Тошкент давлат иқтисодиёт университети
-савол. Ишбилармонлик мулоқоти асослари
жүктеу/скачать 1.42 Mb. Pdf көрінісі
|
|
49-савол. Ишбилармонлик мулоқоти асослари 1.Ишбилармонлик мулоқотининг моҳияти, шакл ва воситалари 2.Оғзаки ишбилармонлик мулоқотининг асосий турлари 1.Мулоқот бу — кишилар ўртасида алоқа қилишнинг энг муҳим шаклидир. Ишбилармонлик мулоқотининг ўзига хослиги шу билан изоҳланадики, у бирон-бир маҳсулот ишлаб чиқариш ёки ишбилармонлик натижаси билан боғлиқ фаолият тури бўйича ва унинг асосида вужудга келади. Менежерлар ҳар хил мулоқот турларига ўз иш вақтининг ўртача 80%ини сарфлайди. Мулоқотда учта ўзаро боғлиқ жиҳатни ажратиб кўрсатиш мумкин: коммуникатив жиҳат — кишилар ўртасида ахборот алмашишдан иборат; интерактив жиҳат — кишилар ўртасида ўзаро алоқани ташкил қилишдан иборат; перцептив жиҳат – мулоқот бўйича ҳамкорларнинг бир-бирини қабул қилиши ва шу асосда ўзаро бир-бирини тушуниш жараёнини қамраб олади. Барча мулоқот воситалари икки гуруҳга тақсимланади: вербал (сўз орқали) ва новербал воситалар. Сўз орқали ифодаланадиган 73 канал бўйича соф ахборот, новербал канал бўйича эса - мулоқот бўйича ҳамкорга муносабат (тана ҳаракати, овоз оҳанги, мимика, масофа орқали) берилади. Асосий мулоқот шакллари иккита: билвосита мулоқот – воситачилар орқали, телефон, факс ва ҳоказолар бўйича; бевосита мулоқот — суҳбатдошларнинг тўғридан-тўғри мулоқотга киришиш йўли билан мулоқот қилиш. 2.Менежментда мулоқот қуйидаги асосий турларда амалга оширилади: ишбилармонлик суҳбати; мажлис; йиғилиш; телефон орқали мулоқот; музокаралар. Уларнинг орасида энг муҳимлари ишбилармонлик мажлиси ва ишбилармонлик музокаралари ҳисобланади. Ишбилармонлик суҳбатининг муваффақият гарови — ҳамкорларнинг чуқур билимга эгалиги, одоблилиги ва ҳайрихохлиги ҳисобланади. Мажлис ва йиғилишлар уларнинг вазифаси бўйича таснифланади: ахборот берувчи суҳбат; қарор қабул қилиш мақсадида мажлис ўтказиш; ижодий мажлис. Даврийлик бўйича мажлис ва йиғилишлар бир марталик, мунтазам ва вақти-вақти билан ўтказиб туриладиган турларда, мавзуси бўйича мажлис кадрлар билан боғлиқ, маъмурий, техник ва бошқа турларда бўлади. Мажлис ва йиғилишлар ўтказишни ташкил қилиш қуйидаги босқичларни қамраб олади: мажлисни тайёрлаш; қатнашчилар таркибини аниқлаш; ўтказиладиган вақт ва жойни белгилаш; мажлис ўтказиш; қарор қабул қилиш. Ишбилармонлик музокаралари бу – келишувга келиш воситаси бўлиб, бунда иккала томон бир-бирига мос келадиган ёки қарама- қарши манфаатларга эга бўлади. Музокаралар бу — ҳаракатдаги менежментдир. Улар музокара бўйича иккала ҳамкорнинг чиқишлари, савол ва жавоблар, эътироз ва исботлардан иборат бўлади. Ҳар бир музокара учун ўзига хос тактика ва техника ишлаб чиқиш зарур. Музокарада асосийси бу ҳамкордир. Уни таклифни қабул қлишга кўндириш лозим. Камдан-кам музокаралар муаммоларсиз ўтади, шунинг учун муроса қилишга мойилликнинг ҳам аҳамияти катта. Протокол тадбирлари музокараларнинг мажбурий таркибий қисмларидан бўлиб, музокараларда қўйилган вазифаларни ҳал этишнинг катта юкини ўз зиммасига олади. Музокаралар уларнинг натижалари батафсил таҳлил қилиб чиқилган ҳолларда тўлиқ якунланган ҳисобланади. 74 Ишбилармонлик ҳаётини телефонсиз умуман тасаввур қилиб бўлмайди. Телефон орқали мулоқот маданиятига қўйиладиган асосий талаблар фикрларни баён қилишда қисқалик, лўндалик, аниқлик ҳисобланади. Суҳбат давомида узоқ тин олмаслик, ортиқча сўз ва иборалар, ҳиссиётлардан фойдаланмаслик керак. Телефон орқали мулоқотнинг суҳбат пайтида манипуляция қилиш мумкин бўлган новербал элементлари мавжуд. Улар қаторига интонация, сукут сақлаш, пауза учун танланган вақт, паузанинг узунлиги ва бошқалар киради. жүктеу/скачать 1.42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|