Диалог терезелері. Dialogs парағындағы Delphi құрауыштары (Open Dialog, Save Dialog, Font Dialog және т.б.)

3.5 Диалог терезелері. Dialogs парағындағы Delphi құрауыштары (Open Dialog, Save Dialog, Font Dialog және т.б.)

Windows жанұясының операциялық жүйелері файлды ашуға және сақтауға, қаріпті, түсті, принтерді және басқаларды таңдауға және баптауға тағайындалған стандартты диалог терезелерінен тұрады. Delphi ортасы да стандартты диалог терезелерінен тұрады. Ол үшін Delphi – дің құрауыштар кітапханасында өз кезегінде тікелей TComponent класының ұрпақ класы болып келетін TCommonDialog (Жалпы диалог) бір ата – тек класына қатысты арнайы кластар анықталған. Диалог терезелері көрнекілік емес құрауыштардың мысалы болып табылады. Бұны мынадан байқауға болады, конструктірлеу кезеңінде пішінге орналастырылатын құрауыштың сыртқы көрінісі бағдарламаның орындалу барысындағы диалог терезесінің сыртқы көрінісімен сай келмейді.

Delphi - дің диалог терезелерін жүзеге асыру ерекшелігі олардың Windows жанұясының операциялық жүйесіндегі стандартты мүмкіншіліктерді қолдануы болады. Мысалы, Delphi - дің диалог терезелері операциялық жүйеде қолданылатын тілдегі ақпараттан тұрады.

Dialogs – Құрауыштар Палитрасындағы стандартты диалогтардың парағы.

Open Dialog – ашылатын файлдың атын таңдауға тағайындалған диалог терезелері.

Иерархиясы:

Ашылатын файлдың атын таңдауға арналған диалог терезелері TOpenDialog класының данасы болып табылады. Ол компьютердің файлдық жүйесін көруге және керекті файлдың атын таңдауға тағайындалған (3.5.1 суретін қараңыздар).

Байқағандарыңыздай Open Dialog құрауышы файлды автоматы түрде ашуға тағайындалмаған. Ол тек қолданушының таңдаған файлының атын ғана алуға мүмкіндік береді. Файлды тікелей ашу Object Pascal тілінің стандартты процедураларының көмегімен немесе арнайы әдістермен жүзеге асырылады. Мұндай әдістер мысалы TStrings класында анықталған.

TOpenDialog класының негізгі қасиеттерін қарастырайық.

property DefaultExt: String – егер файлдың кеңейткіші көрсетілмесе оның атына қосылып жазылатын кеңейткіштен тұрады. Бөлетін нүктені қоспағанда үш символдан тұруы мүмкін.

property FileName: TFileName;

type

TFileName = String;

Ол таңдап алынған файлдың атынан тұрады. Ол ат диалог терезесінің Имя файла: (File Name:) жолына орналастырылады.

property Files: TStrings – ерекшеленген файлдардың аттарының тізімінен тұрады. Қасиет тек оқуға ғана тағайындалған.

property Filter: String – бір немесе бірнеше файлдық сүзгілердің сипаттамасынан тұрады. Файлдық сүзгі – арнайы символдардан тұратын файлдың атының (файлдың қалқасы) бір немесе бірнеше шаблоны. Мысалы, *.pas қалқасы қолданушыға диалог терезесінде тек қана .pas кеңейткіші бар файлдарды ғана бейнелеуге көмектеседі. Filter қасиетінде көлбеу сызықтармен бөлінген бірнеше символдар тізбегінің жұбы болуы мүмкін. Әрбір осындай жұп бір файлдық сүзгіге сай келеді және өз кезегінде көлбеу сызықпен бөлінген екі бөліктен тұрады. Бірінші бөлік берілген сүзгі үшін диалог терезесінің Тип файлов: (Files of type:) аралас жолында шығатын мәтінді береді, ал екінші бөлім сүзгінің өзінен тұрады. Сүзгі үтір мен нүкте арқылы аударылған файл қалқасын береді. Мысалы, оператордың орындалуының нәтижесінде

OpenDialog1.Filter := Delphi модульдерінің файлдары(*.pas)|*.pas|' +

'Мәтіндік құжаттар (*.txt, *.doc)|*.txt;*.doc';

диалог терезесінің Тип файлов: аралас жолы екі жолдан тұратын болады:

Delphi модульдерінің файлдары (*.pas)

және

Бірінші жолға *.pas файлдық сүзгі, ал екінші жолға *.txt; *.doc файлдық сүзгі сай келеді. Сәйкес бірінші сүзгіні таңдағанда файлды ашу диалог терезесінде .pas кеңейткіші бар файлдар ғана бейнеленеді, ал екінші сүзгіні таңдағанда - .txt немесе .doc кеңейткіші бар файлдар бейнеленеді.

Пішінді конструктірлеу кезеңінде Объект Инспектірінен осы қасиетті таңдағанда көмекші терезе ашылады, оның көмегімен көлденең бөлгіш сызықтарды жазбай – ақ сүзгінің мәтінін және сүзгінің өзін беруге болады. property FilterIndex: Integer – диалог терезесі ашылғанда үнсіздікпен сүзгінің қандай элементі көрсетілетінін анықталады. Элементтерді нөмірлеу бір санынан басталады. Әдетте сүзгінің бірінші элементі қолданылады.

property InitialDir: String – құрамы диалог терезесі ашылғанда пайда болатын қапшықты анықтайды. Егер осы қасиеттің мәні тағайындалмаса, онда ағымды қапшық немесе қолданушының диалог терезесіне соңғы рет қатынағанда ашылған қапшық ашылады.

property Title: String – диалог терезесінің тақырыбын береді.

property Options: TOpenOptions;

type

TOpenOption = (ofReadOnly, ofOverwritePrompt, ofHideReadOnly, ofNoChangeDir, ofShowHelp, ofNoValidate, ofAllowMultiSelect, ofExtensionDifferent, ofPathMustExist, ofFileMustExist, ofCreatePrompt, ofShareAware, ofNoReadOnlyReturn, ofNoTestFileCreate, ofNoNetworkButton, ofNoLongNames, ofOldStyleDialog, ofNoDereferenceLinks);

TOpenOptions = set of TOpenOption;

Ол диалог терезесінің сипаттамасын орнатады және мән ретінде келесі шамалардың кез – келгенін ала алады:

ofNoReadOnlyReturn – бұл параметр берілгенде Только для чтения файлын таңдағанда файлды ашуға болмайды деген хабарлама шығады,

ofAllowMultiSelect – бірден көп файлдарды ерекшелеуге мүмкіндік береді.

Файлды ашу диалог терезесін қолданғанда ерекше орынды TOpenDialog класында анықталған Execute әдісі алады.

Диалог терезесін экранға модальды режимде орналастырады. Модальды режим дегеніміз - қосымшаның орындалуы қолданушы модальды терезені жаппағанша тоқтамайды. Функция True мәнін қайтарады, егер терезе Открыть батырмасы арқылы жабылса, және False, егер Отмена батырмасы арқылы жабылса.

Диалог терезесінің көмегімен қандай да бір қапшық ашылғанда немесе жабылғанда өрбиді.

Ерекшеленген файл өзгергенде өрбиді.

Берілген сүзгі бойынша анықталған, диалог терезесінде бейнеленетін файлдардың типі өзгергенде өрбиді.

S: String;

{Диалог терезесінің файл атында таңдап алынған атты файлдық айнымалымен байланыстыру}

AssignFile(F,OpenDialog1.FileName);

Reset(F); {Файлды ашу}

Readln(F,S); {Файлдан бірінші жолды S жолдық айнымалысына есептеу }

Edit1.Text:=S; { Edit1құрауышындағы S жолын шығару}

CloseFile(F); {Файлды жабу}

END;

end;

Мысал 3.5.2 Button2 құрауышы үшін OnClick оқиға өңдеуіші ашылатын файлдың атын таңдауға арналған диалог терезесін ашады және файлдың мәтінін Memo1 құрауышына орналастырады.

procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);

var fFileName: TfileName;

begin

WITH OpenDialog1 DO

BEGIN

Filter := 'All files|*.*'+'Text files|*.txt,*.doc';

FilterIndex := 2;

IF Execute THEN

BEGIN

{Таңдап алынған файлды Memo1 құрауышында ашады}

Memo1.Lines.LoadFromFile(FileName);

fFileName := OpenDialog1.FileName;

Form1.Caption := fFileName;

Label1.Caption := ExtractFileName(fFileName);

Иерархиясы:

TObject

Save Dialog диалог терезесі Open Dialog терезесіне өте ұқсас, бірақ одан айырмашылығы ол файлды сақтауда қолданылады (сурет 3.5.2 көріңіздер).

Сақталатын файлдың атын таңдау диалог терезесі TOpenDialog класынан туындаған және оның барлық сипаттамаларына ие болатын TSaveDialog класының данасы болып табылады.

TSaveDialog класында TOpenDialog класының аналогиялық функциясы атқаратын іс - әрекетті орындайтын өзінің Execute функциясы анықталған.

Өздерінің құрылымдары және сыртқы бейнесі бойынша Save Dialog және Open Dialog диалог терезелерінің айырмашылықтары аз ғана.

Form1.Caption := SaveDialog1.FileName;

Memo1.Lines.SaveToFile(SaveDialog1.FileName);

END;

end;

Font Dialog – қаріпті таңдау диалог терезесі.

Иерархиясы:

Қаріпті таңдау Font Dialog диалог терезесі қолданушыға қаріпті таңдауға және оның сипаттамаларын орнатуға мүмкіндік береді (сурет 3.5.3 қараңыздар).

Font Dialog құрауышы тікелей TCommonDialog класынан туындаған TFontDialog класының данасы болып табылады.

TFontDialog класының негізгі қасиеттерін қарастырайық.

property Device: TFontDialogDevice;

type

TFontDialogDevice = (fdScreen, fdPrinter, fdBoth);

Ол қандай құрылғы үшін қаріп тағайындалатынын анықтайды. Келесі мәндерді қабылдауы мүмкін:

Үнсіздікпен қаріп экран үшін беріледі.

TFontDialogOption = (fdAnsiOnly, fdTrueTypeOnly, fdEffects, fdFixedPitchOnly, fdForceFontExist, fdNoFaceSel, fdNoOEMFonts, fdNoSimulations, fdNoSizeSel, fdNoStyleSel, fdNoVectorFonts, fdShowHelp, fdWysiwyg, fdLimitSize, fdScalableOnly, fdApplyButton);

TFontDialogOptions = set of TFontDialogOption;

Ол диалог терезесінің сипаттамаларын береді және мәні ретінде келесі шамалардың көптігін қабылдай алады:

Open Dialog және Save Dialog құрауыштарындағы сияқты қаріпті таңдау диалог терезесі Execute әдісінің көмегімен активтеледі.

где Wnd – терезенің сандық идентификаторы.

Оқиға терезенің Применить (Apply) батырмасына басқанда өрбиді. Бұл батырма OnApply оқиғасының өңдеуіші бар болғанда немесе Options қасиетінде fdApplyButton параметрі берілгенде пайда болады.

Мысал 3.5.4 Button1 құрауышы үшін OnClick оқиғасының өңдеуіші қаріпті таңдау диалог терезесін активтейді және таңдап алынған сипаттамаларды Label1 құрауышының қаріпіне береді.

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

var F: TextFile;

S: String;

Options := Options + [fdLimitSize];

MaxFontSize := 14; {Қаріптің максимальды өлшемін береді = 14 пункт}

MinFontSize := 8; {Қаріптің минимальды өлшемін береді = 8 пункт}

Label1.Font:=Font; {Егер терезе ОК батырмасымен жабылса, онда таңдап алынған сипаттамалар , Label1құрауышының қаріпіне беріледі}

FontDialog1.Options := FontDialog1.Options + [fdApplyButton];

FontDialog1.Execute; {Қаріпті таңдау диалог терезесін активтейді}

end;

procedure TForm1.FontDialog1Apply(Sender: TObject; Wnd: HWND);

begin

IF ActiveControl IS TEdit THEN {Егер активті басқару элементі TEdit типті объект ( немесе оның ұрпақтарының бірі) болса, онда ...}

WITH ActiveControl AS TEdit DO

Font.Assign(TFontDialog(Sender).Font) {Активті басқару элементінің Font қасиетіне қаріпті таңдау диалог терезесінде таңдалған сипаттамаларды бекіту}

SelAttributes.Assign(TFontDialog(Sender).Font) {Активті басқару элементінің ерекшеленген мәтініне қаріпті таңдау диалог терезесінде таңдалған сипаттамаларды бекіту}

Beep;

Иерархиясы:

Түсті таңдау диалог терезесі TColorDialog класының данасы болып табылады. Ол Windows операциялық жүйесінде берілген стандартты түсті таңдап алуға және меншік түсті беруге мүмкіндік жасайды (сурет 3.5.4 қараңыздар).

property

Form1.Color := ColorDialog1.Color;

Иерархиясы:

Баспа режімін таңдау диалог терезесі TPrintDialog класының данасы болып табылады. Сол және басқа құжаттарды баспаға шығарғанда қолданылатын параметрлер қатарын беруге мүмкіндік жасайды.

Иерархиясы:

Принтердің параметрлерін таңдау диалог терезесі TPrinterSetupDialog класының данасы болып табылады. Құжаттарды баспаға шығару үшін қолданылатын принтердің параметрлер қатарын беруге мүмкіндік жасайды. Бұл параметрлер Windows операциялық жүйесінде анықталған және диалог терезесінде бейнеленген.

Құрауыш принтердің типіне байланысты принтердің параметрлерін баптау терезесін құрады. Бұл диалог принтердің драйверімен қарым – қатынаста болады және бағдарламаға ешқандай ақпаратты қайтармайды, сондықтан оның Execute әдісі функция емес, процедура болады.

Find Dialog – мәтіннің үзіндісін іздеу диалог терезесі.

Иерархиясы:

Мәтіннің үзіндісін іздеу диалог терезесі TFindDialog класының данасы болып табылады. Ол мәтіннен сол және басқа үзіндіні анықтауға мүмкіндік береді (сурет 3.5.5 қараңыздар).

Класс келесі негізгі қасиеттерден тұрады.

property FindText: String – ізделінетін мәтіннің үзіндісінен тұрады.

property Position: TPoint – диалог терезесінің экрандағы сол жақ жоғарғы бұрышын анықтайды.

property Options: TFindOptions – TFindOptions типті қасиет:

type

TFindOption = (frDown, frFindNext, frHideMatchCase, frHideWholeWord, frHideUpDown, frMatchCase, frDisableMatchCase, frDisableUpDown, frDisableWholeWord, frReplace, frReplaceAll, frWholeWord, frShowHelp);

TFindOptions = set of TFindOption;

Ол диалог терезесінің сипаттамаларын береді және мән ретінде келесі шамалардың кез – келген көптігін қабылдай алады (солардың кейбіреулері):

Оқиға іздеу үшін мәтіннің үзіндісін таңдағаннан кейін диалог терезесінің Найти далее (Find Next) батырмасын басқанда өрбиді.

FindDialog1.Position := Point(RichEdit1.Left + RichEdit1.Width,

FindDialog1.Execute; {Мәтіннің үзіндісін іздеу диалог терезесін активтейді}

FoundAt: LongInt;

StartPos, ToEnd: Integer;

begin

WITH RichEdit1 DO

BEGIN

IF SelLength <> 0 THEN {Мәтіннің ерекшеленген бөлігінің ұзындығы нольге тең болмаса, онда…}

{Іздеу ағымды таңдаудан кейін басталады, егр ол бар болса}

StartPos := SelStart + SelLength;

{SelStart –мәтіннің ерекшеленген бөлігінің мәтіннің басынан бастағанда бірінші символын анықтайды (символдарды нөмірлеу 0 – ден басталады 0). Егер мәтін ерешеленбеген болса, онда алдында мәтіндік нұсқағыш орналасқан символға нұсқалынады}

ELSE

StartPos := 0; {Басқаша, іздеу мәтіннің басынан басталады}

ToEnd := Length(Text) - StartPos;

FoundAt := FindText(FindDialog1.FindText, StartPos, ToEnd,
[stMatchCase]);

{FindText –мәтіннен диалог терезесінде берілген жолды іздейді және сәтті іздеуде оның бірінші символының индексін қайтарады. StartPos – іздеудің басы; ToEnd – жолдың ұзындығы, [stMatchCase] – іздеу кезінде жолдық және бас әріптердің айырмашылықтары ескерілетінін айтады}

SetFocus;

SelStart := FoundAt;

SelLength := Length(FindDialog1.FindText);

Иерархиясы:

Мәтіннің үзіндісін іздеу және айырбастау диалог терезесі тікелей TFindDialog класынан туындайтын және оның барлық сипаттамаларына ие болатын TReplaceDialog класының данасы болып табылады. Ол мәтіннен сол және басқа үзіндіні табуға және қажет жағдайда оны басқа үзіндіге ауыстыруға мүмкіндік береді (сурет 3.5.6 қараңыздар).

Бұл класта қосымша ReplaceText қасиеті анықталған.

property ReplaceText: String – мүмкін табылған үзіндіге айырбас жасалатын мәтін анықталады.

Бұл класта тағы OnReplace оқиғасы анықталған.

Оқиға диалог терезесінің Заменить (Replace) немесе Заменить все (Replace All) батырмалары басылғанда өрбиді.

SelPos: Integer;

SelPos := Pos(FindText, Memo1.Lines.Text);

Memo1.SelStart := SelPos - 1;

Memo1.SelLength := Length(FindText);

Memo1.SelText := ReplaceText; {Таңдап алынған мәтінді ReplaceText – ке ауыстыру}

MessageDlg(Concat('Could not find "', FindText, '" in Memo1.'),

Иерархиясы:

Графикалық файлды ашу диалог терезесі TOpenDialog класынан туындаған және оның барлық сипаттамаларына ие болатын TOpenPictureDialog класының данасы болып табылады.

Ол графикалық кескіні бар файлды таңдауға тағайындалған. Диалог терезесіне қарау терезесі қосылған, онда сол сәтте ерекшеленген графикалық файл бейнеленеді.

property Filter: String – Windows стандартты графикалық файлдары үшін сүзгілер жиынынан тұрады.

Мысал 3.5.9 Button1 құрауышы үшін OnClick оқиға өңдеуіші ашылатын графикалық файлдың атын таңдауға арналған диалог терезесін ашады және оны Image1 құрауышына орналастырады.

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

begin

IF OpenPictureDialog1.Execute THEN

Image1.Picture.LoadFromFile(OpenPictureDialog1.FileName);

Иерархиясы:

Графикалық файлды сақтау диалог терезесі тікелей TSavePictureDialog класының туындамасы және оның барлық сипаттамаларына ие болатын TSavePictureDialog класының данасы болып табылады.

Ол графикалық кескінді файлға сақтауға арналған.

Мысал 3.5.10 Button2 батырмасына шерткенде сақталатын графикалық файлдың атын таңдауға арналған диалог терезесі ашылады және Image1 құрауышындағы кескін осы файлға жазылады.

procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);

begin

IF SavePictureDialog1.Execute THEN

Image1.Picture.SaveToFile(SavePictureDialog1.FileName);