Реферат Тақырыбы: Жыныс жүйесі мүшелерінің дамуының қалыпты жағдайдан ауытқуы
жүктеу/скачать 39.6 Kb.
|
1 2
анатомия реферат Әдемі, жыныс жүйесі| Негізгі бөлім
Эмбриогенездің бұзылуының себептері жүктілік кезінде ұрыққа әсер ететін әртүрлі зақымдаушы факторлар болып табылады: жатырдың ақаулары, әдетте, кездейсоқ анықталады. Әйел туа біткен патологияның болуы туралы білмеуі мүмкін. Жатыр түбінің айқын деформациясы кезінде көбінесе бастапқы бедеулік байқалады, бұл пациентті дәрігерге қарауға мәжбүр етеді. Седла және екі мүйізді жатырдағы стандартты гинекологиялық зерттеу аз ақпарат береді. Жатырдың туа біткен ауытқуларын диагностикалауда шешуші рөл аспаптық зерттеулерге – жамбас ультрадыбыстық зерттеуіне, гистероскопияға, гистеросальпингографияға, магнитті-резонанстық томографияға (МРТ) беріледі. Егер ақау анықталса, жатырдың қалыпты анатомиясын қалпына келтіру үшін хирургиялық емдеу қолданылады. Туа біткен ақауды түзеткеннен кейін нәрестені жүкті ету және көтеру мүмкіндігі күрт артады. Кішкентай седла деформациясы Тұжырымдаманың басталуына кедергі болмайды. Дегенмен, жүктілік кезінде мыналарды анықтауға болады: плацентаның патологиясы (бүйірлік немесе төмен орналасуы, плацента Превиа, ерте бөліну), ұрықтың дұрыс емес орналасуы, мерзімінен бұрын босану, әлсіздік немесе босану әрекетінің үйлесімсіздігі. Жатырдың анатомиялық және функционалды жеткіліксіздігі босанғаннан кейінгі қан кетуді тудыруы мүмкін. Төменгі Мюллер жолдарының дамымауына байланысты қынап толығымен немесе ішінара болмауы мүмкін (аплазия) - Майер-Рокитанский-Кюстер-Хаузер синдромы. Бұл жағдайда жатыр мен жатыр түтіктері де дұрыс емес құрылымға ие. Сонымен қатар, қынаптың аплазиясымен зәр шығару жүйесінің (бүйрек, несепағар және зәр шығару каналы) және омыртқаның бұзылыстары жиі кездеседі. Бұл ақаулықтың пайда болуы генетикалық бейімділікке байланысты болғанына қарамастан, мұндай патологиясы бар әйелдерде хромосомалардың типтік жиынтығы бар (46, XX). Олардың сыртқы жыныс мүшелері дұрыс қалыптасқан, екінші жыныстық белгілері дамыған, қалыпты аналық бездері бар. Ауру аменореямен сипатталады, жыныстық өмір мүмкін болмайды. Тексеру кезінде қынаптың және көбінесе жатырдың толық болмауы немесе дамымауы анықталады. Диагнозды түпкілікті анықтау үшін жамбас пен бүйректің ультрадыбыстық зерттеуі қолданылады, бұл несеп-жыныс жүйесі мүшелерінің құрылымындағы өзгерістерді анықтауға мүмкіндік береді. Ақаулардың түрін анықтау үшін МРТ қолданылады. Вагинальды аплазияны емдеу лапароскопия арқылы хирургиялық жолмен жүзеге асырылады. Қынап жасанды түрде тері жамылғысынан, жамбас перитонеумынан, сигма тәрізді немесе тік ішектің аймағынан жасалады, сонымен қатар аллопластикалық материалдарды қолданады. Бүгін американдық ғалымдардың пациенттің өз жасушаларынан жасанды түрде өсірілген және трансплантацияланған қынап туралы алғашқы деректері пайда болды (Raya-Rivera A. M. et al., 2014). Егер әйелдің вестигиалды қынабы болса, оны арнайы құрылғының көмегімен бугирлеуге болады. Қынаптың өсуі Жатырішілік даму кезеңінде қабыну процесіне байланысты қынаптың атрезиясы пайда болуы мүмкін-қалыпты қалыптасқан қынаптың толық немесе ішінара өсуі. Бұл жағдайда сыртқы жыныс мүшелері, жатыр, мойын, түтіктер мен аналық бездер дамыған және дұрыс жұмыс істейді. Жыныстық жетілуден кейін қынаптың атрезиясына байланысты жатырдан етеккір қанының ағуы бұзылады, жыныстық өмір мүмкін емес немесе қиын болады. Мұндай науқастарда мезгіл-мезгіл іштің төменгі бөлігінде өткір ауырсыну пайда болады, бірақ сыртқы етеккір қан кетпейді. Қынаптың туа біткен атрезиясы көбінесе анустың өсуімен және/немесе зәр шығару жүйесі мүшелерінің дамымауымен біріктіріледі. Бұл патологияның асқынуы болуы мүмкін: жоғары инфекцияның дамуы, перитонит, сепсис, қынап қабырғаларының қайта қосылуы. Қынаптың атрезиясы жүктіліктің басталуына және босанудың қалыпты өтуіне жол бермейді. Бұл ақау гинекологиялық тексеру, қынапты зондтау, ультрадыбыстық және жамбас МРТ арқылы диагноз қойылады. Емдеу тек жедел-толыққанды қынапты қалпына келтіру. Қыздық перде атрезиясы Атрезия қыздық перденің (гимен) ашылуының толық болмауы деп аталады. Мұндай ақау аменореямен көрінеді, өйткені гимен деңгейіндегі кедергілерге байланысты қан қынаптан шыға алмайды. Ол қынаптың қабырғаларын созу арқылы жиналады, содан кейін жатыр қуысы мен фаллопиялық түтіктерді толтыра алады, қынаптың көлденең септумы болған кезде пайда болатындай кіші жамбасқа енеді. Гимен атрезиясы бар қызда жыныстық жетілуден кейін етеккір болмайды. Бұл жағдайда қынапта, жатырда, фаллопиялық түтіктерде және кіші жамбаста қанның жиналуына байланысты іштің төменгі бөлігінде тартылу және жиырылу, әлсіздік және бас айналу мезгіл-мезгіл пайда болады. Сыртқы жыныс мүшелерін тексергенде, қанның өтуіне байланысты сыртқа қарай шығыңқы, көкшіл түсті қыздық пердені анықтауға болады. Соңғы диагноз жыныс қуыстарында жиналған қанды анықтауға мүмкіндік беретін жамбас ультрадыбыстық деректері негізінде анықталады. Гимен атрезиясында хирургиялық емдеу жүргізіледі-гименнің крест тәрізді диссекциясы немесе ішінара кесу. Септум қынаптың Егер жатырішілік Мюллер түтіктерінің бірігуі бұзылса, қынапта септум пайда болуы мүмкін. Егер ол бойлық орналасса, онда ол көбінесе жыныстық өмірге және жүктіліктің басталуына кедергі жасамайды, бірақ сирек жағдайларда босану кезінде баланың алдын-ала бөлігінің алға жылжуына кедергі келтіруі мүмкін. Көлденең бөлімдер, керісінше, қынаптың люменін тарылтады, бұл жыныстық жетілуден кейін менструацияның болмауына әкелуі мүмкін. Нәтижесінде, қызда септумның үстінде жиналған қан қынаптың жоғарғы бөлігін созады, жатырды (гематометр), жатыр түтіктерін (гематосальпинкс) толтырады, кіші жамбасқа түседі, бұл іштің төменгі бөлігінде өткір ауырсынудың пайда болуына әкеледі. Қынаптық септумның болуы, егер ол етеккір қанының ағуына немесе ұрықтың туылуына кедергі келтірсе, хирургиялық араласуды қажет етеді. Соңғы жағдайда оны тікелей босану кезінде бөлуге болады. Еркек жыныс мүшелерінің туа біткен ауытқулары жиі емес, жаңа туған нәрестелердің шамамен 5% - у кездеседі. Мұндай ақаулар скротум мен аталық безге, сондай-ақ тікелей пенис пен уретраға әсер етуі мүмкін. Сондай-ақ, мұндай патологиялар ауырлық дәрежесінде әр түрлі болуы мүмкін. Ер адамның жыныстық жүйесінің кез-келген мүшесінің құрылымы қалыптан тыс болуы немесе мүлдем болмауы мүмкін, басқа жағдайларда жыныс мүшелері сау ер адамға қарағанда көбірек дамиды. Гермафродитизм сияқты патология өте сирек кездеседі, онда ерлер мен әйелдердің жыныс мүшелері бір уақытта қалыптасады. Еркек жыныс мүшелерінің ауытқулары әртүрлі хромосомалық бұзылуларға байланысты жатырішілік кезеңде дами бастайды. Ақаулардың дамуы жүкті әйелдің радиацияға ұшырауына, дәрі-дәрмектерді қабылдауына, сондай-ақ эмбрионның ауруларына байланысты болуы мүмкін. Еркек жыныс мүшелерінің ауытқуларының түрлері Медициналық тәжірибеде пенистің туа біткен ауытқулары жиі кездеседі: -жыныс мүшесінің басы немесе жыныс мүшесінің өзі болмауы мүмкін; -пенис эктопиясы-бұл аномалия, онда пенис скротумның артында орналасқан және өте кішкентай; -жасырын пенис; -айыр жыныс мүшесі-пенис ішінара немесе толығымен айыр болып көрінеді немесе екі басы бар; -мембраналық пенис; -туа біткен фимоз – бұл жыныс мүшесінің басы толық ашылмайтын саңылаудың патологиялық тарылуы. Сондай-ақ, жаңа туған ұлдар скротум мен аталық бездің ақауларымен туылуы мүмкін. Сонымен, медициналық тәжірибеде аномалиялардың келесі түрлері кездеседі: -анорхизм - бұл сирек кездесетін аномалия, онда скротумда екі аталық без де болмайды; -монорхизм - тек бір аталық без бар; -полиорхизм-аталық бездер қажеттіліктен үлкен, қосымша аталық бездер әдетте дамымаған және қан тамырлары жоқ; -крипторхидизм-бұл ең көп таралған ауытқулардың бірі, онда аталық бездер скротумға түспейді, бірақ перитонеумда немесе шап аймағында ұсталады; -псевдокрипторхизм-бұлшықет жиырылуына байланысты аталық без көтеріледі; -аталық бездің дамымауы (гипоплазия); -эктопия-аталық бездің дұрыс орналаспауы; -скротальды грыжа. Жоғарыда аталған ауытқулардың көпшілігі ер адамға физикалық және психологиялық қолайсыздықты ғана емес, сонымен қатар ұрпақты болу жүйесінің жұмысындағы әртүрлі бұзылулардың себебі болып табылады, олардың бірі бедеулік болуы мүмкін. Еркек жыныс мүшелерінің ауытқулары тұжырымдамаға қалай әсер етеді. Еркек жыныс мүшелерінің туа біткен ауытқулары Тұжырымдаманың мүмкін причинойстігін тудыруы мүмкін. Әдетте, бедеулік аталық бездің ауытқуларын (олардың болмауы, дамымауы, крипторхидизм), эпидидимистің гипоплазиясын, сондай-ақ уретраның кейбір ақауларын тудырады. Сонымен, крипторхизмде, скротальды грыжада және аталық без мен скротумның құрылымы мен қызметіне байланысты басқа патологияларда ер адамда әдетте секреторлық бедеулік болады, онда аталық бездер сперматозоидтардың қалыпты мөлшерін шығара алмайды. Эпидидимис пен Вас-деференс ауытқуларында обструктивті бедеулік дамиды, онда сперматозоидтар қалыпты мөлшерде өндірілуі мүмкін, бірақ түтіктердің ақауларына байланысты сперматозоидтардың сыртқа шығу мүмкіндігі жоқ. Пайдаланылған әдебиеттір тізімі: А.Р.Рақышев Адам денесі1-том Л.Л.Колесников ауд: А.Б.Аубакиров, Ф.М.Сулейменова «Адам анатомиясы:Атлас. А.Б.Аубакиров, Жаналиева.М.К. жүктеу/скачать 39.6 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2