Нұр-сұлтан қаласы әкімідігінің

Көміртек

Көміртек периодтық жүйенің 2-периодында орналасқан, реттік нөмірі 6, салыстырмалы атомдық массасы 12,04. Оның атомының электрондық құрылысы 1s²2s²2p². Оған -4, +2, +4 тотығу дәрежелері тән.

Көміртектің алмаз, графит, карбин, фуллерен сияқты аллотропиялық өзгерістері белгілі.Қалыпты жағдайда көміртек инертті болғанымен, жоғары температурада әр түрлі заттармен реакцияға түседі.
Химиялық реакцияларда көміртек тотықсыздандырғыш та, тотықтырғыш та қасиет көрсетеді.

1. Көміртек шала жанғанда түзілетін,адам өміріне қауіпті қосылыс

   
   

1. иіс газы

   
   

2. көмірқышқыл газы

   
   

3. метан
   

4. аммиак
   

5. карбин
   

2. Көміртектің массалық үлесі 75%,сутектің массалық үлесі 25 % болатын көміртектің сутекті қосылысының формуласы мен атауы

   
   

1. 
   
   C₂ H ₆
   
2. 
   
   CH₄
   
3. 
   
   C₃ H ₈
   
4. 
   
   C₅ H₁₀
   
5. 
   
   C₄ H₁₀
   

3. Көміртектің аллотропиялық түрөзгерісі

   
   

1. оттек
   

2. қызыл фосфор
   

3. графит
   

4. озон
   

5. ақ фосфор

   
   

4.30 г көмір жанғанда көлемі 44,8 л (қ.ж.) көміртек (IV) оксиді түзіледі. Көмірдегі көміртектің массалық үлесін есептеңдер.

A) 90%
B) 80%
C) 70%
D) 87%
E) 96%

Биология

Көру мүшесінің құрылысы

Адам үшін негізгі сезім мүшесіне көру жатады. Қоршаған әлем туралы ақпараттардың басым бөлігін көру арқылы қабылдаймыз.Оның сезімтал жасушалары-фоторецепторлар. Ол заттардан шағылысқан жарықты қабылдайды. Көздің құрамына қосымша бөліктері: қабақ, қас, кірпік, жас безі, көз бұлшықеттері, көз немесе көз алмасы кіреді. Көз алмасы үш қабық пен «оптикалық жүйеден» тұрады. Сыртқы бірінші қабығы- тығыз дәнекер ұлпасынан тұратын – ақ қабық. Ол екі қабыққа бөлінеді: ақ қабық пен қасаң қабық. Ортаңғы екінші қабық- тамырлы қабық. Оның көптеген ұсақ қан тамырлары көзді қоректік заттармен және оттекпен қамтамсыз етеді. Ішкі үшінші қабық -тор қабық. Онда жарыққа сезімтал рецепторлар орналасқан. Бұл заттардан шағылысқан жарық сәулелері түскен кезде қозу пайда болатын жүйке талшықтары- жүйке импульсі.

1. Суретте көз бұршағы көрсетілген сан:

   
   

   1. 11
      

   2. 15
      

   3. 5
      

   4. 4
      

   5. 8
      

2. Сезімтал жасушалар:
   

1. оптикалық жүйе

   
   

2. қарашық
   

3. нейрон денесі
   

4. фоторецепторлар

   
   

5. нейрон ядросы

   
   

3. 5 санымен көрсетілген көздің мүшесі:

   
   

1. ақ қабық

   
   

2. нұрлы қабық

   
   

3. торлы қабық

   
   

4. тамырлы қабық

   
   

5. шыны тәрізді дене

   
   

4. Жарықты өткізіп, көзді ұсақ бөлшектерден қорғайды

   
   

1. нұрлы қабық

   
   

2. оптикалық жүйе

   
   

3. фоторецепторлар

   
   

4. қасаң қабық

   
   

5. көзбұршақ