№ 123 Т.Жүргенов атындағы дарынды балалар мектебі
Сабақтың тақырыбы:
Химия есептерін программалау
тілінде шығару
Класс: 9Б
Пән мұғалімдері:
Химия пәнінің мұғалімі – Г.Бекетова
Информатика пәнінің мұғалімі – А .Қалдыбекқызы
2009-2010 оқу жылы
Сабақтың тақырыбы: Химия есептерін программалау тілінде шығару
Сабақтың мақсаты: а) Физикалық шамаларды қолдана отырып химиялық формулалар негізінде Турбо Паскаль программасымен заттың массасын, көлемін (қ.ж.), молекула санын, зат мөлшерін, тығыздығын есептеп шығару.
ә) Өткен материалдармен байланыстыра оқушылардың өз беттерінше программалау тілін тиімді қолдана білу дағдыларын дамыту, пәндерге қызығушылығын арттыру, ақпараттық мәдениетін қалыптастыру.
б) Топпен жұмыс істеу арқылы ұжымшылдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Кіріктірілген сабақ
Әдіс-тәсілдер: Сұрақ-жауап, есептер шығару
Көрнекілігі: ТҚ және слайд
Пәнаралық байланыс: Информатика, физика, математика
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру
-Оқушылармен сәлемдесу
-Оқушыларды түгендеу
-Класс тазалығына назар аудару.
ІІ. Өткен сабақтарды пысықтау
Информатика пәні бойынша қойылатын сұрақтар:
1. Программалау тілдері дегеніміз не?
(Амалдар тізбегін компьютерге түсінікті командалар мәтіні түрінде жазуға арналған жасанды тілдер)
2. Қандай программалау тілдерін білесің?
(Паскаль, Си, Дельфи, Бейсик, Визуал бейсик, т.б)
3. Паскаль программалау тілін кім және нешінші жылы ұсынған?
(1968-1971 жылдары, швейцариялық ғалым Никлаус Вирт)
4. Паскаль программалау тілінің қызметі?
(Белгілі бір мәселені, есепті шешуге арналған)
5. Паскал программалау тілінің құрылымы
(Тақырып бөлімі, сипаттау бөлімі, операторлар бөлімі)
6. Паскаль программалау тіліндегі мәліметтердің типін ата.
(REAL, INTEGER, STRING, CHAR, BOOLEAN)
7. Математикалық, физикалық, химиялық формулаларға әдетте қандай типтерді қолданамыз?
(REAL, INTEGER)
Химия пәні бойынша қойылатын сұрақтар:
1. Химиялық есептерді программалау тілінде шығару үшін нені білуіміз керек? (Физикалық шамаларды)
2. Қандай физикалық шамаларды білесіңдер? (Mr, M, NА, V, Vm, m, n, ρ,т.б)
3. Молярлық масса дегеніміз не және оны қалай анықтауға болады?
 
 m = M
4. белгісі кімнің құрметіне берілген және нені білдіреді?
n = *
5. Қалыпты жағдайда кез-келген газдың 1 молі тұрақты көлем алады. Бұл шама қалай аталады және қалай анықтаймыз?
  
V = *
6. Осы формулаларды пайдаланып, шығарылатын химиялық есептер кімнің заңына сүйенеді? (А.Авогадро)
Сергіту сәті: «Мақалды жалғыстыр»
Көбелек қай гүлге қонса смол гүлді өздеріне алу үшін мақалдың жалғасын табуларың керек.
1. Отан -………….. (оттан да ыстық)
2. Туған Жур-……… (алтын бесік)
3. Отан ……………. (үшін отқа түс күймейсін)
ІІІ. Есептер шығару
Класс екі топқа бөлінеді.
І топ - информатиктер
ІІ топ - химиктер
Берілген есепті топ бойынша өз тілінде шығарады. Химиктер пропорциялық және математикалық әдістерді қолданса, информатиктер Турбо Паскаль программасында есептеудің программасын құрып уақытты үнемдеу керек.
1. Массасы а) 96 г, б) 105г, в) 20 г болатын оттек газының зат мөлшерін есепте.
2. Судың а)0,5 моль, б) 5 моль, в) 4,6 моліндегі молекула санын есепте.
3. Зат мөлшері а) 0,2 моль, б) 3 моль, в) 0,3 моль болатын күкіртсутек газының массасын есепте.
4. Берілген темірдің атомдарын санын мольмен өрнекте. а) 12,04*1023, б) 3,01*1023, в)7,02*1023
5. Қалыпты жағдайда көлемі а)89,6л, б) 67,2 л, в)5 л болатын көмірқышқыл газының зат мөлшерін есепте.
6. Қалыпты жағдайда зат мөлшері а)0,1 моль, б) 0,9 моль, в) 2,2 моль болатын азоттың көлемін есепте.
Информатиктер осы есепке программа құрып, компьютерге салады..
1-есеп
program _ zat_molsheri tabu;
var m,M1,zat_molsheri:real;
begin
read (M1, m);
zat_molsheri:= m /M1;
write (' zat_molsheri =', zat_molsheri:2:2);
end.
2-есеп
program n_tabu;
var n,zat_molsheri,NA:real;
begin
read (zat_molsheri,NA);
n:=zat_molsheri*NA;
write ('n=',n:2:2);
end.
3-есеп
program m_tabu;
var m,M1,zat_molsheri:real;
begin
read (M1,zat_molsheri);
m:=M1*zat_molsheri;
write ('m=',m:2:2);
end.
Мұндағы М1 – молярлық масса
4-есеп
program zat_molsherin_tabu;
var zat_molsheri,n,NA:real;
begin
read (n,NA);
zat_molsheri:=n/NA;
write ('zat_molsheri=',zat_molsheri:2:2);
end.
5-есеп
program zat_molsherin_tabu;
var zat_molsheri,v,vm:real;
begin
read (v,vm);
zat_molsheri:=v/vm;
write ('zat_molsheri=',zat_molsheri:2:2);
end.
6-есеп
program v_tabu;
var v,zat_molsheri,vm:real;
begin
read (zat_molsheri,vm);
v:=zat_molsheri*vm;
write ('v=',v:2:2);
end.
IV. Үйге тапсырма
1)6,8 г күкіртсутекке сәйкес келетін зат мөлшерін, көлемін (қ.ж.), молекула санын, тығыздығын және ауамен салыстырылған тығыздығын анықта.
2) Осы есептің программасын құрып кел.
Достарыңызбен бөлісу: |
