Вискозиметрлер – түрлері және қолданылуы



Дата23.11.2023
өлшемі203.88 Kb.
#484236
Вискозиметрлер


Вискозиметрлер – түрлері және қолданылуы
Мазмұны:

1. Вискозиметрлер дегеніміз не?


2. Олар қайда қолданылады?
3. Вискозиметрлердің түрлері?
4. Айналмалы вискозиметр.
5. Капиллярлық немесе Освальд вискозиметр.
6. Ультрадыбыстық вискозиметр.
7. Қорытынды.

Сұйықтықтар мен газдардың негізгі қасиеттерінің бірі-тұтқырлық.


Көрсеткіш сұйық заттардың құрылымы мен физикалық-химиялық күйін көрсетеді. Тұтқырлық параметрлерін бақылау және анықтау үшін арнайы анализаторлар — вискозиметрлер қолданылады.


1.Вискозиметрлер дегеніміз не?

Тұтқырлықты талдауға арналған көптеген құрылғылар шығарылады, олардың әрқайсысы белгілі бір заттар мен өлшеу жағдайларына арналған.


Ең танымал вискозиметрлерге капиллярлық және айналмалы құрылғылар жатады:
Капиллярлық құрылғы келесі негізгі бөліктерден тұрады:
*капилляр арқылы өтетін сұйықтық мөлшерін өлшеуге арналған
ыдыстар;
*қуыс u-түтік;
*калибрленген капилляр, диаметрі 0,3-тен 0,7 мм-ге дейін;
*сұйықтықтың жылдамдығын анықтауға арналған блок.
Тұтқырлық көрсеткіші зерттелетін заттың берілген диаметрдің капилляры арқылы өтетін уақытына сәйкес анықталады.


Капиллярлық тұтқырлық өлшегіштердің басты артықшылығы-нақты технологиялық процестерді модельдеу мүмкіндігі.


Айналмалы құрылғылардың негізгі тораптары:
*зерттелетін затпен толтырылған цилиндрлік резервуар;
*қуыс резервуарға коаксиалды орналастырылған ішкі цилиндр;
*роторға қозғалыс беретін электр қозғалтқышы;
*датчиктері бар электронды басқару блогы.
Цилиндрлердің бірі айналады (ротор), ал екіншісі (статор) қозғалмайтын күйде.Шығарылатын вискозиметрлердің кең ассортиментіне қарамастан, олардың әзірлемелері дәлдікті арттыру және өлшеу шектерін кеңейту, үздіксіз жұмысты автоматты басқаруды қамтамасыз ету мақсатында жалғасуда.


2.Вискозиметр қайда қолданылады?

Вискозиметрлер көптеген салалардағы технологиялық процестерге қатысатын әртүрлі заттардың тұтқырлығын бақылау үшін қолданылады:


*медицинада АСПАПТАР адамның қанының тұтқырлығын өлшеу үшін қолданылады;
*фармакология мен косметологияда-дәрілік препараттардың, кремдердің, жақпа мен сироптардың жай-күйін анықтау;
*тамақ өнеркәсібінде-сусындарды, сүт өнімдерін, балды талдау;
*химиялық өндірісте-сұйық және сұйық материалдардың тұтқырлығын анықтау;
*құрылыста-лак-бояу материалдарын, шпаклевкаларды, желімдерді, пасталарды дайындау.
Мұнай саласындағы мұнай мен оны қайта өңдеу өнімдерінің тұтқырлығын үнемі талдауға үнемі жүгіну керек.


3.Вискозиметрлердің түрлері

Қолдану саласы бойынша аспаптар зертханалық, өнеркәсіптік, медициналық болып бөлінеді.


Зерттелетін заттардың температурасы бойынша -60°С-тан +2000°С-қа дейінгі температурада жұмыс істейтін Жоғары температуралы құрылғылар мен ыстыққа төзімді емес материалдардан жасалған құрылғылар ажыратылады.


4.Айналмалы вискозиметр

Олар ыстыққа төзімді материалдардан жасалған екі коаксиалды цилиндрден, конустардан немесе тұрақты геометриялық пішінді шарлардан тұратын құрылғы. Сыртқы цилиндр зерттелетін сұйықтықпен толтырылады. Цилиндрлердің бірі ротор қызметін атқара отырып айналады.


Айналмалы вискозиметрдің жұмыс принципі бекітілген цилиндрде белгілі бір күш моментін жасайтын ротордың бұрыштық айналу жылдамдығын өлшеу негізінде тұтқырлық өлшемін анықтау болып табылады.


Құрылғылар минус 60°С (майлар мен мұнай өнімдері), плюс 2000°С (балқытылған металл) температурада әртүрлі орталардың тұтқырлығын талдау үшін қолданылады.
Артықшылықтары: сұйық немесе газ тәрізді қосылыстардың күйін үздіксіз бақылау мүмкіндігі. Өлшеудің кең ауқымы, 0,6 мПа - дан 3 000 000 мПа-ға дейін.


Кемшіліктері: төмен, сезімталдық, тар өлшеу диапазоны. Құрылғының қателігі 4% жетуі мүмкін.



5. Капиллярлық немесе Освальд вискозиметр
Құрылғылар шағын қималы дөңгелек түтіктері (капиллярлары) бар берілген көлемдегі бір немесе бірнеше резервуарлардан тұрады.
Әдістің мәні қысым айырмашылықтарының әсерінен белгілі бір ұзындық пен қиманың капиллярлары арқылы өтетін зерттелетін заттың мөлшерін анықтау болып табылады.
Тұтқырлық көрсеткіштері Пуазель Заңы негізінде орындалатын есептеулер бойынша анықталады.
Капиллярлық вискозиметрлер әртүрлі балқымалардың, автомобиль майларының және басқа да мұнай өнімдерінің тұтқырлығын анықтау үшін кеңінен қолданылады.


Артықшылықтары: жоғары сезімталдық және дизайнның қарапайымдылығы.


Кемшіліктері: үздіксіз өлшеу мүмкін .стігі, құрылғының сынғыштығы.



6. Ультрадыбыстық вискозиметр

Ныеам құрылғылар электронды блокқа кабель арқылы қосылған зондтан немесе сенсордан тұрады.


Ультрадыбыстық вискозиметрлердің жұмыс принципі бақыланатын сұйық ортаның демпферлік әсерінен туындаған магнитострикциялық зондтың (штанганың немесе пластинаның) амплитудасының әлсіреуін өлшеуге негізделген.


Артықшылықтары: жоғары өлшеу дәлдігі. Кез-келген агрессивті ортамен жұмыс істеуге жарамды. Инертті атмосферада немесе вакуумда өлшеулер жүргізе алады.


Кемшіліктері: Жоғары температуралы заттарды өлшеуге жарамайды.
7.Қорытынды.
Сонымен вискозметірлер арқылы біз сұйықтардың немесе газдардың тұтқырлығын оңай анықтаймыз.Жане анықтаған тұтқырлық арқылы көптеген салаларда , жұмыста , өнеркәсіпте ,лабораториялық жұмыстарда тағы басқа жерлерде үлкен көмегін тигізеді.Мысалға біз сұйықтың температурасын өзгерту арқылы сұйықтың тұтқырлығын өзгерте аламыз.Сол арқылы жұмысты оңайлатамыз.

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет