Тақырып: Бір ұңғымамен бірнеше горизонтты пайдалануға арналған қондырғылар Қарастырылатын сұрақтар
жүктеу/скачать 0.69 Mb.
|
|
Тақырып: Бір ұңғымамен бірнеше горизонтты пайдалануға арналған қондырғылар Қарастырылатын сұрақтар: Бір мезгілде бөлек пайдалану тәсілдерінің жіктелуі.Бір мезгілде бөлек пайдалануға арналған жабдықтың схемалары. Суды бір мезгілде бөлек айдауға арналған жабдықтың схемалары. Ұңғымаларды бөлек пайдалануға арналған жабдық және оны есептеу Бір мезгілде-бөлек пайдалану (БМБП) көп қабатты кен орны объектілерін бөлек игеру жүйесін ұңғымалардың бір торымен іске асыруға мүмкіндік береді, сондай-ақ ресурстарды үнемдеу кезінде кен орнын игеруді реттеу әдістерінің бірі болып табылады Қабаттардың (БМБП )схемасы мақсаты бойынша үш топқа жіктеледі: 1) қабаттарды БМБП; 2) бір мезгілде-бөлек жұмыс сұйықтығын бөлек айдау; 3) қабаттарды БМБП және жұмыс агентін айдау. Мұнай өндіру кезінде бір ұңғыманың әр түрлі сипаттамалары бар (қабат қысымы, өткізгіштік, кеуектілік, қанығу қысымы, мұнайдың тұтқырлығы, ньютондық емес қасиеттердің болуы және т.б.) бірнеше мұнай горизонттарын бір уақытта пайдалану проблемасымен жиі кездесуге тура келеді. Сонымен қатар, әр көкжиекте кейде олардың дамуына жеке көзқарасты қажет ететін әртүрлі сипаттамалары бар бірнеше қабаттар болады. Тіпті жеткілікті геологиялық біртектілігімен ерекшеленетін бір қабаттың ішінде әрдайым жұқа өткізбейтін қабаттармен бөлінген әр түрлі өткізгіштігі бар пропластиктер болады. Мұндай пропластика бойынша сүзілу дербес жүруі мүмкін. Сонымен қатар, жеке қабаттарда әртүрлі қасиеттері бар әртүрлі қысым мен мұнай болуы мүмкін, бұл қабаттарды бөлек пайдалану қажеттілігін тудырады. Әртүрлі сипаттамалары бар бірнеше горизонттардың немесе қабаттардың болуы оларды тәуелсіз ұңғыма торларымен жасау қажеттілігін тудырады. Мұнай кен орындарын игеру тәжірибесі барлық күрделі салымдардың жартысынан көбі ұңғымаларды бұрғылауға жұмсалатынын көрсетеді. Осыған байланысты ұңғымалардың бір торымен жұмыс істей алатын белгілі бір пропластиктерді, қабаттарды немесе горизонттарды бір немесе бірнеше игеру объектілеріне біріктіру мәселесі әрқашан туындайды. Бұл мәселені әдетте кен орнын игерудің алғашқы кезеңдерінде, кейде барлау немесе тәжірибелік пайдалану кезеңінде, оның геологиялық құрылымы туралы ақпарат шектеулі болған кезде, ұңғымалардың аз болуына байланысты шешуге тура келеді. Осыған байланысты ұңғымаларда бірнеше қабатқа перфорация жасап, оларды "жалпы сүзгі"деп пайдалану керек. Бұл ұңғымаларды бұрғылауға айтарлықтай қаражат пен материалдық ресурстарды үнемдеуге мүмкіндік береді. Алайда, одан әрі, игерудің кейінгі кезеңдерінде қосымша геологиялық ақпараттың, сондай-ақ ұңғымалардың өзара әрекеттесуі, игеру процесіне жекелеген қабаттардың қатысуы туралы мәліметтердің түсуіне қарай ұңғымалардың кенжарындағы неғұрлым егжей-тегжейлі қабаттық жағдай анықталады. Кейде сұйықтықты берудің орнына кейбір қаныққан қабаттар немесе қабаттар оны жалпы сүзгі арқылы аутопсия арқылы сіңіреді. Мұндай құбылыстар ағындардың профильдерін ұңғыма дебитомерлерімен алып тастау кезінде оңай анықталады. Сіңіру әртүрлі қабаттарда олардың айдау ұңғымаларымен байланысының болуы немесе болмауы нәтижесінде әртүрлі қысым болатындығына байланысты. Түп қысымының күшті төмендеуі арқылы ғана сұйықтықты қабаттың қысымы төмендеген қабаттан немесе мұнайдың бастапқы кернеуі жоғары қабаттан алуға болады. Бұл жағдайда мұндай қабаттардағы депрессиялар әр түрлі болады, сондықтан олардың даму процесіне қатысу үлесі бірдей болмайды. Бұл, әдетте, осындай қабаттардан мұнай қорын өндірудің артта қалуына, кейбіреулерінің мерзімінен бұрын сулануына, жақсы өткізгіштікке және басқаларында мұнай қорын сақтауға, нашар өткізгіштікке немесе белгілі бір себептермен игеру процесіне әлсіз қатысуға әкеледі. Бұл позициядан шығудың ең жақсы жолы әр қабатқа арналған ұңғыма торларымен тәуелсіз даму жүйелерін құру болар еді және бұл ұқсас сипаттамалары бар қабаттар бір даму объектісіне топтастырылған және ортақ сүзгі арқылы жұмыс істеген кезде жасалады. Бірақ бұл бір ұңғыма арқылы әртүрлі қабаттарға суды бөлек пайдаланудың немесе айдаудың орындылығы туралы мәселені шешпейді. Осы мақсатта бөлек пайдалану технологиясын дамытудың алғашқы кезеңдерінде көп қатарлы ұңғымалардың жобалары ұсынылды және жүзеге асырылды. Бұл ретте диаметрі ұлғайтылған бір бұрғыланған ұңғымаға көрші тізбектің атуын болдырмау үшін бағытталған перфорация арқылы әрқайсысы өз қабатына қарсы цементтелген және тесілген екі немесе үш шағын өлшемді корпус бағанасы түсірілді. Бұл қабаттардың таяз тереңдігінде мүмкін болды және оларды кейіннен пайдалану, жөндеу жұмыстары және т. б. кезінде айтарлықтай асқынулар тудырды. Бірнеше қабаттарды бөлек пайдалану технологиясының одан әрі дамуы екі немесе үш қабатты ашатын ұңғымаға түсетін арнайы жабдықты құру жолымен жүрді. Мұндай жабдықтың негізгі элементі-сұйықтықтың бетіне шығуы үшін бөлек арналары бар қабаттарды бір-бірінен оқшаулайтын пакер. Қабаттарды бір ұңғыма арқылы бөлек пайдалануға арналған жабдық мыналарға жол беруі тиіс: - әрбір ашылған қабатқа қарсы берілген қысымды жасау және ұстап тұру; - әр қабаттан алынған сұйықтықтың дебитін өлшеу; - ұңғымада оларды араластырмай, әр түрлі қабаттардың өнімін алу, өйткені мұнайдың қасиеттері (күкіртті және күкіртті емес) әр түрлі болуы мүмкін; - әрбір қабатты зерттеу, мысалы, сынақ айдау әдісімен немесе КВД алу әдісімен; - ұңғымадағы жөндеу жұмыстары және істен шыққан жабдықты ауыстыру; - әр қабаттан сұйықтықты іріктеуді реттеу; - ұңғыманың ағынын шақыру және игеру жұмыстары. Басқаша айтқанда, Бөлек пайдалануға арналған технология мен тиісті жабдық осы қабаттарды жеке ұңғымалармен ашу кезінде қолданылатын барлық технологиялық шараларды жүзеге асыруға мүмкіндік беруі керек. Бұл талаптарды қарапайым жағдайда да толықтай орындау мүмкін емес, яғни.бір ұңғыма арқылы екі қабатты бөлек пайдалану кезінде. Бір ұңғыма арқылы бөлек пайдалану мүмкіндігі пайдалану бағанының мөлшеріне байланысты. Үлкен диаметрлерде (168 мм және одан үлкен) белгіленген талаптардың көпшілігін қанағаттандыру және жеткілікті сенімді жабдықты жасау оңайырақ. Ұңғымаға сұйықтық ағынының жағдайына байланысты екі қабатты бөлек келесі жолдармен пайдалануға болады. 1. Екі қабатты та фонтандық әдіспен. 2. Бір қабат фонтанмен, екіншісі механикаландырылған әдіспен. 3. Екі қабат механикаландырылған түрде. Белгіленген терминологияға сәйкес, бірлескен пайдаланудың белгілі бір технологиялық схемасын алдымен төменгі, содан кейін жоғарғы қабаттың жұмыс әдісінің атауымен қысқаша атау әдеттегідей. Мысалы, сорап-фонтан схемасы төменгі қабатты сорап әдісімен, ал жоғарғы қабаттың фонтанмен жұмыс істейтінін білдіреді. Осыған сәйкес теориялық тұрғыдан келесі жұмыс әдістерінің комбинациясы мүмкін: фонтан - фонтан; фонтан-газлифт; газлифт-фонтан; сорап-фонтан; фонтан - сорап; сорап - газлифт; газлифт - сорап; сорап - сорап; газлифт-газлифт. Бір ұңғыма арқылы үш қабатты бөлек пайдалану ерекше қарапайым жағдайларда ғана мүмкін болады, сондықтан өте сирек қолданылады. Қолдану шарттарына байланысты әрбір ОРЭ әдісі бірнеше нұсқада жүзеге асырылуы мүмкін. ШСҚ қабаттарға арналған жабдық жер үсті және ұңғымаішілік тораптардан тұрады. Жабдықтың жерүсті тораптары, сондай-ақ фонтан арматурасы, сорап қондырғылары және т.б. ұңғымалардың сағасын герметизациялауға, қозғалысты беруге және режимдік параметрлерді реттеуді қамтамасыз етуге арналған. Жер асты жабдықтары қабаттардың тығыздалуын, сұйықтықтың берілген көлемін іріктеуді (немесе айдауды) және оның бетіне көтерілуін қамтамасыз етеді. Жаппай шығарылатын жабдық, оның міндетті элементі - пакер, құбырлардың бір бағанасында қабаттарды пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Фонтан-фонтан схемасы бойынша мұнай өндіретін ұңғымалар үшін екі типті қондырғылар белгілі: уф2п (УФЭ, УФП, УФП2) типті сорғы-компрессорлық құбырлардың екі параллель орналасқан қатарлары бар және ұңғыма ішіндегі газлифтті пайдалану үшін де қолданылатын концентрлі орналасқан НКТ қатарлары бар УВЛГ қондырғысы. Uf2p типті қондырғылар (сурет.4.4) диаметрі 116 және 168 мм бағандарды пайдалануға арналған, бірінші және екінші қатардағы шартты диаметрлердің рұқсат етілген комбинациясы 48Х48, 60х60, 73х48 ММ. Субұрқақ-сорғы және сорғы‑субұрқақ схемасы бойынша екі қабатты бөлек пайдалану үшін штангалық ұңғыма сорғысы мен батырылған центрифугалық сорғыны қолданатын қондырғылар шығарылады. Штангалық типтегі қондырғыларда параллель төмен түсетін құбыр бағандарының бірі кірістіру сорғысының түсуіне мүмкіндік беретін үлкен диаметрде алынады. Құбыр бағанының түсуі немесе көтерілуі кезінде муфталар ілінбеуі үшін олардың үстіне конустық сақиналар орнатылады. Суасты центрифугалық сорғыны қолданатын Схема жерасты жабдықтарының күрделі дизайнын ұсынады. Сорғы-сорғы схемасы бойынша екі қабатты бөлек пайдалану үшін төменгі қабаттың газ факторы төмен кен орындарында UGR типті штангалық қондырғылар қолданылады, unr - қабаттардың қысымы күрт өзгеріп отырады және UGRP - әр қабаттың өнімдерін бөлек тасымалдайды. Таңертең орнату (сурет. 4.5) жер үсті және жерасты жабдықтарынан тұрады. Жер үсті жабдықтарына бір қабаттан ұңғымалық штангалық сорғылармен кәдімгі мұнай өндіру кезінде қолданылатын сағалық жабдықтар мен тербелетін станок кіреді. Жерасты жабдықтары қақпада шығарылады (сурет. 4.5, А) және кірістіру (сурет. 4.5, б)ажыратқыш пакерді, құлып тірегі немесе NSN2 бар кәдімгі pnsv1 типті төменгі сорғыны қамтиды. Жоғарғы қабатты пайдалануға арналған сорғы - арнайы, бекітілген поршень және жылжымалы цилиндрі бар. Жоғарғы және төменгі сорғылардың жұмысы синхронды. Тербелетін машинадан алға-артқа қозғалыс сорғы штангаларының бағанасы арқылы жоғарғы сорғы цилиндріне, содан кейін арнайы штанга арқылы - штангалардың төменгі бағанасы мен төменгі сорғы поршеніне беріледі. Төменгі сорғы беретін сұйықтық жоғарғы сорғының қону конусындағы бойлық канал арқылы өтіп, жоғарғы сорғының үстіндегі көтергіш құбырларға түседі. Жоғарғы сорғымен сорылатын сұйықтық сору және айдау клапандары арқылы қуыс өзек арқылы көтергіш құбырлар бағанына түседі, онда ол төменгі қабаттан сұйықтықпен араласады. жүктеу/скачать 0.69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|