Тыңдалым мәтіні Уақыттан асқан билік жоқ

7_{---------------}сынып_{-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------}


«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен І-тоқсандық жиынтық бағалау

Тыңдалым. Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

1- тапсырма Өлеңді бірнеше рет тыңдап, негізгі идеясын анықтаңыз. [1]

А) байлық пен кедейлік
В) тәулік
С) мәңгілік өмір
D) уақыттың қадірі

2- тапсырма Өлеңді екінші рет тыңдап, автордың ойын қорытындылаңыз. [1]
Уақыт ...

А) дұрыс пайдалан
В) қымбат сыйлық
С) мәңгілік
D уақыт сыйлы дос

3- тапсырма Тыңдалым бойынша сан есімдерді сөзбен жазыңыз. [1]
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


4- тапсырма .
Тыңдалған мәтіндегі ақпараттың « шын», «жалған» екенін анықтаңыз(+) [2]

Ақпарат	Шын	Жалған
1.Уақыттан озған жүйрік жоқ,
2. Қолыңды босқа байла
3 Уақыттан қымбат сыйлық жоқ
4 Уақытты сал саудаға

Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз.
Халқымыз табиғатты анаға теңеген. Өйткені табиғатта тіршілік өсіп-өнеді. Өзіндегі барды адамға, жан-жануарға, өсімдікке берген. Табиғатта басы артық ештеңе жоқ. Табиғат сырын терең білмей, оған немқұрайлы қарау үлкен апатқа соқтырады. Бір кездерде табиғатты бағындыруды мақсат тұтып, ормандар аяусыз балталанды, аң-құстар шамадан тыс ауланды, жер жөн-жосықсыз жыртылып, топырақта эрозия пайда болды. Соның салдарынан бүгінгі таңда адам баласына ядролық апаттан гөрі экологиялық апат аса үлкен қауіп төндіріп отыр.
Бізді экологиялық апатқа душар еткен адам санасының эрозиясының нәтижесі.Экология деген сөз "тіршілік ету мекені, өмір сүретін орта" туралы ғылым дегенді білдіреді. Алғаш рет 1886 жылы "экология" терминін атақты неміс биологы Эрнест Геккель ғылымға енгізген және "Экология - табиғат пен тірі ағзалардың өзара қарым-қатынасын зерттейтін ғылым" деген анықтама берген. Бүгінде тәуелсіз Қазақстанда ғана емес, бүкіл әлем алдында экология мәселелері тұр. Адам өміріне экологиялық зардаптардың әсер ете бастауы олардың қоршаған ортаға салғырттықпен қарауының салдары. Бүгінде санасында сәулесі бар әрбір адамды туған жердің табиғатының тағдыры толғандыруы керек. (150 сөз)
1-тапсырма. Мәтінді оқып, сөздердің синонимдерін табыңыз. [2]

халық - _____________________

экология - __________________

әлем - ______________________

қоршаған орта - ___________