Такырыбы: эталондар

Орындаған: Ташимбетова Гаухар
Қабылдаған: Кудайбергенова Гульзира 
ТАКЫРЫБЫ:ЭТАЛОНДАР
Қазақ Ұлттық Қыздар Педагогикалық Университеті
СӨЖ

Жоспар
01
02
03
04
Эталон дегеніміз не? 
Эталонның түрлері
Метр мен килограмның 
эталондары 
Мемлекеттік эталондар

• 
Эталон деген м з не?
Эталон-бірлікті жаңғыртуды және сақтауды,
сондай-ақ оның өлшемін тексеру схемасы
бойынша төмен тұрған өлшеу құралдарына беруді
қамтамасыз ететін және белгіленген тәртіппен үлгі
ретінде бекітілген өлшеу құралы.

Эталонны
ң түрлері 
1.Алғашқы эталон-бұл ғылыми-техникалық жетістіктердің қазіргі
деңгейінде өлшеудің осы саласында мүмкін болатын ең жоғары
дәлдікпен физикалық шаманың бірлігін сақтайтын эталон. 
Эталондар алғашқы, екінші ретті және жұмысшы болып жіктеледі.
Алғашқы эталонға екінші және жұмысшы эталондар бағынады.
Екінші эталондардың бейнелейтін бірліктерінің өлшемдері мемлекеттік эталонмен
келісіледі. Екінші эталондарды ҚР мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталықтар
бекітуі мүмкін. 
Жұмысшы эталондар-бірліктің өлшемдерін екінші эталондардан қабылдайды және
өз кезегінде өлшемнің жұмысшы құралдарына өлшемді беру үшін қолданылады.
Екінші ретті эталон-сәйкес физикалық шаманы алғашқы эталонмен салыстыру
жолымен алынатын бірлік мөлшерін сақтайды.

Ұлттық эталонды ел үшін метрология бойынша ұлттық орган өлшемнің бастапқы
құралы ретінде бекітеді. Қазақстанда үлттық эталондарды ҚР Мемстандарты
бекітеді.
СИ жүйесінің негізгі шамалары да, туынды шамалары да салыстырылады.
Салыстырудың белгілі бір мерзімдері анықталған. Мысалы, метр және
килограмм эталондары әрбір 25 жыл сайын, ал электрлік және жарықтық
эталондар - 3 жылда бір рет салыстырылады.

Ең алғаш ресми бекітілген эталондар метр мен кило- грамның үлгілері
болды, олар Францияда жасалды және 1799 жылы Францияның Ұлттық
Архивіне сақтауға берілді. Сондықтан оларды «Мұрағат метрі» және
«Мұрағат килограмы» деп атай бастады.
 1872 жылдан бастап килограмм «Мұрағат килограмға» тең масса деп
анықтала бастады. СИ Халықаралық жүйесінің әрбір негізгі немесе
туынды бірліктер эталонының өзіндік қызықты тарихы бар және олар
күрделі ғылыми-зерттеулермен жөне эксперименттермен байланысты.

Эталонның негізгі
міндетіне заттың
ұзындығын,
қатпарлылығын,
салмағын және ауа-
райына төзімділігін
зерттеу жатады. 
Бүгінгі күні республика бойынша
101 эталондық база бар. Олардың
52-сі мемлекеттік, 49-ы жұмыс
эталондары. Бұл базалар отандық
экономиканың мүдделерін
толықтай қамтамасыз етеді.
Мемлекеттік эталондар
Қазақстанның алты
қаласында орналасқан.
Олар: Астана, Алматы,
Қарағанды, Ақтөбе, Орал,
Ақтау, Өскемен.

Назарларыңызға рахмет!