ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешені жаратылыстану 5В060700-«Биология» мамандығы үшін ОҚытушыға арналған пәннің бағдарламасы



жүктеу/скачать 215.16 Kb.
Дата19.06.2016
өлшемі215.16 Kb.
#147974


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

3 деңгейлі СМЖ құжат

ПОӘК

П 042-22.1.128 /01-2015

ПОӘК

Оқытушыға арналған «Жаратылыстану» пәні бойынша бағдарламасы
№ __ басылым __.___. 2015 ж.

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Жаратылыстану
5В060700-«Биология» мамандығы үшін
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей


2015

1.ҚҰРАСТЫРЫЛҒАН


Құрастырушы__________«____»_____ 20___ж., Жилкыбаева С.Д.
«Мал шаруашылығы және аңшылықтану» кафедрасының аға оқытушы


2. талқыланды

«Мал шаруашылығы және аңшылықтану» кафедрасының мәжілісінде

Хаттама №__ «__»_____20___ж
Кафедра меңгерушісі ___________ Ахметова Б.С.
2.2. Аграрлық факультеттің оқу - әдістемелік бюросының отырысында қарастырылды

Хаттама №__ «__»_____20___ж


Төрағасы __________ Джаманова Г.И.
3. бекітілГЕН

Университеттің оқу - әдістемелік кеңесінде

қаралып, баспаға ұсынылды

Хаттама №__ «__»_____20___ж


ОӘК төрағасы _____________Г.Искакова

4. АЛҒАШ РЕТ ЕҢГІЗІЛГЕН.



МАЗМҰНЫ:


  1. Қолдану саласы

  2. Нормативтік сілтемелер

  3. Жалпы ережелер

  4. Оқу пәнінің (модульдің) мазмұны

  5. Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптарының тізімі

  6. Оқу – әдістемелік әдебиетімен қамтамасыз ету картасы

  7. Әдебиеттер



  1. ҚОЛДАНУ САЛАСЫ

Пәннің оқу – әдістемелік кешеннің құрамындағы оқытушыға арналған «Жаратылыстану» пән бойынша бағдарламасы

5В060700-«Биология» мамандығы бойынша оқитын




  1. НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Аталған оқытушыға арналған бағдарлама «Жаратылыстану» пән бойынша оқу үдерісін ұйымдастыру тәртібін келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сай бекітеді:



  • Білім берудің тиісті деңгейлердінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты;

  • 5В060700 «Биология» мамандығының элективті пәндердің каталогі;

  • «Жаратылыстану» 5В060700 «Биология» білім бакалавр дайындауына арналған оқу бағдарламасы;

  • - 5В060700 «Биология» мамандығының оқу жұмыс жоспары;

  • СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар»;

  • ДП 042-1.01-2014 Құжатталған рәсімдеме «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны».




  1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕ


3.1.Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы.

Жаратылыстану - биологияның маңызды салаларының бipi. Тулектер эволюция проблемасына арналган оригинальды әдебиеттермен жумыс істей отырып, тіршіліктің уйымдасу деңгейімен, Дарвин дәуіріндегі және қaзipri заманғы тусінікпен танысады. Биология - бұл тірі табиғат туралы ғылымдардың жиынтығы. Жер бетінде өмір сүрген жіне қазіргі кезде өмір сүріп жатқан тірі организмдер, олардың құрылысы және функциялары, пайда болуы, таралуы, дамуы, бір – бірімен және өлі табиғатпен байланысын зерттейді.
3.2. Пәнді оқытудың мақсаты:

Жаратылыстық эволюциялык мәселелерін қaзipri заманғы отандык шет елдін деректер негізінде қарастыру. Тіршілк туралы заңдылықтарымен танысу.
3.3 Пәнді оқытудын негізгі міндеттері: Оқу үрдісінде студент биологиялық обьектілер мен биологиялық процестердің негізінде – тіршілк туралы алғашқы зерттеулер, тіршіліктің ғылыми негізі, тірі организмдердің негізгі қасиеттері, тірі жүйенің ұйымдастырылу деңгейі, биологияның зерттеу әдістерін эвлюциясын жеткілікті деңгейде меңгеруі қажет.
3.4. Білім алу нәтижесі:

Пәнді оқу нәтижесінде білімалушы міндетті:

тірі организдердің эволюциялык даму кезеңдері мен калыптасу заңдылыктарын;

  • иегру - жаратылыстану теорияларының мәнін талдау ;

  • ұғып алу - тіршілк туралы алғашқы зерттеулер, тіршіліктің ғылыми негізі, тірі организмдердің негізгі қасиеттері, тірі жүйенің ұйымдастырылу деңгейі, биологияның зерттеу әдістерін;

  • түсіну - Дарвин теориясының маңызын.



3.5 Курстың пререквизиті:

  1. Адам және жануарлар анатомиясы

  2. Омыртқалы жануарлардың биоалуандылығы

3.6 Курc постреквизиті:

  1. Экологиялық биология

  2. Қазақстан биоресурстары


3.7 оқу жоспарынан көшірме

1 кесте


Курс

Семестр

Кредиты

Дәріс

СПЗ


ЗС

ООӨЖ


ОӨЖ


Барлығы

Есеп формасы

3

6

3

15

30




22,5

67,5

135

Емтихан



        1. 4. ПӘН МАЗМҰНЫ, ПӘННІҢ МОДУЛЬДІК БӨЛІНУІ


2 кесте

Тақырыптың атаулары және олардың мазмұны

Сағат саны

2

3

Дәрістер

1 МОДУЛЬ Тіршіліктің ғылыми негізі.

1-Дәріс

Кіріспе. Тіршілік туралы алғашқы зерттеулер.

  1. Биология – жаратылыстану ғылымдарының бір саласы.

  2. Тіршілк туралы көне және орта ғасырлық түсініктер.

  3. Тірі табиғат туралы ұғымдар. Биология ғылымның қалыптасу кезеңдері.

1

2-Дәріс

Тіршіліктің ғылыми негізі.

1. Тіршіліктің пайда болуы туралы түсініктер.

2. Тіршіліктің пайда болуы кезеңдері.

1

2 МОДУЛЬ Тірі жүйенің ұйымдастырылу деңгейі.

3- Дәріс

Тірі организмдердің негізгі қасиеттері.

1. Жүйелер туралы негізгі ұғым.

2.Тірі жүйелердің негізгі қасиеттері.

3.Тірі организмдердің негізгі қасиеттері.

1

4- Дәріс

Тірі жүйенің ұйымдастырылу деңгейі.

1. Тірі жүйенің ұйымдастырылу негізгі деңгейлері.

.

1

3 МОДУЛЬ Клетканың құрылысы.

5 Дәріс

Биологияның зерттеу әдістері.

1. Биологияның негізгі зерттеу әдісін бірі - микроскопия.



2. Микроскоптардың негізгі түрлері.

1

6 Дәріс

Клетка туралы ілім.

  1. Клетканың құрылысы.

  2. Клетканың бейорганикалық қосылыстар.

  3. Клетканың органикалық қосылыстар.

1

7 - Дәріс

Прокариоттар және эукариоттар.

  1. Прокариоттар және эукариоттар клеткаларының негізгі ерекшеліктері.

  2. Өсімдік және жануарлар клеткаларының ұқсастығы мен айырмашылығы.

  3. Клеткалардың бөлінуі.

1

8 - Дәріс

Клеткадағы зат және энергия алмасулар.

  1. Метаболизм.

  2. Пластикалық алмасу.

  3. Энергетикалық алмасу кезеңдері.

1

4 МОДУЛЬ Организмдердің көбеюі

9 Дәріс.

Организмдердің көбеюі.

  1. Тірі организмдер көбеюінің негізгі түрлері.

  2. Онтогенез және оның түрлері.

1

10 Дәріс

Тірі табиғаттың дамуы кезеңдері.

  1. Дарвинге дейінгі кезеңдегі тірі табиғаттың дамуы.

  2. Ч. Дарвиннің ілімі.

1

5 МОДУЛЬ Эволюция.

11 Дәріс

Микроэволюция.

  1. Микроэволюция. Популяция – эволюцияның элементарлық өлшем бірлігі

  2. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктің түрлері.

  3. Сұрыптау туралы түсінік.

1

12 Дәріс

Өсімдіктердің су режимі. Фотосинтез.

1. Судың биологиялык маңызы. Судың физикалык және химиялық қасиеттері. Су балансы. Өсімдіктегі судың күйі, бос және байланысқан су. Олардың физиологиялық ролі.

2. Өсімдікпен судың сінірілуі. Тамыр - су сіңіру мүшесі. Тамыр суды сіңіру мушесі. Оның көлемі мен түрлері. Тамырдың түрлі аймактарының сіңіру кабілеті. Тамыр түкшелері. Микориза.

3. Транспирация. Жапырак - транспирация мүшесі.

4. Фотосинтез биоэнергетиканың негізі. Жапырақ - фотосинтез мушесі.

5. Хлорофилл, оның химиялық құрамы мен молекуласынын құрылысы.

6. Фотосинтездің экологиясы. Фотосинтез өнімділіктің негізі болып табылады.

1

13 Дәріс

Өсімдіктердің тыныс алуы. Өсімдіктердің минералдық қоректенуі.

1. Тыныс алудың жалпы сипаттамасы - физиологиялык процесс.

2. Гликолиз - тыныс алудың алгашқы кезеңі. Гликолиздің толык балансы.

3. Тыныс алу барысындағы газ алмасу - өсімдіктердің өнімділік элементі.

4. Минералдық коректенуі, олардың маңызы мен ерекшелікіері. Тамыр - минералды заттарды сіңіру мүшесі.

5. Тамыр кысымы. Топырақтағы қоректік заттардын ағыны.

6. Макроэлементтердің, микроэлементтердің, ультрамикроэлементтердің физиологиялық ролі. Тыңайтқыштарды қолданудын физиологиялық негіздері.

1

14 Дәріс

Өсімдіктердің өсуі мен дамуы.

  1. Өсу мен даму туралы ұгым. Гормондар өсімдіктердің өсуі мен дамуын реттеуші факторлар.

  2. Фотопериодизм. Өсудің ыргақтылыгы. Термопериодизм. Өсу мен дамуга сырткы орта жагдайларының әсерлері. Корреляция.

  3. Өсімдіктердің онтогенезі. Өсімдіктердің даму процестерінің негізгі ерекшеліктері. Тропизмдер.

  4. Өсімдіктер мен ценоздардың тұкымдарды, жемістерді және баска өнімдік мүшелерін түзу физиологиясы

1

15 Дәріс

Өсімдіктердің төзімділігі және бейімделушілігі.

  1. Стресс және оның физиологиялык негіздері. Өсімдік онтогенезінің орта жагдайларына бейімделушіліктері. Өсімдіктің суыкка төзімділігі.

  2. Өсімдіктердің ыстыкка төзімділігі. Өсімдіктің өсуі мен дамуына, оның зат алмасу өзгерістеріне ең жогарғы температуралардың әсерлері.

  3. Өсімдіктердің күрғакшылыкка төзімділігі. Су тапшылығы (дефициті).

  4. Өсімдіктің тұзга төзімділігі. Қазакстандагы өсімдіктердің тұзга төзімділік физиологиясының казіргі жагдайлары.

  5. Өсімдіктердің өнеркәсіп пен транспорттан бөлінетін зиянды газ тәрізді заттарга төзімділігі. Улы газдармен закымдалган өсімдіктер физиологиясы. Өсімдіктердің індетті ауруларга және зиянкестерге төзімділігі.

1

Барлығы:

15

Практикалық сабақтар

1 Практикалық сабақ. Өсімдік жасушасынын кұрылысы. Өсімдік клеткасының коректік қор заттары: крахмал, ақуыз, майларды анықтау.

Клетканың бөлінуі.
2

2 Практикалық сабақ. Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктер жапырағының эпидермисінің кұрылысы. Лептесік күрылысы. Эпидермистің түкшелері. Екінші және үшінші реттік жабын ұлпалар: тоз, кыртыс. Перидерманың кұрылысы. Арқаулык ұлпалар: колленхима, скперенхима, склереидтер. Өткізгіш ұлпа (түтіктер, трахеидтер, сүзгілі түтік, серік жасушасы). Өткізгіш сосуд - талшык шоқтардың түрлері. Ашык және жабық өткізгіш сосуд - талшык шоктармен ( радиальды,коллатеральды,биколлатеральды) танысып, оларды анықтау.

2

3 Практикалық сабақ. Жапырақтың морфологиясы. Жай және күрделі жапырақтар. Тамырдың морфологиясы. Өркеннің морфологиясы.Өркенде жапырактың орналасу реті. Өркеннің бұтактану жолдары. Өркеннің жер асты метаморфозалары. Өркеннің жер үсті метаморфозалары. Гүлшоғырларының түрлері және олардың биологиялык маңызы. Жемістердің жіктелуі, кұрылысы. Құргак жемістердің түрлері және олардың маңызы. Шырынды жемістер және олардың маңызы. Өсімдіктің генеративтік мүшелерінің морфологиясы. Гүлсерігінің түрлері. Гүлдің формуласын кұру

2

4 Практикалық сабақ. Даражарнакты және косжарнақты өсімдіктер тұкымының анатомиялык кұрылысын анықтау. Вегетативті және генеративті өсімдік мүшелерінің анатомиялық құрылысы.

2

5 Практикалық сабақ. Төменгі сатыдағы өсімдіктер систематикасы. Балдырлар: көк - жасыл, жасыл . Саңыраукұлактар (зең саңырауқұлағы), қыналардың құрылысымен танысу.

2

6 Практикалық сабақ. Жоғары сатыдағы споралы өсімдіктер. Мүктәрізділер, папоротник- тәрізділердің даму циклы.

2

7 Практикалық сабақ. Жалаңаштұқымды өсімдіктер. Аналык және ата- лық бүрдің кұрылысы. Жалаңаштұкымдылардың дамуының тіршілік циклімен, танысу.

2

8 Практикалық сабақ. Қосжарнақтылар класының тұқымдастарының сипаттамасымен және өкілдерімен танысу. Даражарнақтылар класының тұкымдастарының сипаттамасымен және өкілдерімен танысу. Өкілдерін анықтауды үйрену

2

9 Практикалық сабақ. Абиотикалық факторлардың өсімдіктерге әсері. Өсімдіктердің тіршілік формалары.

2

10 Практикалық сабақ. Фитоценоздар. Қазақстан өсімдіктерінің типтері.

2

11 Практикалық сабақ. Пигменттердің химиялық қасиеттері. Фотосинтездің кезеңдері (жарық және караңгы). СЗ және С4 өсімдіктері.

2

12 Практикалық сабақ . Осмос кысымын плазмолиз және рефрактометр эдістерімен аныктау. Транспирация каркыңдылығын таразымен анықтау. Бос және байланысқан суды анықгау. Өсімдіктердегі су формалары. Су тапшылыгы.

2

13 Практикалық сабақ. Тыныс алу каркындылығын анықгау

Гликолиз. Тыныс алу коэффициенті. Өнімдерді сақтауда тыныс алуды реттеу. Күлдің микрохимиялык анализі. Тамыр жүйесінің көлемін анықгау

Минералдық қоректенудің физиологиялық негіздері.

2

14 Практикалық сабақ. Өсімдіктердің өнімділігін анықгау

Өсімдіктердің өсуін реттеу. Фитогормондар

2

15 Практикалық сабақ. Өсімдіктің куаншылыкка және аязға төзімділігін аныктау. Өсімідіктердің төзімділігі және оның түрлері.

2

Барлығы:

30

5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҮМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ.

5.1 Жасушаның бөліну турлері. Митоз және мейоз. Негізгі ұлпалар. Бөліп шығарушы ұлпалар

5.2 Балдырлар және олардың шаруашылықтағы манызы. Қыналардың адам өміріндегі және табиғаттағы маңызы. Мүктәрізділердің негізгі өкілдері және олардың маңызы.

5.3 Ботаникалык географияның элементтері. Ареалдар түрлері. Космополиттер және эндемдер. Өсімдік аймактары. Өсімдік әлемін корғау.

5.4 Фотосинтез. Автотрофты коректену. Хемосинтез. Аэробтық тыныс алу. Гликолиз.

6. ОҚУ – ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІНІҢ ҚАМТУ КЕСТЕСІ

4 кесте


№

Әдебиеттер және оқу-әдістемелік құжаттар

Экземпляр саны

Студенттердің саны

Қамтамасыздық пайызы,%

1

Әметов Ә.Ә. Ботаника. - Алматы, Дәуір, 2005

20

30

100

3

Карипбаева Н.Ш., Полевик В.В., Силыбаева Б.М. Ботаниканың оқу практикасы. Семей, 2012.


25

30

100

4

Силыбаева Б. М., Карипбаева Н.Ш., Полевик В.В. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктер. Семей, 2010.

20

30

100

5

Жоғары сатыдағы өсімдіктер систематикасы: оқу құралы / Б.М.Силыбаева, Ж.К.Байғана, Н.Ш.Карипбаева, В.В.Полевик.- Алматы: Print- S, 2012.- 614 б. 

20

30

100

6

Ботаника. Өсімдіктер анатомиясы мен морфологиясы: оқулық / Ағелеуов Е., Дөненбаева К., Агитова К., Иманқұлова С.- Алматы: Санат, 1998.- 368 б.

20

30

100

7

Абдрахманов, О. 
Төменгі сатыдағы өсімдіктер систематикасының практикалық жұмыстары: оқу құралы / О. Абдрахманов.- Алматы: Респ. баспа кабинеті, 1994.- 122 б. 

20

30

100

8

Қалекенұлы, Ж. 
Өсімдіктер физиологиясы: оқулық / Ж. Қалекенұлы.- 2-бас., толықт., өнд.- Алматы: Қазақстан ЖОО қауымдастығы, 2004.- 454 б. 

20

30

100

9

Мұхитдинов, Н.М. 
Өсімдіктер морфологиясы және анатомиясы: оқулық / Н.М. Мұхитдинов; Ә.Б. Бегенов, С.С. Айдосова.- 2-бас., өңд., толық.- Алматы: Қазақ ун-ті, 2001.- 279 б. 

20

30

100

10

Өсімдіктердің қоректену физиологиясы: оқу құралы / Р.М. Әлжанова, А.К. Жақсылықова, В.И. Зотиков и др.- Алматы, 2001.- 179 б. 

20

30

100

11

Абдрахманов, О.А. 
Лихенология: оқу құралы / О.А. Абдрахманов, Г.С. Айдарханова.- Карағанды-Алматы, 2003.- 167б. 

5

30

17

12

Мәкенова, М. 
Ботаника курсының практикумы: оқу құралы / М. Мәкенова.- Алматы: Ы. Алтынсарин атындағы Қазақ білім академиясы, 2000.- 236б. 

2

30

7

13

Мұхитдинов, Н. 
Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясы/ Н. Мұхитдинов; Ә. Бегенов, С.Айдосова.- Алматы: Республикалық баспа кабинеті, 1993.- 340б. 

20

30

100

7. Әдебиеттер тізімі



7.1 Негізгі:

      1. Әметов Ә.Ә. Ботаника. - Алматы, Дәуір, 2005.

      2. Карипбаева Н.Ш., Полевик В.В., Силыбаева Б.М. Ботаниканың оқу практикасы. Семей, 2012.

      3. Силыбаева Б. М., Карипбаева Н.Ш., Полевик В.В. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктер. Семей, 2010.

      4. Жоғары сатыдағы өсімдіктер систематикасы: оқу құралы / Б.М.Силыбаева, Ж.К.Байғана, Н.Ш.Карипбаева, В.В.Полевик.- Алматы: Print- S, 2012.- 614 б. 

      5. Қалекенұлы, Ж. 
        Өсімдіктер физиологиясы: оқулық / Ж. Қалекенұлы.- 2-бас., толықт., өнд.- Алматы: Қазақстан ЖОО қауымдастығы, 2004.- 454 б. 

      6. Мұхитдинов, Н.М. 
        Өсімдіктер морфологиясы және анатомиясы: оқулық / Н.М. Мұхитдинов; Ә.Б. Бегенов, С.С. Айдосова.- 2-бас., өңд., толық.- Алматы: Қазақ ун-ті, 2001.- 279 б. 

      7. Өсімдіктердің қоректену физиологиясы: оқу құралы / Р.М. Әлжанова, А.К. Жақсылықова, В.И. Зотиков и др.- Алматы, 2001.- 179 б. 

      8. Мәкенова, М. Ботаника курсының практикумы: оқу құралы / М. Мәкенова.- Алматы: Ы. Алтынсарин атындағы Қазақ білім академиясы, 2000.- 236б. 

      9. Мұсабеков, Қ.Қ. Топырықтану және геоботаника негіздері: [оқу құралы] / Қ.Қ. Мұсабеков.- Алматы: Эверо, 2009.- 196 б. 

      10. Мухитдинов, Н.М. Геоботаника: оқулық / Н.М. Мухитдинов.- Алматы: Дәуір, 2011.- 382 б.- (ҚР білім және ғылым министрлігі). 

      11. Мұсабеков, Қ.Қ. Топырақтану және геоботаника негіздері: оқу құралы / Қ.Қ. Мұсабеков.- Алматы: Эверо, 2011.- 230 б. 

      12. Байкенжеева, А.Т. Геоботаника: оқу құралы / А.Т. Байкенжеева.- Астана: Фолиант, 2013.- 175 б.- (Жоғары білім). 



    1. Қосымша

      1. Қазақстанның өсімдіктер әлемі. Алматы. 2008.

      2. Қазақстан өсімдіктер әлемінің Асыл қазынасы.и Алматы. 2006.

      3. Ботаника. Өсімдіктер анатомиясы мен морфологиясы: оқулық / Ағелеуов Е., Дөненбаева К., Агитова К., Иманқұлова С.- Алматы: Санат, 1998.- 368 б..

      4. Абдрахманов, О. Төменгі сатыдағы өсімдіктер систематикасының практикалық жұмыстары: оқу құралы / О. Абдрахманов.- Алматы: Респ. баспа кабинеті, 1994.- 122 б. 

      5. Мұхитдинов, Н. Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясы/ Н. Мұхитдинов; Ә. Бегенов, С.Айдосова.- Алматы: Республикалық баспа кабинеті, 1993.- 340б. 

      6. Макромицетті саңырауқұлақтар: әдістемелік нұсқау / Карипбаева Н.Ш., Полевик В.В., Нағашбекова Л.Ә., Мукаева Г.Т.- Семей, 2014.- 89 б. 










жүктеу/скачать 215.16 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет