Тілдің грамматикалық құрылымын қалыптастыру
жүктеу/скачать 24 Kb.
|
| Тілдің грамматикалық құрылымын қалыптастыру
Мектепке дейінгі жаста бала сөйлеудің нышанын меңгереді, сонымен қатар ауызша сөйлеуді де игереді. 6-7 жас уақытында оның сөзі жақсы жетілген болуы тиіс. Ал, тілдің грамматикалық құрылымын қалыптастыруға келсек, онда морфологиялық қателер бұл жастағы балаларға тән. Атау септігінің көпше түрін қолданған кезде жалғауларды дұрыс қолданбайды (доптар, етіктер т.б.) және –лар, -лер, -дар, -дер, -тар, -тер жалғауларын қосқанның орнына жалғауларын қосып көп қателер жібереді. Тілдің грамматикалық құрылымын қалай талап етуге болады? Көптеген жаттығуларды қолдану керек, әсіресе, баланың тек қайталап айтпай, оны толығымен ұғынып, дұрыс екендігін біліп немесе оның қисықтығын анықтап түзететін. Мысалы, бір күшік бейнеленген көрнекілік көрсетіледі (қоңжық немесе басқа да аңдардың төлдері). Бала бұл күшік дейді. Ал, келесі суретте екі күшік бейнеленген – екі күшік (күшіктер), сосын төрт күшік. Ақырғы сурет туралы көп күшіктер деп айтуға болады. Осы жаттығулар арқылы балалар көптік жалғауларын қалай дұрыс қолдану екендігін меңгереді. Осындай жаттығуларды ойын арқылы өткізген тиімді. Атау және ілік септіктерінің жалғауларын керек ететін зат есімдер қолданады (-лар, -лер, -дар, -дер, -тар, -тер жалғаулықтары). Үлкен адам жануарды атайды, ал, бала – төлін; үлкен – жануарлардың төлдеріне көптік жалғауларын қосып айтады, бала сол сөзге көп деген сөзді қосып айтады (сонымен қатар зат есімді ілік септігіне қойып). Ойын ең алдымен жай адыммен басталып, кейін жылдамырақ өтеді. Ол былай жасалады. Арыстан – күшік, арыстандар – көп арыстан, күшіктер – көп күшік. Қоян – күшік, күшіктер – көп күшік, қояндар – көп қоян. Ит – күшік, иттер – күшіктер, иттер – көп ит, күшіктер – көп күшік. Осындай ойындарды басқа да зат есімге жататын сөздермен өткізуге болады (жеміс-жидек, көкөністердің атауларымен). Мектепке дейінгі жастағы балалардың қателіктерінің көбі болып зат есімге үстеуді қолдану болып табылады. «Бұл не?» - Шелек. – Ол қандай? –Көгілдір.- Ал, бұл не? –Шелектер. – Олар қандай?- Көгілдір.- Суретте не көп? – Көгілдір шелектер». Зат есімдерді салыстыру үшін балаларға бірнеше тапсырмалар беріледі: ақ лента, қызыл қызанақ. Каталог: files -> loader loader -> Бастауыш сынып мұғалімдеріне арналған тест жұмыстары loader -> Индустриялық-инновациялық қызмет субъектілеріне қаржы институттары арқылы кредит беру шарттары мен тетіктерін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 1 тамыздағы №1012 Қаулысы «Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау loader -> Жылдарға арналған Зырян ауданының негізгі бюджеттік параметрлері бойынша қысқаша ақпарат 2014 -2016 жылдарға Зырян ауданының бюджеті «2014-2016 жылдарға арналған Зырян ауданының бюджеті туралы» loader -> Жылдарға арналған Зырян ауданының негізгі бюджеттік параметрлері бойынша қысқаша ақпарат 2014-2016 жылдарға арналған Зырян ауданының бюджеті ««2014-2016 жылдарға арналған Зырян ауданының бюджеті туралы» loader -> 1. Адамзат тарихының дамуының алғашқы кезеңі loader -> «Шалғайдағы ауылдық елді мекендерде тұратын балаларды жалпы білім беру ұйымдарына және үйлеріне кері тегін тасымалдауды ұсыну үшін құжаттар қабылдау» мемлекеттік қызмет стандарты loader -> Сабақ тақырыбы: Екінші дүниежүзілік соғыс loader -> ДСҰ Санитарлық және фитосанитарлық шаралар жөніндегі комитетімен 2013 ж. 1 31 қазан аралығында жарияланған хабарламалар тізімі loader -> Бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарына денсаулығына байланысты ұзақ уақыт бойы бара алмайтын балаларды loader -> Жылдарға арналған Зырян ауданының негізгі бюджеттік параметрлері бойынша қысқаша ақпарат 2016 2018 жылдарға арналған Зырян ауданының бюджеті «2016-2018 жылдарға арналған Зырян ауданының бюджеті туралы» жүктеу/скачать 24 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|