Ответы I тура областной заочной школы олимпийского резерва румцдо "Ертіс дарыны" на 2015-2016 учебный год биология 8-9 класс



Дата09.06.2016
өлшемі196.34 Kb.
#124933
Ответы I тура областной заочной школы олимпийского

резерва РУМЦДО "Ертіс дарыны" на 2015-2016 учебный год
БИОЛОГИЯ
8-9 класс
1. Плоды и семена растений могут распространяться различными способами

А) при помощи ветра; 2, 3, 8, 9, 12, 14, 15

В) цепляющиеся и вонзающиеся плоды; 4, 6, 7, 10, 13

С) при помощи птиц 1, 5, 11

Даны плоды: 1. облепихи, 2. ковыля; 3. козлобородника; 4. люцерны; 5. вишни; 6. устели-поле; 7. лопуха; 8. одуванчика; 9. джузгуна; 10. дурнишника; 11. ирги; 12. клена;

13. репяшки; 14 ивы; 15. липы.

Соотнесите способы распространения и плоды. Формы ответа: А …. (цифры или названия растения).
2. Назовите типы приспособлений у растений: 1. плоды и семена: а) клена; б) одуванчика; в) рябины; г) бешенного огурца; д) лопуха; 2. саксаула; 3. кактуса; 4. венерины мухоловки. Какое значение имеют эти приспособления? Перечислите признаки, которые сформировались у саксаула и кактуса к жизни в условиях пустыни.

Заполните таблицу:


Приспособления у растений (другие примеры)


Органы растений.

Название растений



Приспособление

Характеристика.

Биологическое значение.



1. Корни







2. Стебель, побег







3. Листья







4. Цветки







5. Плоды и семена






1. плоды и семена:

а) У плодов клена имеются большие крыловидные придатки. Крылатые семена характерны для клена, асимметричное однобокое крыло. Крылатки при падении вращаются. Плод клена распадается на две части, каждая из которых имеет крыловидный вырост. Опадая, половинки плодов быстро вертятся в воздухе, что замедляет их падение на землю; ветром они могут быть унесены далеко в сторону от дерева, на котором созрели.

б) у одуванчика - всего одно семя и хохолок из белоснежных волосков, сидящих на сильно вытянутом носике, «парашютики».

в) у рябины – плоды, с сочным околоплодником распространяются птицами, млекопитающими. Семена, находящиеся в сочных плодах, пройдя через кишечник животного, приобретают лучшую всхожесть. Птиц привлекают сочные и яркие плоды с твердым эндокарпием, защищающим содержимое семян от переваривания. Млекопитающих, как и птиц, привлекают сочные плоды с защитными приспособлениями, яркой окраской и привлекательным запахом. Так, медведи способствуют распространению плодов рябины. Среди птиц сочные плоды употребляют дрозды, зарянки, славки. Они поедают эти плоды и, перемещаясь с места на место, вместе с пометом выбрасывают неповрежденные семена съеденных плодов.

г) у бешенного огурца при созревании семян окружающая их ткань превращается в слизистую массу. При этом в плоде образуется большое давление, в результате чего плод отделяется от плодоножки, а семена вместе со слизью с силой выбрасываются наружу через образовавшееся отверстие. Процесс выбрасывания семян использует реактивное движение. «Выстреливает» свои семена бешеный огурец на расстояние более 6 м. Вес 1000 семян 13—22 г. Плоды созревают в августе -сентябре.

д) у лопуха - цепкие плоды, пристающие к телу проходящего животного. Наибольшую роль в их распространении играют млекопитающие.

2. у саксаула плод — крылатый орешек. Семена разносятся ветром, муравьями, термитами и птицами. Корневая система мощная. Живёт саксаул 25—60, иногда до 100 лет.

3. у кактуса специализированный орган, называемый ареола (areole) и являющий собой модифицированную пазушную почку, с почечными чешуйками, преобразованными в волоски и/или колючки. Другой отличительной особенностью кактусов является особое строение цветка и плода, когда существенная часть цветка и плода является, по сути, тканью стебля. Кактусные цветки и плоды почти всегда несут на себе ареолы в виде колючек или волосков.

4. венерина мухоловка растет в почвах с недостатком азота, т.е. в болотистых местах. Недостаток азота является причиной появления ловушек: насекомые служат источником азота, необходимого для синтеза белков. Венерина мухоловка - член немногочисленной группы растений, способных к быстрым движениям


3. В природе возникают многочисленные «цепи питания». Растительноядные животные поедают различные части растений. Сами они становятся добычей животных форм. Даны животные организмы:

1. Жуки короеды; 2. личинки жуков щелкунов; 3. мертвоеды; 4. усачи; 5. личинки хрущей; 6. личинки мясных и падальных мух; 7. жуки златки; 8. муравьи; 9. личинки злаковых мух; 10. дождевые черви; 11. насекомоядные млекопитающие; 12. многоножки; 13. жуки листоеды; 14. мокрицы; 15. насекомоядные птицы; 16. тли; 17. кокциды; 18. жужелица;

19. гусеницы бабочек; 20. личинки злаковых совок; 21. личинки цикад;

22. ложногусеницы пилильщиков; 23. кожееды.

Расставьте организмы в следующем порядке:

А. питаются корневой системой растений ___

В. Питаются стеблями и стволами растений ______

С. Питаются листьями растений _______

Д. питаются отмирающими растительными организмами и их остатками ____

Е. питаются экскрементами животных и их трупами_____

Н. становятся добычей животноядных форм

Форма ответа: А. ….. В. ….

(Вместо точек ставим номера организмов или их название)

А (2, 5, 9, 20, 21)

В (1, 4, 7)

С (19, 22, 13, 16, 17)

Д (10, 12, 14)

Е (3, 6, 23)

К (8, 11, 15, 18)

.

4. Составьте схему последовательности движений собаки при беге. Перечислите характерные особенности изменения мышц при быстром беге собаки (на примере борзой).

Если собака развивает максимальную скорость, то движения ног ускоряются. И тогда все четыре ноги после выпрямления одновременно находятся в воздухе. Сильные мышцы туловища изгибают позвоночник дугой вверх, ноги согнуты, тело прогибается вниз. Когда ноги выпрямляются, правая и левая ноги работают попеременно.

5. Рефлексы могут быть соматическими или автономными, но всегда являются результатом прохождения по следующей рефлекторной дуге:

Рецептор → сенсорный (чувствительный нейрон) →ЦНС →моторный (двигательный нейрон) →эффектор. Составить рисунок спинного мозга и рефлекса. Дайте полное объяснение с примерами каждой части рефлекторной дуги.



Реце́птор - сложное образование, состоящее из нервных окончаний, дендритов чувствительных нейронов, глии, специализированных образований межклеточного вещества и специализированных клеток других тканей, которые в комплексе обеспечивают превращение влияния факторов внешней или внутренней среды (раздражитель) в нервный импульс. Рецептор воспринимает изменения в окружающей среде. Чувствительный нейрон проводит нервный импульс от рецептора к ЦНС. Информация идет очень быстро к отделам спинного или в верхние отделы головного мозга. От ЦНС нервные импульсы проходят к исполнительным органам (двигательные нейроны). Эффектор конечный элемент рефлекторной  дуги (мышца, железа), изменение состояния которого служит показателем осуществления рефлекса (напр., сокращение мышцы, выделение секрета железой).
Каждое задание оценивается по 10 бальной шкале. Итого: 50 баллов

10 класс
1. Составьте схему работы натриево-калиевого насоса.

Это особый белок, пронизывающий всю толщу мембраны, который постоянно накачивает ионы калия внутрь клетки, одновременно выкачивая из нее ионы натрия; при этом перемещение обоих ионов происходит против градиентов их концентраций. Выполнение этих функций возможно благодаря двум важнейшим свойствам этого белка. Во-первых, форма молекулы переносчика может меняться. Эти изменения происходят в результате присоединения к молекуле переносчика фосфатной группы за счет энергии, выделяющейся при гидролизе АТФ (т. е. разложения АТФ до АДФ и остатка фосфорной кислоты). Во-вторых, сам этот белок действует как АТФ-аза (т.е. фермент, гидролизующий АТФ). Поскольку этот белок осуществляет транспорт натрия и калия и, кроме того, обладает АТФ-азной активностью, он так и называется - «натрий-калиевая АТФ-аза». Упрощенно действие натрий-калиевого насоса можно представить следующим образом: 1. С внутренней стороны мембраны к молекуле белка-переносчика поступают АТФ и ионы натрия, а с наружной - ионы калия; 2. молекула переносчика осуществляет гидролиз одной молекулы АТФ; 3. при участии трех ионов натрия за счет энергии АТФ к переносчику присоединяется остаток фосфорной кислоты (фосфорилирование переносчика), сами эти три иона натрия также присоединяются к переносчику; 4. В результате присоединения остатка фосфорной кислоты происходит такое изменение формы молекулы переносчика (конформация), что ионы натрия оказываются по другую сторону мембраны, уже вне клетки; 5. Три иона натрия выделяются во внешнюю среду, а вместо них с фосфорилированным переносчиком соединяются два иона калия; 6. Присоединение двух ионов калия вызывает дефосфорилирование переносчика — отдачу им остатка фосфорной кислоты; 7. Дефосфорилирование, в свою очередь, вызывает такую конформацию переносчика, что ионы калия оказываются по другую сторону мембраны, внутри клетки; 8. ионы калия высвобождаются внутри клетки, и весь процесс повторяется.

2. Какие насекомые – с полным или не полным превращением – появились на Земле раньше? Ответ аргументируйте.

Первыми появились насекомые с не полным превращением (яйцо –личинка – имаго), для того, чтобы животные могли успешно конкурировать в окружающей среде. Немного позднее появились насекомые с полным превращением (яйцо – личинка – куколка - имаго), данное приспособление помогает избежать конкуренции.

3. Существует несколько классификации эпителиальной ткани человека. Одна из них онтофилогенетическая. Что лежит в основе этой классификации. Приведите примеры.

В основе данной классификации лежит развитие эпителия. Эпителий эктодермальный (кожа), мезодермальный (канальцы мочвыделительнй системы) и энтодермальный (кишечник).

4. Почему белок не вызывает защитной реакции организма, если он попадает в организм через органы пищеварения?

Белок, поступивший с пищей, при участии ферментов расщепляется в желудочно-кишечном тракте до аминокислот. Аминокислоты лишены видовой специфичности и поэтому, попадая при всасывании в кровь, не вызывают защитной реакции организма. Из них строятся белки, свойственные данному организму. При непосредственном попадании в организм белка такого расщепления не происходит. В этом случае организм отвечает защитной реакцией.

5. Дан отрезок ДНК

Г-Т-Г-Г-Г- А-Т-Т-Т- Ц- Г-Т

Ц-А-Ц-Ц- Ц-Т-А-А-А-У-Ц-А

Составьте и-РНК, антикодон т-РНК, отрезок полипептида. Укажите место транскрипции и трансляции.

Транскрипция идет в ядре клетки. Трансляция врибосомах.


Каждое задание оценивается по 10 бальной шкале. Итого: 50 баллов

11 класс


  1. В практике встречаются 1. однодомные 2. двудомные.

Дайте им определения. Ниже названные растения отнесите к той или иной группе растений. А) крапива; б) огурец; в) ива; г) кокосовая пальма д) береза; е) дуб; ж) тополь;

з) мыльнянка; и) спаржа; к) подсолнечник; л) хурма; м) арбуз; н) тыква; о) хмель;


п) щавель.

Основные различия внесите в таблицу



Типы растений

Растения

Характеристика

Однодольные







Двудольные







1) Б, Г, Д, Е, И, К, Л

2) А, В, Е, Ж. З, Й, Н

  1. При развитии насекомых с метаморфозом выделяются следующие типы личинок:

  1. камподеовидные (бегающие личинки) А, Е, К

  2. гусеницеобразные Г, Д, Ж

  3. червеобразные ползающие Б, О

  4. червеобразные (безногие и безголовые) В, П, Н

  5. червеобразные безногие З, И, Е, Л, М

Дайте описание (словесное или рисунчатое) и соотнесите следующие личинки насекомых к этим группам: А) жужелицы б) жука листоеда в) капустная муха г) бабочки

д) пилильщика е) жука долгоносика ж) плавунцов з) скорпионовая муха и) пчел

к) муравьев л) златоглазка м) короеды н) комары о) овод п) колорадский жук р) злаковая мушка


3. Дан микропрепарат ткани. Можно ли по нему безошибочно определить ее видовую принадлежность? Ответ обоснуйте.

1. Да. Если на микропрепарате будут хорошо заметны хромосомы

2. Нельзя, если не видно хромосом.
4. В чем заключается принципиальная разница между видом и популяцией? Может ли вид существовать в форме одной популяции? Ответ обоснуйте.

Популяция - группа особей одного вида, длительно живущие в определенной части ареала, более обособлены от других и постоянно свободно скрещиваются.



Bид - это совокупность особей, которые сходны по морфофизиологическим признакам, способны скрещиваться между собой, давать плодовитое потомство и формируют систему популяций, образующих общий ареал.

5. Как Дарвин и Ламарк объяснили происхождение приспособлений? На чем основано различие их взглядов? Какая изменчивость лежит в основе приспособлений? Объясните их возникновение с точки зрения генетики и мутационной теории.

Биологи Ж.-Б. Ламарк и Ч. Дарвин по-разному объясняли причины возникновения новых видов. Ламарк полагал, что новые признаки у животных и растений появляются в результате их внутреннего стремления к образованию новых приспособлений. Оно заставляет организмы упражняться в достижении своих целей и, таким образом, приобретать новые свойства. Так, по мнению Ламарка, у жирафа, добывающего пищу на высоких деревьях, появилась длинная шея, у уток и гусей - плавательные перепонки на ногах, а у оленей, вынужденных бодаться, появились рога. Кроме того, учёный считал, что приобретенные организмом в результате упражнений признаки всегда полезны и они обязательно наследуются. Ч. Дарвин, пытаясь выяснить механизмы эволюции, предположил, что причинами появления отличий между особями одного вида являются наследственная изменчивость, борьба за существование и естественный отбор. В результате изменчивости появляются новые признаки. Некоторые из них наследуются. В природе между особями происходит борьба за пищу, воду, свет, территорию, полового партнёра. Если новые признаки оказываются полезными для особи в определенных условиях среды и помогают выжить и оставить потомство, то они сохраняются естественным отбором и закрепляются в поколениях в процессе размножения. Особи с вредными признаками отсеиваются.

Каждое задание оценивается по 10 бальной шкале. Итого: 50 баллов

2015-2016 оқу жылының облыстық сырттай мектептің «Биология»

пәнінен I – турдың тапсырмалары

8-9 сынып
1. Өсімдіктердің жемістері мен тұқымдары әртүрлі әдістермен таралады

А) жел арқылы; 2, 3, 8, 9, 12, 14, 15

В) жармасатын және қадалатын жемістері арқылы; 4, 6, 7, 10, 13

С) құстар арқылы. 1, 5, 11

Келесі өсімдіктердің жемістері берілген: 1. шырғанақтың, 2. боздың (ковыля); 3. желкектің (козлобородника); 4. жоңышқаның (люцерны); 5. шиенін (вишни); 6.дала-төсемі (устели-поле); 7. иттікеннің (лопуха); 8. бақбақтың; 9. жүзгіннің; 10. ошағанның; 11. ирганың; 12. үйеңкінің; 13. тікенгүлдің 14. ақ талдың; 15. жөке ағашының.

Таралу жолдары мен жемістерді сәйкестіріндер. Жауап фрмасы: А …. (өсімдік атауы немесе реттік нөмірі).


2. Өсімдіктердің бейімделу типтерін атандар: 1. жемістер мен тұқыдар: а) үйеңкі;

б) бақбақ; в) шетен; г) атпақияр; д) иттікен; 2. сексеуіл; 3. кактус; 4. шыбынжек.

Бұл бейімделу типтердің маңызы неде? Сексеуіл мен кактустың шөл далада қалыптасқан белгілерін атап шығындар.

Кестені толтырындар:


Өсідіктердің бейіделу заттары (басқа мысалдар)


Өсімдіктердің мүшелері.

Өсімдік атауы



Бейімделуі

Сипаты.

Биологиялық маңызы.



1. Тамырлары







2. Сабақ, бұтақ







3. Жапырақтары







4. Гүлдері







5. Жемістері мен тұқымдары







а) Үйеңкінің жемісінде үлкен қанаттәрізді өсінділері болады. Өсінділер жерге құлағанда айналады. Үйеңкінің жемісі екі бөлікке бөлініп, әрқайсысында қанаттәрізіді өсінді болады. Жемістердін жартысы ауада жылдам айналып, ағаштан жел арқылы қашықтыққа ұшып кетеді.

б) бақбақта бір ғана дән және аппақ қардай шашақтардан құралған айдардан тұрады.

в) шетеннің жемістері шырынды жемісқаппен ерекшеленіп, құстармен және сүтқоректілермен таралады.

Шырынды жемістерде болатын тұқымдар, жануарлардың ішегінен шығып жақсы өніп, өседі. Жануарларды құстар секілді қорғану бейімделушілігі бар шырынды жемістер, түсімен және хош иісімен еріксіз өздеріне тартады. Осылайша, аюлар шетеннің жемісін көбеюіне жағдай жасайды. Құстар арасында шырынды жемістермен барылдақ, сұр сандуғаш қоректенеді. Олар жемістерді жеп, бір орыннан басқа орынға жылжып, зәрмен бәрге тұтас тұқымдардың таралуына септігін тигізеді.

г) атпақиярдың тұқымдары піскен кезде айналасындағы ұлпа шырышқа айналады. Сонымен қатар, жемісте үлкен қысым пайда болғандықтан, жеміс жеміссабақтан бөлінеді, ал тұқымдар шырышпен бірге тесік арқылы сыртқа шығады. Тұқымдарды шашу процесі кезінде реактивті жылжуды пайдаланылады. Атпақияр өз тұқымдарын 6 м астам «атады».

д) иттікенде жемістері тұтқыр, өтіп бара жатқан жануарларға жабысып қалады. Бұл өсімдіктердің кеңеюіне сүтқорекілер үлкен оль атқарады.

2. сексеулде жемісі қанатты жаңғақ. Тұқымдары желмен, құмырсқалармен, термиттермен және құстармен таралады.

3 Кактус, қос жарнақты көп жылдық, шырын сабақты шөптесін өсімдік; әдетте, жуан, етженді, шырынды сабақтары тікенекті, түкті, қылтанақты болады. Кактустың бұта, ағаш, лиана тәріздес түрлері де кездеседі.

4. шыбынжек, құрамында азот жеткіліксіз топырақтарда өседі. Тұзақтардың пайда болуы азот жетіспеушілігіне байланысты: ақуыз синтезіне қажет азот насекомдардан алынады.
3. Табиғатта «тамақтану тізбегі» көп кездеседі. Өсімдіктермен қоректенетін жануарлар өсімдіктердің әртүрлі бөліктерін жейді. Ал өздеріне келетін болсақ, олармен басқа жануарлар қоректенеді. Келесі жануарлар берілген:

1. қабық құрты; 2. шерткіш қоңыздың дернәсілі; 3. өлі ағзалармен қореқтенетін қоңыз (мертвоеды); 4. ұзын мұртшалар (усачи); 5. шартылдақ қоңыздың дернәсілі; 6. етпен және арам өлікпен қоректенетін масалардың дернәсілдері; 7. зерқоңыз; 8. құмырсқа; 9. астықпен қоректенетін масалардың дернәсілдері; 10. жауын құрттары; 11. жәндікқоректі жануарлар (насекомоядные млекопитающие); 12. көпаяқтылар; 13. жапырақ жегі (жуки листоеды);

14. есекқұрт; 15. жәндіктермен қоректенетін құстар; 16. біте; 17. кокцидалар;

18. ызылдауық (жужелица);

19. көбелектердің жұлдызқұрттары; 20. астық көбелектердің дернәсілдері; 21. цикадалардың дернәсілдері; 22. пилильщиктердің жалғанжұлдызқұрттары; 23. тері тесер (кожееды).

Ағзаларды келесі ретпен орналастырындар:

А. Өсімдіктердің тамыр жүйесімен қоректенеді ___

В. Өсімдіктердің сабаңы мен діңдерімен қоректенеді ______

С. Өсімдіктердің жапырақтарымен қоректенеді _______

Д. Өлі өсімдіктермен және олардың қалдықтарымен қоректенеді ____

Е. Жануарлардың нәжісі және олардың өліктермен қоректенеді _____

Н. жануарлармен қоректенетін жануарлардың олжасы ретінде болады

Жауап формасы: А. ….. В. ….

(Нүктелердің орнына ағзалардың номірін немесе олардың атауларын жазу керек).



А (2, 5, 9, 20, 21)

В (1, 4, 7)

С (19, 22, 13, 16, 17)

Д (10, 12, 14)

Е (3, 6, 23)

К (8, 11, 15, 18)
4. Иттің жүгіру кезіндегі қимыл қозғалысының реттік сызбанұсқасын құрастырындар. Иттің тез жүгіру кезіндегі бұлшықеттердің өзгеру ерекшеліктерін атап шығындар (тазы иттін мысалында). Егер ит максималды жылдамдықты қолданса, аяқтар қозғалысы да жылдамдайды. Сонда төрт аяқтары түзелген кезде ауада болады. Дене бұлшықеттері омыртқаны жоғарыға доға ретінде бүгеді, аяқтары бүгүлі, денесі астына қарай иіледі. Аяқтары түзелген кезде, он және сол аяқтары кезектесіп жұмыс істейді.
5. Рефлекстер соматикалық немесе автономды бола алады, бірақ әрқашан келесі рефлекторлық доға арқылы жүзеге асады: Рецептор → сенсорлы (сезімтал нейрон) →ОНЖ →моторлы (қозғалмалы нейрон) →эффектор. Жұлын мен рефлекстін суретін құрастырындар. Рефлекторық доғаның әр бөлігіне мысал келтіріп түсініріндер.

Реце́птор – күрделі құрылым, ол жүйке ұштарының шеттерінен, сезімтал нейрондарынан, глиядан, жасуша аралық заттардан және басқа ұлпалардың жасушаларынан құралған. Бұлардың барлықтары сыртқы факторларды немесе ішкі ортаны (қоздырғыш) нерв импульсына айналдырады. Рецептор қоршаған ортаның өзгерістерін қабылдайды. Сезімтал нейрон нерв ипульсін рецептордан ОЖЖ өткізеді. Ақпарат жұлын немесе бас миының жоғары бөлімдеріне жылдам жүреді. ОЖЖ нерв импульстері мүшелерге өтеді (қозғалмалы нейрондар). Эффектор рефлекторлық доғаның ақырғы бөлігі (бұлшық ет, без), өзгерген күйі рефлекстің пайда болғаның көрсетеді (мысалы: бұлшықеттін жиырылуы, бездің сөлді бөлуі).

Әр тапсырма 10 ұпаймен бағаланады. Барлығы: 50 ұпай

2015-2016 оқу жылының облыстық сырттай мектептің «Биология»

пәнінен I – турдың тапсырмалары

10 сынып

1. Натрий-калий сорғышының жұмысын сызбанұсқа түрінде көрсетіндер.



Бұл, мембрананы ұзына бойына қаптайтын ерекше ақуыз, үнемі бір уақытта калий иондарын жасуша ішіне, ал натрий иондарын жасуша ісыртына шығарады. Бұл иондардың жылжуы олардың концентрация градиенттеріне қарсы жүреді. Осы қызметтердің орындалуы ақуыздың екі қасиеттеріне байланысты. Біріншіден, таратушы молекуланын пішіні өзгеруі мүмкін. Бұл өзгерістер таратушы молекулаға АТФ гидролизі нәтижесінде бөлінген энергия фосфат тобының қосылуына байланысты. Екіншіден, ақуыздың өзі АТФ-аза сияқты әрекет етеді.

2. Қандай насекомдар толық немесе толық емес түрленумен жер бетінде ең алғашқы рет пайда болды? Жауапты дәлелдендер.



Қоршаған ортада бір бірімен бәсекелестікке түсу үшін алғашқы толығынан емес даму насекомдар пайда болған (жұмытқа–дернәсіл – имаго). Содан кейін толық түрленіп дамуы бар насекомдар пайда болған (жұмыртқа – дернәсіл – қуыршақ - имаго), бұндай бейімдеушілік бәсекелестіктен құтылуға болысады.
3. Адамдардың эпителиалды ұлпаның бірнеше жіктелуі бар. Біреуі онтофилогенетикалық. Бұл жіктелудін негізіне не жатады? Мысалдар келтіріндер.

Берілген классификация негізінде эпителийдің дамуы жатады. Эктодермаьды (тері), мезодермальды (зәр шығару жүйесінің өзекшелері), және энтодермальды (ішек) эпителий.
4. Егер ақуыз адам ағзасына ас қорыту мүшелері арқылы енсе, неліктен ол ағзада қорғаныстық серпілісті тудырмайды?

Аспен түскен ақуыз ферметтер арқылы асқазан-ішек жолдарында аминқышқылдарға дейін ыдырайды. Бұндай жолмен пайда болған аминқышқылдарда түр спецификасы жойылған, қанға еңген кезде, қорғаныс реакциясын тудырмайды. Ал ақуыздың өзі тікелей ағзаға еңсе, бұндай ыдырау болмайды. Осы кезде ағза қорғану реакциясымен жауап береді.

5. ДНҚ кесіндісі берілген

Г-Т-Г-Г-Г- А-Т-Т-Т- Ц- Г-Т

Ц-А-Ц-Ц- Ц-Т-А-А-А-У-Ц-А

а-РНҚ, антикодон т-РНҚ, полипептид кесіндісін құрастырындар. Транскрипция және трансляция орнын көрсетіндер.

Транскрипция жасуша ядросында, ал трансляция рибосомаларда жүреді.
Әр тапсырма 10 ұпаймен бағаланады. Барлығы: 50 ұпай


2015-2016 оқу жылының облыстық сырттай мектептің «Биология»

пәнінен I – турдың тапсырмалары

11сынып


  1. Өсімдіктер екі топқа 1. бір үйлі 2. екі үйлі болып бөлінеді.

Оларға анықтама беріндер. Төменде берілген өсімдіктерді аталған топтарға жатқызындар.

А) қалақай; б) қияр; в) ақ тал; г) кокос пальмасы д) ақ қайын; е) емен; ж) терек;

з) сабыншөп; и) ақтық (спаржа); к) күнбағыс; л) құрма; м) қарбыз; н) асқабақ; о) құлмақ;
п) қымыздық.

Негігі айырмашылықтарын кестеге еңгізіндер



Өсімдік типтері

Өсімдіктер

Сипаттама

Бір үйлі







Екі үйлі







1) Б, Г, Д, Е, И, К, Л

2) А, В, Е, Ж. З, Й, Н


  1. Насекомдардың метаморфоз арқылы дамуы келесі дернәсілдердің типтері кездеседі:

  1. камподеовидті (жүгіретін) А, Е, К

  2. жұлдызқұрттәрізді Г, Д, Ж

  3. құртәрізді өрмелейтін Б, О

  4. құрттәрізді (аяқсыз және бассыз) В, П, Н

  5. құрттәріді аяқсыз З, И, Е, Л, М

Түсініктеме беріндер (жазбаша және сурет арқылы) және берілген насеком дернәсілдерін бұл топтарға жатқызындар: А) барылдақ қоңыздың б) жапырақ жегінін в) қырыққабат масасының; г) көбелектін; д) үйтушының (пилильщика) е) біз тұмсықтын ж) қалтқықұстың з) құршаян масасының и) аралардың; к) құмырсқалардың; л) алтынкөздін; м) қабық құрттын; н) сары масаның; о) бөгелектін (овод) п) колорад қоңызының; р) бидай шіркейдің (злаковая мушка).


3. Ұлпаның микропрепараты берілген. Оған қарап, қатесіз қандай түрге жататынын анықтауға бола ма? Жауаптарынды дәлелдендер.

1. Иә. Егер микропрепаратта хромосомалар жақсы көрінсе.

2. Жоқ, егер хромосомалар көрінбесе.
4. Түр мен популяция арасында қағидалы айырмашылығы неде? Түр, бір популяция түрінде өмір сүре алады ма? Жауапқа дәлел келтіріндер.

Популяция (лат. Populus - халық, тұрғын халық) - белгілі бір кеңістікте генетикалық жүйе түзетін, бір түрге жататын және көбею арқылы өзін-өзі жаңғыртып отыратын азғалар тобы.

Түр – морфофизиологиялық белгілерімен ұқсас, бір бірімен айқасып ұрпақ берітін және популяция жүйелерін қалыптастырып, жалпы ареалды құрайтын даралар жиынтығын деп атаймыз.
5. Дарвин мен Ламарк бейімделушіліктін шығу тегін қалай түсіндірді? Олардың көзқарастарының айырмашылығы неде? Генетика және мутационды теория арқылы олардың пайда болуын түсіндіріндер.

Ж.-Б. Ламарк и Ч. Дарвин жаңа түрлердің пайда болу себептерін әртүрлі түсіндірген. Ламарк, жануарлар мен өсімдіктерде жаңа белгілер, олардың ішкі ынталарына қарай пайда болатына сенімді болған. Бұл өз мақсатына жету үшін организмді жаттықтырып, жаңа қасиеттерге ие болдырады. Ламарктың ойы бойынша, мысалы, жирафта ұзын мойыны биік ағаштардың жапырақтарын жегендіктен, үйректер мен қаздарда жүзу перделері, ал бұғыда мүйіздері пайда болған. Сонымен қатар, Ламарк өмір бойы жаттығулар арқылы пайда болған белгілер пайдалы және ұрпаққа міндетті түрде беріледі деп санаған. Ч. Дарвин, бір түрге жататын даралар арасында бір бірінен тұқым қуалаудағы өзгеріс, тіршілік үшін күрес және сұрыптау себепкер екенін болжам жасады. Өзгергіштік нәтижесінде жаңа белгілер пайда болады. Кейбіреулері тұқым қуалайды. Табиғатта даралар арасында қорек, су, жарық және т.б. үшін күрес жүреді. Егер жаңа белгілер белгілі бір жағдайда дараларға пайдалы болса, табиғи сұрыптау арқылы сақталып, ұрпақтарға беріледі.


Әр тапсырма 10 ұпаймен бағаланады. Барлығы: 50 ұпай

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет