"зоология" пәні бойынша ОҚУ-Әдістемелік кешен

1. 
   Споралылар типінің жалпы сипаттамасы. Тіршілік циклінің ерекшеліктері. Классификациясы.
   
2. 
   Инфузория дамуының құрылысы. Туфелька мысалында инфузориялардың құрылысы. Инфузория отрядтары.
   

Тапсырмалар:

1. 
   Омыртқалы жануарлардың ішкі клетка паразиттерімен танысып, даму циклдеріне талдау жасау. Ұрпақ алмасуына көңіл бөлу.
   
2. 
   Уақытша препараттан инфузорияларды тауып сыртқы және ішкі құрылысымен танысу. Инфузориялардың қозғалу, қоректену, осмос жүйесін реттейтін процестерін көру. Макронуклеус пен микронуклеусті мұқият қарау.
   

1. 
   Споралылардың даму циклі қандай сатылардан тұрады?
   
2. 
   Споралылардың даму циклінде қай кезең басым (гаплоидты ма әлде диплоидты ма)?
   
3. 
   Грегариналар, кокцидиялар және қанды споралылардың даму циклдерінің ұқсастығы мен айырмашылығы?
   
4. 
   Басқа қарапайымдыларға қарағанда инфузориялардың күрделілігі неде?
   
5. 
   Ядролық дуализм дегеніміз не?
   
6. 
   Коньюгацияның биологиялық мәні неде?
   
7. 
   Инфузориялардың классификациясының негізі неде?
   

Фролова Е.Н. и др. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М., 1985.

Болатова, Қ.Б. Омыртқасыздар зоологиясының практикумы [Эл.ресурс]: электр. оқу құралы / Қ.Б. Болатова, Л.А. Байдулова; БҚМУ.- Орал, 2007ж.
Блок 2 Көпжасушалылар (Metazoa) патшалық тармағы
Тәжірибелік жұмыс № 3.

Тақырыбы: Көпжасушалылар патшалық тармағы. Губкалар типі.

1. 
   Губка бадяга мысалында губкалардың құрылысы.
   
2. 
   Губкалардың классификациясы.
   

Тапсырмалар:

1. Тұщы сулардағы және теңіздердегі губкалардың сыртқы және ішкі құрылысымен танысу.

2. Тұрақты препараттардан әр түрлі губкалардың скелеттеріне, бадяганың геммуласына қарап суреттерін салу.

Сұрақтар:

1. 
   Губкалардың қарапайымдыларға қарағанда күрделілігі неде?
   
2. 
   Губкалардың клеткалары және олардың функциясы.
   
3. 
   Губкалардың құрылысының типтері және қаңқасының химиялық құрамы қандай?
   
4. 
   Губкалардың ас қорыту процесі қандай және олар немен қоректенеді?
   

Фролова Е.Н. и др. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М., 1985.

Болатова, Қ.Б. Омыртқасыздар зоологиясының практикумы [Эл.ресурс]: электр. оқу құралы / Қ.Б. Болатова, Л.А. Байдулова; БҚМУ.- Орал, 2007ж.
Тәжірибелік жұмыс № 4.

Тақырыбы: Ішекқуыстылар типі.

1. 
   Гидраның сыртқы және ішкі құрылысы. Гидроидтылар класы.
   
2. 
   Сцифомедузалар класы.
   

Тапсырмалар:

1. 
   Уақытша препараттан тірі гидраның қоректенуін, жылжуын және тітіркендіргіштерге жауап беруін бақылау. Гидраның сыртқы құрылысын, аузы мен табан жағын, симметриясын қарау қажет және оған мән беріп, суретін салу. Тұрақты препараттан гидраның ұлпалық құрылысын қарап, эктодерма жыне энтодерманың клеткаларының суретін салу. Гидраның көлденең және ұзынынан кесінділерін көріп, суретін салу.
   
2. 
   Сцифомедузалардың сыртқы және ішкі құрылысымен танысып, суретін салу. Даму циклінің схемасын салу.
   

1. 
   Ішекқуыстылардың губкалармен салыстырғанда ұқсастықтары мен айырмашылықтары қандай?
   
2. 
   Тұщы су гидрасының экто-, энтодерма клеткаларының дифференциациясы.
   
3. 
   Гидраның көбею жолдары және дене симмтериясы қанадй?
   
4. 
   Ішекқуыстылардың ас қорыту типтері (клеткаішілік, қуыстық).
   
5. 
   Гидраның мекені және олар немен қоректенеді?
   
6. 
   Сцифомедузалардың тіршілік циклінің айырмашылықтары неде?
   
7. 
   Сцифомедузалардың жүйке жүйесі туралы не айтуға болады?
   

Фролова Е.Н. и др. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М., 1985.

Болатова, Қ.Б. Омыртқасыздар зоологиясының практикумы [Эл.ресурс]: электр. оқу құралы / Қ.Б. Болатова, Л.А. Байдулова; БҚМУ.- Орал, 2007ж.
3 Блок Құрттар

Тәжірибелік жұмыс № 5.

Тақырыбы: Жалпақ құрттар типі.

1. 
   Билатеральды симметрия. Жалпақ құрттардың ішкі және сыртқы құрылысы.
   
2. 
   Кірпікшелі құрттар класы.
   
3. 
   Дигенетикалық сорғыштар және моногенетикалық сорғыштар кластары.
   
4. 
   Таспа құрттар класы.
   

Тапсырмалар:

1. 
   Фиксацияланған планарияны қарап, сыртқы және ішкі құрылысымен танысып, оның суретін салу. Кесіндісі бар препараттан планарияның гистологиялық құрылысымен танысу. Оның үш қабаттан тұратындығын бақылау. Тері-бұлшық ет қапшығының құрылысын көріп, суретін салу.
   
2. 
   Сорғыштардың сыртқы құрылысымен танысып, суретін салу. Препараттың көмегімен бауыр сорғыштың ішкі құрылысымен танысып, суретін салу.
   
3. 
   Таспа құрттың сыртқы құрылысын қарап, сколекстерінің қаруына көңіл аудару. Жетілген және жетілмеген буындарының құрылысын салыстырып, оларға мән бере отырып, суретін салу. Финналардың құрылысыныа қарап, суретін салу. Шошқа солитерінің даму циклінің суретін салу.
   

1. 
   Жалпақ құрттарды ішекқуыстылармен салыстырғанда дене құрылысында жаңа қандай мүшелер пайда болады?
   
2. 
   Жалпақ құрттардың симметриясы қанадй және ол неге байланысты?
   
3. 
   Тері-бұлшық ет қапшығының құрылымы неден тұрады?
   
4. 
   Турбелляриялардың жүйке жүйесі.
   
5. 
   Жалпақ құрттардың зәр шығару жүйесі қандай?
   
6. 
   Сорғыштардың медициналық және ветеринарлық маңызы неде?
   
7. 
   Паразиттік құрттардың даму циклінің күрделенуі неде?
   
8. 
   Аралық және негізгі ие дегеніміз не?
   
9. 
   Партеногенез дегеніміз не?
   
10. 
    Таспа құрттардың даму циклінде қандай айырмашылықтар бар?
    
11. 
    Таспа құртар қалай қоректенеді?
    
12. 
    Таспа құрттардың жыныс жүйесінің құрылысы мен ұрықтануы.
    

Фролова Е.Н. и др. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М., 1985.

Болатова, Қ.Б. Омыртқасыздар зоологиясының практикумы [Эл.ресурс]: электр. оқу құралы / Қ.Б. Болатова, Л.А. Байдулова; БҚМУ.- Орал, 2007ж.
Тәжірибелік жұмыс № 6.

Тақырыбы: Жұмыр құрттар типі. Нематодтар класы.

1. 
   Нематодтар класы. Жұмыр құрттардың жалпы сипаттамасымен танысу.
   
2. 
   Нематодтар класының құрылыс ерекшеліктері.
   

Тапсырмалар:

Аскариданы сойып, оның анатомиялық құрылысын: ас қорыту, жыныс жүйесін анықтау. Аскариданың көлденең кесіндісі мен жұмыртқаларын микропрепараттар арқылы қарап, оларды сипаттап, құрылысының суретін салу.

Сұрақтар:

1. 
   Таспа және жұмыр құрттардың ұқсастықтары мен айырмашылықтары неде?
   
2. 
   Алғашқы дене қуысы дегеніміз не?
   
3. 
   Аскариданың бұлшық ет системасының өзгешеліктері қандай?
   
4. 
   Аскариданың жүйке жүйесі мен зәр шығару жүйесінің өзгешеліктері қандай?
   
5. 
   Жұмыр құрттардың маңызы.
   

Фролова Е.Н. и др. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М., 1985.

Болатова, Қ.Б. Омыртқасыздар зоологиясының практикумы [Эл.ресурс]: электр. оқу құралы / Қ.Б. Болатова, Л.А. Байдулова; БҚМУ.- Орал, 2007ж.
Тәжірибелік жұмыс № 7.

Тақырыбы: Буылтық құрттар типі.

1. 
   Буылтық құрттардың жалпы сипаттамасы.
   
2. 
   Көпқылтанды құрттар класы. Құмқазар мысалында көпқылтанды құрттардың құрылысы.
   
3. 
   Жауын құрты мысалында азқылтанды құрттар класының құрылыс ерекшеліктері.
   
4. 
   Сүліктер класы. Сүліктердің медициналық маңызы.
   

Мақсаты: Көпқылтандылар класының сыртқы құрылысымен танысу. Жауын құртының сыртқы және ішкі құрылысымен танысу. Медициналық сүліктің дене құрылысымен танысып, ерекшеліктерін анықтау.

Тапсырмалар:

1.Буылтық құрттардың сыртқы құрылысын байқау. Денесінің дифференциациясына және үш бөлімге бөлінуіне, сегменттеріне көңіл бөлу керек. Препараттан – бас бөлімнің (простомиум), дене бөлімінің, аналь бөлімінің (пигидий) құрылысын қарап, суретін салу. Параподийлернің құрылысымен танысып, суретін салу керек.

2.Жауын құртының сыртқы пішінін көріп, суретін салу керек. Жауын құртын сойып, оның ішкі мүшелерінің орналасуын, құрылысын анықтап көріп, белгілеп, суретін салу. Жауын құртының көлденең кесіндісін микроскоппен қарап, оның дене қабаттарын ажырату және барлық белгілерін көрсетіп суретін салу.

3.Сүліктің дене құрылысымен танысып, суретін салу. Сүлікті сойып, анатомиялық құрылысына қарап, ас қорыту, жүйке, жыныс, зәр шығару жүйелерін анықтап, суретін салу. Гистологиялық препараттардан сүліктің көлденең кесіндісін қарап, суретін салу.

Сұрақтар:

1. 
   Буылтық және жұмыр құрттардың сыртқы құрылысында қандай айырмашылықтар бар?
   
2. 
   Метамерия дегеніміз не? Гомономдық және гетерономдық метамерияның айырмашылықтары неде?
   
3. 
   Буылтық құрттардың жылжу жүйесінің күрделенуін немен түсіндіруге болады?
   
4. 
   Буылтық құрттардың сезім мүшелері қалай жетілген?
   
5. 
   Буылтық құрттардың денесінде қандай қуыс пайда болады?
   
6. 
   Целомның алғашқы дене қуысынан айырмашылығы неде?
   
7. 
   Мезодерманың дифференциациясы, оның буылтық құрттардағы туындылары.
   
8. 
   Буылтық құрттардың жүйке жүйесі мен зәр шығару жүйелері.
   
9. 
   Буылтық құрттардың табиғаттағы маңызы.
   
10. 
    Сүліктердің тіршілік ету типі және оның маңызы.
    
11. 
    Сүліктің ас қорыту жүйесінің ерекшеліктері.
    

Фролова Е.Н. и др. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М., 1985.

Болатова, Қ.Б. Омыртқасыздар зоологиясының практикумы [Эл.ресурс]: электр. оқу құралы / Қ.Б. Болатова, Л.А. Байдулова; БҚМУ.- Орал, 2007ж.
4 Блок Буынаяқтылар типі
Тәжірибелік жұмыс № 8.

Тақырыбы: Буынаяқтылар типі. Шаянтәрізділер класы.

1. 
   Буынаяқтылардың жалпы сипаттамасы. Өзен шаяны.
   
2. 
   Өзен шаянының және оның аяқтарының морфологиясымен танысу.
   
3. 
   Төменгі сатыдағы шаянтәрізділер: циклоп, дафниялар.
   

Тапсырмалар:

1. 
   Өзен шаянының дене бөлімдерін анықтап, сол бөлімдеріндегі орналасқан аяқтарының құрылысын көру керек. Өзен шаяндарының аяқтарын ұқыпты түрде жіктеп алып, оларды ретімен орналастырып, суретін салу.
   
2. 
   Өзен шаянын сою. Ішкі мүшелерін қарау. Өзен шаянының бұлшық ет, ас қорыту, тыныс алу, қан айналу, жыныс, зәр шығару, жүйке жүйелерін көріп, сойылған өзен шаянының суретін салу.
   
3. 
   Дафнияның ішкі және сыртқы құрылысымен танысып, суретін салып, белгілеу.
   
4. 
   Циклоптың сыртқы құрылысымен танысып, денесінің сегменттелуіне, аяғының құрылысына, науплиальды көзіне көңіл аудару қажет. Ішкі құрылысын қарап, суретін салу.
   

1. 
   Өзен шаянының сыртқы құрылысындағы буылтық құрттарға тән белгілер қандай?
   
2. 
   Буынаяқтылардың аяқтарының құрылысы және гомономдық немесе гетерономдық сегменттердің айырмашылықтары.
   
3. 
   Өзен шаяның ас қорыту жүйесінің ерекшеліктері қандай?
   
4. 
   Буылтық құрттармен салыстырғанда өзен шаянының қан айналу жүйесінде қандай өзгешеліктер пайда болды?
   
5. 
   Өзен шаянының тыныс алу жүйесі.
   
6. 
   Дафнияның тіршілік циклі.
   
7. 
   Дафнияның ұрпағындағы цикломорфоздық өзгеріс деген не?
   
8. 
   Ескекаяқтылардың көбеюі және табиғаттағы маңызы.
   

Фролова Е.Н. и др. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М., 1985.

Болатова, Қ.Б. Омыртқасыздар зоологиясының практикумы [Эл.ресурс]: электр. оқу құралы / Қ.Б. Болатова, Л.А. Байдулова; БҚМУ.- Орал, 2007ж.
Тәжірибелік жұмыс № 9.

Тақырыбы: Кеңірдектыныстылар тип тармағы. Бунақденелілер класы.

1.Бунақденелілердің сыртқы құрылысы. Тарақанның денесінің бөлімдерге бөлінуі. Қоректенуге байланысты ауыз аппараттарының типтері.

2.Бунақденелілердің. аяқтарын салыстырмалы түрде оқу. Мұртшалардың, аяқтардың, қанаттардың типтерін қарастыру.

3. Бунақденелілердің ішкі құрылысы.

4. Толық түрленбей дамитын насекомдардың негізгі отрядтары.

5.Толық түрленіп дамитын насекомдардың негізгі отрядтары.

Мақсаты: Бунақденелілердің сыртқы құрылысының ерекшеліктерін қарастыру. Бунақденелілердің негізгі ауыз аппараттарын зерттеп білу. Бунақденелілердің аяқтарының және қанаттарының құрылысын сипаттап, морфофункционалдық әртүрлілігін көрсету. Бунақденелілердің ішкі анатомиялық құрылысымен танысу. Бунақденелілердің постэмбрионды дамуының өзгешелігімен танысу.

Тапсырмалар:

1. 
   Бунақденелілердің сыртқы құрылысының ерекшеліктерін – бас, көкірек, құрсақ бөлімдерінің сегменттелуін талдау.
   
2. 
   Қарапайым және специализацияланған ауыз аппараттарының құрылысын көріп, суретін салу.
   
3. 
   Бунақденелілердің әртүрлі типтегі аяқтарының құрылысын қарап, бунақтарын бөлімдерге бөлшектеу және суретін салу. Әртүрлі қанаттардың типтерін қарап, жүйкеленуінің схемасына және ерекшеліктеріне көңіл бөліп, оларды белгілей отырып, суретін салу.
   
4. 
   Бунақденелілердің ішкі мүшелер жүйелерін көріп суретін салу.
   
5. 
   Бунақденелілердің екі түрлі даму типтерінің айырмашылықтарын, нимфаның, дернәсілдердің, қуыршақтардың құрылысындағы ерекшеліктерін және ересек түрінен айырмашылықтарын анықтау.
   

1. 
   Бунақденелілердің басқа тип тармағының өкілдерімен салыстырғандағы айырмашылықтары мен ұқсастықтары.
   
2. 
   Насекомдардың қанша жұп аяқтары бар және олар қалай орналасқан?
   
3. 
   Абдоменде қандай аяқтар орналасқан?
   
4. 
   Насекомдардың ауыз аппараттары қандай бөлшектерден тұрады?
   
5. 
   Кеміргіш ауыз аппараттарының қандай ерекшеліктері бар?
   
6. 
   Тесіп-сорғыш, сорғыш, жалағыш және басқа ауыз аппарат типтерінің айырмашылықтары мен ұқсастықтары неде?
   
7. 
   Бунақденелілердің аяқтарының әртүрлі болуы неге байланысты?
   
8. 
   Кеңірдек жүйесі қай ұрық жапырақшасының туындысы?
   
9. 
   Бунақденелілердің зәр шығару мүшесі қандай?
   
10. 
    Бунақденелілердің жүйке жүйесі қандай типке жатады?
    
11. 
    Эмбрионды және постэмбрионды даму дегеніміз не?
    
12. 
    Шала және толық түрленіп дамудың айырмашылықтары мен өзгешеліктері?
    
13. 
    Метаморфоз дегеніміз не?
    

Фролова Е.Н. и др. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М., 1985.

Болатова, Қ.Б. Омыртқасыздар зоологиясының практикумы [Эл.ресурс]: электр. оқу құралы / Қ.Б. Болатова, Л.А. Байдулова; БҚМУ.- Орал, 2007ж.

Тәжірибелік жұмыс № 10.

Тақырыбы: Бунақденелілердің көбеюі мен дамуы.

Мақсаты: Толық түрленбей және толық түрленіп дамитын бунақденелілер отрядтарымен танысу. Даму ерекшеліктерімен танысу.

Тапсырмалар:

Анықтағышпен жұмыс істеуді үйрену. Толық түрленбей дамитын насекомдардың негізгі отрядтарымен танысу және коллекциядағы насекомдарды отрядтарға, тұқымдастарға дейін анықтай білу.

Сұрақтар:

Насекомдар қандай үлкен екі класс тармағына бөлінеді?

Түзуқанаттылар, инеліктер отрядтарына тән белгілері қандай?

Жартылай қаттықанаттылар отрядына тән белгілер қандай?

Тарақандар отрядына тән белгілері қандай?

Қоңыздар, қабыршаққанаттылар отрядтарына тән белгілері қандай?

Жарғаққанаттылар отрядына тән белгілері қандай?

Қосқанаттылар отрядына тән белгілері қандай?

Қоңыздар мен жартылай қаттықанаттылардың айырмашылықтары неде?

Тәжірибелік жұмыс № 11.

Тақырыбы: Былқылдақденелілер типі.

1. 
   Жүзім ұлуы мысалында бауыраяқтылар класының құрылыс ерекшеліктері. Классификациясы, таралуы.
   
2. 
   Айқұлақ мысалында тақтажелбезектілердің құрылыс ерекшеліктері. Кластың кәсіптік өкілдері.
   

Тапсырмалар:

1. 
   Ұлудың бақалшағының құрылысын қарап, оның бақалшақтың ішінде қалай орналасқанын көріп, оны сойып, ішкі мүшелерімен танысып, суретін салу керек.
   
2. 
   Тіссіз моллюсканың бақалшағының сыртқы және ішкі құрылысына қарап «құлпына» көңіл аудару. Тіссіз моллюсканың денесін сойып, анатомиялық құрылысын және мантиялық комплекс мүшелерін көріп суретін салу.
   

1. 
   Тақтажелбезектілердің бақалшағының құрылысы қандай?
   
2. 
   Мантиялық комплекс дегеніміз не және оның функциясы қандай?
   
3. 
   Тіссіз моллюсканың ас қорыту системасының өзгешеліктері және олардың қоректенуі.
   
4. 
   Моллюскалардың жүйке жүйесі қандай типке жатады?
   
5. 
   Бауыраяқтылардың денесінің симметриясы қандай?
   
6. 
   Моллюскаларға қандай сезім мүшелері тән?
   
7. 
   Моллюскалардың практикалық маңызы қандай?
   

Фролова Е.Н. и др. Практикум по зоологии беспозвоночных. – М., 1985.

Болатова, Қ.Б. Омыртқасыздар зоологиясының практикумы [Эл.ресурс]: электр. оқу құралы / Қ.Б. Болатова, Л.А. Байдулова; БҚМУ.- Орал, 2007ж.

Тәжірибелік жұмыс № 12.

Тақырыбы: Екіншіауыздылар. Тікентерілілер типі.

1. 
   Теңіз жұлдызының құрылысы.
   
2. 
   Тікентерілілер типінің жалпы сипаттамасы.
   

Тапсырмалар:

Теңіз жұлдызының сыртқы құрылысын сипаттағанда денесінің бес сәулелі симметриясына көңіл аудару. Теңіз жұлдызын сойып ішкі мүшелерінің құрылысын қарап, суретін салу. Теңіз кірпілерінің сыртқы құрылысымен танысу.

Сұрақтар:

1. 
   Тікентерілілердің денесінің симметриясы қандай?
   
2. 
   Амбулакральды жүйесі қалай орналасқан? Оның қызметі қандай?
   
3. 
   Тікентерілілердің зәр шығару жүйесі туралы не айтуға болады?
   
4. 
   Тікентерілілердің эмбрионалдық дамуының ерекшеліктері қандай?
   
5. 
   Тікентерілілерді неге екінші ауыздыларға жатқызады?
   

Тақырыбы: Бассүйексіздер тип тармағы .

1.Ланцетник бас сүйексіздер өкілі.

2. Дөңгелекауыздылардың сыртқы құрылысы.

3.Дөңгелекауыздылардың ішкі құрылысы.

Мақсаты: Су миногасын мысалға ала отырып, дөңгелекауыздылардың ішкі, сыртқы құрылыс ерекшеліктерімен танысу.

Тапсырмалар:

1.Аппендикулярия, асцидия және сальпылар кластарын қарастыру.

2.Қандауыршаның құрылысы.Қандауыршаның көлденең кесіндісін қарастыру.

3.Қан айналу жүйесіне назар аудару. Суретін салып белгілеу

Сұрақтар:

Қолданылатын әдебиеттер:

Константинов В.М. и др. Зоология позвоночных. -5е изд.-М.: «Академия» , 2007.

К.Б.Олжабекова, Б.Е.Есжанов. Омыртқалылар зоологиясы. Алматы., 2011ж

1.Шеміршекті балықтардың жалпы сипатамасы.

2. Шеміршекті балықтардың ішкі құрылысы.

3. Шеміршекті балықтардың систематикасы.

Мақсаты:Шеміршекті балықтардың ішкі және сыртқы құрылысымен, ерекшеліктерімен, систематикасымен танысу.

Тапсырма:

Акуланың бас сүйегі қаңқасының құрылысымен танысу.

Акуланың ішкі құрылысымен танысу. Қан айналу және жүйке жүйесі.

Шеміршекті балықтардың сезім органдарының ерекшеліктерімен танысу.

Суреттерін салып, белгілерін жасау.

Сұрақтар:

1.Шеміршекті балықтардың сүйекті балықтардан айырмашылығы?

2. Шеміршекті балықтардың тыныс алу органындағы ерекшеліктер?

3. Шеміршекті балықтардың ас қорыту жүйесінің ерекшелігі?

5. Миграция деген не?

6. Балықтардың негізгі экологиялық топтарын ата?

7. Қоректену сипатына қарай балықтардың ауыз аппаратының типтерін ата?

Қолданылатын әдебиеттер:

Константинов В.М. и др. Зоология позвоночных. -5е изд.-М.: «Академия» , 2007.

К.Б.Олжабекова, Б.Е.Есжанов. Омыртқалылар зоологиясы. Алматы., 2011ж

1. Сүйекті балықтардың жалпы сипатамасы.

2. Сүйекті балықтардың ішкі құрылысы.

3. Сүйекті балықтардың систематикасы.

Мақсаты: Сүйекті балықтардың ішкі және сыртқы құрылысымен, ерекшеліктерімен, систематикасымен танысу.

Тапсырма:

Өзен алабұғысының ішкі құрылысын зерттеу. Қан айналу және жүйке жүйесі.

Зәр шығару жүйесімен танысу.

Суреттерін салып, белгілерін жасау.

Сұрақтар:

1.Шеміршекті балықтардың сүйекті балықтардан айырмашылығы?

2. Сүйекті балықтардың тыныс алу органындағы ерекшеліктер?

3. Сүйекті балықтардың ас қорыту жүйесінің ерекшелігі?

5. Миграция деген не?

6. Балықтардың негізгі экологиялық топтарын ата?

7. Қоректену сипатына қарай балықтардың ауыз аппаратының типтерін ата?

Қолданылатын әдебиеттер:

Константинов В.М. и др. Зоология позвоночных. -5е изд.-М.: «Академия» , 2007.

К.Б.Олжабекова, Б.Е.Есжанов. Омыртқалылар зоологиясы. Алматы., 2011ж
Тәжірибелік жұмыс № 17.

Тақырыбы: Қосмекенділер класы.

1. Қосмекенділердің жалпы сипатамасы.

2. Қосмекенділердің ішкі құрылысы.

3. Қосмекенділердің систематикасы.

Мақсаты: Көлбақаның сыртқы және ішкі құрылыс ерекшеліктерімен танысу. Қосмекенділердің классификациясын меңгеру.

Тапсырма:

1.Бақаның бассүйегінің және миының құрылысын зерттеп оқып, балықтармен салыстырып, ортақ белгілерін, ерекшеліктерін сипаттау.

2.Қосмекенділердің жыныс-зәр органдарын зерттеу.

Суреттерін салып, белгілерін белгілеу.

Сұрақтар:

1.Қосмекенділердің тіршілік ету жағдайларына қарай ерекшеліктері.

2.Қосмекенділердің класс тармақтарын ата.

3.Бауырмен жорғалаушылардың қосмекенділермен салыстырғанда тыныс алу мүшесінің айырмашылығы.

4.Қосмекенділердің балықтармен ұқсастығы.

Қолданылатын әдебиеттер:

Константинов В.М. и др. Зоология позвоночных. -5е изд.-М.: «Академия» , 2007.

К.Б.Олжабекова, Б.Е.Есжанов. Омыртқалылар зоологиясы. Алматы., 2011ж
Тәжірибелік жұмыс №18.

Тақырыбы: Бауырмен жорғалаушылар класы.

1. Бауырмен жорғалаушылардың жалпы сипатамасы.

2. Бауырмен жорғалаушылардың ішкі құрылысы.

3. Бауырмен жорғалаушылардың систематикасы.

Мақсаты Бауырмен жорғалаушылар класының ішкі және сыртқы құрылысымен танысу. Бауырмен жорғалаушылардың алуан түрлілігімен танысу. Бауырмен жорғалаушылардың классификациясын меңгеру.

Тапсырма:

1. Кесірткенің ішкі құрылысын зерттеу.

2. Кесірткенің қан айналу жүйесін зерттеу.

3.Бауырмен жорғалаушылардың негізгі отрядтарымен танысып, оларды отрядтарға, тұқымдастарға дейін анықтай білу.

4. Анықталған түрлерге сипаттама беру.

5. Суреттерін салып белгілерін жасау.

Сұрақтар:

1.Бауырмен жорғалаушылардың құрлықта тіршілік ету жағдайларына қарай ерекшеліктері.

2.Бауырмен жорғалаушылардың класс тармақтарын ата.

3.Құстар мен бауырымен жорғалаушылардың ұқсастығы

4.Бауырымен жорғалаушылардан құстар жұмыртқасының айырмашалағы?

5.Бауырмен жорғалаушылардың қарапайым ерекшеліктері.

Қолданылатын әдебиеттер:

Константинов В.М. и др. Зоология позвоночных. -5е изд.-М.: «Академия» , 2007.

К.Б.Олжабекова, Б.Е.Есжанов. Омыртқалылар зоологиясы. Алматы., 2011ж