С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ
Орындаған: .Ізт леу Марал
Қанатбекқызы Асем
Кулбай ЫБрай
Алматы - 2023
Масс-спектроскопия
ТФП 22-009
1
1 Масс-спектрометрияға кіріспе
2 Масс-спектрометр бөлімдері
3 Ионизация
4 Масс-спектрометрияны қолдану
5 Артықшылықтар мен кемшіліктер
Жоспар
С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚазҰМУ
К р спе
2
С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚазҰМУ
Масс-спектрометрия (MS) - массасы мен электр
заряды бойынша үлгінің компоненттерін бөлуге
арналған аналитикалық зертханалық әдіс. МС-да
қолданылатын құрал масс-спектрометр деп
аталады. Ол қоспадағы қосылыстардың масс-
зарядты (м / з) қатынасын құрастыратын масс-
спектрін шығарады.
Масс-спектрометр қалай жұмыс істейді
Масс-спектрометрдің үш негізгі бөлімі - ион көзі,
массалық анализатор және детектор.
3
С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚазҰМУ
1-қадам: Ионизация
Бастапқы үлгісі қатты, сұйық немесе газ болуы мүмкін. Сынама газға буланып,
содан кейін ион көзі арқылы иондалады, әдетте катион болу үшін электроннан
айырылады. Әдетте аниондарды құрайтын немесе әдетте иондар құрмайтын
түрлер тіпті катионға айналдырылады (мысалы, хлор сияқты галогендер және
аргон сияқты асыл газдар). Ионизация камерасы вакуумда сақталады, сондықтан
өндірілетін иондар аспап арқылы ауадағы молекулаларға түсіп кетпестен
прогресс жасай алады. Ионизация электрондарды шығарғанға дейін металл
катушканы қыздыру арқылы шығарылады. Бұл электрондар бір немесе бірнеше
электрондарды сындырып, үлгі молекулаларымен соқтығысады. Бір электронды
көп мөлшерін кетіру үшін көп энергияны қажет ететіндіктен, иондалуы
камерасында пайда болатын катиондардың көбі +1 заряды бар. Оң зарядталған
металл плитасы үлгі иондарын машинаның келесі бөлігіне апарады
4
С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚазҰМУ
2-қадам: жеделдету
Бұқаралық анализаторда иондар потенциалдық айырмашылықтар арқылы
тездетіліп, сәулеге бағытталды. Жеделдетудің мақсаты - барлық түрлерді бірдей
сызық бойынша барлық жүгірушілермен жарысты бастау сияқты кинетикалық
энергияны беру.
3-қадам: Бұрылу
Иондық пучка зарядталған ағынды бүктейтін магнит өрісі арқылы өтеді.Көптеген
массалық анализаторлар бар. Ұшу уақыты (TOF) анализаторы иондарды сол
әлеуетке қарай тездетеді, содан кейін детекторды соғу үшін қанша уақыт қажет
екенін анықтайды. Егер бөлшектердің бәрі бірдей зарядпен бастаса, жылдамдық
массаға байланысты, ал жеңіл компоненттер алдымен детекторға жетеді.
Детекторлардың басқа түрлері бөлшектердің детекторға қанша уақыт кететінін
ғана емес, электр және / немесе магнит өрісі арқылы қаншалықты ауытқып,
ақпараттан басқа массаны ғана емес, сонымен қатар өлшейді.
6
4-қадам: табу
Детектор түрлі иондардың иондарының
санын есептейді. Деректер кесте немесе
түрлі массалар спектрі ретінде
бейнеленген . Детекторлар
индуцирленген зарядты немесе ток
ағымын жазу арқылы жұмыс істейді.
Сигнал өте аз болғандықтан, электронды
мультипликатор, Фарадей шыныаяқы
немесе иондардан фотонды детектор
қолданылуы мүмкін. Сигнал спектрді
шығару үшін күшейтіледі.
С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚазҰМУ
7
С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚазҰМУ
Масс-спектрометрияны қолдану
MS сапалы және сандық химиялық талдау
үшін де қолданылады. Ол үлгінің
элементтерін және изотоптарын
анықтауға, молекулалардың массасын
анықтауға және химиялық құрылымдарды
анықтауға көмектесетін құралы ретінде
пайдаланылуы мүмкін.
Сынама тазалығын және молярлық
массасын өлшей алады.
9
С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚазҰМУ
Артықшылықтар мен кемшіліктер
Көптеген басқа әдістер бойынша массалық массаның үлкен
артықшылығы - бұл керемет сезімтал (миллионға арналған бөліктер).
Бұл үлгіде белгісіз компоненттерді анықтау немесе олардың болуын
растайтын керемет құрал. Массагандық спектрдің кемшіліктері - бұл
ұқсас иондарды шығаратын көмірсутектерді анықтауда өте жақсы
емес және ол оптикалық және геометриялық изомерлерді бөлек айта
алмайды. Кемшіліктер МС- ды газ хроматографиясы (GC-MS) сияқты
басқа әдістермен біріктіру арқылы өтеледі.
Достарыңызбен бөлісу: |