Тақырып: Шалва Амонашвилидің педагогикалық эксперименті
жүктеу/скачать 20.94 Kb.
|
|
Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті БОӨЖ Тақырып: Шалва Амонашвилидің педагогикалық эксперименті Мамандық: БӘД, ДШжС – 4 топ Тексерген: Сеитова А. Л. Орындаған: Ахмет Р. 2023 ж. Жоспар: 1. Кіріспе 2. Негізгі бөлім а) Шалва Александрович Амонашвили б) Шалва Амонашвилидің педагогикалық эксперименті 3. Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер тізімі Ұстаздар – үнемі шығармашылық ізденіс үстінде жүретін адамдар. Жаңа әдіс-тәсілдер, стандартты емес сабақтар, дамытушылық тапсырмалар. Сізге қызықты сабақ туралы ойыңыз жоқ болып көрінсе, оқушының кілтін таба алмайсыз және жекелеген студенттердің мінез-құлқы мен сабақтағы тәртібі көп нәрсені қалаусыз қалдырғанда не істеу керек? Сонда креативті оптимистер үшін үлкен жұмыс тәжірибесі бар нағыз кәсіпқойлар, әріптестердің тәжірибесі және жаңашыл мұғалімдердің тәжірибесі кәсіби шабыттың қайнар көзіне айнала алады. Шалва Александрович Амонашвили – халық педагогикасының аңызы, әлемге әйгілі педагог, көрнекті практик, философ, психолог, көптеген ғылыми еңбектердің авторы, 20-21 ғасырлардағы оқу-тәрбие үрдісіне орасан зор ықпал еткен. Ол әлемде «Оқу-тәрбие процесіндегі балаларға адамгершілік-тұлғалық көзқарас» деген атпен белгілі ғылыми бағыттың авторы, бала тұлғасына бағытталған және авторитарлық, императивтік педагогиканы жоққа шығаратын гуманитарлық педагогиканың бастапқы тұжырымдамасын жасаушы. «Біз өзгеруіміз керек. Жаңа балалар ескі педагогикаға сыймайды, - дейді ұстаз. Қазіргі балалар шынайы махаббат пен сұлулықты қажет етеді. Оқу процесі шығармашыл болуы керек, балаларға берілетін тапсырмалар түсінікті, қызықты, мұғалімнің дауысы еліктіргіш болуы керек. Бұл стандарттарға емес, оқу процесіне әсер етеді. Стандарттар - шектеулер, баланың стандарттан ары кетпеуі үшін басынан соғатын қолыңыздағы таяқ. Жаңа балалар ескі педагогикаға сыймайды. Біз оларға айғайлаймыз, ашуланамыз! Біз әрқашан дұрыспыз, ал балалар кінәлі. Ал баланың аты – бала. Осы ғасырдың қырқыншы, жетпісінші, сексенінші жылдарында өмір қандай болмақ? – деп айтып кеткен. Дамыта оқытуды зерттеудің педагогикалық эксперименті өткен ғасырдың 60-жылдары Грузияда – Тбилисиде, эксперименттік дидактика зертханасында басталды. 1964 жылы Тбилисидегі №10 мектепке 32 оқушы келді. Олар 6 жаста болды. Жасы 30-дан сәл асқан Шалва Александрович балаларының ата-анасын жинап алып: - Сіздер балаларыңыздың жазуды, санауды, білім алғанын қалайсыздар - біз оларды үйретеміз. Бірақ біз үйренген дәстүрлі түрде емес. Біз оларға құмарлық арқылы білім береміз. Балалардың ойынға деген құмарлығы бар - ойнай отырып, үйренсін. Өсуге деген құштарлық бар – осы құштарлықты балалардың жақсылық жасауын өсіріп қандырайық. Дамуға деген құштарлық бар – балаларға қиындық берейік – өйткені қиындықсыз даму болмайды. Кедергіден өту керек – біз оны жеңуге түрткі боламыз. Бағалау жойылды. Амонашвили оқу үдерісінде баға басты нәрсе емес екеніне сенімді. Оның үстіне, оның пікірінше, баға оқушы мен сыртқы әлем арасында тосқауыл қояды деп санаған. Ерте ме, кеш пе, бала бағаға тәуелді болады және айналасындағылар баланы білім емес, белгілі бір бағаның тасымалдаушысы ретінде қабылдай бастайды. Академик балаларға өз пікірлері бойынша өздеріне баға қою құқығын беруді ұсынады. Мұғалім, оның ойынша, ең алдымен балаларға білім беруге көңіл бөлуі керек. Бұл ұжымға кірген екі-үш мұғалім, ата-аналар, олардың құрамына жаңадан қосылған мұғалімдер – «бір әуенді ойнады», олар бір күйде болды. Педагогикалық процесті тірі жан ретінде елестетсеңіз, онда оның жүрегі болуы керек. Бұл қандай жүрек? Бұл ересек адам мен бала арасындағы қарым-қатынас. Жүрек ауырып, сау болуы мүмкін. Авторитарлы – ауру жүрек, гумандық – сау, мейірімді жүрек. Бейімделе алмаған мұғалімдерді балалар қабылдамай, оқуын тастап кеткен. Балалар Шалва Александровичке және оның пікірлес әріптестеріне сенім артты, шығармашылық тұрғыдан дамыды, тәжірибе жасаудан, пікірталасудан қорықпады, мәселелерді шешудің стандартты емес жолдарын іздеді. Амонашвили қолданған әдістемелік әдістердің ішінде ең маңыздылары: Хормен жауап беру - балаларды танымдық тапсырманы шешуге қосуға мүмкіндік береді. Балаларды біріктіре отырып, жағымды көңіл-күй тудырды және ұжымдық ойын ретінде қабылданды; Мұғалімнің құлағына сыбырлап жауап беру - балалардың мұғаліммен қарым-қатынас жасау қажеттілігін қанағаттандырады. Сонымен бірге бұл әдіс таза білім беру міндетін де орындады: балалардың тапқырлығы мен байқағыштығын ынталандыру, шешімді тәуелсіз іздеуге барлығын қосуға көмектеседі; Қараңғыда орындалатын тапсырмалар (оқушылар көздерін жұмып, саусақтарымен арифметикалық есептеулер нәтижесін көрсеткенде) – бұл әдіс те ақыл-ой қызметін күшейтіп, әр баламен қысқа мерзімде байланыс орнатуға көмектесті; Оқушылар түзететін мұғалімнің әдейі жіберген қателері – оқушылардың ақыл-ойына сыни көзқарасын, зейінділігін, өзіне деген сенімділігін дамытады. Оның мәні балалардың өз бетінше ойлауын дамытуға қамқорлық жасауда, олардың еркін таңдау сезімін, өсуге деген құштарлығын қанағаттандыруда; бала тұлғасын дамыту бағдарламасы бар студенттерге арналған «құпия хаттар». 1974 жылы эксперимент біткендей болды. Бірақ 1984 жылға дейін Шалва Александрович бұрынғы студенттерін жылдан жылға жинады. Келе алмағандардың барлығы телефон соғып, келмейтінін ескертетін. Осы сыныптан бес отбасы құрылды. Бұрынғы студенттер өз отбасына балаларын тәрбиелеп, гумандық педагогикасын алып келді. Бұл сыныптың барлық түлектері жоғары оқу орындарына түсті, дегенмен бұл мектеп табыстылығының критерийі болмаса да, Адам болу - басты міндет. Бұл балалардан жақсы ғалым, құрылысшы, бірі академик, бірі өте жақсы дәрігер болды. Гумандық педагогика өмір салтына айналды. Бірақ Шалва Александрович бұл ересек және тәуелсіз адамдарға деген бақылауын әрі қарай жалғастырды. Шалва Александрович Амонашвили – сөзсіз сезімтал психолог, қатып қалған формалардан бас тартатын, балаларды тәрбиелеу мен оқытудың жаңа, ерекше, тиімді әдістерін іздейтін, өзінің гуманистік идеяларын тауып, өмірге әкелген дәстүрлі емес педагог. Оның негізі балаға деген шексіз сенімге құрылғаны өте маңызды. Балалар оларға деген сенімін, оларға деген шексіз сүйіспеншілігін айқын сезінеді, сондықтан олар құнарлы топыраққа егілген дәндер сияқты, табысқа жетеді. Бірақ, менің ойымша, әрбір игі істің жақсы жағы да, зияны да бар. Бүгінгі таңда бұл педагогикалық әдістемені оқытудың стандартты императивті түрінен бас тартуға дайын мұғалімдердің жоқтығынан барлық жерде жүзеге асыру мүмкін емес. Бұл әдістемені өз балаларының оқу-тәрбие үрдісіне енгізуге барлық ата-ана толықтай дұрыс үлес қоса алмайды деп ойлаймын. Ал ата-анасы Амонашвилидің жаңа стандартты емес білім беру әдістерін қолдайтын және оның әлеуеті бар балалар қайта құруға дайын мамандар тәрбиелеп, оқытып, ерекше, шығармашыл, бақытты тұлға болып өседі. Мен Шалва Александрович Амонашвилидің гумандық педагогикасының жаңа әдістері бойынша оқығым келеді. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1. https://www.nbrkomi.ru/str/id/83/3345 2. Севидова Н.А. «Об Амонашвили». 3. Интернет - ресурс: интервью Владимира Довганя с Ш. А. Амонашвили. жүктеу/скачать 20.94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|