Сайфуллаев бауыржан нұрымбетұЛЫ
жүктеу/скачать 3.36 Mb. Pdf көрінісі
|
| 107-жаттығу. Томeндeгы создepды улгыдe коpсeтылгeндeй eтып уш
бағанға болып жазыyдаp. Тубыp создep Туынды создep Жалғаулы создep кытап тасымал мeктeптe Мeктeп, тасымал, кытап, даyк, дана, даналык, ауылға, Отанды, омыpшey, айшыкты, әсeмпаз, eлымыздeн, аpкаулы, аpкала, саpай, калам, әуeс, баскаp, бәйгe, баяу, дағды, жидeк, жeтылгыш, жeтылык, сиыpшы, әншы, бишы, кұpбысы, дәптepгe, уйдeн, каланыy, тepeзe, әyгымe, балажан, әкeсы, кeншы, бак, мұнай, кұлынныy, ағасымeн, ыдыс, балалык, мұғалым, онeгeлы. 108-жаттығу. Мына макал-мәтeлдepды дәптepыye кошыp. Жакшадағы создepды ылык сeптыккe койып жаз. Макал-мәтeлдepдыy мазмұнын тусындыp. 1) (Бакыт) алды – кeлысым. 2) Ас – (адам) аpкауы. 3) Әp (бас) ауpуы әp баска. 4) Суйгeн (ыс) тубы – кeныш, суймeгeн (ыс) тубы – peныш. 5) (Кыс) да, (ыс) дe соyы баp. 6) Каp каpа (жep) коpпeсы. 7) Жаз – (жeтым) жанашыpы. 8) (Жаз) камын кыс ойла, быp ойлама уш ойла. 9) (Сыp) суы сиpағымнан кeлмeйды. 10) Су – (дикан) каны, жep – (дикан) жаны. 11) Туған (жep) жepы дe коpыкты, eлы дe суйыкты. 12) Туған (жep) кадыpын шeттe жуpсey былepсыy. 13) (Ән) eстысы баp, eсepы баp. 65 14) (Онepлы) оpысы ұзак. 15) (Онepлы) колы алтын, (олeyшы) созы алтын. Сұpактаp мeн тапсыpмалаp 1. Гpамматика саласы бойынша тусынык бepыyдep. 2. Гpамматиканыy кандай салалаpы баp? 3. Гpамматиканыy каpастыpатын кандай мәсeлeлepын былeсыy? 4. Косымшаныy кандай туpлepы баp? 5. Соп таптаpы туpалы тусынык бepыyдep. 6. Жалғау дeгeнымыз нe? жәнe оныy кандай туpлepы баp? 7. Жұpнак дeгeнымыз нe? жәнe оныy кандай туpлepы баp? 12-ТАКЫPЫП. КУPДEЛЫ СОЗДEP Соз кұpамына каpай eкыгe болынeды: 1) даpа соз; 2) куpдeлы соз. Даpа соз нeгызгы жәнe туынды тұлғадағы быp ғана создeн тұpады. Мысалы: киым, киымшey, eyбeк, eyбeккоp, кызмeт, кызмeткep, адам, адамшылык, т.б. Куpдeлы соз eкы нeмeсe одан да коп тубыpдeн кұpалады. Мысалы, ата- ана, алкаpакок, жиыpма жeты, Акшатау, туpeгeл, куздыгуны, т.б. Куpдeлы создep жасалу жолына каpай тоpт туpлы болады: быpыккeн жүктеу/скачать 3.36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|