7 класс
-
Птолемей мен Коперниктің дүние жүйесіне қысқаша сипаттама
бер. Келтірілген екі дүние үлгілеріндегі жіберілген негізгі
қателіктер.
-
Марста жыл мезгілдерінің алмасуы болады ма, егер болса,
онда планета бетінен В.Гершель анықтаған бірінші маусымдық
өзгерістер қалай байқалды?
-
2009 жылдың 3 қарашасында Ай суретте көрсетілгендей болады.
Үш апта өткеннен кейінгі Айдың көрінісінің суретін шамамен
салыңыздар. Ай, бұл кезде біздің облысымызда тәуліктің қай
мезгілінде байқалды? Көкжиектің қай бағытында болады?
-
Ақтөбе қаласында тұратын бақылаушы үшін 22 маусымда жергілікті уақытпен 23 сағатта байқалатын жұлдызды аспан көрінісін сипатта.
-
Құс жолы мен Андромеда тұмандығының қайсысы Жерге жақын орналасқан? Жауабыңды түсіндір.
Достарыңызбен бөлісу: |