Задания I тура дистанционной олимпиады по Башкирскому языку для учащихся 5 8 классов (первый этап)

1. 
   Яугир һүҙенә фонетик анализ эшләгеҙ.
   

2. 
   “Протеза” термины нимәне аңлата? Фекерегеҙҙе иҫбатлап миҫалдар килтерегеҙ.
   

3. 
   Бирелгән текстан исем ҡылымдарҙы күсереп яҙығыҙ.
   

4. 
   Бирелгән ябай һөйләмдәрҙән сәбәп эйәрсән һөйләмле эйәртеүле ҡушма һөйләм төҙөп яҙығыҙ: Артабан Урал буйына юл тотасағын әйтте. Ҡолғәли унан ҡалманы (Булат Рафиков).
   

5. 
   Түбәндәге текстың стилен билдәләгеҙ.
   

6. 
   Тыныш билдәләрен ҡуйып, һөйләмде күсереп яҙығыҙ.
   

7. 
   Бирелгән һүҙҙәрҙе эйәлек килешкә ҡуйып яҙығыҙ:
   

8. 
   Бирелгән һүҙҙәргә күплек ялғауын ҡушып яҙығыҙ:
   

9. 
   Текстағы һөйләмдәрҙең бәйләнеү төрөн асыҡлап яҙығыҙ: Ел һиҙелеп һалҡыная, һауа дымлана. Дауыл баҫылды. Донъя дәһшәтле тынлыҡҡа сумды. Бына йәшен яҡында ғына ялтлай, баш осонда тиерлек күк күкрәй. Ямғыр яҡыная. (Ф. Иҫәнғолов)
   

10. 
    Текстағы һөйләмдәр ниндәй синтаксик сара ярҙамында бәйләнгән: Төн. Башҡорт ҡыҙының тәңкәле еләне шикелле, күҙҙең яуын алып, йымылдап торған аяҙ күктә, алтын табаҡтай, тулған ай йөҙә. Таллыҡта һандуғастар сутылдаша. Күләүектә тәлмәрйендәр баҡылдаша. Оло Эйек йылғаһы үҙенең мәңге шат, шаян йырҙарын һандуғас моңдарына мансып, ҡыуана-көлә өҙлөкһөҙ сылтырап аға ла аға (З. Биишева).
    
11. 
    Кеше нисә төрлө көлә ала? Мыҫҡыллы көлөү, аҫтыртын көлөү, ихлас көлөү, шарҡылдап көлөү,
    
12. 
    Йомаҡты сисегеҙ: Аяҡтары төп-төҙ генә, тәҙрәһе уның зәңгәр, һөйләп, йырлап ебәрә ул, төймәһен баҫһаң әгәр. Зәңгәр балаҫҡа ынйылар һибелгән, балаҫына ултырып булмай, ынйыларын алып булмай.
    

13. 
    Тыныш билдәһен ҡуйырға: Быймам ғына ҡышты маҡтай килә һаман ҡыш ҡыш тип.
    

14. 
    Беҙҙә ҡышлаусы ҡоштарға ярҙам итегеҙ. Аҫтына һыҙылған һүҙҙең ниндәй һүҙ төркөмөнә ҡарауын билдәләргә.
    

15. 
    Мәҡәлде дауам итергә: Ат ажарын йүгән тыя ала, ир намыҫын ...
    

16. 
    Түбәндәге үлсәү һүҙҙәре ниндәй арауыҡты белдерә:
    

17. 
    Эйәрсән һөйләмдең төрөн билдәләргә:
    

18. 
    Аҫтына һыҙылған һүҙ ниндәй һөйләм киҫәге булыуын билдәләргә: Малайҙар, ат менгәндәй, йүгерешеп ҡайтып киттеләр (Ж. Кейекбаев).
    

19. 
    Һөйләмдәге ҡалын менән яҙылған һүҙгә тулы морфологик анализ яһарға: Бошман туҙынды-туҙынды ла , ишек төбөндә башын эйеп торған Бөркөткә сығып китергә ишаралап, ултырҙаштарынан ситкә боролоп, бөтә кәүҙәһе менән алға-артҡа һелкенергә тотондо (Булат Рафиков).
    

20. 
    Түбәндәге һөйләмгә тулы синтаксик анализ яһарға: Ҡыш яҙғы илаҡҡа әүерелгән көндәрҙең береһендә, иртәнге намаҙ мәле үткәс, ауылдың ир-аты икешәрләп-өсәрләп Аҙнай бейҙең яугир [ йаугир] тирмәһе янына йыйыла башланы(Булат Рафиков).
    

ауылдың ир аты-эйә,йыйыла башланы –хәбәр, тирмәһе- янына –хәл, икешәрләп- өсәрләп- хәл.