Силлабус 051301- жалпы медицина мамандығы бойынша «Молекулалық биология және медициналық генетика» пәнінің жұмыс бағдарламасы негізінде құрылған

	АҚ «Астана медицина университеті»	С – 07.1.5-1
		Шығарылған күні: 9.10.07ж.
	Биология кафедрасы	Тексеріс күні: 29.08.2012ж.
		Қайта қаралды:	Бет ден

Мамандығы: 051301 «Жалпы медицина»

Дәрістер: 36 сағат

Астана 2012ж.

Силлабус АҚ «Астана Медицина Университеті» 051301 «Жалпы медицина» мамандығының студенттеріне арналған.

Силлабус кафедра мәжілісінде талқыланған

кафедра меңгерушісі

м.ғ.к. доцент Б.С. Мамбетпаева

1.7 Оқытушылар туралы мәлімет:

Кафедра меңгерушісі: Мамбетпаева Бахыт Смағұлқызы, медицина ғылымдарының кандидаты.

Ғылыми қызығушылығы: Әртүрлі жануарлардағы стресстің кейбір формалары мен гипоксиялық жағдайлардағы өкпенің гормондық реттелуін оқып үйрену.

Орыс және қазақ тілінде дәрістер оқиды және сабақтар жүргізеді.

Орыс тілінде дәрістер оқиды және сабақтар жүргізеді.

Қазақ тілінде дәрістер оқиды және сабақтар жүргізеді.

Қазақ және орыс тілдерінде дәрістер оқиды және сабақтар жүргізеді.

Кафедраның мекен-жайы : Астана қаласы, . Бейбітшілік көшесі, 49, 3 этаж. «АМУ» АҚ оқу корпусы.

• 
  Дәрістер мен сабақтарға міндетті түрде қатысу,
  
• 
  Жіберілген сабақтарды өз уақытында қайта тапсыру,(екі апта аралығында)
  
• 
  Оқу тәртібін сақтау,
  
• 
  Құрал-жабдықтарды сақтау, техникалық қауіпсіздік ережесін білу және сақтау.
  
• 
  Ұялы телефондарды қолданбау
  
• 
  Халат, дәріске арналған дәптер, тәжірибелік сабақтарға арналған сурет альбомы болуы қажет.
  

Молекулалық биология нуклеин қышқылдарының және нәруыздардың құрылысы мен қасиеттерін, матрицалық синтездерді, генетикалық материалдың ұйымдастырылуын және қызметке асырылуын, сонымен қатар, жасушалардың және ондағы органеллалардың құрылысы мен қызметінің молекулалық негіздерін, жасушадағы өсу, көбею, бөліну және жойылу кезеңдерін зерттейді. Медициналық генетика тұқымқуалайтын аурулардың түзілуі мен даму себептерін, олардың диагностикасын, профилактикасын және емдеуді оқытады.

Медициналық жоғарғы оқу орындарында молекулалық биологияны оқытуда интегрирленген жүйеде білім беру, жасушаның құрылысы мен қызметінің молекулалық негіздерін, гендердің экспрессиялы реттелуін, матрицалық синтездердің реттелуін, сигналдардың берілу механизмдерін түсіну үшін, базалық білімді қалыптастырады. Сондықтан, медициналық генетиканың мазмұнын құрастыратын бұл білім, тіршіліктегі қалыпты кезеңдермен қатар, ондағы бұзылыстарды түсіну үшін, көптеген аурулардың түзілу себептерін анықтайтын, әсіресе хромосомалар мен гендердегі мутациямен байланысты тұқымқуалайтын ауруларға анықтама беру үшін қажет.

Мұндай қалыптасқан дайындық бірінші курстан бастап студенттерде клиникалық ойлау қабілетін түзуге мүмкіндік береді. Студент, молекулалық биологияны және медициналық генетиканы оқығанда, тіршілік кезеңдеріндегі молекулалық және жасушалық негіздердің бұзылу механизмдерін және олардың, патологиялық халдің түзілуі мен көрініс беруіндегі рөлін, сонымен қатар, диагностика мен профилактиканың қазіргі кездегі молекулалы-генетикалық әдістерін оқып, игереді.

Бұл игерілген білім биологиялық химия, гистология, физиология, патологиялық физиология, жалпы иммунология, фармакология, педиатрия, неврология, акушерлік және гинекология пәндерін оқу үшін теориялық база болып табылады.
2.2 Пәннің мақсаты:

Ағзадағы негізгі молекулалы-генетикалық және жасушалық механизмдер туралы қазіргі кездегі білімді студенттерде қалыптастыру және осы білімнің клиникалық тәжірибеде қолданылуы.

• 
  Кең тараған ауруларға эффективті диагностика, профилактика жүргізу және емдеу үшін, ағзаның қалыпты және патологиялық халдегі қызметтерінің молекулалы-генетикалық және жасушалық механизмдерінің рөлі туралы түсінікті қалыптастыру.
  
• 
  теориялық және тәжірибелік медицинада, қазіргі кездегі молекулалы-генетикалық әдістер мен технологияларды қолданудың негізгі принциптері туралы түсінікті қалыптастыру
  
• 
  кең тараған тұқымқуалайтын ауруларға қазіргі кездегі диагностика мен профилактиканы жүргізу үшін, тұқымқуалайтын патологиялардың негізгі белгілерін ажырата білуді үйрету
  
• 
  медицинадағы молекулалы-генетикалық зерттеулер табыстарын қолданудың этикалық және құқықтық нормалары туралы түсінік беру
  
• 
  тұқымқуалайтын аурулар бойынша, ғылыми әдебиеттермен және электрондық мәліметтер базаларымен жұмыс істеу дағдысын үйрету
  

• 
  тіршілік ұйымдарының жасушалық және молекулалы-генетикалық деңгейіндегі айырмашылықтары;
  
• 
  тұқымқуалайтын материалдың гендік, хромосомдық және геномдық деңгейдегі құрылымды–қызметтік ұйымы
  
• 
  жасушааралық өзара әсерді қамтамасыз етудегі биологиялық мембрананың рөлін, қалыпты және патологиялық халдегі мембраналық тасымалдау мен сигнализация механизмдері
  
• 
  генетикалық және жасушалық гомеостаздың тұрақтылық сақтауының негізгі механизмдері;
  
• 
  тұқымқуалайтын өзгергіштіктің түзілу себептері мен механизмдерін және олардың, адамдағы тұқымқуалайтын патологиялар мен дамудағы туа біткен ақаулардың түзілуіндегі рөлі;
  
• 
  адамдағы тұқымқуалайтын патологиялардың негізгі белгілері;
  
• 
  тұқымқуалайтын аурулар диагностикасының; профилактикасының және емдеуінің негізгі принциптері;
  
• 
  молекулалы-генетикалық әдістер мен технологияларды медицинада қолданудың негізгі принциптері;
  
• 
  молекуларлы-биологиялық және генетикалық терминологияны халықаралық тілде;
  

• 
  Істей алуға тиісті:
  

• 
  молекулалы-генетикалық кезеңдер туралы білімін ауру дамуындағы механизмдерді түсіндіру үшін қолдану;
  
• 
  адамдағы негізгі, анағұрлым кең тараған тұқымқуалайтын ауруларды ажырата білу;
  
• 
  хромосомалардың әртүрлі түрлерін дифференцирлеу және адамның қалыпты және патологиялық кариотипін ажырата білу;
  
• 
  адамның тұқымқуалайтын ауруларына болжам жасау үшін, генеалогиялық әдісті қолдану;
  
• 
  арнайы сөздік материалын, молекулалы-биологиялық және генетикалық терминологияны, электрондық генетикалық мәліметтер базасын және т.б. қолдану;
  

Тәжірибелік сабақтың тақырыптық жоспары

Қорытынды бақылауға қенес беру уақыты емтиханға екі күн қалғанда емтихан кестесі бойынша өтеді.

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. 
   Мушкамбаров Н.Н. Кузнецов С.Н. Молекулярная биология. Учебное пособие для студентов медицинских вузов, Москва: Наука, 2003, 544 с.
   
2. 
   Фаллер Д.М., Шилдс Д. Молекулярная биология клетки. Руководство для врачей. Пер с англ. М.: БИНОМ – Пресс, 2003.- 272 с.
   
3. 
   Гинтер Е.К. Медицинская генетика. М., Медицина, 2003.
   
4. 
   Генетика. Учебник для ВУЗов/ Под ред. академика РАМН В.И. Иванова. – М..: ИКЦ «Академкнига», 2006.– 638с.: ил.
   
5. 
   Введение в молекулярную медицину./Под.ред. М.А.Пальцева, М.Медицина, 2004
   

1. 
   Уилсон Дж., Хант Т. Молекулярная биология клетки. Сборник задач. Пер. с англ.- М., Мир, 1994.- 520 с.
   
2. 
   Казымбет П.К., Мироедова Э.П. Биология. Учебное пособие для студентов медицинских вузов. – Астана, 2006, 2007.
   

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. 
   П.Қ.Қазымбет, Л.Аманжолова, Қ.Нұртаева. Медициналық биология. Алматы 2002.
   
2. 
   Қуандықов Е.Ө., Әбілаев С.А. Медициналық биология және генетика. Алматы, 2006.
   

1. Alberts et al: Molecular biology of the cell, Second edition, 2000, Garland, New York and London.

Дәрістер: жалпы шолу.өзекті мәселелер

Тәжірибелік сабақ: семинарлар, ситуациялық есептерді шығару, препараттарды микроскопирлеу; кіші топтармен жұмыс (РBL): іскерлік ойындар.

Студенттердің өзіндік жұмысы:

әдебиеттермен, тесттік тапсырмаларды орындау, ғылыми баяндамаларды дайындау
2.11. Білімін бағалау:

Биология кафедрасында 1-2 курс студенттерін

пән бойынша бағалау критериі
Биология кафедрасындағы 1 курс студенттеріне «Жалпы медицина» мамандығына «Молекулалық биология және медициналық генетика», «Медициналық профилактикалық ісі» мамандығына «Медициналық биология, генетика және радиобиология», «Мейірбике» ісі мамандығына «Медициналық биология және генетика» пәндері бойынша білім беріледі.

Электив пәндері бойынша 2 курс студенттеріне «Жалпы медицина» мамандығына «Медициналық генетика негіздері» және «Даму ақаулықтары қалыптасуының биологиялық негіздері » пәндері бойынша білім беріледі.

1-6 курс студенттерінің пән бойынша кунделікті оқу үлгерімін, аралық бақылау қорытындысын, өзіндік жұмысы мен оқытушы мен студенттің өзіндік жұмысын, қорытынды бақылау білімінің көрсеткіштерін бағалау үшін сандық эквиваленттік шкала қолданылды.
Білім алушының оқудағы жетістігін төрт балдық жүйе бойынша сандық эквивалентке сәйкес, әріптік жүйемен бағалау.

Әріптік жүйе бағасы	Балдардың сандық баламасы	Пайыздық мөлшер	Бағалаудың дәстүрлі түрі
А	4,0	95-100	Өте жақсы
А-	3,67	90-94
В+	3,33	85-89	Жақсы
В	3,0	80-84
В-	2,67	75-79
С+	2,33	70-74	Қанағаттанарлық
С	2,0	65-69
С-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F	0	0-49	Қанағаттанарлықсыз

1.2. Бағалау критериі

«Өте жақсы» бағасы, «А» (95-100 бал) студенттің қорытынды тест көрсеткіші 95 пайыз болғанда қойылады. Студент қосымша әдебиеттерді қолданып, биологиялық терминдерді анықтап, медицинада молекулалық генетикалық процестердің мағынасын ашып меңгереді. Нәруыз синтезінің есептерін қатесіз орындап, тұқымқуалау белгілерін, ауруларына талдау жүргізеді. Студент өзіндік жұмысын, тест тапсырмаларын сапалы және уақытында орындай біледі.

«Өте жақсы» бағасы, «А-» (90-94 бал) студенттің қорытынды тест көрсеткіші 90 пайыз болғанда қойылады. Студенттің пән бойынша ауызша дайындығы өте жоғары, ситуациялық есептердді әр түрлі әдіс тәсілдермен шығарады. Қорытынды тест тапсырмалары мен есептері өте жақсы орындайды. Биологиялық терминдерді қолдануда, өзіндік жұмыстарды орындауда нақты жауап бере алмайды.

2 «Жақсы» бағасы «В+» (3,33 немесе 85-89 ұпайына) және «В» (3,0 немесе 80-84 ұпайына) «В- » (2,67 немесе 75-79 ұпайына) сәйкес келеді.

«Жақсы» бағасы, «В+» (85-89 бал)студенттің қорытынды тест көрсеткіші 85 пайыз болғанда қойылады. Студент пән бойынша білімді жақсы меңгергендігін көрсетеді. Тапсырмаға жауап беру барысында, күрделі қателіктер жібермейді, ситуациялық есептерді, СӨЖ,ОС
ӨЖ тапсырмаларын қатесіз, ұқыпты орындап, қорытынды тест тапсырмалары мен аралық бақылауды жақсы деген бағаға орындайды. Электрондық мәліметтер базасын қолданып, материалды жүйелей алады.

«Жақсы» бағасы, «В» (80-84 бал) студенттің қорытынды тест көрсеткіші 80 пайыз болғанда қойылады. Студент молекулалық биология мен генетиканың негізгі түсінігін меңгеріп, биологиялық терминдерді еркін игереді. Өзіндік жұмысты оқытушының көмегімен орындайды, тест тапсырмаларын және аралық бақылау тапсырмаларын жақсы бағаға орындайды, теориялық білімі мен тәжірибелік білімі орташа, жауаптарында қателіктер кездеседі және оқулық пен қосымша әдебиеттерді толық қолданбайды..

«Жақсы» бағасы, «В-» (75-79 бал) студенттің қорытынды тест көрсеткіші 75 пайыз болғанда қойылады. Студент молекулалық биология мен генетика бойынша жалпы түсінік пен тәжірибелік білімді ғана меңгереді. Тапсырмаларды оқытушының жетекшілігімен орындайды. Молекулалы генетикалық терминдерді меңгереді. Ситуациялық есептерді әр түрлі жолдармен қателіктермен орындайды, оқытушының көмегін қажет етеді. Аралық бақылауда қателіктер жіберіп, материалдарды меңгеру білім жеткіліксіз болады.

3 «Қанағаттанарлық» бағасы «С+» (2,33 немесе 70-74 ұпайына) және «С» (2,0 немесе 65-69 ұпайына) «С- » (1,67 немесе 60-64 ұпайына) сәйкес келеді.

«Қанағаттанарлық» бағасы, «С+» (70-74 бал) студенттің қорытынды тест көрсеткіші 70 пайыз болғанда қойылады. Студенттің теориялық білімі мен тәжірибелік сабаққа дайындығы төмен болады. Ситуациялық есептер мен тәжірибелік сабақ тапсырмаларын орындауда оқытушының көмегін қажет етеді.

"Қанағаттанарлық" "С"(65 - 69 бал), студенттің қорытынды тест көрсеткіші 65 пайыз болғанда қойылады. Студент бағдарламалық материалды меңгеруде, тәжірибелік және өзіндік тапсырмаларды орындағанда қиналады, жинақтап қорытынды шығара алмайды. Арнайы терминдерді, тәжірибелік сабақтарды және ситуациялық есептерді шешкен кезінде қиындықтан өтеді. Өзіндік жұмысты орындаған кезде жауаптарында қате және ескертулер алады. Қосымша әдебиетпен және оқулықтармен жұмысты аз істейді.

"Қанағаттанарлық" "С-" (60 - 64 бал), студенттің қорытынды тест көрсеткіші 60 пайыз болғанда қойылады.бағдарламалық материалдың мағына аралығын меңгеру, тәжірибелік және өзіндік тапсырмаларды орындағанда қиналады, аралық бақылау кезінде қорытынды шығара алмайды. Тапсырмаларды оқытушының көмегімен орындайды

«Қанағаттанарлық» бағасы, «Д+» (55-59 бал) студенттің қорытынды тест көрсеткіші 55 пайыз болғанда қойылады. Студент молекулалық биология мен генетика бойынша жалпы түсінігін, молекулалық генетикалық терминдерді төмен деңгейде меңгереді, тәжірибелік тапсырмалар мен ситуациялық есептерді орындауда қиыншылықтар туындайды. Өзіндік жұмыс орындауда оқытушының көмегін қажет етеді. Аралық бақылауды тапсыру өте төмен деңгейде болады.

«Қанағаттанарлық» бағасы, «Д» (50-54 бал) студенттің қорытынды тест көрсеткіші 50 пайыз болғанда қойылады. Студент ситуациялық есептерді орындауда қиыншылықтар туындайды. Өзіндік жұмыс орындауда қателіктер жіберіп, ескертулер алады. Теориялық және практикалық білімді меңгеру үшін оқытушының көмегін қажет етеді. Аралық бақылауды уақытында тапсырмай, қосымша әдебиеттермен жұмыс жасау төмен деңгейде болады.

«Қанағаттанарлықсыз» бағасы «F» (0 немесе 49 ұпайына) сәйкес келеді.

Қанағаттанарлықсыз «F» (0- 49 бал) ) студенттің қорытынды тест көрсеткіші 50 пайыз болғанда қойылады.Студент ситуациялық есептерді орындай алмай, молекулалық биология мен генетика бойынша жалпы түсінігі болмайды. Оқытушының көмегінсіз өзіндік жұмысқа қорытынды жасай алмайды. Мәнжазба жұмыстарында теориялық сұрақтарға жауап бермейді.

Әріптік жүйеден сандық эквиваленттік балдың коэффициенті.

1 Курс

Орташа күнделікті балы 0.3 коэффициент

Орташа ОСӨЖ 0.3 коэффициент

Аралық бақылау 0.5 коэффициент

СӨЖ 0.2 коэффициент

ҚББ 0.6 коэффициент

ҚБ 0.4 коэффициент

2 курс

- элективтер: орташа күнделікті балы 0.8 коэффициент

- СӨЖ 0.2 коэффициент
1.4 Білімді бағалаудың ережесі мен критерилері
Студенттің білімін бағалау мен бақылау 100 балдық рейтингтік жүйемен жүргізіледі.Студенттің күнделікті үлгерім бағасы, аралық бақылау, өзіндік жүмыс пен күнделікті баға қорытындысымен қойылады. Қорытынды бақылау пәннің күнтізбелік тақырыптық жоспары бойынша жүргізіледі.

Студенттің пән бойынша білімі РРБ арқылы анықталады: күнделікті аудиториялық бағалардың қорытындысы, аралық бақылау бағасы және студенттің өзіндік жұмысының бағалары бойынша қойылады.

МББ межелік бақылаудың орташа бағасы

СӨЖ СӨЖ дің орташа бағасы

Әрбір пән бойынша білім алушылардың оқудағы жетістіктерінің деңгейі анықталады.

Сессияға жіберу рейтингісін бағалау РРБ пән бойынша білімнің қорытынды бағасының 60 пайызын құрайды.

Қорытынды бақылау бағасы ҚББ пән бойынша білімнің қорытынды бағасының 40 пайызын құрайды.
Электив пәндері бойынша РРБ төмендегідей анықталады.

ҚББ = АББ  0,8+СӨЖ  0,2
АББ –практикалық сабақтың орташа бағасы

СРС – СӨЖ дің орташа бағасы
Студенттің пән бойынша қорытынды бақылауға, РРБ 50 пайыз болғанда және жіберілген сабақтары өтелген жағдайда жіберіледі.Студенттің қорытынды бағасы екі компонент арқылы анықталады: РРБ 60 пайыз және қорытынды бақылау бағасы 40 пайыз бойынша.
ҚББ = РРБ 0,6+ҚБ 0,4

ҚБ Қорытынды баға

РББ рұқсат беру рейтинг бағасы

Қорытынды бақылау: емтихан

Негізгі әдебиеттер :

1. 
   Биология. Учебник. / Под ред.В.Н. Ярыгина. Кн. 2. М. Высшая школа.2004.
   
2. 
   П.К. Казымбет, Э.П. Мироедова. Биология. Учебное пособие для студентов медицинских вузов. Часть II. Астана. 2006, 2007.
   
3. 
   Медицинская биология и генетика./ Под редакцией Е.У Куандыкова. Алматы, 2004.
   

1. 
   Биология: Учеб-метод. пос. для студ. мед. вузов /В.П. Иванов, Л.А. Гребенник, А.И. Кириленко. – Курск: Издательство Курск ГМУ, 2003. – 374с.
   
2. 
   А.П. Пехов Биология и общая генетика: Учебник. – Санкт-Петербург, Москва, Ростов: Лань, 2006. – 640с.