Студенттеріне арналған «Қаржы нарығы және делдалдары»

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі

5В050600 «Экономика» мамандығының студенттеріне арналған

«Қаржы нарығы және делдалдары»

ПӘНІ БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ

(Syllabus)

Павлодар

ҚЭФ деканы

_____________Т.Я. Эрназаров

«____»______________20 ж

Құрастырушы: : аға оқытушы Кулембаева А.С _______________

Қаржы кафедрасы
5В050600 «Экономика» мамандығының сырттай оқу нысанындағы

студенттеріне арналған «Қаржы нарығы және делдалдары»

Бағдарлама 20__ж. «___» _________бекітілген жұмыс оқу бағдарламасының негізінде әзірленді.

Кафедра отырысында ұсынылған 20_ж. «___»____________№_____ хаттама.
Кафедра меңгерушісі ______________Н.С. Кафтункина

20__ ж. «____» _______

ОӘК төрағасы ________________А. Б. Темірғалиева

20_ ж. «_____»___________
КЕЛІСІЛДІ

Экономика және менеджмент кафедрасының меңгерушісі________

С.К. Кунязова 20__ ж. «____» _______

1 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары
Кафедрадағы қабылдау сағаттары кеңес беру кестесіне сәйкес жүргізіледі.

Кафедраның телефоны 67-36-43, ішкі 172, 511 аудиториясы.

2 Пән туралы мәліметтер

«Экономика» мамандығының студенттері үшін «Қаржы нарығы және делдалдары» пәні таңдау бойынша пән болып табылады.

Қаржы нарығы және оның кәсіби қатысушылары ішкі және сыртқы инвесторлардың тартылған қаражаттгарын экономиканың жоғары табысты және болашағы бар салаларына инвестициялауға мүмкіндік береді және экономиканың халықаралық қоғамдастықтарға бірігуіне әсерін тигізеді.

Сонымен қатар, заңдық реттеу, ақпараттың ашықтылығы, дивидентгік саясат және басқа да сапалық көрсеткіштері дамып келе жатқан қаржы нарығының жалпы стандартқа сәйкес келуі керек.

Көрсетiлген мақсаттарды негiзге ала отырып, «Қаржы нарығы және делдалдары» курсының мiндеттерiне:

- қаржы нарығы мен делдалдар курсын функционалды тұрғыдан теориялық аспектiлерiмен оқыту;

- Қазақстан Республикасының территориясында қаржы делдалдарының қызметтерiн талдаудан өткiзу;

- Қазақстан қаржы нарығының дамуында негiзгi мәселелердi анықтау;

- әртүрi қаржы институттарын және олардың ұсынатын қызметтерiн баға белгiлеу әдiстерiн, оларды басқару стильдерiн, iшкi және халықаралық қаржы нарықтарындағы қызмет ету стратегияларын оқу;

- әртүрлi елдердiң қаржы институттарының қызметтерiн оку;

- Қазақстандағы қаржы нарықтарының қызмет етуiнің ерекшелiктерiн қарастыру;

- қаржы делдалдарын, қаржы нарықтарындағы кәсiби қатысушылардың қызметiн оқу және талдау;

- қаржы институттарының қызметiнде (делдалдар) мүмкiн болатын тәуекелдердi бағалау және олардың залалдарын төмендету жолдарын анықтау.

• 
  қаржы нарығындағы кәсiби қатысушылар алдында сыртқы және iшкi инвесторлар арқылы экономиканың басында және жоғары табысты салаларына уақытша бос ақша құралдары мен капиталды тарту арқылы экономиканы халықаралық қауымдастықта бiрiктiру (интеграциялау) мүмкiншiлiктерiн орындау жөнінде түсініктері болуы;
  
• 
  қаржылық делдалдықтың мәні туралы;
  
• 
  қаржылық нарықтың жеке сегментерінің қызметтері мен бағыттарын;
  
• 
  негізгі қаржылық институттарды және олар ұсынатын қызметтер мен қызметтер түрін, баға қалыптастыру әдістерін, басқару стилін, халықаралық және ішкі нарықтардың тиімді қызмет ету стратегияларын меңгеру;
  
• 
  қаржылық нарық құралдарының мүмкіндіктері мен бағыттарын білуі;
  
• 
  ҚР қаржылық нарықтардың қалыптасуы мен қызмет ету ерекшеліктері туралы;
  
• 
  ҚР қаржылық нарықтардың құрылуы мен дамуы туралы;
  
• 
  ҚР қаржылық ұйымдар мен қаржылық нарықтарды реттеу мен бақылау жүйесінің құрылуы мен дамуы туралы;
  
• 
  әлемдік қаржылық нарықтардың негізгі қызметтері туралы;
  
• 
  икемді болуы;
  
• 
  қаржылық нарықтың мамандандырылған қатысушылары мен қаржылық делдалдардың қызметін анализдеу;
  
• 
  қаржылық нарықтардың қазіргі жағдайына анализ жасау;
  
• 
  шаруашылық қызметте басқарушылық шешімдер қабылдау кезінде қаржылық нарық құралдарының мүмкіндіктерін пайдалану туралы практикалық машықтарды иемденуі қажет
  

Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар қажет:

• 
  экономикалық теория;
  
• 
  макроэкономика;
  
• 
  қаржы
  

Пәннің постреквизиті:

Қаржы нарығының дамуы мен құрылуы. Әртүрлі экономистермен «Қаржы нарығы» түсінігінің трактовкасы.

Қаржы нарығының маңыздылығы. Экономиканың дамуындағы каржы нарығының ролі. Қаржы нарығының функциялары. Реттеу функциясы. Коммерциялық функциясы. Баға белгілеу фунциясы. Ақпараттық функциясы. Бөлу функциясы. Қаржылық тәуекелдерді сақтандыру функциясы.

Қаржы нарығы құрылымының түсінігі. Қаржы нарығының институционалдық құрылымы. Қаржы нарығына қатысушылар. Қаржы нарығының сегменттері.

Қазақстанның қаржы нарығы және оның құрамдас элементтері. ҚР-дағы қаржы нарығының жіктелімдік ерекшеліктері. Қазақстан қаржы нарығының институционалдық құрылымы. Қазақстан қаржы нарығындағы айналыста қолданып жатқан қаржы құралдарына тәуелді ҚР-ның қаржы нарығының жіктелімдері.
2 тақырып. Ақша нарығы және оның қаржы құралдары

Ақша нарығының түсінігі. Ақша нарығының мағынасы мен мәні. Экономикадағы ақша нарығының рөлі. Ақша нарығының функциясы. Ақша нарығының құрылымы.

Ақша нарығының қаржылық құралдары. Қазақстан Республикасының банкноттары және олардың айналыс ерекшеліктері. Қолма-қол ақшалар және ақша функциясы.

Вексель түсінігі. Вексель түрлері. Вексельдік операциялар. Қазақстан Республикасындағы вексельдік айналыстар. Банктік акцептер.

Чек түсінігі. Чек түрлері. Қазақстан Республикасының территориясындағы чекпен есеп айырысу. Төлем карточкаларымен тікелей жүргізілетін операциялардың түрлері.

Ақша нарығының төлем құралы. Қолма-қол ақшамен және қолма-қолсыз ақшамен төлемдер жүргізу. Шаруашылық субъектілер арасындағы есеп айырысудың ролі және төлемдік міндеттемелер.

Шаруашылық субъектілер арасындағы есеп айырысудың ролі және төлемдік міндеттемелердің міндеттемелері.

Аккредитивтер және оның түрлері. Құжатты және құжатты емес аккредитивтер. Қамтамасыздырылған және қамтамасыздырылмаған аккредитивтер.

Депозит нарығының мәні. Депозит нарығының мағынасы мен рөлі. Депозит нарығының функциясы. Депозит нарығының құрылымы. Қазақстан Республикасы депозит нарығы инфрақұрылымының ерекшеліктері.

Депозит, коммерциялық банктердің ресурстық базасы. Депозит түсінігі және оның ролі. Депозиттердің типтері. Талап еткенге дейінгі депозиттер. Талап еткенге дейінгі депозиттік шоттардың ерекшеліктері. АТS-шотына орналастыру. Контокорренттік шот. Овердрафт пен ағымдағы шот. Коммерциялық банктердің чектік депозиттермен жұмыс жасауы. Ноу-шоттың ерекшеліктері. Жинақ депозиттерінің ерекшеліктері. Жинақ кітапшаларындағы шот ерекшеліктері. Жинақ салымы жағдайындағы көшірмеге шот. Ақша нарығының депозиттік шоты. Жедел жинақ салымы және оның Қазақстан Республикасында қалыптасу ерекшеліктері. Коммерциялқ банктердің салымдары. Банктік емес қаржылық-несиелік мекемелердің салымдары және олардың мақсаттары. Депозиттік сертификаттың маңызы және оның қаржы нарығындағы айналысының қажеттілігі. Депозиттік сертификаттардың жіктелімі. Айналымды және айналымсыз депозиттік сертификаттар.

Депозит нағыныдағы баға белгілеу. Қазақстан депозит нарығындағы ставкалар. Депозит ставкаларының өзгеруіне әсер ететін факторлар.

Жеке тұлғалардың салымдарын сақтандыру жүйелері. Қазақстан Республикасындағы депозит нарығының даму мәселелері.
4 тақырып. Несие нарығының мәні және оның маңызы

Қаржы нарығы жүйесіндегі несие нарығының орны. Несие нарығының мәні. Несие нарығының функциясы. Қазақстан несие нарығының құрылымы. Ұдайы өндірістік процесс кезіндегі несиенің рөлі. Несие мен ақшаның өзара байланысы. Несиенің құрылымы. Несие беру сызбасы. Несиенің жіктелімдері. Қазақстан Республикасындағы дамыған несиенің түрлері. Тұтыну несие және оның мақсаты. Өндірістік несие. Ауыл шаруашылық несиесі. Шағын және орта бизнесті несиелеу. Ипотекалық несие. Қазақмстандағы ипотекалық несиелеудің даму ерекшеліктері. ҚР ипотекалық компаниясы, оның Қазақстан Республикасындағы несие нарығындағы ролі. Мемлекеттік несие. Коммерциялык несие. Халықаралық несие.

Қазақстан Республикасындағы несие нарығының жағдайы. Қазақстан Республикасы несие нарығының құралдары және олардың ерекшеліктері.

Несие нарығындағы баға белгілеу. Несие бойынша банктік пайыздар. Қазақстан Республикасындағы несие берудің ерекшеліктері. Қазақстан Республикасындағы несие нарығының даму мәселелері.

Валюта нарығының түсінігі. Валюта нарығының функциялары. Валюта нарығы: түрлері және оның дамуындағы негізгі кезендер. Валюта нарығының дамуы. Валюта нарығының құрылымы.

Валюта нарығына қатысушылар. Валюта нарығының қаржылық құралдары. Валюта түсінігі. Ұлттық және шетелдік валюта. Резервтік валюта түсінігі. Еркін айырбасталаьын, ішінара айырбасталатын және айырбасталмайтын (жабық) валюта түсінігі.

Валюталық бағам түсінігі. Валюта бағамына әсер ететін факторлар. Қалқымалы валюта бағамы. Валюталық девальвация және ревальвация түсінігі.

Валютаның биржалық және биржадан тыс валюта нарықтары. Биржадан тыс нарықтағы валютаны сату және сатып алу мәмілелері. Валюталық бағам және валюталық операция. Валютаға сұраныс пен ұсыныс. Валюта бағасына әсер етуші факторлар. Валютаға баға белгілеу және баға белгілеудің түрлері. Валюталық мәмілелер және оның түрлері. Жедел мәмілелер. Кассалық мәмілелер. Айырбас операциялары. Форвардтық валюталық операциялар. Шетел валютасының айырбасталуы (свопы). Валюталық опциондар.

Қазақстан Республикасындағы валюталық саясаттар мен реттеулер. Валюталық реттеудің әдістері мен түрлері. Қазақстандағы валюталық реттеудің негізгі бағыттары. Жаhандандыру жағдайындағы Қазақстан Республикасындағы валюталық саясат. Қазақстандағы валюталық режимді либерализациялау.

Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының құрылуы. Жекешелендіру экономиканың қайта құрылу процессі. Шағын жекешелендірулер. Жаппай жекешелендірулер. Жекелеген жобалар бойынша жекешелендірулер. Ауыл гаруашылығын жекешелендіру.

Бағалы қагаздар нарығының түсінігі және оның құрылымы мен түрлері. Бағалы қағаздар нарығының маңыздылығы. Бағалы қағаздар нарығының функциялары. Бағалы қағаздар нарығының жалпы нарықтық функциясы. Бағалы қағаздар нарығының ерешелік функциялары.

Бағалы қағаздар нарығының институционалдық құрылымы. Бағалы қағаздар нарығының құрамдас бөлігі. Бағалы қағаздар нарығының қатысушылары. Эмитенттер. Инвесторлар. Бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушылар.

Бағалы қағаздар нарығының құралы. Бағалы қағаз түсінігі. Бағалы қағаздардың түрлері. Негізгі бағалы қағаздар. Туынды бағалы қағаздар. Бағалы қағаздардың жіктелімі.

Акция түсінігі және түрлері. Қазақстан Республикасындағы акциялар нарығы және оның даму мәселелері. Облигация түсінігі. Облигация түрлері. Қазақстан Республикасындағы облигацияның айналыс ерекшеліктері. Қазақстан Республикасы мемлекеттік бағалы қағаздары. МЕККАМ, МЕОКАМ, МЕАКАМ, МЕУЖКАМ, МЕИКАМ, МЕКАВМ маңыздылықтары және міндеттері. Қазақстан Республикасы Ұлттық банкісінің ноталарының маңыздылықтары мен міндеттері.

Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының жағдайы. Бағалы қағаздардағы баға белгілеу. Бағалы қағаздардың номиналды бағамы түсінігі. Қазақстандағы қайталамалы бағалы қағаздар нарығы. Қазақстан Республикасындағы қайталамалы қағаздар нарығының даму мәселелері.
7 тақырып. Сақтандыру нарығы және оның Қазақстан Республикасында дамуы

Сақтандыру нарығын дамытудың негізгі аспектілері. Сақтандыру нарығының түсінігі. Сақтандыру нарығының функциялары. Қазақстан сақтандыру нарығының құрылымы.

Сақтандыру нарығының қаржылық құралдары. Сақтандырудың экономикалық мәні. Сақтандырудың түрлері. Қазақстан Республикасындағы міндетті сақтандырулары. Ерікті сақтандырулар. Өмірді сақтандыру. Азаматтық-құқықтық міндеттемелік сақтандыру. Көлікті сақтандыру. Медициналық сақтандыру. Сақтандырудың жіктелімі. Қазақстан Республикасындағы сақтандыру нарығының қызмет ету ерекшеліктері.

Сақтандыру марапаттаулары мен сақтандыру жарналарының түсінігі.

Сақтандыру нарығының қатысушылары. Сақтандыру нарығын реттеулер. Сақтандыру нарығының құралдары. Қазақстандағы сақтандыру нарығының дамуы. Қазақстанда сақтандыру нарығын құқықтық қамтамасыз ету. Сақтандыру нарығының қазіргі жағдайы.

Сақтандыру өнімдеріне баға белгілеу. Қазақстан Республикасындағы сақтандыру нарығының даму мәселелері.

Қаржы нарығы жүйесіндегі зейнетақы нарығының орны. Зейнетақы нарығының маңызы. Зейнетақы нарығының функциялары. Қазақстан зейнетақы нарығының құрылымы.

Зейнетақы нарығының қатысушылары. Зейнетақы жүйесінің түрлері. Ынтымақтастық зейнетақы жүйесі. Жинақтаушы зейнетақы жүйесі. ҚР-дағы зейнетақы жүйесін жетілдіру. Қазақстанда зейнетақы жүйесін реформалау. ҚР-да зейнетақы жүйесін құқықтық қамтамасыз ету.

Зейнетақы нарығындағы баға белгілеу. Қазақстан Республикасында зейнтақы нарығының жетілдірудің ерекшеліктері.

Қаржы делдалдығының түсінігі. Қаржы нарығындағы қаржылық делдалдықтың ролі. Тікелей және жанама қаржыландырудағы қаржылық делдалдықтың басымдылықтары.

Қаржы делдалдарының түрлері. Қаржылық делдалдықтың функциялары. Қаржы делдалдарының нарықтағы ролі. Қаржы делдалдарының операциялары.

Депозит түріндегі қаржы институттары. Депозиттік емес түрдегі қаржылық институттар. Банктік институттар және олардың міндеттері. Коммерциялық банктер және несие ұйымдары. Зейнетақы қорлары. Инвестициялық компаниялар және қорлар. Сақтандыру ұйымдары. Басқа да қаржылық делдалдар.

Банк түсінігі. Қаржы нарығының инфрақұрылымындағы банктердің рөлі. Эмиссиялық және эмиссиялық емес банктер.

Орталық банктердің маңызы. Қаржы нарығы жүйесіндегі коммерциялық банктердің орны. Қаржы нарығы жүйесіндегі орталық банктердің ролі. Қазақстан Республикасы Ұлттық банкісінің делдалдық операциялары. Қазақстан Республикасы Ұлттық банкісі үкісеттің қаржылық агент ретіндегі функциясы. Мемлекеттік бағалы қағаздарды орналастырудағы алғашқы диллерлік функциясы.

Коммерциялық банктердің маңызы. Коммерциялық банктердің қаржы нарығы жүйесіндегі ролі.

Коммерциялық банктердің негізгі функциялары. Коммерциялық банктердің активті және пассивті операциялары. Коммерциялық банктердің депозиттерді тартуы. Коммерциялық банктердің депозиттік емес операциялары. РЕПО операциясы.

Коммерциялық банктердің несиелік операциялары. Банктердің инвестициялық және несиелік стратегиялары. Банктердің несиелік саясаты.

Бағалы қағаздар нарығында коммерциялық банктер эмитенттер мен инвесторлар. Банктердің инвестициялық портфелінің құрылымы. Инвестициялық банктер, олардың әртүрлі елдердегі қызметін реттеудің тәжірибесі.

Коммерциялық банктердің брокер-дилерлік қызметі.

Банктердің кастодиандық қызметі.

Коммерциялық банктердің бағалы қағаздармен операциялары. Бағалы қағаздар портфелін қалыптастыру. Бағалы қағаздар бойынша табыстылық.

Зейнетақы нарығының иңфрақұрылымы. Қазақстан Республикасының зейнетақы нарығындағы негізгі институттар.

Зейнетақы қоры түсінігі. Зейнетақы қорын құру және жою тәртібі. Зейнтақы қорының негізгі функциялары. Ұлттық зейнетақы қорының міндеттері мен құқықтары. Ұлттық зейнетақы қорының қызметінің негізгі қағидалары. Зейнетақы қорларының операциялары. Зейнетақы қорларының түрі. Ашық және корпоративтік зейнетақы қорлары, және олардың Қазақстан Республикасының зейнетақы нарығындағы ерекше қызмет атқарулары. Шетелдік қатысушылармен зейнетақы қорлары.

Зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдардың құру және жою тәртібі (ООИУПА). Зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдардың Қазақстан Республикасы зейнетақы нарығындағы қызметтері.

Зейнетақы активтерін басқару бойынша компаниялар. Банк-кастодиандар. Қазақстан Республикасы зейнетақы нарығындағы банк-кастодиандардың ролі. Қазақстан Республикасы зейнетақы нарығындағы банк-кастодиандардың қызметі.

Зейнетақы қорларының қауымдастығы: құрылуы және қызметтері. Зейнетақыны төлеу бойынша мемлекеттік орталықтың Қазақстан Республикасы зейнетақы нарығындағы ролі.

Жинақтаушы зейнетақы қорларының құқықтары мен міндеттері. Жинақтаушы зейнетақы қорлары қызметтерінің негізгі қағидалары. Зейнетақы қорларының операциялары. Зейнетақы активтерін басқару компаниясының қызметі. Банк-кастодиандардың қызметі.
12 тақырып. Инвестициялық компаниялар мен қорлары

Инвестициялық компаниялар және қорлардың қалыптасуы. Инвестициялық қорлардың түсінігі. Инвестициялық қорлардың қызметінің өзіне тән ерекшелігі. Инвестициялық қорларды құру және жою тәртібі. Қазақстан Республикасында инвестициялық қорлардың қызметтерін жүргізудің қағидалары. Қазақстан Республикасында инвестициялық қорлардың операциялары.

Инвестициялық қорлардың типтері. Бағалы қағаздар нарығындағы инвестициялық қорлардың жіктелімі. Инвестициялық процестегі инвестициялық компаниялардың рөлі. Пай инвестициялық қорлары. Пай инвестициялық қор қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері. Акционерлік инвестициялық қор. Акционерлік инвестициялық қор қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері. Өзара инвестициялық қорлар. Өзара инвестициялық қор қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері. Инвестициялық компания. Инвестициялық компания қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері.

Қазақстан Республикасындағы инвестициялық қорлардың даму мәселелері.

1. Қаржы нарығының дамуы мен құрылуы. Әртүрлі экономистермен «Қаржы нарығы» түсінігінің трактовкасы.

2. Қаржы нарығының маңыздылығы. Экономиканың дамуындағы каржы нарығының ролі.

3. Қаржы нарығының функциялары.

4. Қаржы нарығы құрылымының түсінігі.

5. Қазақстанның қаржы нарығы және оның құрамдас элементтері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,7].

1. Ақша нарығының түсінігі. Ақша нарығының мағынасы мен мәні. Экономикадағы ақша нарығының рөлі.

2. Ақша нарығының функциясы. Ақша нарығының құрылымы.

3. Ақша нарығының қаржылық құралдары. Қазақстан Республикасының банкноттары және олардың айналыс ерекшеліктері.

4. Вексель түсінігі. Вексель түрлері. Вексельдік операциялар. Қазақстан Республикасындағы вексельдік айналыстар. Банктік акцептер.

5. Чек түсінігі. Чек түрлері. Қазақстан Республикасының территориясындағы чекпен есеп айырысу. Қазақстандық коммерциялық банктердің жол чектері.

6. Төлем карточкалары түсінігі. Төлем карточкаларының түрлері.

7. Ақша нарығының төлем құралдары

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,7].

1.Депозит нарығының мәні. Депозит нарығының мағынасы мен рөлі. Депозит нарығының функциясы.

3. Депозит нарығының құрылымы. Қазақстан Республикасы депозит нарығы инфрақұрылымының ерекшеліктері.

4. Депозит түсінігі және оның ролі.

5. Депозиттердің типтері.

6. Депозиттік сертификаттың маңызы және оның қаржы нарығындағы айналысының қажеттілігі.

7. Жеке тұлғалардың салымдарын сақтандыру жүйелері. Қазақстан Республикасындағы депозит нарығының даму мәселелері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,6].
4 тақырып. Несие нарығының мәні және оның маңызы

1. Несие нарығының түсінігі. Несие нарығының функциясы.

2. Қазақстан несие нарығының құрылымы.

3. Несиенің жіктелімдері.

4. Қазақстан Республикасындағы несие нарығының жағдайы. Қазақстан Республикасы несие нарығының құралдары және олардың ерекшеліктері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,6].
5 тақырып. Валюта нарығы және валюталық операциялар

1. Валюта нарығының түсінігі. Валюта нарығының функциялары.

2. Валюта нарығының құрылымы.

3. Валюта нарығының қаржылық құралдары.

4. Валюталық бағамы түсінігі.

5. Валютаның биржалық және биржадан тыс валюта нарықтары.

6. Валюталық бағам және валюталық операция.

7. Валюталық мәмілелер және оның түрлері.

8. Қазақстан Республикасындағы валюталық саясаттар мен реттеулер.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,10].
6 тақырып. Бағалы қағаздар нарығы, оның қызметі және құрылымы

1. Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының құрылуы.

2. Бағалы қагаздар нарығының түсінігі және оның құрылымы мен түрлері.

3. Бағалы қағаздар нарығының институционалдық құрылымы.

4. Бағалы қағаздар нарығының құралы.

5. Акция түсінігі және түрлері.

6. Облигация түсінігі.

7. Қазақстан Республикасы мемлекеттік бағалы қағаздары.

8. Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының жағдайы.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [1,2,3].
10.3 Студенттердің өздік жұмысының мазмұны

СӨЖ сипаттамасы

5В050600 «Эконмика» мамандығының сырттай орта кәсіби білім негізінде 2011 ж.т., сырттай жоғары кәсіби білім негізінде 2011 ж.т.

№	СӨЖ түрі	Есеп беру нысаны	Бақылау түрі	Сағатқа шаққандағы көлемі
1	Дәріске дайындалу		Сабаққа қатысу, ауызша сұрақтау	23,4
2	Тәжірибелік сабақтарға дайындалу, үй жұмысты істеу	Оқұ дәптері	Сабаққа қатысу, ауызша сұрақтау	23,4
3	Аудиторлық сабақтарға кірмеген материалын әзерлеу	Конспект	Конспекті тексеру	35,1
4	Бақылау шараларына дайындалу		МБ1, МБ2, тест сұрақтарына жауап беру, есептерді өздік шешу	35,1
Барлығы:				117

Бақылау шараларының тақырыптық жоспармен және күнтізбелік кестесімен сєйкес пәнді игеру барысында Сіздер келесі дәрісханадан тыс жұмысты орындауға тиіссіздер:

• 
  әрбір тәжірибелік жұмысқа дайындалу, яғни үй тапсырмаларын орындау;
  
• 
  міндетті, бірақ дәрісханалық материалға кірмеген пән тақырыптарын және оған конспектілерді даярлау.
  

СӨЖ орындау мерзімі сабақ кестесімен сәйкес өзгереді.

1. Қаржы нарығының дамуы мен құрылуы. Әртүрлі экономистермен «Қаржы нарығы» түсінігінің трактовкасы.

2. Қаржы нарығының маңыздылығы. Экономиканың дамуындағы каржы нарығының ролі.

3. Қаржы нарығының функциялары.

4. Қаржы нарығы құрылымының түсінігі.

5. Қазақстанның қаржы нарығы және оның құрамдас элементтері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,7].

1. Ақша нарығының түсінігі. Ақша нарығының мағынасы мен мәні. Экономикадағы ақша нарығының рөлі.

2. Ақша нарығының функциясы. Ақша нарығының құрылымы.

3. Ақша нарығының қаржылық құралдары. Қазақстан Республикасының банкноттары және олардың айналыс ерекшеліктері.

4. Вексель түсінігі. Вексель түрлері. Вексельдік операциялар. Қазақстан Республикасындағы вексельдік айналыстар. Банктік акцептер.

5. Чек түсінігі. Чек түрлері. Қазақстан Республикасының территориясындағы чекпен есеп айырысу. Қазақстандық коммерциялық банктердің жол чектері.

6. Төлем карточкалары түсінігі. Төлем карточкаларының түрлері.

7. Ақша нарығының төлем құралдары

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,7].

1.Депозит нарығының мәні. Депозит нарығының мағынасы мен рөлі. Депозит нарығының функциясы.

3. Депозит нарығының құрылымы. Қазақстан Республикасы депозит нарығы инфрақұрылымының ерекшеліктері.

4. Депозит түсінігі және оның ролі.

5. Депозиттердің типтері.

6. Депозиттік сертификаттың маңызы және оның қаржы нарығындағы айналысының қажеттілігі.

7. Жеке тұлғалардың салымдарын сақтандыру жүйелері. Қазақстан Республикасындағы депозит нарығының даму мәселелері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,6].
4 тақырып. Несие нарығының мәні және оның маңызы

1. Несие нарығының түсінігі. Несие нарығының функциясы.

2. Қазақстан несие нарығының құрылымы.

3. Несиенің жіктелімдері.

4. Қазақстан Республикасындағы несие нарығының жағдайы. Қазақстан Республикасы несие нарығының құралдары және олардың ерекшеліктері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,6].
5 тақырып. Валюта нарығы және валюталық операциялар

1. Валюта нарығының түсінігі. Валюта нарығының функциялары.

2. Валюта нарығының құрылымы.

3. Валюта нарығының қаржылық құралдары.

4. Валюталық бағамы түсінігі.

5. Валютаның биржалық және биржадан тыс валюта нарықтары.

6. Валюталық бағам және валюталық операция.

7. Валюталық мәмілелер және оның түрлері.

8. Қазақстан Республикасындағы валюталық саясаттар мен реттеулер.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,10].
6 тақырып. Бағалы қағаздар нарығы, оның қызметі және құрылымы

1. Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының құрылуы.

2. Бағалы қагаздар нарығының түсінігі және оның құрылымы мен түрлері.

3. Бағалы қағаздар нарығының институционалдық құрылымы.

4. Бағалы қағаздар нарығының құралы.

5. Акция түсінігі және түрлері.

6. Облигация түсінігі.

7. Қазақстан Республикасы мемлекеттік бағалы қағаздары.

8. Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының жағдайы.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [1,2,3].
7 тақырып. Сақтандыру нарығы және оның Қазақстан Республикасында дамуы

1. Сақтандыру нарығының түсінігі. Сақтандыру нарығының функциялары.

2. Қазақстан сақтандыру нарығының құрылымы.

3. Сақтандыру нарығының қаржылық құралдары.

4. Сақтандырудың түрлері.

5.Сақтандыру нарығының қатысушылары.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [7,8].

1. Зейнетақы нарығының маңызы. Зейнетақы нарығының функциялары.

2. Қазақстан зейнетақы нарығының құрылымы.

3. Зейнетақы нарығының қатысушылары.

4. Зейнетақы жүйесінің түрлері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [7,8].
2 бөлім. Қаржы нарығындағы қаржылық делдалдардың қызметі
9 тақырып. Қаржы делдалдығы және қаржы делдалдары

1. Қаржы делдалдығының түсінігі.

2. Тікелей және жанама қаржыландырудағы қаржылық делдалдықтың басымдылықтары.

3. Қаржы делдалдарының түрлері. Қаржылық делдалдықтың функциялары.

4. Депозит түріндегі қаржы институттары.

5. Депозиттік емес түрдегі қаржылық институттар.

6. Банктік институттар және олардың міндеттері.

7. Банктік емес институттар және олардың міндеттері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,5,8].

1. Банк түсінігі. Қаржы нарығының инфрақұрылымындағы банктердің рөлі.

2. Орталық банктердің маңызы.

3. Коммерциялық банктердің маңызы.

4. Коммерциялық банктердің негізгі функциялары.

5. Коммерциялық банктердің активті және пассивті операциялары.

6. Коммерциялық банктердің несиелік операциялары.

7. Бағалы қағаздар нарығында коммерциялық банктер эмитенттер мен инвесторлар.

8. Коммерциялық банктердің брокер-дилерлік қызметі.

10. Банктердің кастодиандық қызметі.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [5,6].

1. Зейнетақы нарығының иңфрақұрылымы. Қазақстан Республикасының зейнетақы нарығындағы негізгі институттар.

2. Зейнетақы қоры түсінігі. Зейнетақы қорын құру және жою тәртібі.

3. Зейнтақы қорының негізгі функциялары.

4. Ұлттық зейнетақы қорының міндеттері мен құқықтары.

5. Зейнетақы қорларының операциялары.

6. Зейнетақы қорларының түрі.

7. Зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдардың құру және жою тәртібі (ООИУПА).

8. Зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымдар.

9 Банк-кастодиандардың қызметі.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,5].

1. Инвестициялық қорлардың түсінігі.

2. Инвестициялық қорларды құру және жою тәртібі. Қазақстан Республикасында инвестициялық қорлардың қызметтерін жүргізудің қағидалары.

3. Қазақстан Республикасында инвестициялық қорлардың операциялары.

4. Инвестициялық қорлардың типтері.

5. Қазақстан Республикасындағы инвестициялық қорлардың даму мәселелері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,5].

1. Сактандыру компаниялары сақтандыру нарығының алғашқы буыны ретіндегі ролі.

2. Қазақстан Республикасындағы сақтандыру ұйымдарын құру және жою тәртібі. Қазақстан Республикасындағы сақтандыру ұйымдарының қызметтерін жүргізу қағидалары.

3. Қазақстан Республикасындағы сақтандыру ұйымдарының операциялары.

4. Сақтандыру компанияларының түрлері. Қазақстандағы сактандыру компанияларының қызметі.

5. Сақтандыру брокерінің Қазақстан Республикасы сақтандыру нарығындағы қызметі.

6. Сақтандыру актуарий Қазақстан Республикасы сақтандыру нарығындағы қызметі.

7. Сақтандыру агентігінің Қазақстан Республикасы сақтандыру нарығындағы қызметі.

8. Сақтандыру аудиторының Қазақстан Республикасы сақтандыру нарығындағы қызметі.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,5].
14 тақырып. Мамандандырылған қаржылық-несиелік институттар

1. Мамандандырылған қаржылық-несиелік институттар түсінігі.

2. Мамандандырылған қаржылық-несиелік институттарының түрлері.

3. Мамандандырылған қаржылық-несиелік институттарының операциялары.

4. Несиелік серіктестік түсінігі.

5. Қазақстан Республикасында несиелік серіктестік құру және жою тәртібі.

6. Мамандандырылған банктер түсінігі. Мамандандырылған банктердің қызметтері.

7. Қазақстан тұрғын үй жинақ банкісінің қызметі. Қазақстан даму банкісінің инвестициялық жобаларды несиелендіруі.

8. Ломбард түсінігі. Ломбардтардың қызметі. Қазақстан Республикасында ломбардтарды құру және жою тәртібі.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,5].
15 тақырып. Қор биржасы, қызметі және құрамы

1. Қор биржасының түсінігі.

2. Қор биржасының құрамы мен қызметтері. Қазақстан қор биржасын құру. Қазақстан қор биржасына мүшелікке өту жолдары. Қазақстан қор биржасын ұйымдастырудың құрылымдары.

3. Қазақстан қор биржасына бағалы қағаздармен сауда жүргізуге рұқсат беру тәртібі. Делистинг және листинг түсінігі.

4. Қазақстан қор биржасындағы сауданы жүргізудің негізгі әдістері.

5. Қазақстан қор биржасы айналымындағы қаржылық құралдары.

6. Қазақстан қор биржасындағы сауданы жүргізу тәртібі.

7. Қазақстан қор биржасындағы брокерлік дилерлік компанияның ролі. Маклерлер. Трейдерлер. Маркет-мейкерлер.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [1,3].

1. Қаржы нарығын реттеудің маңызы.

2. Қаржы нарығын реттеудің әдістері. Қаржы нарығының негізгі қағидалары.

3. Қаржы нарығын реттеудің түрлері. ҚР-ның қаржы нарығын реттеудің заңнамалық негізі. «Қаржы нарығын және қаржылық ұйымдарды мемлекеттік қадағалау мен реттеу туралы» ҚР-ның заңы.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [5,6].

1. Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің құрылуы. Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің ролі.

2. Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің қызметтерінің негізгі бағыттары.

3. Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің негізгі міндеттері.

4. Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің функциялары.

5. Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің басқару ұйымдары.

6. Лицензияны алу үшін бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларына қойылатын талаптар. Қаржы нарығына қатысушыларға пруденциалдық нормативтер талабы.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [5,6].
18 тақырып. Өзін - өзі реттеу ұйымдары

1. Өзін-өзі реттеу ұйымдарының түсінігі. Өзін-өзі реттеу ұйымдарының негізгі міндеттері.

2. Өзін-өзі реттеу ұйымдарын құру және жою тәртіптері.

3. Өзін-өзі реттеу ұйымдарына мүшелікке өту жолдары.

4. Өзін-өзі реттеу ұйымдарының құқықтары мен міндеттемелері.

5. Өзін-өзі реттеу ұйымдарының ұйымдастырылу құрылымдары. Қазақстаннның өзін-өзі реттеу ұйымдарының қызметі. Кәсіби қатысушылардың өзін-өзі реттеу ұйымдарының ережесі.

6. Қазақстандық тіркеушілерді ұстаушылардың қауымдастығы.

7. Қазақстандық тіркеушілерді ұстаушылардың ұйымдастырылған құрылымы.

8. Қазақстан Республикасындағы өзін-өзі реттеу ұйымдарының даму мәселелері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [1,3].
4 бөлім. Әлемдік қаржы нарығы
19 тақырып. Әлемдік қаржы нарығының құрылуы және дамуы

1. Әлемдік қаржы нарығының пайда болу тарихы мен дамуы.

2. Әлемдік қаржы нарығының мәні мен мағынасы.

3. Әлемдік қаржы нарығының түсінігі.

4. Дамыған және дамушы елдердің қаржы нарықтары. Дамыған және дамушы елдердің қаржы нарықтары құрылу ерекшеліктері.

5. Әлемдік қаржы нарықтарына қатысушылары. Трансұлттық банктер және компаниялар, олардың әлемдік қаржы нарықтарындағы ролі. Евроклир және Седел депозитарлық клирингтік жүйе. әлемдік валюталық қордың әлемдік қаржы нарығындағы ролі.

Ұсынылған әдебиет: [5,6].

1. Әлемдік валюта нарығы әлемдік валюта жүйесінің құрамдас бөлігі.

2. Ұлттық және халықаралық валюта жүйесі түсінігі.

3. Валюта саудасының нысандары.

4. Әлемдік валюта нарығының құрылымы.

5. Қазақстан Республикасы Ұлттық валюта жүйесі және оның әлемдік қауымдастықпен байланыстылығы.

6. Халықаралық валюталық операциялар.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [5,6].
21 тақырып. Халықаралық бағалы қағаздар нарығы

1. Халықаралық бағалы қағаздар нарығының сипаттамасы.

2. Акциялар нарығы және оның АҚШ, Германия, Жапония, Франция және тағы да басқа әлем елдеріндегі даму деңгейлері. Әлем елдеріндегі акциялардың айналыс ерекшеліктері.

3. Облигациялар нарығы және оның АҚШ, Германия, Жапония, Франция және тағы да басқа әлем елдеріндегі даму деңгейлері.

4. Еурооблигациялар. Шетел облигациялары.

5. Еуроакциялар.

6. Еуродепозиттік сертификаттар.

7. Еурокоммерциялық қағаздар. Әлем елдеріндегі облигацияларды шығару мен айналым ерекшеліктері.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [5,6].

1. Шет елдердің зейнетақы жүйесі.

2. Чилидің зейнетақы жүйесі.

3. АҚШ зейнетақы жүйесі.

4. Францияның зейнетақы жүйесі.

5. Германияның зейнетақы жүйесі.

6. Латвиядағы зейнетақы реформасы.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,5].
23 тақырып. Әлемдік несие нарығы

1. Әлемдік қаржы нарығы жүйесіндегі несие нарығының орны.

2. Әлемдік несие нарығының құралдары.

3. Әлемдік несиенің түрлері.

4. Дамушы елдердің әлемдік экономикадағы ролі.

5. Ипотекалық нарық және оның АҚШ, Германия, Жапония, Франция және басқа да әлемдік елдердегі даму деңгейі.

Бақылау түрі – ауызша сұрау.

Ұсынылған әдебиет: [3,5].

СӨЖ тапсырмаларын орындау және тапсыру жөніндегі және «Қаржы нарығы және делдалдары» пәні бойынша 5В050600 «Эконмика» мамандығының сырттай орта кәсіби білім негізінде 2011 ж.т., сырттай жоғары кәсіби білім негізінде 2011 ж.т. студенттерге арналған бақылау шараларының күнтізбелік кестесі

Кафедра отырысында ұсынылды 20__ж. «___»_____________№ __Хаттама

Кафедра меңгерушісі ___________ Н.С. Кафтункина 20__ж. «___»_____________


11 Курстың саясаты

Оқу процесіне қатысу дегеніміз сабақтарға қатысу, белсенді болу, берілген тапсырмаларды және үй тапсырмаларын уақытысында орындау және тапсыру. Сабаққа қалмауға тиіссіз. Біз жұмыстарға кешікпеу сізді сұраймыз, дєл осылай қалай мынау жұмыстардың уаќытына сіздердің курстастарыңыздыњ нормалы жұмысына кедергі жасайды. телефондар өшірілген болу тиісті.

Үй тапсырмасы жазба түрінде орындайды да сабақтарды өткізу графигіне сәйкес тексеруге беріледі.

Мен келесі айып баллдарды орнатамын:

• 
  дәріс сабаққа дәлелді себептерсіз қатыспаған үшін осы сабақтың түріне есептейтін бәрі баллдар шешіледі. Егер студент сабаққа дєлелді себеппен келген жоқ, онда ол оқытушыға келмеген дәрістің конспектісін береді. Осы конспект үшін ол 1 баллды ала алады;
  
• 
  тәжірибелік сабағында дәлелдік себептерсіз болмау – осы сабақтың түріне есептейтін бәрі баллдар шешіледі. Егер студент сабаққа дәлелді себеппен келген жоқ, онда ол оқытушыға орындалған тәжіребелік сабақтын конспектісін береді. Осы конспект үшін ол 2 балл ала алады.
  
• 
  сабаққа кешеуілдеп келгені үшін 0,5 балл төмен бағаланады.
  

Межелік бақылау 100 балға тең. Межелік бақылауға ағымды үлгерім балдары болған студенттер жіберіледі.

(1,2) Рейтинг келесі формула бойынша есептеледі
(1,2) Р = (1,2) АҮ*0,7 + (1,2) МБ*0,3
Егер студент межелік бақылаудан 50 кем балл алса, рейтинг анықталмайды. Сонда декан МБ тапсыруының жеке мерзімін белгілейді.

Емтиханға рұқсат (РР) алу келесі формула бойынша есептеледі

Қорытынды баға (ҚБ) рейтинг рұқсаттың (РРСҮ) және емтиханның қорытынды бақылауының (ЕҚСҮ) салмақтық үлестерінен құралады. ҚБ келесі формала бойынша есептеледі

ҚБ = РР * 0,6 + ЕҚ * 0,4

Емтихан тест арқылы өткізіледі. Емтиханда алынатын максималды балл - 100 балл. Емтихан тестері 50 сұрақтан тұрады. Әрбір дұрыс жауап 2 балмен бағаланады.

2 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы (2009.13.02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

3. Исқақов. Қаржы нарықты және делдалдар "Экономика" изд-сы,2008ж-295б

5. Баймұратов. Қазақстан қаржы жүйесі. Изд-во "Экономика, 2010ж-78б

6 Банк iсi. Мақыш С.Б., Iлияс А.Ә. Оқу құралы — Алматы: Қазақ университетi, 2007 ж.
Қосымша

7. Блеутаева К.Б. Қаржы: электрндық құрал. - Алматы, Нұр-пресс -2010ж

8. Ильясов А.А., Мельников В.Д. Қаржы – 2008ж.

9. Сайттар: www.nationalbank.kz/, www.kase.kz/ , www.fingramota.kz/

Мерзiмдi басылымдар

10Каржы-Каражат, экономикалық мерзiмдi басылымы, ай сайын.

11. Экономнкалық шолу. Ұлттық банк басылымы, тоқсан сайын.

12. ҚазЭУ хабаршысы, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық университетiнiң мерзiмдi басылымы, тоқсан сайын.