Бекітемін:
Ащық сабақ
9-сынып
Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы
Сабақтың тақырыбы: &29. Өсімдік шаруашылығы
Мақсаты: 1. Оқушыларға Республикамыздағы ауыл-шаруашылығына
жарамды жерлер, оның ішінде: егістік, шабындық,
жайылымды құрайтын бөлігін. Егістік құрылымын 3-ке
бөліп қарастыру: Дәнді дақылдар, техникалық,
малазықтық дақылдарға бөліп қарастыруын дамыту.
2. Оқушылардың өз бетінше жұмыс жасай алуын,
мәтінмен, топтық жұмыс жасай алуын. Өз-өздерін бағалай
алуын дамыту.
3. Қоршаған ортаның ластануына жол бермеуге, оны
қорғауға тәрбиелеу. Шапшаңдыққа, алғырлыққа,
ізденімпаздыққа және бірін-бірі тыңдай білуге тәрбиелеу
Көрнекілік: 1. Карта
2. Кескін карта
3. Интерактивті тақта
4. Үлестірмелілер
Сабақтың типі: Теориялық білім беру
Сабақтың типі: Ізденіс сабағы
Сабақтың әдісі: Интербелсенді, баяндау, тест, сұрақ – жауап, картамен жұмыс.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушы назарын сабаққа аудару. Түгелдеу. Тазалық т.б
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау
Тақырыбы: &28. Агроөнеркәсіптік кешеннің құрамы мен маңызы.
Кластерлері.
-
«Сұрақ-жауап» әдісі
-
«Диаграммамен жұмыс»
-
«Сөздік дәптермен жұмыс»
1.«Сұрақ-жауап» әдісі
1.Қазақстандағы агроөнеркәсіптік кешенінің құрылу кезеңін ата?
Жауабы: 1980 жылдардың соңына сәйкес келеді
2. АӨК-ті дамытуды реттеудің мемлекеттік саясаты
-
Жауабы:
-
1. Субсидия (жәрдем ақша)
-
2.Мемлекеттік сатып алу және т.б түрінде қаржылық-несиенің жеткілікті бөлінуін қамтамасыз ету.
-
3.АӨК-ді дамытудың жобаларына инвестициялар тарту
-
4.Өнімді сыртқа шығару.
-
5.АӨК-ке қажетті инфрақұрылымдарды сақтау мен дамыту.
-
6.Салалық ғылымның дамуы мен агротехникалық білімді тарату.
-
7.АӨК дамуын білікті мамандардың басқаруы үшін қолайлы жағдай жасау және мемлекеттік қолдау көрсету.
3.Агроөнеркәсіптік кешеннің негізгі салаларын ата?
4. Басқа салалармен байланысы кластерлер.
2.«Диаграммамен жұмыс»
3.«Сөздік дәптермен жұмыс
1.Ауылшаруашылық кәсіпорындары-
2.Шаруа қожалығы-
3.Жеке шаруашылық-
4.Мелиорациялау-
5.Ауыл шаруашылығына жарамды жер-
6.Жайылым-
7.Егістік жер-
8.Шабындық жер-
9.Ауыл шаруашылығының негізгі салалары-
ІІІ.Жаңа сабақ
1.Сергіту сәті. «Ойлан, тап!»
1-топ.
-
Грек мифологиясында Аполлон бұл өсімдік жапырағынан гүлдесте жасап басына және өзінің саз аспабына әдемілік ретінде тағып жүрген. Содан бері күні бүгінге дейін бұл гүлдесте «Даңқ символы" ретінде халықаралық түрлі сайыстағы жеңімпаздардың мойындарына тағылып жүр.
Бірінші көмек: Отаны - Жерорта теңізі жағалауы
-
Екінші көмек:
-
Бұл өсімдік Греция мемлекетінің елтаңбасында бейнеленген.
-
Үшінші көмек:
-
Бұл өсімдік жапырағын дәмдеуіш ретінде тамаққа да пайдаланады.
-
Жауап:
-
Лавр жапырағы
2-топ.
Ең алғаш бұл сусын 18 ғасырда голландықтар дастарханында пайда болған. Ресейге бұл сусын тосыннан келген. 1638 жылы Москвадан монғол ханына сыйлық келеді. Риза болған хан жауап ретінде өз сыйын жібереді. Орыс елшілері бұл сыйды көріп, жарамсыз зат ретінде қабылдап, өз елдерін төмендету деп есептейді. Дегенмен сыйлық Ресейге жетеді, патша оны ұнатады. Басында оны дәрі ретінде пайдаланады, ал 19 ғасырдан бастап оны өте көп мөлшерде пайдалана бастады.
-
Бірінші көмек: Отаны – Қытай
Екінші көмек: Қытайдан басқа Үндістанда, Шри-Ланкада,
Жапонияда, Индонезияда, Вьетнамда. Грузияда, Таиландта,
Бирмада өсіріледі.
-
Үшінші көмек:
-
Бұл сусынды ішпесе қазақтардың басы аурады.
-
Жауабы: Шай
3-топ.
Бұл дамушы елдің аумағы екі дүние бөлігінде орналасқан. Ел халқының көп бөлігі әлемдегі ең белгілі өзенің аңғары мен атырауында тұрады. Ел астанасы - материктегі аса ірі агломерациялардың бірі. Тарихи - мәдени ескерткіштер мен рекреациялы ресурстарға бай болуы себепті туризм халықаралық дәрежеде дамыған. Ел аумағында мұнай
өндіріледі. Жергілікті халық негізінен ауыл шаруашылығымен айналысады. Мақта - ел экспортының маңызды бөлігінің бірі.
Африка мен Азия дүние бөлігінде орналасқан.
-
Екінші көмек: Жерорта теңізінің оңтүстігінде орналасқан.
-
Үшінші көмек: Пирамидалар елі.
-
Жауап: Египет
2.Жаңа сабақты түсіндіру.
-
Мәтінмен жұмыс 1-топ
2-топ
3-топ
Ү. Қорытынды. Картамен жұмыс
Жаздық бидай өсірілетін негізгі аудандарды атап картадан көрсет
ҮІ. Бекіту
1.Жергілікті жерлеіңде егістіктің қандай түрлері егіледі?
2. Дәнді дақылдардың түрлерін атаңдар?
3. Неліктен техникалық дақылдар деп аталады?
ҮІІ. Оқушыларды бағалау
ҮІІІ. Үйге тапсырма
&29 оқу. Картаны аяқтау
№107 орта мектебінде 15.01.2014 жылы геграфия пәнінің мұғалімі Абжалиева Айзаданың География пәнінен &29.Өсімдік шаруашылығы тақырыбында өткізілген ашық сабағына
Хаттама
Қатысқан мұғалім саны: 2
Барлық оқушы саны: 22
Сыныбы: 9а
Алғы сөз: Абжалиева Айзада
Мен География пәнінен &29. Өсімдік шаруашылығы тақырыбында өткізілген ашық сабағымның мақсаты оқушыларға Қазақстандағы өсімдік шаруашылығының салалары мен оның даму болашағы және класстерлері туралы толық балаларға мағлұмат беру. Және балалардың электрондық оқулық арқылы өз беттерінше жұмыс жасай алуын дамыту. Оқушыны өзін-өзі бағалай алуға тәрбиелеу болатын. Мен сабақ барысында өз мақсатыма жеттім. Барлық жұмыс уақытысында орындалып, оқушы мен мұғалім арасындағы байланыс жасалды. Көбіне оқушылардың өздеріне жұмыс жасату арқылы, олардың шығармашылық қабілетін дамыту мен мәтін арқылы жұмыс жасатып балаларға еркіндік беру. Сабақ барысында мен мақсатыма жеттім деп есептеймін.
-
Интерактивті тақта пайдаланылды
-
Сабақтың құрылымы сақталды
-
Сабақ уақытысында аяқталды
-
Электрондық оқулық пайдаланылды
-
Тест тапсырмаларын электронды түрде тапсырды
-
Оқушылар түгел қатысып бағаланды
Жарыссөз: Сарсенкул
Мен Абжалиева Айзаданың 15.01.2014 ж берген География пәнінен &29. Өсімдік шаруашылығы тақырыбында өткізілген ашық сабағына қатыстым.Осы сабақтан өзіме аларым мол деп есептеймін. Айзада мол тәжірибелі 14 жылдық еңбек өтілі бар, «Жоғары» категориялы ұстаз. Сондықтан ол өз сабағында ең бірінші балаларға еркіндік беру арқылы, электрондық оқулықты пайдалана отырып барлық тапсырмаларды оқушының өздеріне орындату арқылы үй тапсырмасын да, жаңа сабақты да балалардың пәнге қызығушылығын арттыру арқылы толық оқушыға игерте алды деп есептеймін. Балалардың пәнге деген қызығушылығы жоғары. Оқушы түгелге дерлік сабаққа қатысты. Тек 2 балага толык катыскан жоқ, дегенмен сұрақтарға жауап беріп отырды. Маған бұл сабақта ұнағаны «Өсімдіктер жәшігі» ойыны. Оқушылар өте қызыға тапсырманы орындады. Олардың шығармашылық қабілеттерін ашуға мүмкіндік жасай алды. Оқушылар өз-өздерін бағалау арқылы, бірін-бірі бағалау арқылы сабақты толықтыра түсті. Сабақ жақсы жоспарланған, уақытты үнемдеуі, балалармен қарым –қатынасы «өте жақсы».
Бағам: 5 «өте жақсы»
Райымбаева Лаззат. Апайдың сабағы маған өте ұнады. Оқушылармен жұмыс жасауы, балаларға қызықты, әрі түсінікті тілде және электронды вариант түрінде сабақты өтуі қатты ұнады. Теориялық білімді. Апайдың сауаты жетеді. Уақытты үнемдей алды. Сабақ мақсатына жетті. Сабақты 5 «өте жақсы» деп бағалаймын.
Кемшілік: Кемшілік жоқ
Ұсынысым: Жоқ
Қаулы етеді:
-
А. Абжалиеваның география пәні бойыеша &29.Өсімдік шаруашылығы тақырыбында өткізілген ашық сабағы «5»-өте жақсы деп бағалансын
Тарих пәнінің мұғалімі: Райымбаева Лаззат
Қазақ тілі пәні мұғалімі: Бақытбекова Сарсенкүл
8-сынып
Қазақстанның физикалық географиясы пәні бойынша 2013-2014 оқу жылындағы ІІ тоқсан қоырындысы бойынша алынған тест тапсырмалары
4-нұсқа
1.ақстанның пайдалы қазбалары
Пайдалы қазбалардың қоры бойынша Қазақстан әлеммінде ... орында.
А) Бесінші Ә) Алтыншы
Б) Жетінші В) Сегізінші
2. Пайдалы қазбалар ... топқа бөлінеді.
А) Үшке Ә)Беске
Б) Жетіге В)Екіге
3.Еліміздегі мұнай алғаш рет ... атқылады.
А) 1880 ж.Қаламқамта Ә)1889ж. Эмбіде
Б)1991ж Доссорда В)1915ж. Мақатта
4. Республикамызда ... аста пайдалы кен орындары бар.
А)3000 Ә)4000
Б)5000 В)6000
5.Қазақстандағы жалпы көмір қоры
А)164 млрд.т Ә)174 млрд.т
Б)154 млрд.т В)184 млрд.т
6.Дүние жүзіндегі ең ірі «Алып» көмір кешені орналасқан қала.
А)Майкүбі 2Екібастұз
Б)Қарағанды В)Қостанай, Торғай
7.Қазақстандағы негізгі отын базасы
А)Қарағанды алабы Ә)Майкүбі алңы
Б)Шұбаркөл алабы В)Торғай алаб
8.Хром және никельдің ірі кендері.
А)Атасуда Ә)Торғайда
Б)Теккеліде В)Кемпірсй, Дөңде
9.Елімізде хромит кен орныдарының 99%-ы ... кездеседі
А)Алтайда Ә)Қаратауда
Б)Мұғалжарда В)Сарыарқада
10.Қазақстандағы мыстың ірі кен орындары
А) Хромтау, Арқалық Ә)Қоңырат,Бозшакөл
Б)Қарқара, Алға В)Лисков,Шұбаркөл
11.Темірді ірі кен орындарының шоғырланған аймақтары
А)Кенді Алтай Ә)Қаратау, Сауыр
Б)Лисаков, Қашар, Атасу В)Қашао, Теккелі
12.Алюминийдің негізгі шикізаты
А)Боксит Ә)Апатит
Б)Асбест В)Темір рудасы
13. Алюминийдің негізгі кен орындары
А)Жамбыл, Қаратау Ә)Қостанай, Қашар
Б)Семей, Алтай В)Ақмола,Торғай ойысы
14.Қазақстан дүние жүзіндегі уран өндіріснің ... құрайды
А)25% Ә)30%
Б)40% В)20%
15.Қазақстанда ... алтын кен оргныдары бар.
А)180 Ә)185
Б)190 В)196
16.Кварцты желі, қайталама кварцит пен шашыранды алтын кен орындары ... кездеседі
А)Ащысай, Шолақтау Ә)Степняк, Ақсу, Майқайың
Б)Жетіқара,Дөң В)Барлығында
17.Елімзідегі ірі марганец кен орныдары
А)Атасу, Жезді Ә)Аққара, Ақтау
Б)Кентөбе, Әйет В)Жетқара, Бөгетсай
18.Республикадағы Марганец рудасының қоры ... дүние жүзі бойынша ... орында.
А)300 млн т, 5 Ә)250 млн т, 5
Б)380 млн т, 3 В)408 млн,2
19.Полиметал кен орныдары
А)Зырян, Риддер Ә)Глубокое, Зырян
Б)Болшевик,Риддер В)Орлов,Николаев
20. Қазақстандағы фосфарит кен орныдары
А)Қарату,Жаңатас Ә)Шолақтау,Ақтау
Б)Ақсай,Текелі В)Ақтобе обл,Қашар
21.Еліміз дүние жүзінде ... қоры бойынша бірінші орында
А)Никель Ә)Ванадий
Б)Висмут В)Вольфарм
22.Еліміз дүние жүзінде ...қоры бойынша бірінші орныда
А)Никель Ә)Ванадий
Б)Висмут В)Вольфарм
23.Еліміз дүние жүзінде ... қоры бойынша үшінші орында.
А)Марганец Ә)Хром
Б)Алюминий В)Темір
24.Еліміз дүние жүзінде ... қоры бойынша төртінші орында
А)Темір,Алтын Ә)Қорғасын, Молибден
Б)Хром, Никель В)Уран,Асбест
25.Еліміз дүние жүзінде ... қоры бойынша сегізінші орында
А)Мұнай,газ
Ә)Темір кені
Б)Полиметаладар
В)Марганец
8-сынып
Қазақстанның физикалық географиясы пәні бойынша 2013-2014 оқу жылындағы ІІ тоқсан қоырындысы бойынша алынған тест тапсырмалары
5-нұсқа
1.Қазақстанның климаты
А)Шұғыл контиентті Ә)Континетті
Б)Қоңыржай-теңіздік В)Муссондық
2.Қазақстанның климатын қалытастырушы факторлар
А)Жинтық радиация, ауа массалары Ә)Сәулелі радиация, жер бедері
Б)Географиялық ендік, жер бедері В)Күн радиациясы,атмосфералық алмасуы,жер бедері
3.Жер бетіне түсетін күн сәулесінің ... атмосфера кері шағылыстырады
А)10% Ә)20%
Б)30% В)40%
4.Еліміздегі күн сәулесінің түсу ұзақтығы
А)500-1000 сағат Ә)1000-1500 сағат
Б)2000-2500 сағ В)2000-3000 сағат
5.Солтүстікпен Оңтүстіктегі ашық күн
А)120/260 Ә)100/250
Б)150/200 В)170/250
6.Жылдық жиынтық радиация мөлшері солтүстікте ... ккал, ал оңтүстікте ... ккал
А)50/120 Ә)100/150
Б)100/155 В)200/250
7.Республика аймағына әсер ететін ауа массалары
А)Субэковаторлық, қоңыржай,тропиктік Ә)Қоңыржай,арктикалық,тропиктік
Б)Арктикалық,Субтропиктік,экваторлық В)Антрактикалық,тропиктік,эковаторлық
8.Қазақстанға Орта Азия мен Ираннан келетін ауа массасы
А)Арктикалық Ә)Қоңыржай
Б)Тропиктік В)Муссондық
9.Атлант мұхитынан келетін ауа ... деп аталады
А)Қоңыржай Ә)Муссондық
Б)Тропиктік В)Арктикалық
10.Ауа қысымы бірдей нүктелерді қосатын сызық
А)Изотерма Ә)Изогиета
Б)Изобата В)Изобара
11.Тауларда жазда соғатын және тәулік ішінде бағытын өзгертетін жел
А)Тау жотасындағы жел Ә)Тау беткейіндегі жел
Б)Тау аңғарлық жел В)Таулы өлкедегі жел
12.Жетісу Алатауының оңтүстік шығысында Ебінұр көлі қазан шұңқырында жоғары қысым пайда болғанда жылы ... желі соғады
А)Шілік Ә)Ебі
Б)Сайқан В)Арыстанды-Қарабас
13.Жетісу қақпасы арқылы Орталық Азияға қарай суық ... желі соғады
А)Мұғалжар Ә)Арыстанды-Қарбас
Б)Сайқан В)Қордай
14.Солтүстік-Батыстан оңтүстік-шығысқа қарай соғатын жел
А)Сайқан Ә)Қарабас
Б)Қордай В)Шілік
15.Қазақстандағы ең суық жер
А)Торғай қақпасы Ә)Атбасар
Б)Күйгенсай В)Жетісу қақапасы
16.Жауын-шашын солтүстікте ..., ал оңтүстікте ... түседі.
А)425 мм/130 мм Ә)400 мм/130 мм
Б)325 мм/100 мм В)220 мм/120 мм
17.Воейков белдеуі Қазақстан жерінің қандац ендік бойымен кесіп өтеді
А)40 с.е Ә)50 с.е
Б)45 с.е В)55 с.е
18.Салқын төменгі ауаның әсері тимеген тау беткейлерінде биіктеген сайын қыста температура жоғарлайды оны ... деп атайды
А)температура амплетудасы Ә)температура өзгерісі
Б)температура инверсиясы В)температура тұрақтылығы
19.Қазақстандағы жауын-шашынның орташа жылдық мөлшері
А)100-1000 мм Ә)130-160 мм
Б)500-1000 мм В)150-2600 мм
20.Жауын –шашынның аз түсетін аймақ
А)Бетпакдала Ә)Маңғыстау түбегі
Б)Торғай үстірті В)Мыңарал
21.Жылдық жакуын-шашын мөлшерінің буланушылыққа қатынасы
А)Абсолют ылғалдылық Ә)Ылғалдану коэффиценті
Б)Салыстырмалы ылғалдыдық В)Қысым коэффиценті
22.Елімізде жылдың жылы мезгілінде байқалатын атмосфералық құбылыстаор
А)Суықтың ерте түсуі Ә)Ауыаның күрт өзгеруі
Б)Шаңды дауыл В)Құрғақылық
23.Еліміздің солтүстігіндегі өсіп-өну кезеіңінің ұзақтығы ... күн
А)130-135 Ә)135-140
Б)120-130 В)125-130
24.Еліміздің оңтүстігіндегі өсіп-өну кезеңінің ұзақтығы .. күн
А)150 астам Ә)180 астам
Б)200 астам В)210 астам
25.Балқаш көлінің оңтүстігінде шаңды дауылда .. соғады
А)35-50 күн
Ә)40-50 күн
Б)50-55 күн
В)55-60 күн
8-сынып
Қазақстанның физикалық географиясы пәні бойынша 2013-2014 оқу жылындағы ІІ тоқсан қоырындысы бойынша алынған тест тапсырмалары
6-нұсқа
Қазақстанның ішкі сулары
1.Қазақстан аумағында ірілі-ұсақта ... мың өзендер мен ... мыңан сатам көлдер бар
А)85/48 Ә)80/45
Б)95/84 В)75/45
2.Ұзындығы 1000 км астаын өзендер
А)Қаратал,Шу Ә)Сырдария,Торғай
Б)Жайық,Лепсі В)Ертіс,Тобыл
3.Қақастан өзендерінің бірінші және екеінші ерекшеліктері
А)Жасы біртекті, таралуы әркелкі Ә)Таулы өзендер басым, жасы әркелкі
Б)Жасы әр түрлі, әркелкі таралуы В)Өзендер оңтүстікте шоғырланған, әрі үлкен
4.Өзеннің су қимасан 1 секунд ішінде ағып өткен су мөлшері
А)Сут ағыны Ә)Су шығыны
Б)Су эрозиясы В)Су қимасы
5.Елімізде ... су бөгендер мен тоғандар бар
А)4 мыңдай Ә)5 мыңдай
Б)2 мыңдай В)6 мыңдай
6.Еліміздегі ең ірі су бөгені
А)Сергеев , Бөген Ә)Бұқтырма, Қапшағай
Б)Өскемен, Киров В)Самарқан, Қаратомар
7.Қазақстанда ұзындығы 1000 шақырымнан асатын ... өзендер бар
А)17 Ә)9
Б)7 В)15
8.Қазақстанның өзендері ... жатады
А)Атлант,ішкі тұйық алабына Ә)Ішкі ағынсыз, Тынық мұхит алабына
Б)Тынық,Үнді мұхит алабына В)Солтүстік мұхит,ішкі тұйық алабына
9.Ертіс өзенінің ұзындығы
А)4248 шақырым Ә)5248 шақырым
Б)3258 шақырым В)2258 шақырым
10.Қар-жаңбыр суымен қоректенетін өзендер
А)Ертіс, Жайық Ә)Сырдария,Шу
Б)Есіл,Тобыл В)Іле,Қаратал
11.Қар суымен қоректенетін өзендер
А)Ойыл,Тобыл Ә)Жайық,Нұра
Б)Шарын,Бұқтырма В)Аякөз,Қараөзен
12.Ертіс ,Сырдария,Іле,Қаратал өзендерінің қоректену типін анықтаңыздар
А)Қар-жаңбырмен Ә)Қар,жер асты суымен
Б)Қар, мұздықармен В)Барлығымен
13.Ертіс өзенінің ... шақырымы Қазақстан жері арқылы өтеді
А)1400 Ә)1500
Б)1600 В)1700
14.Еліміздегі ең лайлы өзен
А)Сырдария Ә)Жайық
Б)Ертіс В)Есіл
15.Қазақстандағы қалдық көлдер
А)Жайық,Каспи Ә)Каспий,Арала
Б)Марқакөл,Үлкенқарой В)Сасықкөл,Алакөл
16. ... тектоникалық көлдеге жатады
А)Теңіз,Балқаш Ә)Сарықопа,Арыс
Б)Марқакөл,Теңіз-Қорғалжын В)Ұялы, Аралсор
17.Теңіз деңгейінен -28м төмен орналасқан көл
А)Каспий Ә)Балқаш
Б)Марқакөл В)Құсмұрын
18.Балқаш көлінің ең терең жері
А)30 м Ә)26м
Б)25м В)35м
19.Қазіргі Арал теңізінің жасы
А)5-8 мын жыл Ә)6-7 мың жыл
Б)7-9 мың жыл В)8-10 мың жыл
20.Еліміздің оңтүстік-шығысында орналасқан көл
А)Сасықкөл Ә)Алакөл
Б)Балқаш В)Қамыстыбас
21.Қазақстанда ... мұздықтар бар
А)1700 Ә)2724
Б)1524 В)1854
22.Қазақстанның таулы бөліктерінде мұздақтар типтерінің ... топтары бар
А) 4 Ә)7
Б)3 В)9
23.Қазақстандағы мұздықтардың көп шоғырланған аймақ
А)Тянь-Шань тауында Ә)Алтай тауында
Б)Жетісу Алатауында В)Сауыр-Тарбағатайда
24.Тянь-Шянь, Жетісу Алатауында , Сарыарқада,Орал,Мұғалжар тауларында таралған жер асты суының типі
А)Еспе су Ә)Жарықшақтың қат-қабатты типі
Б)Қат-қабатты жер асты сулары типі В)Жарықшақтық типі
25. Қазақстандағы ең ірі мұздықтар
А)Корженевский
Ә)Богатырь
Б)Шокальский
В)Үлкен Бере
9-сынып
Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық географиясы пәні бойынша 2013-2014 оқу жылындағы ІІ тоқсан қоырындысы бойынша алынған тест тапсырмалары
3-нұсқа
1.Металлургия өнеркәсібінің нгізі салалары
А)Кен өндіру, прокат жасау Ә) Балқыту, Байыту
Б)Металл қалдықтарын өңдеу, байыту В)Қара және түсті металлургия
2.Қазақстанда қара металлургияның негізі ... бастап қаланды
А)1938жылдан Ә)1940жылдан
Б)1911жылдан В)1947жылдан
3.Қара метеллургияның негізгі шиікзаты
А)Полиметалл Ә)Темір кені
Б)Қорғасын В)Прокарт
4.Егер темір қоспасында көміртектің мөлшері 2%аспайтын болса,оны ...деп атайды,ал 2%-6% дейін болса , ондай қорытпаны ... деп атайды
А)Прокарт,Кремни Ә)Марганец,квартцет
Б)Болат,шойын В)Фосфор, қалайы
5.Еліміздегі темір рудаларының нгеізгі окен оорындары
А)Қаражал, Саяқ Ә)Атасу,Қаражал
Б)Лисаков В)Қашар
7.Қара металлургия комбинаттарынң өнімдері
А)Шойын, никель Ә)Прокарт, титан
Б)Шойын, болат, прокарт В)Ферроқорытпа,мырыш
8.Еліміздегі ферроқорытпа зауыттар ... қалаларында орналасқан
А)Атырау, Ақтау Ә)Жаңатас,Алға
Б)Ақтөбе,Қашар В)Ақтөбе,Ақсу
9.Толық цикілді металлургия комбинаты ... қаласында орналасқан, өнімі ...
А)Теміртау.Шойын,болат,прокарт Ә)Жезқазған.Прокарт,Мыс,темір
Б)Қарағанды.Болат,мырыш,шойын В)Балқаш.Цемент,вольфрам,полиметалл
10.Қазіргі кеде Қарағанды металлургия комбинатын ... басқарады
А)ЭНИ (Италия) Ә)Испат (Англия)
Б)Лукойл (Ресей) В)Морубени (Жапония)
11.Адам организімінде ерітінді түрінде ... темір болады
А)1-2 г Ә)2-5 г
Б)3-4 г В)7-10 г
12.Елімізде ең алғаш түсті металлургия өнеркәсібі дамыған аймақ
А)Тянь-Шань Ә)Жетісу Алатауы
Б)Қаратау В)Алтай
13.Ең алғшқы ашылған түсті металлургия кәсіпорындары
А)Риддер, Қарсақбай Ә)Жәйрам, Рудный
Б)Балқаш, Жезқазған В)Ертіс, Повлодар
14.Қара металлургия өнрекәсібін оналастыруда ескеретін негізгі факторлар
А)Отын энергетика кешені, су көзіне жақын Ә)Облыс орталықтарына жақын
Б)СЭС-ға ,ЖЭС-ға жақын В)Тұтынушыға ,арзан электр энергиясына жақын
15.Бағалы металдар
А)Вольфрам, уран Ә)Никель,германий
Б)Титан,Магний В)Алтын, күміс, платина
16.Жезқазған түсті металл акционерлік қоғамын басқару 1995 ж ... берілді
А) «Интерком» АҚ-на Ә) «Арселор-Миталл Стил Теміртау» комбинатына
Б) «Қазақмыс» корпорациясына В) «Самсунг» корпорациясына
17.Қазақстандағы түсті металлургия дами бастаған жыл
А)1717ж бастап Ә)1870 ж бастап
Б)1800ж бастап В)1890 ж бастап
18.Мырғалымсай ,Байжансай қорғасын-мырыш кендеріне негзделіп салынған кәсіпорын
А)Повлодар алюмини зауыты Ә)Риддер полиметалл комбинаты
Б)Жәйрам полиметалл комбинаты В)Шымкент қорғасын зауыты
19.Ірі мыс балқыту комбинаты орналасқан қала
А)Өскемен,Атырау Ә)Шымкент,Балқаш
Б)Жезқазған,Балқаш В)Теміртау,Риддер
20. Шығыс Қазақстанда энергияны көп қажет ететін түсті ... түсті металдар қорытылады
А)Алюминий Ә)Титан магний
Б)Қорғасын,Уран Б)Вольфрам,Хром
21.Ірі алюминий зауыты
А)Өскемен Ә)Қарағанды
Б)Ақтау В)Повлодар
22.Қорғасын, мырш кендері шоғырланған аймақ
А)Батыс Ә)Оңтүстік батыс
Б)Шығыс, оңтүстік В)Орталық,солтүстік
23.Уран ... өндіріледі
А)СҚО, Қарағанды обл Ә)ОҚО, Қызылорда обл
Б)Ақтөбе обл, ШҚО В)БҚО , Повлодар обл
24.Мыстың берелимен коспасы
А)Латунь
Ә)Дюраалюминий
Б)Мелхьхиор
В)Берели қоласы
25.Мыс пен никельдің қоспасы
А)Мельхиор
Ә)Латунь
Б)Берели қоласы
В)Дюраалюминий
10-сынып
Дүние жүзінің әлеуметтік-экономикалық географиясы пәні бойынша 2013-2014 оқу жылындағы ІІ тоқсан қоырындысы бойынша алынған тест тапсырмалары
2-нұсқа
Қоғамдық-гуманитарлық бағыт
Дүние жүзінің тұрғындар географиясы
1.Халқытың ұдайы өсу заңдылықтары туралы ғылым
А)Геология Ә)Биогеография
Б)Демография В)Гидрография
2.... адамдардың тайпа ,халық , ұлт болып тарихи қалыптасқан тұрақтары топтары
А)Нәсіл Ә)Халық
Б)Демография В)Этнос
3.Ең алғашқы халық санағы ... б.з.д 3 ғасырда пайда болды
А)Рим жерінде Ә)Жапон жерінде
Б)Мысыр жерінде В)Ауған жерінде
4.Тәуелсіз Қақастанда алғашқы санақ ... жүргізілді
А)1999 ж Ә)2009 ж
Б)1989 ж В)1979 ж
5.Санақ өткізу уақыты халық қозғалысының ең аз кезі ... сәйкестендірілген
А) Жаз маусымында Ә)Қыс маусымында
Б)Күз маусымында В)Қыс маусымында
6.Халықтың ұдайы өсуіне ... факторлар әсер етеді
А)Табиғи-биологиялық Ә)Әлеуметтік-экономикалық
Б)Мәдени-әлеуметтік В)Барлығы
7.Әлемдік дінің ең көп таралғаны ... және ең жаңасы ...
А)Ислам, котолик Ә)Христиан, ислам
Б)Лютеран,ламазим В)Буддизм,ислам
8.Дүние жүзі халқы ұстанатын әлемдік діндер
А)Даоцизм,сунит,фетишизм Ә)Христиан,ислам,буддизм
Б)Шит,конфуцизм,ислам В)Иудаизм,индаизм,конфуцизм
9.Халық тығыздығы ең жоғаоғы ел
А)Қытай Ә)Үндістан
Б)Ресей В)Бангладеш
10.Көші-қонның негізгі түрлері
А)Ішкі, сыртқы Ә)Сыртқы , уақытша
Б)Босқындар В)Оралмандар
11.Кенттену процесінің жоғарғы сатыдағы буыны ...
А)Субурабандалу Ә)Мегаполистер
Б)Агломерация В)Урбандалу
12.Халықтың өсімінің күрт жоғары болуын ... деп атайды
А)Демографиялық төңкеріс Ә)Демографиялық саясат
Б)Демографиялық жарылыс В)Демографиялық дағдарыс
13.Белгілі бір жер аумақтарында қайсы халықтың санының басым екенін анықтау үшін ... карталар жасалады
А)Бедерлі Ә)Этнографиялық
Б)Гипосаметриялық В)Топографиялық
14.Ежелгі Рим мемлекетінің мемлекеттік тілі
А)Латын Ә)Ағылшын
Б)Итальян В)Испан
15. ... даыған үлкен этниклық топтың екінші аз санды топты өзіне қосып алуы
А)Ассимиляция Ә)Депоппуляция
Б)Дипемитация В)Демограция
16. ...бір-біріне жақын, туыстас болып келетін этникалық топтарының бірігуі
А)Протекторат Ә)Кондоминиум
Б)Консолидация В)Меграция
17. ...өтпелі монголойдтарға жатады
А)Қазақ,қырғыз,қарақалпақ Ә)Моңғол,якут,буряттар
Б)Өзбек,түрік,татар В)Түркімен,азирбайжан,гагауздар
18. ... жылы ... айында «Халықтың көші-қоны туралы» ҚР-ның заңы қабылданды
А)1997ж желтоқсан Ә)1995 ж мамыр
Б)1998 ж қаңтар В)1999ж ақпан
19.Апартеид- ... орын алған нәсілдік кемістушіліктің шектен шыққан түрі
А) АҚШ Ә)Жапония
Б)ОАР В)Канада
20.Қалалар мен оның халқының санының өсуі
А)Субурбандалу Ә)Агломерация
Б)Мегаполис В)Кенттенуа
21.Ірі қалаларға маңындағы орта және ұсақ елді мекендердің қосылуы
А)Мегаполистер Ә)Урбандалулар
Б)Агломерациялар В)Урбандалу
22.Халқтың шетелге кетуін ... , ал басқа елге тұрақтап қалуын ... деп аталады
А)Эмиграция, Меграция Ә)Эмиграция,Рэимеграция
Б)Эмиграция,Иммиграция В)Миграция,Иммиграция
23.Өз атамекеніне оралуды .... деп атайды
А)Иммиграция Ә)Эмеграция
Б)Реэмеграция В)Миграция
24.БҰҰ-нің «ресми тілі»
А)Ағылшын,француз Ә)Ағылшын,жапон
Б)Француз,қазақ В)француз,чех
25.Туды реттеу бағытында мемлекет тарапынан істеліп жатқан шаралар жүйесі
А)Демографиялық саясат
Ә)Сыртқы саясат
Б)Демографиялық төңкеріс
В)Ішкі саясат
География 11сынып
2013 -2014 оқу жылындағы ІІ тоқсан бойынша тест тапсырмалары
Қоғамдық-гуманитарлық бағыт
2-нұсқа
Еуропадағы дамыған елдер
1.Еуропаның жалпы ауданы ... , астам және діні ... басым
А)10,5 млн.ш.ш, христиан Ә)8 млн.ш.ш, христиан
Б)9,5 млн.ш.ш, будда В)12 млн.ш.ш., ислам
2.Солтүстік Еуропа жер көлемі және құрамына енетін елдер
А)3,3 млн.ш.ш, Швеция,Франция,Финляндия Ә)1,3 млн.ш.ш, Дания,Исландия,Норвегия
Б)0,3 млн.ш.ш., Норвегия,Ұлыбритания В)2,1 млн ш.ш.,Дания,Польша,Ирландия
3.Еуропадағы монархия сақталған елдер
А)Норвегия,Белгия Ә)Швеция,ГФР
Б)Дания,Италия, В)Австрия,Чехия
4. «Еуропаның орман цехы» атанған елдер
А)Норвегия,Чехия Ә)Польша,Дания
Б)Швеция,Финландия В)Литва,Грекия
5.Еуропадағы мұнай газ алабы
А)Солтүстік теңіз Ә)Балтық теңізі
Б)Төменгі Силезия В)Жоғары Силезия
6.Орта Еуропаның жер көлемі және құрамына енетін ел
А)0,7 млн.ш.ш Дания,Грекия,Австрия Ә)3,5 млн.ш.ш. Чехия,Швейцария
Б)1,7 млн.ш.ш Нидерланд,Венгрия В)1,5 млн.ш.ш Велгия,Люксембург
7.Еуропалық Одақ ұйымына ... мүше
А)27 ел Ә)35 ел
Б)97 ел В)49 ел
8.Оңтүстік Еуропа елдеріне ... жатады
А)Испания,Грекия Ә)Партугалия, Чихия
Б)Мальта, Польша В)ГФР,Моноко
9. «Ергежейлі» мемлекеттер
А)Сан-Марино,Грекия Ә)Мальта,Ирландия
Б)Ватикан,Монокко В)Мальто,Куба
10.Ватиканың кіріс көзі
А)Тоқыма сату Ә)Металдар сату
Б) Балық аулау В)Почта маркаларын сату
11.Шығыс Еуропа елдерінің құрамыны
А)Сербия,Украина Ә)Венгрия,ГФР
Б)Белолурь,Андрро В)Хорватия,Польша
12. Балтық маңы елдеріне ... жатады
А)Латвия,Литва,Эстония Ә)Литва,Чехия,
Б)мальто,Эстония В)Дания,Латвия
13.Еуропанының және дүние жүзіні ірі қаржы орталықтары
А)Лонон, Париж Ә)Берлин,Мадрид
Б)Рим,София В)Лондон, Цюрих,Люксембург
14. Еуропадағы ірі агломерациялар
А)Дублие,Вена Ә)Вадуц,Копоген
Б)Лондон,Париж В)Мәскеу,Брюссель
15.Еуропадағы «Сүт фабрикасы» деп аталатын ел
А)Сан-Марино Ә)Партугалия
Б)Дания В)Швеция
16.Еуропадағы гүл өсіруге маманданған мемлекет
А)Швецария Ә)Франция
Б)Руминия В)Нидерланд
17.Гиотермальды энергияны пайдаланатын мемлекет
А)Исландия Ә)Ирландия
Б)Ұлыбритания В)Норвегия
18.Ресей ... экономикалық ауданға бөлінеді
А)15 Ә)19
Б)11 В)7
19.Ресей Федерациясы аумағында ... және ... макроаймақтары қалыптасқан
А)Солтүстік,орталық Ә)Оңтүстік,шығыс
Б)Батыс,шығыс В)Батыс,орталық
20.Беларусь Республикасы ТМД елдерінің арасында ... өндіруден бірінші орында
А)Химиялық талшық Ә)Қара металдар
Б)Тоқыма өнімдерін В)Темір-кен
21.Украина әкімшілік жағынан ... облыс , ... автономиялық республикадан тұрады
А)24,Қырым Ә)17,Татар
Б)27,Қалмақ В)14,Нахичеван
22.Молдовада еңбекті көп қажет ететін аспап жасау және электорника ... қаласында дамыған
А)Кишинев Ә)Чимишлия
Б)Рыбница В)Бендеры
23. «БелАЗ» жүк көтергіш машина ... қаласында шығарылады
А)Минск Ә)Мозырь
Б)Жодино В)Брест
24.Украина газды тұтынудан ... киінгі 3-орында
А)Германия, Ресейден Ә)АҚШ,Ресейден
Б)Жапония, ОАР-нан В)Франция,Даниядан
25.Ресейдегі «жегули» маркалы автомобиль және астық комбайндар шығаратын қалалар
А)Тольятти,Таганрог Ә)Энгельс,Челябинск
Б)Орал,Амурск В)Тула, Волгаград
Бекітемін: 27.11.2013ж
9-сынып
Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық географиясы
Сабақтың тақырыбы: Түсті металлургия
Мақсаты: 1)Түсті металлургия кешеніне жалпы сипаттама бере отырып. Ауыр,
жеңіл, бағалы, сирек кездесетін металл түрлерінің өндірісте
пайдаланылуы мен өндірілуі туралы сипаттама беру
2) Картамен, өз беттерінше, мәтінмен және жеке жұмыс жасай алуын
дамыту.
3) Қоршаған ортаны қорғауға тәрбелеу.
Сабақтың типі: Теориялық білім беру
Сабақтың түрі Аралас, Ізденіс
Сабақтың әдісі: Модульдік тестілер, эдектрондық оқулықпен жұмыс, картамен жұмыс
Көрнекілік: 1) Карта, электрондық оқулық, тест, кескін карта
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
Амандасу, түгелдеу, тазалық.Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
Тақырыбы: Түсті металлургия
І.Тәжірбие жұмысы
-
Үйге берілген түсті металдарды зерттеу жұмыстарын тексеру
ІІІ. Жаңа сабақ
І.Интерактивті тапсырмалар.
1) Қазақстан қандай елдермен шектеседі?
1.Ресей
2.Монғолия
3. Өзбекстан
4. Қытай
5. Қырғызстан
6. Түркіменстан
7. Иран
2) Қазақстан облыс орталықтарын дұрыс орналастыр
Ақтау, Ақтөбе, Атырау, Қарағанды, Көкшетау, Қостанай, Қызылорда, Павлодар, Петропавл, Талдықорған, Тараз, Орал, Өскемен, Шымкент.
3) Қазақстанның мұнай-газ алаптарын анықтаңдар.
1. Маңғыстау
2. Орал-Ембі
3. Оңтүстік Торғай
4
) Қазақстанның кескін картасына СЭС, ЖЭС, МАЭС табыңдар.
-Қапшағай -Алматы -Ақсу
-Өскемен -Астана -Екібастұз
-Шардара -Атырау -Тараз
-Шымкент
5) Ірі темір, марганец кен орындарын анықтаңдар.
-темір кені
1.Аят
2.Балбырауын
3.Қаражал
4.Қамар
5.Соколовск
-марганец кені
1.Жезді
2.Қамыс
3.Үшқатын
6) Негізгі түсті металдар тобын дұрыс анықтап орналастырыңдар.
Металдар
Негізгі Басқалар
Ауыр Жеңіл Бағалы Қиын балқитын Сирек кездесетін
Мыс Титан Алтын Вольфрам Берилий
Қорғасын Магний Күміс Молибден Тантал
Цинк Алюмини Платина Ниобий
Никель Галий
Қалайы Скандий
Ванади
Рений
Селен
Теллур
ІІ. Тест тапсырмалары
1-Модуль. 1-деңгей. 1-жауап дұрыс
2-Модуль. 2-деңгей. 2-жауап дұрыс
3-Модуль. 3-деңгей. 3-жауап дұрыс
ІІІ. Эссе жазу.
« Металлургия және қошаған орта», сурет салу
ІҮ.Сөздік дәптермен жұмыс
Урбандалу, субурбандалу, агломерация, мегаполис, Иммиграция, эммиграция, Геноцид, «G-4 Сити», Өндірістік сала, өндірістік емес сала, А-тобы, Б-тобы, Кластерлер.
Ү. Бекіту
-
Сен түсті металдың қандай топтарын білесің?
-
Мыс және Алюминиий өнеркәсібінің негізгі орталықтарын атаңдар.
-
Қазақстандағы мыс кенін зерттеп ,оны ашқан кім?
ҮІ. Оқушыларды бағалау
ҮІ. Үйге тапсырма
Түсті металлургия
География пәні бойынша 2013-2014 оқу жылындағы Абжалиева Айзаданың
8а,ә-9а,ә-10а -11а –сыныптарында алынған
ІІ тоқсан бақылау тест қорытындысы
Сыныптар
|
8а
|
8ә
|
9а
|
9ә
|
10а
|
11а
|
«5»
|
8
|
0
|
0
|
2
|
0
|
0
|
«4»
|
15
|
15
|
14
|
6
|
2
|
5
|
«3»
|
0
|
0
|
3
|
6
|
15
|
2
|
«2»
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
Барлық оқушы
|
23
|
15
|
17
|
14
|
17
|
7
|
«5-4»
|
23
|
15
|
14
|
8
|
2
|
5
|
%
|
100
|
100
|
82,4
|
57,1
|
11,8
|
71,4
|
География пәні бойынша 2013-2014 оқу жылындағы Абжалиева Айзаданың
8а,ә-9а,ә-10а -11а –сыныптарында алынған
ІІ тоқсан бақылау тест қорытындысы
Сыныптар
|
8а
|
8ә
|
9а
|
9ә
|
10а
|
11а
|
«5»
|
8
|
6
|
8
|
11
|
0
|
0
|
«4»
|
11
|
8
|
8
|
9
|
4
|
2
|
«3»
|
4
|
5
|
3
|
0
|
13
|
5
|
«2»
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
Барлық оқушы
|
23
|
19
|
19
|
20
|
17
|
7
|
«5-4»
|
19
|
14
|
16
|
20
|
4
|
5
|
%
|
83
|
74
|
84
|
100
|
24
|
71
|
Не? Қайда? Қашан? (зияткерлік сайыс)
ТАНЫСТЫРУ
Сұрақтар
1902 жылы жазылған Франсиско Таррегидің «Үлкен вальсі» қазіргі кезде кең танымал музыка. Автор бұл әуенді Лондонның Үлкен Опера театрларында тыңдаған Бұл әуенді қолдану құқығы негізін Фредрик Идестам салған ресейлік компанияларға тиесілі Бұл қандай әуен? Кактус шөлді жерге бейімделуіне байланысты тікенекті болады. Алайда тікенектерін елемей қоректенетін жануарлар да кездеседі. Олар бөкендер мен бизондар. Олар қалай қоректенеді?
Жауап: Олар аузын кактус тікенегі жырмас үшін, басқа бір өсімдіктің қалың жапырағын тістеп алып, кактустың тікенегі аздау жерін байқап отырып, жұлып жейді.
Бұдан екі ғасыр бұрын Еуропа халықтары Орта Азияның шөлдерінде «Оңтүстік қарағайы» өседі деп қате пікірде болған. Бірақ ботаник В. Леонтьев бұл пікірді теріске шығарды. «Оңтүстік қарағай» деп аталған өсімдіктіата?
Жауап:Сексеуіл
Белгілі зерттеуші Александр Гумбольдт Ориноко өзенінен құрлыққа крокодилдердің қаптап шыққанын байқаған.Олардың өзеннен қашуына не себеп болды?
Жауап:Жер сілкінісі
ХV Еуропадан Үндістанға баратын жол іздеген португал теңізшісі Бартоломеу Диаш екі мұхиттың түйіскен жерінде күшті желді байқаған. Тозығы жеткен кемелер суға кетіп, апатқа ұшыраған адамдар аман қалып, бес ай бойы осы жерде тіршілік еткен. Бұл қай жер?
Жауап:Қайырлы Үміт мүйісі
Профессор П. И. Мариковский бүйі уының ағзаға қаншалықты әсер ететінін зерттеген. Ол алғашқы тәжірибесінде 6 бүйінің жинақталған уы ғана 1 тышқанды өлтіруге жетеді. Ал біраз уақыттан соң 2 бүйінің уы тышқанды өлтіруге жететіндігін анықтады. Профессор тәжірибесінде неге екі түрлі жағдай анықталды. Бүйінің адамға қауіптілігін ол қалай дәлелдеді?
Жауап:Жыл мезгілдеріне байланысты, аяғының ортаңғы башпайын бүйіге шаққызған.
Кейде бұларға әдемі, поэтикалық аттар беріледі: Қоянның секірісі (Швеция), Жеті айдаһар (Корея), Көгершінді (Қырғызстан), Қызшашы, Сулыкөмей(Кавказ). Бұлне?
Жауап: Сарқырамалар
1846 жылы бұл спорт түрінің ойын тәртібінде былай деп жазылған: есеп ашылмаған барлық кездесулер 3 күннен аса жалғаспауы керек. Қай спорт түрі туралы айтылған?
Жауап: Футбол
Эскимостар бұны сұйық, жеңіл, ауыр, сынғыш әрі жылтырақ болады деп санайды. Сонымен қатар олардың екі жүзге жуық түрінажыратаалады.Бұлне?
Жауап: Қар
Орта ғасырлық алхимия уақыт өте келе қазіргі уақыттағы химия ғылымына айналған болатын. Ал сол өткен заманда ятрохимия деп аталған ғылым қазір қалай аталады?
Жауап:Медицина(«ятрохимия» гректілінен ятрос–«дәрігер»)
Егер сізге батпақ су мен бұлақ суын ішуге таңдау жасау керек болса, әрине, сіз бұлақ суын таңдаредіңіз.XVI ғасырда кімдер таза батпақ суын ішу үшін қолданды? Неге?
Жауап:Теңізшілер.
Батпақ суының құрамында табиғи антисептиктер болғандықтан ол ұзақ сақталады.1430 жылы француз қызы Агнес Сорель тарихқа ең алғаш осы әшекей таққан әйел бопенді. Бұл әшекей неден жасалынды?
Жауап:Гауһар тасты(бриллиант) әшекей.
Солармен танысқандардың бәрі дерлік, олар туралы «екі тонна жаман мінезділер» деп сипаттаған екен. Оларды атаңыз
Жауап: Мүйізтұмсықтар
Николай Пирогов Кавказда әскерде жүрген кезде сынған мүшелерді емдеу кезінде ағаш тақтайлардан бас тартып, онымен дайындалған таңу материалдарын пайдаланған. Николай Пирогов гипсті кейінірек қолданған. Н. Пироговтың бірінші және екінші суреті сіздерге жауап беруге көмек бола алады.
Ал үшінші суреті–жоқ. Оныата?
Жауап:Крахмал
Күйзеліс кезінде адам ағзасынан аса қауіпті улы токсиндер бөлінеді. Адамағзасы бұл токсиндерден қалайқұтылады?
Жауап: Жылау арқылы
АҚШ – тың орталық аудандары мен Канаданың оңтүстігінде кішкентай сарышұнақ мекендейді. Оны ғалымдар ерекше туысқа жатқызады. Осы сарышұнақтың аты мен АҚШ – тың мемлекеттік рәміздерінің тарихына ортақ сын есімді ата?
Жауап:Он үш жолақты
Европалықтар алғаш рет бұл жануарды Гаитиге апарғанда, жергілікті тұрғындар оны «басында тісі бар шошқа» деп атаған жануарды ата.
Жауап: Сиыр
«Геосәт» білімділер сайысы
Сабақтыңтақырыбы: «Геосәт» білімділер сайысы
Сынып: 8сыныптар;
Сабақтың мақсаты: Оқушылардың география пәніне деген қызығушылықтарын оята отырып, оқушылар дүниетанымын кеңейту; әр құрлықтың, әр елдің, сондай - ақ өздерінің туған ата мекенінің қызықты да күрделі географиясын қалай меңгергендіктерін бақылау, жаңаны білуге қызықтыру, тез ойлана білуге үйрету, географиядан алған білімдерін ортаға салуға үйрету, дағдыландыру;
Күтілетіннәтиже: 1.Оқушылар дүниетанымы кеңейеді;
2.Жаңаны білуге қызығады;
3.Тезойланабілугеүйренеді;
Көрнекіліктер:Слайдтар, карточкалар, суреттер, бейнебаяндар;
Пәнаралық байланыс: биология, қазақ тілі;
Сабақтыңбарысы:
І.Ұйымдастырушылық.Оқушыларменамандасып,сыныпты2топқабөлу;
(Сұңқар және Тұлпар)
ІІ.Негізгібөлім.
а)Әр топ өздерін таныстырады;
ә) Мұғалім сайыс ережелерімен, бөлімдерімен таныстырады;
б) Әділ қазылар мүшесі сайланады; Сайысты бастар
1-кезең.«Елдер мен астаналар»
2 - кезең. «Білімді мыңды жығар»
3-кезең.«Әліпбиді әріпте»
4-кезең.«Қазақстан қорықтары»
5-кезең.«Ойлан,тап!»
6 - кезең. «Топбасшылар сайысы»
1 - кезең. «Елдер мен астаналар» бөлімінде 8 ұяшық астында жасырылған 8 сұрақ беріледі. Әр топ ұяшықты таңдап, сұрағына жауап береді.
Әр жауапқа 1 ұпай;
Жасыл ұяшықтар.
1. Аустралияның 5 - астанасы. (Канберра)
2.Орысқызыатыменаталатынастана.(София)
3. Ең жақсы дамыған Африка елі. (Оңтүстік Африка Республикасы)
Қызылұяшықтар.1.Ең биік орналасқан астана.(Ла-Пас)
2.Жапырағындаүйеңкібейнеленгенел?Канада)
3.Гринвич меридианы қай елдің астанасын кесіп өтеді?(Ұлыбритания-Лондон)
Көкұяшықтар.
1.Дәл ортасынан экватор сызығы кесіп өтетін ел,астанасы(Эквадор,Кито)
2.Дүниежүзіндегіеңкішкентай ел қай астанада орналасқан?(Римде-Ватикан)
2-кезең.«Білімді мыңды жығар» бөлімінде барлығы 12 сұрақ қойылады.(Штордың көмегіменжабылады)Әржауапқа1ұпай;
1. Ауаның көлденең бағытта қозғалуы........ аталады. (жел)
2. Абсолют биіктіктері бірдей нүктелерді қосатын сызықтар.... аталады. (изогиета)
3. Қазақстанның тәуелсіздігін ең алғаш болып мойындаған ел? (Түркия)
4. "Күн Шығыс" елі? (Жапония)
5. Құрлық бетіндегі ішіне су толған табиғи ойыс....... деп аталады. (көл)
6. Пішіні жолбарысқа ұқсайтын түбек? (Скандинавия)
7. Ұл баланың атымен аталатын пайдалы қазба? (Алмас)
8. Қазақстан Республикасының ең кіші шекарасы қай елмен, қанша шақырым? (Түркменстан – 426км)
9. Жан - жағын су қоршаған құрлықтың шағын бөлігі? (арал)
10. Жер бетінде полюстен полюске ойша жүргізілген сызық? (меридиан)
11. Қыздың атымен аталатын көл? (Виктория)
12. Қазақстан жер көлемінен қай елден кейін 9 - орында? (Аргентинадан кейін);
3 - кезең. «Әліпбиді әріпте» бөлімінде Алфавиттің бірнеше әріптері беріледі. Әр топ 7 әріптен таңдап, сұрақтарына жауап береді. Әр дұрыс жауапқа 1 ұпай;
А – Бесінші мұхит деп аталатын қабық; (Атмосфера)
Ә – Бұл мемлекеттің астанасы – Баку қаласы; (Әзірбайжан)
Б – Тәулігіне бағытын 2 рет өзгертетін жел; (Бриз)
В – Сирек кездесетін түсті металл; (вольфрам)
Г – Атырау қаласының бұрынғы атауы; (Гурьев)
Д – Палеозой эрасының дәуірі; (девон)
Е – Жетісу Алатауының оңтүстік - шығысында Қытайды орналасқан Ебінұр көлі қазаншұңқырында соғатын жел; (Ебі)
Ж – Каспийге құятын негізгі өзен; (Жайық)
З – Жеті жұттың бірі; (Зілзала)
И – Жанартаулар елі; (Исландия)
К – Ауа - райының бір жерге тән көпжылдық орташа жай - күйі; (климат)
Қ – Қазақстандағы көлемі жөнінен ең үлкен облыс; (Қарағанды)
Л – Бастапқы меридиан кесіп өтетін қала (Лондон)
М – Жезқазғанда мол қоры бар пайдалы қазба; (мыс)
Н – Атом бомбасы тасталған Жапония қаласы? (Нагасаки)
О – Мұнайды сыртқа экспорттайтын елдерді біріктіретін ұйым; (ОПЕК)
Ө – Қазақстанның экологиясы жағынан ең лас қаласы; (Өскемен)
П – Ежелгі біртұтас материк; (Пангея)
Р – Қазақстанның ең үлкен шекарасы қай елмен? (Ресей)
С – Ғаламшардың бірі (Сатурн)
Т – Тынық мұхиттың Оңтүстік - Шығыс Азияға жақын маңында пайда болатын сұрапыл дауыл; (Тайфун)
У – Қазақ арасынан шыққан география саласындағы саяхатшы әрі географ; (Ш. Уалиханов)
Ү – Теңіз деңгейінен биіктігі 200м-ге жуық биіктік үстіндегі жазық қалай аталады? (үстірт)
Ұ – АҚШ пен Канада шекарасында не орналасқан? (Ұлы көлдер)
Ф – Қазақстан әлемде бұл пайдалы қазбаның қоры жөнінен АҚШ - тан кейінгі 2 - орында (фосфорит)
Х – Вьетнам астанасы; (Ханой)
Ц – «құрылыс наны» аталатын құрылыс материалы; (цемент)
Ч – АҚШ - тың ірі қаласы? (Чикаго)
Ш – климаты өте құрғақ, өсімдігі әрі жұтаң, әрі сирек аумақтар; (шөл)
Э – Жер шарындағы екі полюстен бірдей қашықтықта ойша жүргізілген шеңбер; (экватор)
Ю – БҰҰ - ның арнаулы маманданған мекемесі (ЮНЕСКО)
Я – Оңтүстік - шығыс Азиядағы кішкентай арал; (Ява)
4 - кезең. «Қазақстан қорықтары» бөлімінде әр топқа Қазақстанның қорықтар туралы
4 деңгейлі сұрақтан тұратын ұяшықтар беріледі. Әр топ өзіне тиістісіне ғана жауап береді.
1 - топқа
1. Ең алғаш құрылған қорық? (Ақсу - Жабағылы, 1926ж)
2. Арал теңізінің солтүстік - батысында орналасқан қорық? (Барсакелмес қорығы)
3. Марқакөл қорығында кездесетін дәрілік өсімдік? (Аралий)
4. Қиыр Шығыста ғана кездесетін малиус боката алмасының жабайы түрі кездесетін қорық (Наурызым)
2 -топқа
1. Маңғыстау облысында орналасқан ең жас қорықтардың бірі? (Үстірт)
2. Іле өзенінің атақты "әнші тауы" Аққұм қалқан шөлі қай қорыққа тиесілі?(Алматы қ)
3. Үстірт қорығында өсірілетін жабайы қой? (муфлон)
4. ЮНЕСКО - ның тізіміне ерекше қорғалатын батпақты - шөлді ландшафт ретінде енген қорық? (Қорғалжын қорығы)
5 - кезең. «Ойлан, тап!» бөлімінде әр топқа танымдық сұрақтар беріледі, топпен ұйымдасып сұраққа жауап беру керек. 3 көмек болады, тек ойланып 1 жауап беру керек, екінші жауап қабылданбайды. Әр сұраққа 50 ұпайдан, бірақ көмек алған сайын 10 ұпайдан шегеріліп отырады.
1. Грек мифологиясында Аполлон бұл өсімдік жапырағынан гүлдесте жасап басына және өзінің саз аспабына әдемілік ретінде тағып жүрген. Содан бері күні бүгінге дейін бұл гүлдесте "даңқ символы" ретінде халықаралық түрлі сайыстағы жеңімпаздардың мойындарына тағылып жүр.
Біріншікөмек:Отаны-Жерортатеңізі жағалауы
Екіншікөмек: Бұл өсімдік Греция мемлекетінің елтаңбасында бейнеленген.
Үшінші көмек: Бұл өсімдік жапырағын дәмдеуіш ретінде тамаққа да пайдаланады.
Жауап:Лавр жапырағы.
Ең алғаш бұл сусын 18 ғасырда голландықтар дастарханында пайда болған. Ресейге бұл сусын тосыннан келген. 1638 жылы Москвадан монғол ханына сыйлық келеді. Риза болған хан жауап ретінде өз сыйын жібереді. Орыс елшілері бұл сыйды көріп, жарамсыз зат ретінде қабылдап, өз елдерін төмендету деп есептейді. Дегенмен сыйлық Ресейге жетеді, патша оны ұнатады. Басында оны дәрі ретінде пайдаланады, ал 19 ғасырдан бастап оны өте көп мөлшердепайдаланабастады.Біріншікөмек:ОтаныҚытайЕкінші көмек: ҚытайданбасқаҮндістанда,Шри-Ланкада, Жапонияда, Индонезияда, Вьетнамда. Грузияда, Таиландта, Бирмада өсіріледі.
Үшіншікөмек:Бұл сусынды ішпесе қазақтардың басыаурады.
Жауабы:Шай
.Бұл дамушы елдің аумағы екі дүние бөлігінде орналасқан. Ел халқының көп бөлігі әлемдегі ең белгілі өзенің аңғары мен атырауында тұрады. Ел астанасы - материктегі аса ірі агломерациялардың бірі. Тарихи - мәдени ескерткіштер мен рекреациялы ресурстарға бай болуы себепті туризм халықаралық дәрежеде дамыған. Ел аумағында мұнай өндіріледі. Жергілікті халық негізінен ауылшаруашылығымен айналысады. Мақта-елэкспортының маңызды бөлігінің бірі.
Бірінші көмек:
Африка мен Азия дүние бөлігінде орналасқан. Екінші көмек: Жерорта теңізінің оңтүстігінде орналасқан.
Үшіншікөмек:Пирамидалар елі.
Жауап:Египет
Бұл елдің атауы өз тілдерінен аударғанда "төмен жатқан жер" деген мағына береді. Ел Солтүстік теңіз жағалауында орналасқан. Ел аумағында халық өте тығыз орналасқан. Өнеркәсіптегі жоғарғы технология салаларының үлесі жөнінен дүние жүзінде Жапониядан кейін 2 орын алады. Ауыл шаруашылығының басты саласы - көкөніс және жеміс - жидек өсіру. Мал шаруашылығының негізі - сүтті сиыр өсіругемаманданған.Дүниежүзінеәйгіліқарааласиыртұқымыөсіріледі.
Біріншікөмек:Мұнда сиырға арнап ескерткіш қойылған.
Екіншікөмек: Бұл елді гүлдердің отаны деп театайды.
Үшінші көмек: Бұл елді екінші атауымен Голландия деп те атайды.
Жауап:Нидерланд
6- кезең. «Топбасшылар сайысы» бөлімінде әр топтың басшылары сайысады. Терминдерді ретімен жазып шығу, әр дұрыс жауапқа 1 ұпайдан беріледі.
ІІІ.Қорытынды. Әділқазылар алқасы ұпай сандарын шығарып, жеңген топты марапаттайды.
Достарыңызбен бөлісу: |