Сырым Датұлы бастаған кіші жүз қазақтарының көтерілісі
жүктеу/скачать 3.45 Mb.
|
|
Сырым Датұлы бастаған кіші жүз қазақтарының көтерілісі (1783-1797) САРАНБАЕВА АЙЖАН ЕКІ ШЕТ ТІЛІ: 101-3 Көтерілістің басталу себептері: 1.Жайық бойындағы шұрайлы жерлерге жайғасып алған казак‒орыстар қазақ ауылдарына дүркін ‒ дүркін шабуыл жасап, малдарын айдап әкетуі, адамдарына зорлық ‒ зомбылық жасауы 2.Патша өкіметі қазақтарға “ ішкі жаққа ”, Жайық сыртына өтуге тиым салуы. Кіші жүздің ханы Нұралының озбырлығы мен әлсіз саясаты 3.Қазақ жерлерінің тартып алынып, онда көптер бекіністер мен қамалдардың салынуы Көтерілістің басты мақсаты: Ғасырлар бойы Кіші жүзде қалыптасқан жерді пайдалану жүйесін қалпына келтіру, Орал казак‒орыс әскерінің қазақ жерлерін басып алуын тоқтату, Нұралы хан мен оның сарайындағы ақсүйектердің озбырлығына шек қою еді Көтеріліске Байбақты руының старшыны, ел ішінде танымал, әрі беделді Сырым Датұлы (1742-1802) жетекшілік етті Көтерілістің негізгі қозғаушы күші-қарапайым халық, шаруалар, батырлар, старшыдар мен сұлтан, ақсүйектер болды Басты оқиғалар
Көтерілістің ерекшілігі: Көтеріліс қазақ жеріндеге ең ұзаққа(14 жыл) созылған отарлық езгіге қарсы көтеріліс болып саналады Көтеріліс нәтижесі: Патша үкіметі қазақтарға Жайық өзені оң жағасына өтуге, мал жаюға рұқсат етті Орал казактарының қазақтарды тонауына тосқауыл қойылды Хандық басқарудың орнына халық жиналыстары еңгізілді жүктеу/скачать 3.45 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|