Психология ғылым ретінде. Мақсаты, міндеттері, пәні мен объектісі
Арнайы психологияның зерттеу салалары
жүктеу/скачать 117.96 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Психикалық дамуы тежелген балалар психологиясы
- Тифлопсихология
- Тірек-қимыл зақымданған балалар психологиясы
- Абрахам Маслоу
| Арнайы психологияның зерттеу салалары:
Олигофренопсихология- ақыл-ой кем балалардың танымдық әрекет динамикасын және жеке тұлғалық ерекшеліктерін зерттейтін саласы. Психикалық дамуы тежелген балалар психологиясы- түзету-дамыту жұмыстарының көмегімен психикалық дамудағы тежелуді жеңілдету немесе мүлдем жою. Сурдопсихология- есту қабілетінің кемшілігі бар адамдардың психикалық дамуының өзіндік ерекшеліктерін зерттейді. Тифлопсихология- көру қабілетінің кемшілігі бар адамдардың психикалық дамуының өзіндік ерекшеліктерін зерттейді. Логопсихология- сөйлеуінде кемшілігі бар адамдардың психикалық ерекшеліктерін зерттейді. Тірек-қимыл зақымданған балалар психологиясы- қимыл-қозғалыс дамуы қалыпты және бұзылған балалардың психикалық даму заңдылықтарын зерттейді. Ерте жастағы балалар аутизмі бар балалар психологиясы- эмоционалды-ерікте саласының бұзылуы. Күрделі даму бұзылуы бар балалар психологиясы – екі немесе одан да көп бұзылуы бар адамдардың психикалық дамуын зерттейтінсаласы. Менеджмент психологиясы. Басқару психологиясының пәні: менджер іс-әрекетінің психологиялық негіздері, яғни: еңбек іс-әрекетінің психофизиологиялық ерекшеліктері, ақпаратты өңдеудің психологиялық ерекшеліктері, адамның адамды қабылдау механизмдері және адамның бір-біріне ықпал ету механизмдері, еңбек ұжымын және ондағы тұлғааралық қатынастарды қалыптастырудың психологиялық ерекшеліктері және тұтастай басқару іс-әрекетінің психологиялық факторлар. Психологиялық менеджмент ғылым әрі тәжірибе ретінде басшылардың психологиялық басқару мәдениетін қалыптастыру мен дамытуға, басқаруда жұмысшы тұлғасының ерекшеліктері, еңбек ұжымының қызмет ету қатынастары мен заңдылықтары жайлы білімді теориялық тұрғыда түсініп, тәжірибеде қолданудың қажет негіздерін жасауға бағытталған. Психологиялық менеджмент еңбектің максималды нәтижесінің алынуымен қатар, адамның еңбек үрдісінде өзін-өзі айқындау, еңбектің нәтижесінде туындайтын қажеттіліктерін жүзеге асыру ерекшеліктерінің айқындалуы да маңызды қоғам дамуының белгілі бір кезеңінде пайда болған. Демек, басқару жағдайының тұрғысында адамдардың өзара қатынастары мен өзара әрекеттестіктерінің төмендегідей проблемалары психологиялық менеджменттің пәні болып табылады: Тұлға, оның еңбек үрдісінде өзін-өзі жетілдіруі және дамытуы. Басқару іс-әрекеті және оның психологиялық тиімділік тұрғысында ұйымдастырылуы. Еңбек ұжымындағы топтық үрдістер және олардың реттелуі. Еңбек ұжымының қызмет етуінің психоогиялық факторларына топтардағы психофизикалық шыдамдылық, тұлға аралық өзара әрекеттестіктің еномндері, еңбек мотивациясы, әлеуметтік-психологиялық ахуал және нақты өнімді шығару немесе қызмет көрсету бойынша біріккен еңбек іс-әрекетіне енген басқа да психологиялық құбылыстар жатады. Басқарушы шешімдерді қабылдаудың психологиялық шешімдерді қабылдаудың психологиялық шешімдеріне іс-әрекеттің нәтижесі немесе шешім қабылдау процесі ретінде мақсат қою жатады. Адамның тұлғасы әрі сл тұлғаны басқа адамдардың қабыладуы, үстем болу және басғыну ұмтылысы, дәреже, әлеуметтік үміттер және т.б.адамдар мен жұмыс жасаудың психологиялық факторларының негізін құрайды. Пеницентиарлық психология. Пенитенциарлық психология - бұл заң психологиясының бөлімі, оның функциясы жазаның әртүрлі түрлерінің де , сотталғандардың, ең бастысы, олардың қоғамдастықтарының да тиімділігінің тиісті аспектілерін зерттеу болып табылады. Бұл ғылым үнемі жетілдіріліп, толықтырылып отырады. Сонымен қатар, пенитенциарлық психология қылмыстық мекемелердің жұмысынан тыс процестермен айналысады. Қазіргі кезеңдегі адамдарды әлеуметтендіру мен оңалту жазалаудың өзінен кем емес маңызды рөл атқарады. Пенитенциарлық психология объектісі ретінде жазалауды жүзеге асыруға арналған мекемелердің шекарасында жүретін адамдарды таңдайды. Өздеріне қолданылатын құралдардың тиімділігіне психологиялық талдау жүргізу, алдын-алу және түзету әрекеттері әдістері сөйлеммен айналысатын адамдармен жұмыс істеудің жаңа тәсілдерінің тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Негізгі функция әлі де жазалаушы. Оның мағынасы сотталушының қоғамнан оқшауланғандығына, оның қадағалауында және тұрақты қадағалауында жатыр. Тұтқындардың барлық өмірі міндетті түрде реттеледі. Тиісінше, бұл теріс тәжірибенің барлық спектрін тудырады, өйткені негізгі әлеуметтік және физиологиялық қажеттіліктердің тұтас сериясын қанағаттандыруда қуатты шектеулер бар . Жарнама психологиясы. Жарнама психологиясы-тұтынушының қажеттіліктері мен үміттерін бағалаумен, сатылатын тауарларға немесе қызметтерге сұраныс жасау үшін адамдарға әсер етудің психологиялық құралдарын, әдістерін, әдістерін жасаумен айналысатын психологияның бөлімі. Жарнама, басқа ақпарат көздерінен айырмашылығы, жалпыға қол жетімді, сондықтан іс жүзінде жарнама психологиясы Жеке сипаттамалар мен қажеттіліктерді зерттеу арқылы жаппай сипаттағы мәселені шешуі керек. Жарнама психологиясының мақсаты жарнама беруші мен жарнама тұтынушысы арасындағы өнімді немесе қызметті сату жүзеге асырылатын тиімді диалогты тұрақтандыру болып табылады. Жарнама уақытқа, технологияға, тұтынушылардың қажеттіліктеріне және әлемдік үрдістерге байланысты өзгереді, өзгереді және жетілдіріледі және жаппай таратылады, сондықтан ол адамдардың қалауына, сенімдеріне, айналасындағы әлемді подсознание деңгейінде қабылдауға қатты әсер етеді (адам көбінесе жақын адамдарының кеңестерінен кейін оған ұсынылғанды сатып алады). Сонымен қатар, адам көбінесе жарнаманың өз қалауы мен нанымына бейсаналық әсерін мойындамайды немесе мойындаудан бас тартады.Осылайша, жарнама: - оң және теріс бейнелерді жасауға әсер етеді, - әр түрлі жағдайларда мінез-құлық үлгілерін жасайды, - стереотиптерді қалыптастырады және дамытады. A — Attention (зейін, адамның назарын аударту) I — Interest (қызықтыру, еліктіру) D — Desire (қалату, зауқынтудыру) M — Motivation (ынтасын ояту, мотивация) A — Action (әрекеткекөшіру) Психология ғылымындағы мотивация мәселесі және теориялары. Мотивация-адамның психикалық өмірінің қозғаушы негізі, адам мінез-құлқының белсенділігін анықтайтын психологиялық сипаттағы себептердің жиынтығы. Мотивацияның құрамына қажеттіліктер, мотивтер мен мақсаттар кіреді.Қажеттілік-адамның қалыпты өмір сүруі үшін жетіспейтін белгілі бір жағдайларда немесе объектілерде қажеттілік жағдайы.Мотив-кез-келген қажеттілікті қанағаттандыру үшін іс-әрекетті бастауға ынталандыру себебі.Мақсат-адам өз қызметінің нәтижелері бойынша алғысы келетін және оның қызметі қол жеткізуге бағытталған нәтиже. Мотивацияның көптеген теориялары адамның қажеттіліктері туралы түсінікке негізделген (бір нәрсенің жетіспеушілігі сезімі, онсыз адам ыңғайсыздықты сезінеді, ол өзі жеңгісі келетін ішкі және сыртқы тепе-теңдік). Қажеттіліктер туа біткен, бастапқы (табиғи шығу тегі) болуы мүмкін – мысалы, тамақ, су, жылу қажеттілігі; және сатып алынған (әлеуметтік) – қарым-қатынас, білім алу, өзін-өзі тану қажеттілігі. Адам қажеттіліктерінің күрделілігін және олардың мотивацияға әсерін сипаттаған алғашқы мінез-құлық суретшілерінің бірі Абрахам Маслоу болды.Маслоу қажеттіліктері көбінесе физиологиялық қажеттіліктерге негізделген пирамида түрінде ұсынылады. Көбінесе пирамиданың алғашқы екі деңгейі бастапқы қажеттіліктер деп аталады, ал қалған үшеуі екінші деңгей деп аталады. Бастапқы қажеттіліктерді жүзеге асыру өте маңызды, олардың қанағаттанбауы адам ағзасының өмірлік белсенділігінің елеулі бұзылуына әкеледі. Екінші қажеттіліктерді адам бастапқы қажеттіліктер толық орындалған жағдайда жүзеге асырады. жүктеу/скачать 117.96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|