Тарих, археология және этнология факультеті
жүктеу/скачать 1.72 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Орал-юкагир тіл семьясы
- Солтүстік кавказ
- Афразиялық (семит-хамит)
| Алтай тіл семьясы - түркі, монғол, тунгус-маньчжур топтарына бөлінеді.
Соымен қатар корей тіл тармағын да енгізеді, бірақ бұл әлі толық дәлелденбеген. Түркі тобында – түріктер (түрік-киприоттар, грек-урумдар), азербайжандар, түрікмен, қазақ, қырғыз, қарақалпақ, өзбек, ұйғыр, гагауз және т.б. Ресейдің европалық бөлігіндегі татарлар, башқұрттар, чуваш тілдері. Солтүстік Кавказда –қарашай-балқарлар, ноғай және құмықтар. Сібірде – алтайлықтар, хакастар, тувалықтар, якуттар, долгандар, шорлар, тофалар. Монғол тобы – монғол тілі, Ресей Федерациясының Сібіріндегі- буряттар, европалық бөлігіндегі қалмақтар. Тунгус-маньчжур тобы – маньчжурлар, нанай, эвенкі, эвендер, удэгей, орочен, ороктар, т.б. Орал-юкагир тіл семьясы - финн-югор, самодий және юкагир тіл топтарынан тұрады. Фин-угор тобында – финдер, эстондар, ливтер (Латвиядағы халық), удмурт, коми және коми-пермяктар, саамдар, вепсилер, ижорлармордвалар мен марииліктер, венгерлер, ханты-мансилер сөйлейді. Самодий тобындағы халықтар ненецтерден, энецк, селькуп және нганасан тілдерінен тұрады. Юкагир тобында тек юкагирлер. Солтүстік кавказ тіл семьясы нах-дағыстан және абхаз-адыгей топтарынан тұрады. Нах-дағыстан тобы – шешен және ингуш тілдерінен тұратын нах тармағы мен авар, лезгин, даргин, лак, табасаран және т.б. тұратын дағыстан тармағынан тұрады. Абхаз-адыгей тобына абхаз, абазин тілін құрайтын абхаз және адыгей, кабардин-черкес тілінен тұратын адыгей тармағы жатады. Ресей Федерациясында бұлардан басқа чукотск-камчатск және эскимос- алеут тілдері де бар. Афразиялық (семит-хамит) тіл семьясы Солтүстік африка және Оңтүстік-батыс Азия елдерінде тараған. Ол семит тобынан тұрады, оған араб тілі енеді, қазіргі лингвистердің пікірі бойынша кейбір тілдер дербес тілдерге – мароккан, египет, сирия, ирак тілдерге айналған. Сондай ақ бұл тілге иврит- еврей этносының тілі, мальтий- европалық Мальти мемлекеті тұрғындары және ассириялық – Ежелгі Ассирия тұрғындарының ұрпақтары айсорлардың тілі жатады. Бұл топтағы басқа халықтардың тілі солтүстік шығыс Африкада (амхар, тигре және т.б.) тараған. Афроазиялық семьядағы басқа топтардағы африкан континенті халықтарына: кушит (оромо, сомали, беджа және т.б.), бербер (туарег, зенага және т.б.) және чад (хауса, бура, баде және т.б.) тобындағылар жатады. Қытай тибет тіл семьясында әлемдегі халықтардың ішіндегі ең көп санды 1,3 млрд. құрайтын қытай халқы. Бұл семья қытай, орталық және батыс гималайлық, деп бөлінеді. Қытай тобын көбіне бір-бірін түсіне алмайтын диалектіде сөйлейтін қытайлықтар және хуэй (дұнған) халқы. Орталық тобын бирман, тибет, ицзу және т.б., батысгималай – канаури және лахули халықтары құрайды. Дравид тіл семьясы Үндістан жартыаралының оңтүстігінде таралған. Ол бірнеше топтардан тұрады, оның ішінде ең көп тарағаны оңтүстік тобы тамиль, малаяль, каннар және т.б., оңтүстік шығыс тілінде телугу. жүктеу/скачать 1.72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|