САБАҚ ТАҚЫРЫБЫ
АТМОСФЕРА. ҚАЗАҚСТАН
КЛИМАТЫ.
АҚЫЛЖАН АҒАЙМЕН ГЕОГРАФИЯ
ҚАЗАҚСТАННЫҢ КЛИМАТЫ
Қазақстанның климаты шұғыл континнентті. Климаттың
континенттілігін республика аумағының басым бөлігінде
температураның шұғыл ауытқуы, ауаның құрғақтығы мен
жауын-шашын мөлшерінің аз болуы анықтайды.
Негізгі климат түзуші факторлар. Қазақстан климаты негізгі
үш фактордың әсерінен түзіледі. Олар: Күн радиациясы,
атмосфералық циркуляция және жердің беткі төсеніш қабаты.
КҮН РАДИАЦИЯСЫ
-Күннің жылуы мен жарығы Күн радиациясы деп аталады. Оның жер бетіне
жететін мөлшері 1 см2-ге шаққандағы килокалория (джоуль) есебімен
өлшенеді.
-Жер бетіне келіп түсетін Күн сәулесінің 20%-ға жуығы атмосферада
шағылысып, қалған бөлігі Жерге жетеді. Бұл — тура Күн радиациясы. Жер
бетіне кедергісіз жететін Күн сәулесін тура радиация дейміз.
-Күн радиациясының белгілі бір бөлігі су тамшыларына сіңіп жұтылады, мұз
кристалдарына шағылысады, шаң-тозаңдардың бөлшектерінің және бұлттың
әсерінен шашырайды. Бұл жағдайда жер бетіне шашыранды радиация
жетеді.
-Тура және шашыранды радиация жиынтық радиацияны құрайды.
-Радиацияның белгілі бір бөлігі жер бетінен шағылысады. Ол шағылған
радиация, ал жер бетіне сіңіп жылытуға кеткен бөлігі жұтылған радиация
деп аталады.
КҮН РАДИАЦИЯСЫ
ЖЕРДІҢ БЕТКІ ТӨСЕНІШ
ҚАБАТЫ
- Жердің беткі төсеніш қабатының сипаты да маңызды климат түзуші
Достарыңызбен бөлісу: |