1.2•Фиброзды тендинит – фиброзды дәнекер ұлпаның шектен тыс өсуімен сипатталатын созылмалы сіңірдің қабынуы. Ауру қайталанған созылу, соғылудан, сіңірге ұзақ уақыт күш әсер еткеннен, малды дұрыс пайдаланбаудан туындайды.
•Клиникалық белгісі: Ұстап көргенде ауырсынуы жоқ, тығыз домбығу, айналасындағы ұлпамен бірлесіп өскендіктен шектеулі қозғалыс. Асқынған жағдайда контрактура және ақсау болады.
•Емі: нүктелі қыздыру, УВЧ, озокерит, парафин, ұлпа терапиясы, қыздырғыш майлар.
•Сүйектелген тендинит – бұқада ахиллес сіңірі, жылқыда сүйекаралық бұлшықетпен бүгілдіргіштер зақымдалады.
•Клиникалық белгілері: қатты тығыз домбығу, ауырсыну жоқ. Рентгенмен диагнозды негіздейміз. Емі жоқ.
1.2Іріңді тендинит – патологиялық ошаққа микробтың түсуінен дамиды.
•Клиникалық белгілері: айқын ауырсыну, домбығу, қызметінің бұзылуы, ақсау.
•Емі. Іріңді сыртқа шығару, тазартып жуып-шаю, циркулярлы новокаинді тежеу, антибиотиктер қолдану.
•Паразитті (онхоцеркозды) тендинит – жылқыда қан арқылы паразиттің енуінен дамиды Onchocerca reticulate. Диагнозды негіздеу үшін сіңірдің қабынған жеріне инемен физ.ерітінді жіберіп, сол ине арқылы сорып алып, микроскоппен паразиттің личинкасын іздейміз.
Емі: күретамырға 1% люголь ерітіндісін 25-30 мл физ.ерітіндімен егеміз (125-150мл). 5 күннен соң қайталаймыз. Жергілікті жылу түрлері, қыздырғыш майлар, күйдіру.
Жедел асептикалық тендинит. Аздап созылуы немесе көгеруі бар бастапқы патоанатомиялық өзгерістер сіңірдің қалыңдығындағы капиллярлардың жарылуымен шектеледі. Күшті әсерлер сіңір талшықтары мен олардың байламдарының зақымдану аймағындағы жарылулармен бірге жүреді.
Процесс экссудаттың терлеуімен және оның фибрилляр аралық жабысқақ затта, фасцикулярлық дәнекер тінінде жиналуымен сипатталады. Жедел асептикалық қабыну кезіндегі қабыну реакциясы дәнекер тінінің жасушаларының көбеюімен және сіңір талшығы үзілген жерлерді алмастыратын коллаген талшықтарының түзілуімен аяқталады. Мұндай пролиферат оның одан әрі тығыздалуы арқылы сіңірдің жеткілікті функционалды тұрақтылығын қамтамасыз етеді.
Клиникалық белгілері. Жануар аяқ-қолды сақтайды, оған ұзақ сүйенуден аулақ болады. Созылу немесе көгеру аймағында пальпация ауырсынуды, ісінуді көрсетеді.
Неғұрлым ауыр жарақаттар ауыр ақсақтықпен бірге жүреді. Ол жарақаттан кейін бірден пайда болады және 1 күн ішінде біртіндеп күшейеді. Зақымдану аймағында ұзынша (сән бойымен) ауырсынатын, кейде крепитациялайтын ісіну анықталады. Оның таралу аймағында тіндердің температурасы жоғарылайды, аяқ-қолдың терлеуі, фибриллярлық бұлшықеттердің жиырылуы, жануардың қозу жағдайы, аяқ-қол жартылай иілген күйде.
Қабынудың негізгі белгілері (ісіну, ауырсыну, жергілікті температураның жоғарылауы) процестің қолайлы ағымымен 3-ші аптаның соңында жоғалады. Осы кезеңде қосымша тітіркенулер және олармен бірге жүретін шиеленістер созылмалы тендониттің дамуына әкеледі.
Емдеу. Көгеру мен созылу кезіндегідей әдістерді қолданыңыз. Ауру жануарға демалыс беріледі. Зақымдалған аймақтағы экссудацияны азайту үшін бұрыннан бар абразиялар мен сызаттарға йод ерітіндісімен немесе пиоктониннің алкогольді ерітіндісімен, жарқыраған жасыл түсті майлап, 1 күн бойы суық және қысымды таңғыштар тағайындалады. Дөңгелек новокаин блокадасын орындаңыз. Жедел қабынуды азайтқаннан кейін жылыту компресстері, жылу-дымқыл орау, шымтезек-балшық терапиясы, парафинді өңдеу, инфрақызыл шамдармен сәулелендіру, соллюкс, содан кейін жылы орау, массаж қолданылады. Жақсы емдік әсер - зақымдалған сіңірдің айналасындағы гидрокортизонды қолдану.
Жылдам клиникалық қалпына келтіру орын алады, ауырсыну реакциясы, ақсақтық төмендейді, содан кейін жоғалады, ісіну жойылады, сіңір параметрлері, жарақат аймағында терінің температурасы және сіңірдің қызметі қалпына келеді.
Іріңді тендинит. Сіңірлердің іріңді қабынуы сіңірлердің жұқтырылған жараларымен немесе қабыну процесінің қоршаған тіндерден өтуі нәтижесінде пайда болады. Ол фасцикулярлық дәнекер тінінде және сіңір айналасындағы дәнекер тінінде дамиды, бұл сіңір шоғырларының қысылуына, олардың қоректенуінің бұзылуына және сіңір некрозына әкеледі.
Сіңір талшықтарының өзі тұрақты және іріңді экссудат ферменттерінің әсерінен біршама баяу ыдырайды. Басқа тіндермен салыстырғанда сіңірлердегі инфекция ошағын шектеу процесі ұзақ уақытты алады. Көбінесе іріңнің негізгі ошағы ашылып, экссудат сыртқа еркін шығарылатын кезеңнің өзінде айтарлықтай дәрежеде сіңірдің ыдырауы, инфекцияның тереңдеуі және ыдырауы байқалады. Бұл жағдай әсіресе белгілі бір функцияны дербес орындайтын бұлшықеттердің сіңірлерінде жиі байқалады.
Клиникалық белгілері. Іріңді тендонитпен ауыратын қарқынды ісіну, сіңірдің және оның айналасындағы тіндердің қалыңдауы, жергілікті және мүмкін жалпы температураның жоғарылауы жақсы көрінеді. Фасцикулярлық дәнекер ұлпасы тез ыдырайды, сондықтан сіңір тез ыдырайды жеке шоғырлар, олар ақшыл, сұр-лас, оңай ластанған талшықтар мен сынықтар түрінде пайда болады. Демаркация өте баяу жүреді, сондықтан сіңірдің жаңа аймақтары процеске тез қатысады. Аяқ-қолдың қызметі күрт бұзылған, ілулі түрдегі күшті ақсақтық байқалады.
Жалпы бұзылулар (қызба, жүрек соғу жиілігінің жоғарылауы, тыныс алу, қан қысымының жоғарылауы, жалпы депрессия) жиі байқалады.
Емдеу. Іріңді тендинитпен емдеу іріңді экссудаттың ағуын қамтамасыз етуге дейін азаяды. Анестезиядан және хирургиялық өрісті дайындағаннан кейін іріңді экссудат жойылады, сіңірдің барлық өмір сүруге жарамсыз аймақтары кесіледі, қалталар мен қоршаған тіндерге ағындар жойылады. Іріңді ошақтар сіңір қабықтарының сыртында ашылады. Жараны сутегі асқын тотығымен, йодталған спиртпен немесе йодоформды эфирмен өңдейді; оған антибиотиктер, сульфаниламид препараттары, сондай-ақ йодоформ немесе ксероформ, бор қышқылы және т.б. кіретін ұнтақ антисептиктер қосылады. Осыдан кейін 2 апта бойы қапталмаған гипс қолданылады.
Хирургиялық емдеуге дейін және одан кейін дөңгелек новокаинді блокада жүргізіледі. Дене температурасының жоғарылауымен және жануардың қысымымен антибиотикалық терапия курсы жүргізіледі.
Достарыңызбен бөлісу: |