Қ ызылорда 2016 жыл «Оқушылардың танымдық қабілеттерін дамытуға арналған тапсырмалар»
жүктеу/скачать 406.79 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Тез ойла, сөз ойла» ойыны.
- «Сандар сөйлейді» ойыны
- Кестені толтыр Дауысты у Дауыссыз
- Тапқырлықты дамытуға арналған ойындар
- ӘДЕБИЕТТІК ОҚУ ПӘНІ БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАР
- Шығармашылық тапсырмалар Берілген буындардан сөз құрап жаз.
- «Ұйқасын тап»
- Әдеби шығармалардың атын толықтырып жаз.
- Дидактикалық ойындардың маңызы
- Оқушылардың қабылдау зейінін дамытуға арналған ойындар «Ине мен жіп»
- Есте сақтау қабілетін дамытуға арналған ойындар: «Төрт құбылыс»
- МАТЕМАТИКА ПӘНІ БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАР
- «Қайталамай орналастыр!» ойыны.
- «Жасырын сөзді тап». Сандарды өсу ретіменорналастыр.
- «Әрбір өрнектің жұбын тап!»
- Теңдеу шығатындай әрбір өрнектің жұбын таңда.
- Оқушының логикалық ойлауын дамытуға арналған тапсырмалар
- 2-сынып № 1 тапсырма
- 3-сынып
- Көбейтуге арналған тапсырмалар
- Бірнеше есе арттыруға және бірнеше есе кемітуге арналған тапсырмалар
- Пайдаланылған әдебиеттер
| Семантикалық картамен жұмыс
Берілген сөйлемді аяқта
«Сөз ойла, тез ойла». Сөздердің алғашқы әріптерінен жаңа сөз құрап жаз. Сыйлық, уық, бидай, жұмбақ, өрік- ______________________________________ Өсімдік, найза, еңбек, ребус-____________________________________________ Қайық, ырыс, доп, шар, ұшақ - __________________________________________ Нан, әдемі, сақина, егін, ойыншық -______________________________________ Бидай, алма, түйе, ін, зығыр- ____________________________________________
Кім?
...... оқытады ...... билейді ...... ән айтады ...... қобыз тартады «Кім жылдам?» ойыны Берілген түбір сөздерді бір бөлек, қосымшалы сөздерді бір бөлек кестеге орналастыр. Ерлік, өнер, дойбы, татулық, балапан, жаз, аспаз, іскер, кітапхана, сән, тәрбиеші, жыр, еңбек, құрылыс.
«Ой ашар» Берілген әріптерден заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздер құрастыру. ( а, ы, з, қ, ж,д, л,ү) «Ойлан, тап» Түбір сөздер мен қосымшаларды сәйкестендір Ойын лық
Дос шық Таза тық
Семантикалық карта
«Сөзжаса»ойыны А, д,л,а- Т,р,е,м- Қ,ы,а,з, қ- Е,с,к,т,е «Сөз ойла, тез ойла» Берілген әріптерден сөз құрау. Шарты: құраған сөздер етістік болу керек. А, с, т, ы, қ,ш, р, б, д. «Жасырынған сөзді тап». Бірінші жолдан бастап әр екінші әріпті сызып таста, сонда сен керекті сөзді оқисың. Қ т ы с з н ы м л п к о ө ш й ж л ұ е б к Е і к т і р г қ ү ф л Т ы а б з н а ғ б ш ұ п л з ад қ
«Жаңа сөз құра». Бес әріптен құралған бес зат есім ойлап, бірініңастына бірін қатарлап жазыңдар. Тігінен оқығанда бірінші сөз шығатын болсын. Мысалы: Сәбіз Әтеш Бала
Ілгіш зырылдауық «Сандар сөйлейді» ойыны К+3+ік, 9+құмалақ, 6+бақан, жел+90, 100+ік, 100+ім, 5+ік. Мұнда қандай сөз шифрленген? 7394642? Шифр: 2-қ; 3-о; 7-б; 9- л: 4-а; 6-ш. Кестені толтыр Дауысты у Дауыссыз у______________ ______________ ______________ _____________ ______________ _____________
Қыс түсті. _____________________________ Күн суытты. _____________________________ Қар жауды. _____________________________ Балалар ойнады. _____________________________
1. Кім? Не? 1. Айгүл, Ақтау, Ақтөс 2. Кімдер? 2. Самат, Ұшқыш, кітап, сызғыш 3. Нелер?3. Оқушылар, балалар 4. Жалқы есім түр: 4.Есік, дәптер, доп 5. Жалпы есім түрі: 5. Гүлдер, ағаштар «Кім тапқыр?»Сөздің жалғасын тауып меңзермен көрсет. Би усым
Нем енбі Ма ршақ
Жекс нбақ Қуы дай
Жасыры ере Анаграмманы шеш. Елөбкек пшаон ептрә ақп --------------- -------------- ---------------- -------------- Збақры реөкгшні ыақсқ ---------------- --------------------- ----------------------- Код кестесі
Код кестесі арқылы жасырын сөзді жаз: 1,24,25,1,18,1____________________________ 17,8,17,16,8,14,8,25_______________________ 20,13,37,18,34,13,15______________________ 14,38,25,1,22____________________________
Мақсаты: Бұл ойындар баланың зейінін дамытуға арналған. Оған бірнеше оқушы қатысады. Балалар антоним-сөздермен танысады. «БИІК-АЛАСА». Ойынның ережесі: Балалар шеңбердің бойымен жүреді. Жүргізуші былай дейді. “Қазір сендер қақпа арқылы өтесіңдер. Егер мен қақпа «биік» деп айтсам, осы қалыппен жүріп кете бересіңдер, ал егер «аласа» десем, еңкейесіңдер. Кім еңкеймесе, ойыннан шығады”. «ЖЫЛДАМ-БАЯУ». Ойынның ережесі: Ойынның барысы алдыңғы ойындарға ұқсас құрылады. Балалар не жылдам, не баяу жүреді. «ЫСТЫҚ-СУЫҚ» Ойынның ережесі: Балалар шеңбердің бойымен тұрады.. Жүргізуші: «ыстық» деген кезде дауысты осы ұғымға байланысты сөздерді, ал, «суық» деген кезде «суық» сөзімен мағыналас сөздерді айтады. Антоним сөздерді тез тауып айта алмаған оқушы ойыннан шығады. Мұндай ойындарды мағынасы қарама-қарсы қос сөздерді қолдана отырып жалғастыруға болады: Мысалы: «ҚАРАҢҒЫ-ЖАРЫҚ», «АҚ-ҚАРА», «КӨҢІЛДІ-МҰНДЫ», және т.с.с. Содан кейін балаларға нақты нысаналардың қарама-қарсылықтарын табуды ұсынып көріңіз: мысалы, уйді сала бастаған кезде ол қандай болады (аласа), және оны салып болғаннан кейін ол қандай болады (биік) және т.б.
«Ұшқан ұя» мәтініне байланысты тапсырма«Тест интерьвю»
Сәйкестендір Аяқ қойдың түріҚаракөл қой ағаш табақАраз ренішҚаяу тату емес, өшАқтабан арғы аталарыАтатегі белгілі бір аттың жеке атыБаппен сана, ақыл,ойПарасат бұзақыТентек асықпай Шығармашылық тапсырмалар Берілген буындардан сөз құрап жаз.
«Ұйқасын тап» ---------------- күркіреп, ---------------- сіркіреп. --------------- дүркіреп, -------------- қыр түлеп.
Секірді түлкі Алақ- жұлақ аю Қорбаңдады қасқыр үгіріп бақа Ытқып- ытқып тышқан Қуанып қоян
Жаңбыр жауғанда Жаңбыр басылғанда Күн күркіреді Жарқырап күн шықтыҚара бұлт пайда болды Аспан шайдай ашылды Найзағай жарқылдады Әдеби шығармалардың атын толықтырып жаз. Жақсылардың_______________________________ Ауылға_____________________________________ Құстар_____________________________________ Достық_____________________________________ Құмырсқаның________________________________ Амангелді___________________________________
Қай кезеңде де оқыту әдістерінің ішіндегі ең тиімді әдістердің бірі – ойын әдістері. Ойын теориясы өте ертеден-ақ дидактиканың маңызды саласы болып саналады. Көрнекті педагог В.Сухомлинский «Ойынсыз ақыл-ойдың қалыпты дамуы жоқ және олай болуы мүмкін емес» - деп, ойынның маңыздылығын атап көрсеткен. Ойын формасын қолдануда екі жақты дидактика байқалады: біріншіден - ойнау үшін білу, үйрену қажеттілігі; екіншіден - адамның ойнай отырып өзіндік білім алуы, өмір тәжірибесін жинақтау қажеттілігі. Ойын кезінде баланың көңілі көтеріледі, өзіне деген сенімділігі артады, білімге алуға, оқуға ынта-ықыласын жетілдіреді. Оқыту барысында ойын тәсілін қолдануда мұғалімнің мақсаты айқын болу керек, ойын оқушылардың ерекшелігіне сай таңдап алынуы тиіс. Оқушының сабақта оқу материалын жақсы меңгеруінің бір айқын кепілі оның сөйлеу тілінің дамуына байланысты. Халқымыздың ежелден келе жатқан дәстүрлі жұмбақ, жаңылтпаш сияқты ойындары-тіл дамытудың әсерлі құралы. Ойын түрлері мен тәсілдері сабақтың тақырыбы мен мазмұнына лайықтап таңдалып, қолданылуы керек. Мысалы, «ұшты» деген баяндауышы бар сөйлемдерді үйрету кезінде «Ұшты-ұшты» деген өздеріне белгілі ойынды ойнатуға болады. Бұл ойын оқушыларды сергітумен қатар, сөйлем мағынасын жете түсінуге көмектесіп, олардың ойлау қабілеттерін жетілдіре түседі. «Әліппе» пәнін оқытуда екі сөзді сөйлемдер жасауға арнайы материалдар беріледі. Мысалы оқу құралдары (дәптер, сызғыш), жеміс-жидек аттары (алма, өрік, шие), көлік аттары (автобус, троллейбус) Бұлардан «Бұл –дәптер, Бұл-сәбіз, сәбіз-сары, Бұл – шие, Шие-қызыл, Мынау троллейбус» сияқты екі сөзді сөйлемдер құрастыруға болады. Сөйтіп, екі сөзді сөйемдер құрастырып айтуға төселген оқушыда «сөйлем» туралы біршама ұғым қалыптасады. Бұл кезде оқушының өзі үш, төрт сөзді сөйлемдерді сөйлеу тәжірибесін де ажырата білуге мүмкіндік жасайтын болады. «Сөз» деген ұғым оқушыларға практикалық жолмен түсіндіріледі. Практикалық жолмен үйрету дегеніміз - ережесіз, баланың өз тәжірибесіндегі қабылданған білім негіздеріне сүйене отырып, нақты заттар мен суреттерді көрсету арқылы әңгімелесіп түсіндіру. «Сөз» деген терминді білдіру оқушыларға таныс заттарды көрсетіп, лардың аттарын өздеріне атату арқылы тұсіндіріліп, әр сөйлемде неше сөз бар екенін анықтаумен бекітіледі. Ойын түрлері сан алуан. Оларды қайталап ойната беру де жалықтырады. Әр ойынның өз жаңалығы болуы қажет. Сонда ғана оның дамытушылық маңызы болады. Ж.Аймауытов: «Баланың ынтасын арттыру үшін оқытылатын нәрседе бір жаңалық болу керек»,-дейді. Ендеше, оқытумен қатар тексерудің де түрлерін ауыстырса, бала ізденісі арта түседі. Әрбір ұстаздың мақсаты – сабақты тартымды, әрі қызықты өткізу. Бұл мақсатты жүзеге асыруда оқытуда ойын элементтерін қолдану арқылы нәтижеге жетуге болады. Ойын түрінде ұйымдастырылған сабақ балаларға көңілді, жеңіл келеді.“Ой – ойыннан басталады” дегендей, танымдық ойындар баланың ойын жетілдіріп, сабаққа деген қызығушылығын арттырады. “Моншақ”ойыны Ойынның мақсаты: Жуан, жіңішке түбірлі сөздерді қайталау және ажырата білу. Ойынның шарты: Қатты қағазға жуан және жіңішке түбірлі сөздерді жазу. Сыныпты екі топқа бөліп, қағазға жазылған сөздерді тарату. Белгіленген уақыттан кейін әр топ бір жуан, бір жіңішке түбірлі сөздерден жіпке моншақ тізулері қажет. Қай топтың моншағы бірінші тізілсе, сол топ жеңеді. Керекті сөздер: дәріхана, аурухана, дәрі, тамақ, астана, орман, кезекші, үзіліс, оқушы, өшіргіш, қалам, күнделік, көктем, қыс, балық, т. б. “Қалалар” ойыны Ойынның мақсаты: Буыннан сөз құрастырып, дұрыс жазуға дағдыландыру. Ойынның шарты: Сыныпты екі топқа бөліп, тақтаға қала атауының кез келген буынын жазу. Қай топ дұрыс сөзді бірінші тапса, сол топ жеңеді. Тапсырма үлгілері: қар – Қарағанды ас – Астана алма – Алматы тау – Көкшетау рау – Атырау кент – Шымкент. “Сұрақ – жауап” ойыны Ойынның мақсаты: Сұрақтарға дұрыс, әрі тез жауап беруге дағдыландыру. Ойынның шарты: Сыныпты екі топқа бөлу. Әр топқа сұрақтардың жауаптары жазылған карточкалар тарату. Сұрақ оқылғаннан кейін оқушылар дұрыс жауабын көрсетеді. Қай топтың дұрыс жауаптары көп болса, сол топ жеңеді. Сұрақтар: 1. Сөмкеде не жатыр? 2. Бір аптада неше күн бар? 3. Асханада кім бар? 4. Сыныпта неше терезе бар? 5. Қолда неше саусақ бар? 6. Жазда ауа райы қандай? 7. Бір тәулікте неше сағат бар? 8. Мектеп неше қабатты? 9. Күзде не сарғаяды? Керекті сөздер: қалам, жеті, аспаз, үш, бес, ыстық, жиырма төрт, үш, жапырақ. “Орныңды тап “ойыны Ойынның мақсаты: Сөздерге дұрыс сұрақтар қоя білу. Ойынның шарты: Тақтаға кім? не? қандай? деген сұрақтарды жазып қою. Бұл сұрақтарға жауап беретін сөздерді қатты қағазға жазып, оқушыларға тарату. әр оқушы тақтаға шығып, сөзіне қойылатын сұрақтың қасына барып тұрады. Бұл ойынды ұпай беріп ойнауға болады. “Аукцион” ойыны Ойынның мақсаты: оқушылардың сөздік қорларын молайту. Ойынның шарты: сынып екі топқа бөлінеді. Тақтаға қағазға жазылған сөзді іліп, бұл сөзге әр топ қанша ұпай беретінін анықтап алу. Ең көп ұпай берген топқа сөзді ашып, дұрыс аудармасын сұрау.Егер команда дұрыс жауап берсе, берілген ұпайлар команданың қорына көшеді. Дұрыс жауап бермесе, ұпай екінші командаға көшеді. Ең көп ұпай жинаған команда жеңімпаз атанады. “Сұрақ – жауап” ойыны Ойынның мақсаты: сұраққа дұрыс жауап беруге үйрету. Ойынның шарты: қатты қағаздан 40 карта жасау. 20 картада сұрақтар, қалған 20 картаға жауаптар жазу. Оқушылар шеңбер құрып отырады. Бір оқушы сұрағы бар картамен жүреді. Келесі оқушы сұраққа жауап беретін картамен басады. “ Жалғасын тап” ойыны Ойынның мақсаты: сөйлемдерді дұрыс құратуға үйрету. Ойынның шарты: оқушыларды екі топқа бөлу. Қатты қағазғамақалдарды бөліп жазу. Оқушыларға карточкаларды таратып беру.Оқушылар тақтаға шығып мақалдың басын оқиды. Мақалдың жалғасы бар оқушы қасына барып, жалғасын оқиды. Оқушылардың қабылдау зейінін дамытуға арналған ойындар «Ине мен жіп» Жүргізуші: Мен ине боламын, ал сендер жіпсіңдер. Сендер менің артымнан бір-бірлеріңнің белдеріңнен ұстап тұрыңдар. Қазір бәріміз алдымызда тұрған кедергілер арасынан үзілмей жүгіреміз. Кім жіпті үзсе сол ойыннан шығады. «Бұл қашан болады?» Жыл мезгілдеріне байланысты суреттер көрсетіледі. Сол суреттер ішінен керек суретті көрсетіп әңгімелеп береді. Кесте, құрал - жабдықтармен жұмыс 1. Айлардың аттарын ата; 2. Жыл мезгілдерін түстерге сәйкес ата; 3. Әр мезгілде неше ай бар? 4. Бір айда неше апта бар? 5. Қазір қандай жыл мезгілі және қандай ай? «Не үлкен?» Сыныпта отырған балаларға жүргізуші сұрақ қояды. Орындықтан не үлкен? Балалар кезекпен заттарды айтады. Ойын ойнаған кезде жүргізушіге атаған заттарды қайтадан айтуға болмайды және балаларға қайталауға болмайды. Кім екі рет шатасса, ойыннан шығады. Жеңімпаз бала жүргізуші болады. «Сиқырлы қапшық» Балаларды шеңбер жасай отырғызып жүргізуші олардың алдындағы кішкентай үстел басына отырады. Үстелдің басында сиқырлы қапшық тұр. Ішінде әртүрлі ұсақ ойыншықтар. Балаларды кезекпен шақырып қапшықтың ішіндегі екі бірдей затты тауып алуды талап етеді. Мысалы: екі доп, екі машина, т. б. Балалар қолымен заттарды сипап бірдей затты тауып алған соң сипаттап айтады. айтқанын тексеру үшін заттарды сыртқа шығарадығ, ойын осылайша жалғасады. «Мен жеңімпазбын» Орындықтарды ортаға қойып, музыка әуені ойнағанда балалар шеңбермен айналып жүгіреді. Орындықтар саны балалар санынан 1 санға кем болуы керек. Ең соңында қалған бала орындықтың үстіне шығып, мен жеңімпазбын деп айтуы керек. «Құлақ – мұрын» Балалар шеңбермен тұрады. Жүргізуші: «Құлақ», - деп мұрнын ұстайды. Ал балалар айтылған мүшені дұрыс көрсетулері тиіс. Жүргізуші балалардың зейіні мен қабылдауын тексеру мақсатында оларды шатастырып айтады. «Өз орныңды тап» Балалар қатармен тұрады. Әр баланың қолында әр түрлі сандар. Жүргізуші белгі берген уақытта балалар сандардың реті бойынша тұруға тиісті. ойын бірнеше рет қайталанады. Балалардың орындарын шатастырып алмауы қадағаланады. «Дайын бол» Балалар шеңбермен жүреді. Жүргізуші бір сөз айтады, ал балалар сол сөзді іс-қимылмен көрсетеді. Мысалы: қоян – секіреді, құс – ұшады, т. с. с. Есте сақтау қабілетін дамытуға арналған ойындар: «Төрт құбылыс» Балалар шеңбермен тұрады. Жүргізуші: «Су», - десе қолдарын алдына созады, «ауа» десе жоғары көтереді, «от» дегенде екі қолын айналдырады, «жер» дегенде қолдарын түсіреді. Кім шатасса, ойыннан шығады. «Көңілді шеңбер» Балалар шеңбер жасап отырады. Бір - біріне мұқият қарайды. Жүргізуші белгі бергенде балалар көздерін жұмады. Сол кезде жүргізуші отырған балаларға әр түрлі заттарды қыстырып қояды (гүл, орамал, көзілдірік, т. с. с.). Балалар көздерін ашқанда не өзгерді? – деп сұрайды. Ең зейінді балаға сыйлық беруге болады. «Орныңды тап» Балалар шеңберге тұрады. Әр бала өзінің жанындағы баланы есінде сақтап, қарап алуы керек. Жүргізушінің бірінші белгісі бойынша балалар бөлменің жан-жағына тарап кетеді (белгі: шапалақтау, барабанмен беріледі). Екінші белгі бойынша шеңберге бастапқыда қай орында, кімнің қасында тұрғанын есінде сақтап, қайта шеңбертүзеді. Өз орынын таппаған балалар ойыннан шығады. МАТЕМАТИКА ПӘНІ БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАР Нәтиже дұрыс болатындай етіп таңбалар қой. 9 9 9 9 = 100 5 5 5 5 = 50 9 99 9 = 20 5 5 5 5 = 30 «Сиқырлы кестелер»Бос торкөзге 4,5,6,7,8,9 сандарын қойып баған бойынша, қатар бойынша қосқанда 15 шығатын болсын.
«Кім жылдам?» Көз зердесін дамытуға арналған тапсырма. Фигураларға 3секунд қарап, қайта сызып шығу керек. «Ойлан, тап» Мен бір сан ойладым. Оған 50-ді қосқанда, 90 шықты. Мен қандай сан ойладым? «Қайталамай орналастыр!» ойыны. Торкөздерге сандарды ( 4,5,6) қатар қайталамай орналастыру керек.
Семантикалық карта
Сандар құрамын тап.
Математикалық диктант Ондықтар мен бірліктерден құралатын сандардыоқимыз. Оқушылар санды тауып жазады. 8онд. 3бірл. 7онд. 4бірл. 2онд.5бірл. 3онд. 6бірл. 7онд. 7 бірл. 9онд. 8бірл Қай сан жасырынып тұр?
«Жасырын сөзді тап». Сандарды өсу ретіменорналастыр.
«Әрбір өрнектің жұбын тап!» 6х4 8х3 42:7 36:6 24:3 40:5 44х1 44:1 Кестелерді толтыр
Теңдеу шығатындай әрбір өрнектің жұбын таңда. а х3 125+325 Х: 7 30-24 70-40 5ха Оқушының логикалық ойлауын дамытуға арналған тапсырмалар Бастауыш сатыдағы математика сабақтарында логикалық есептер мен шығармашылық тапсырмаларды орындату оқушылардың логикалық ойлау және танымдық қабілеттерін дамытады, тапқырлыққа, зеректікке баулиды. Төменде математика пәнінен 2-4 сыныптарға арналған оқушыныңлогикалық ойлауын дамытуға арналған есептер мен тапсырмалардың үлгілері ұсынылады. 2-сынып № 1 тапсырма 1. Мұзайдында 6 бала сырғанап жүрді. Олардың екеуі түскі тамақ ішуге кетті, ал түстен кейін олар мұзайдынға қайтып оралды. Мұзайдында қанша бала сырғанап жүр? 2. Отбасында төрт бала бар: қыздар қанша болса, ұлдар да сонша.Отбасында қыздар қанша, ұлдар қанша? 3. Әсет Сәбитпен шахмат ойнап 2 рет жеңді, ал Сәбит Әсетті 3 рет жеңді. Тағы бір ойында олар тепе-тең түсті. Балалар неше рет шахмат ойнаған?4. Арман тақта шоколадты екіге бөлді, содан соң оның бөлінген бір бөлігін тағы да екіге бөлді. Сонда Әсет шоколадты неше бөлікке бөлген? 5. Әрбір екі қорапшада 10 конфеттен салынған. Мәдина бірінші қораптан бірнеше конфет алып жеді. Мұны көрген Дариға екінші қораптан бірінші қорапта қанша қалса,сонша конфетті жеп қойды. Енді екі қораптағы барлық қалған конфеттердің саны қанша болмақ? 6. Мына сандар қандай тәртіппен орналасқан? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 9 8 7 6 5 4 3 2 1 7. 4 литрлік және 6 литрлік ыдыстармен 2 литр суды краннан қалай ағызып алуға болады? 8. Екінші сынып оқушылары екі-екіден жұптасып тұрды. Сәкен мен Дәурен жетінші жұп болды. Олар алдынан санағанда жетінші болды, ал артынан санағанда төртінші болды. Сыныпта қанша оқушы бар? 9. Велосипед дөңгелегінде 8 шабақ бар. Барлық шабақтардың арасында неше аралық болады? 10. Отбасында 2 бала бар. Мәрлен Ардақтың ағасы, ал Ардақ Мәрленге аға емес. Сонда Сұңғат кім? № 2 тапсырмаӨрнектің мәнін тап. 1. Бір таңбалы сандар нешеу? Екі таңбалылар ше? 2. 10, 11, 238, 5051, 7002 сандарының қосындысын тап. 3. Қосындысы 9-ға тең болатын барлық есептерді жаз. 4. Алғашқы он натурал санды жаз және олардың ішінен барлық жұп сандарды ата. 5. Ең кіші бір таңбалы сан мен ең үлкен бір таңбалы санды ата. 6. Ең кіші төрт таңбалы саннан бірлікті алғанда үш таңбалы сан шығуы керек. Ол қандай сан? 7. Қандай екі таңбалы санға бірлікті қосқанда үш таңбалы сан шығады? 8. Алдында сан болмайтын натурал санды жаз. 9. Мына өрнектерді жаз және айырмашылықтарын салыстыр: 88–36, 88–31, 88–35. 10. Орындарын ауыстырса да өзгермейтін бірнеше сандар жаз. № 3 тапсырма Өрнекті жаз және есептеп шығар. 1. 30 бен 13-тің айырмасынан 8-ді азайт. 2. 7 мен 6-ның қосындысына 9-ды қос. 3. 8 бен 4-тің қосындысы 11 мен 6-ның айырмасынан қаншаға көп? 4. 16 мен 8-дің айырмасын 7-ге арттыр. 5. 21 мен 29-дың қосындысын 22 мен 12-нің айырмасынан кеміт. 6. Қорапшада барлығы 15 шар жатыр: қара, қызыл, және ақ. Ақ шарлар қарасынан 7 есе артық. Неше қызыл шар барын табыңдар. 3-сынып № 1 тапсырма 1. Әнуар Сабырдан 5 жас үлкен және Даниярдан 2 жас үлкен. Сабыр үлкен бе, Данияр үлкен бе? Және неше жасқа үлкен? 2. Әкесі, шешесі, ұлы үшеуінің жастарын қосқанда 70 жас. Ал төрт жылдан кейін үшеуінің жастары нешеге жетеді? 3. Сыныптағы 25 оқушының 17-сі ағылшын тілін, кейбіреуі француз тілін де үйреніп жүр, ал 15 оқушы француз тілін үйреніп жүр. Екі тілді де үйренушілер саны қанша? 4. Ағашта 3 ұзақ пен 2 қарға отырды. Екі құс ұшып кетті. Неше және қандай құстар ағашта қалуы мүмкін? 5. Жол бойына үйеңкі мен жөке ағаштары отырғызылды. Әрбір екі үйеңкінің ортасына екі жөке ағаштары отырғызылған. Егер үйеңкі 20 болса, жөке ағашы нешеу? 6. Екі залда 50 орындық бар. Бір залдан 10 орындықты алып кеткенде, екі залдағы орындықтар саны бірдей болды. Әуелде әр залда неше орындықтан болғанын тап. 7. 18 вафлиді тарелкелерге былай салған: біріншісіне – 4, екіншісіне – 5, үшіншісіне – 2, ал төртіншісіне – 7. Осы тарелкелерді екі үстелге қойғанда, бір үстелде екінші үстелден екі есе көп вафли болу керек. Сонда тарелкелерді қалай қоямыз? 8. Әжем, анам және мен – үшеуміз фотосуретке түстік. Әжем анамның сол жағында, анам менің сол жағымда тұр. Біздің фотосуретте қалай тұрғанымызды тап. 9. Назым, Майра және Нұргүл – үшеуі роза, жауқазын, түймедақ гүлдерін сатып алды. Назым мен Майра роза гүлін алған жоқ, ал Майра мен Нұргүл түймедақ гүлін алған жоқ. Кім қандай гүл сатып алғанын тап. 10. Жібек матаның 1 метрі сәтеннен 2 есе қымбат. Енді 8 м сәтенге көп ақша кете ме, әлде 4 мжібекке көп ақша кете ме? № 2 тапсырма Өрнектің мәнін тап. 1. Қандай сан 5-тен 8 есе көп болады? 2. 45 санын 9 есе кеміт. 3. 36 мен 4-тің бөліндісін тап. 4. Бөлінгіші – 32, бөліндісі – 4. Бөлгішті тап. 5. Бірінші көбейткіш – 6, көбейтінді – 30. Екінші көбейткішті тап. 6. Қандай санды 7-ге бөлгенде 8 шығады? 7. 50 саны ойланған сан мен 5-тің айырмасына тең. Ойланған сан неше? 8. 32 шығуы үшін қандай санды 4-ке арттыру қажет? 9. Азайғышы – 61, айырмасы – 18 болғанда өрнектің азайтқышы нешеге тең болады?10.Кез-келген санды 1-ге бөлгенде қандай сан шығады? № 3 тапсырма Өрнекті жаз және есептеп шығар. 1. 46 мен 31 сандарының айырмасын 5 есе кеміт. 2. 60 пен 40-тың қосындысын 5 есе арттыр. 3. 28 санын 12 мен 9 сандарының айырмасына көбейт. 4. 9 бен 5-тің көбейтіндісін 36-ға кеміт. 5. 24 санын 16 мен 8-дің айырмасына бөл. 6. 54 пен 6-ның бөліндісін 37-ге арттыр. 7. 49-ды 7-ге бөліп, 7 есе арттыр... 4-сынып № 1 тапсырма 1. Бөртегүл ағашының бұтағында 4 және 5 күлтеден тұратын 35 гүл бар. Барлық күлтелердің саны 153. Сонда 5 күлтелі гүлдер нешеу екенін тап.
№ 2 тапсырма Өрнектің мәнін тап.
№ 3 тапсырма Өрнекті жаз және есептеп шығар. 1) 16 мен 14 сандарының қосындысын 13-ке кеміт. 2) 42 мен 20 сандарының айырмасын 4 есе арттыр. 3) 6 мен 6 сандарының көбейтіндісін 7 мен 8 сандарының көбейтіндісіне арттыр. 4) 350 мен 7 сандарының бөліндісін 21 мен 29 сандарының қосындысына кеміт. 5) 6 санын 40 пен 30 сандарының қосындысына көбейт. 6) 920 мен 870 сандарының айырмасын және 360 пен 190 сандарының қосындысын қос. №4 тапсырма 1. Әлиасқар бір санды 127 - ге бөлді, ал Нұржан 72 - ге бөлді. Нұржанның жауабы 508 шықты, ал Әлиасқардың жауабы қанша? 2. Тоғыз адам тоғыз минутта тоғыз балмұздақ жеді. Он адам он минутта неше балмұздақ жеуі мүмкін? Ал сегіз адам сегіз балмұздақты неше минутта жейді? 3. Имаштың бойы 98 см. Бір жылдың ішінде ол шамамен 4 см - ге өседі. Ал оның інісі Азамат 3 см - ге ғана өседі. Екеуінің бойының өсуін қосқанда 42 см болса, олардың әрқайсысының бойлары қанша болады? 4. Зообақта 9 тордың ішіне 45 қоянды отырғызу керек. Торлардың ішіндегі қояндар саны әр түрлі болуы тиіс. 5. Он күшік пен мысыққа 56 котлет берілді. Әр мысыққа 5 котлеттен, әр күшікке 6 котлеттен келді. Неше мысық пен неше күшік тамақ жегенін тап. 6. Игілік өзінің інісі Ақаннан 4 жас үлкен, ал әпкесі Мерейден 5 жасқа кіші. Үшеуінің жасын қосқанда 31 болса, Игілік неше жаста деп ойлайсыңдар? 7. Баланың жинаған коллекциясында 8 қоңыз бен өрмекші бар. Коллекциядағы барлық жәндіктің аяқтарының саны 54. Қоңыздың 6 аяғы, өрмекшінің 8 аяғы бар десек, коллекцияда неше қоңыз бен неше өрмекші бар? 8. Отбасында 3 бала бар: Дәурен, Әсет және Сұлу. Дәурен Сұлудан екі есе үлкен, ал Әсет Сұлудан 6 жас үлкен. Үшеуінің жасын қоссақ 22 болады. Балалардың жасы нешеде? № 5 тапсырма 1. Асханада таңертеңгі асқа бірнеше кг нан берілді, түскі тамаққа одан 7 есе көп, ал кешкі асқа түскіден 69 кг кем берілді. Яғни, кешкі асқа 22 кг берілген болса, таңертеңгі асқа қанша нан берілген? 2. Ерте өткен заманда бір хан «Кімде кім 840 метр жүгіріп озып келсе, хандығымның жартысын және сұлу қызымды беремін» деп жар салыпты. Сонда тазша бала атына мініп жарысқа қатысып, 1 минутта 210 метр жүгіріпті. Ал, 840 метрді жүгіріп өту үшін неше минут керек еді? 3. Дәптердің тысы 4 теңге тұрады, ал дәптер 16 теңге тұрады. Меңтай 56 теңгеге дәптерлер мен одан үш есе көп дәптердің тыстарын сатып алды. Дәптер нешеу және дәптердің тысы нешеу екенін тап. 4. Алдар көсе байдың қызына үйленбекші болыпты, ал қыз оған мынандай жұмбақ айтыпты: «Бөшкеге суды толтырғанда 3170 кг болды, ал судың жартысы 1870 кг болады. Сонда бөшкенің өз салмағы қанша?» Алдар көсеге есеп шығаруға көмектесейік. 5. Екі үлкен ыдыста бал бар еді. Біреуінде 20 кг болған, аю оның 2 кг алды. Енді екінші ыдысқа қарағанда мұнда 4 кг кем бал қалды. Екі ыдыстағы балдың салмағы қанша? 6. Жеті рет кір жуғаннан кейін сабынның көлемі ұзындығы жағынан да, ені жағынан да, қалыңдығы жағынан да екі есе кішірейді. Қалған сабын неше рет кір жууға жетеді деп ойлайсыңдар? 7. Бір түлкі ауылға кіріп әтеш ұрлап қашыпты. Қуғыншыдан қатты қорыққан түлкі сағатына 18 км жолды жүгіріпті. Ал ит түлкінің соңына 2 сағаттан кейін түседі. Түлкіні қуып жету үшін сағатына 24 км жүгіру қажет болса, ит оны неше сағаттан кейін қуып жетеді? №6 тапсырма 1. 37 л су екі шелекке құйылған. Біраздан соң бір шелектен 2 л суды, екінші шелектен 5 л суды құйып алып кетті. Енді екі шелектегі су бірдей болды. Әуелде олар неше литрден болып еді? 2. Қосаяқ минутына 70 рет секіріп, әр секірістің жылдамдығы 10 м/сек болған. Ал қосаяқты қуып келе жатқан адам 10 м/сек жылдамдықпен жүгірсе, ол қосаяқты қуып жете ме, әлде қуып жете алмай ма? 3. Үй иесі көкөніс алуға базарға келді. Ол ақшасының 5/8 бөлігіне орамжапырақ алды, 1/8 бөлігіне сарымсақ алды, ал қалған 20 теңгесіне сәбіз алды. Үй иесінің барлық ақшасы қанша болған? 4. Досан Асаннан үш күнге кітап сұрап алды. Бірінші күні ол кітаптың жартысын оқыды. Екінші күні қалған жартысының үшінші бөлігін оқыды. Үшінші күні алғашқы екі күнде оқығанының жартысын оқыды. Сонда Досан үш күнде кітапты оқып үлгерді ме? 5. Пенал мен бір қорап фломастер 520 теңге тұрады. Фломастерлер пеналға қарағанда 100 теңгеге арзан. Пенал мен фломастерлердің бағасын тап. 6. Мәдина Асқардан «Сенің жасың нешеде?» деп сұрады. Асқар: «Егер менің жасымды 3 есе көбейтіп, сосын 16 - ға азайтсаң, менің жасым 17 - де болар еді», - деп жауап берді. Демек Асқардың жасы қаншада екен? 7. Екі қапта 100 кг картоп бар. Оның біреуінде екіншісіне қарағанда 4 кг кем. Сонда бірінші қапта қанша, екінші қапта қанша килограмм картоп бар болуы тиіс? №7 тапсырма 1. Сүт екі шелекке бөліп құйылған. Бірінші шелектегі сүт екінші шелекке қарағанда екі есе көп. Енді екі шелектен де 10 литрден сүт құйып алғанда, бірінші шелекте екіншіге қарағанда 3 есе көп сүт қалды. Әуелде әр шелекте неше литр сүт болған? 2. Ермек 4 кітап сатып алды. Бірінші кітапты санамағанда қалған үш кітап 420 теңге тұрады, екінші кітапты санамағанда қалған үш кітап 400 теңге тұрады, үшінші кітапты санамасы380 теңге, төртіншіні санамаса 360 теңге тұрады. Енді әр кітаптың бағасын табыңдар. 3. Құмырсқа көрші илеуге барғанда жаяу барған, қайтарында көбелек құртына мініп келген. Жолдың бірінші жартысын көбелек құртына мініп өте ақырын жүрген. Бұл жаяу жүргенге қарағанда екі есе ақырын еді. Ал екінші жартысын ол шегірткеге мініп келді. Бұл жолы ол жаяу жүргеннен 5 есе жылдам жүрді. Құмырсқа қонаққа бара жатқанда аз уақыт кетті ме, келе жатқанда аз уақыт кетті ме? 4. Абаттандыру кезінде әр үйге 9 көшет отырғызса, онда 100 көшет жетпейді. Егер әр үйдің қасына 5 көшеттен отырғызса, онда 20 көшет тал артық қалып қояды. Демек, үй нешеу, көшет нешеу болғаны? 5. Дүкенде 1 қап қант (салмағы 50 кг) 2600 теңге тұрады, ал базарда (салмағы 45 кг) 2520 теңге тұрады. Қантты қай жерден сатып алған ыңғайлы? 6. Ұлу биіктігі 10 метр бағанаға шықпақшы болды. Күндіз ол 4 метр өрмелейді, ал түнде 3 метр төмен сырғанайды. Сөйтіп ұлу бағананың төбесіне неше күнде жетеді екен? № 8 тапсырма 1. Бір ұзақ өмір сүрген қария мен оның шөбересінің жастарын қосқанда 117 жыл екен. Шөбересінің туғанына неше ай болса, қарияның жасы сонша жыл. Сонымен қарияның жасы нешеде, шөбересінің жасы нешеде екенін тап. 2. Ағасы қарындасына 5 дәптер бергенде екеуінде де 12 дәптерден болды. Әуелде екеуінің дәптерлері қанша болған? 3. Бір мая шөпті ат 1 айдың ішінде жейді, ал ешкі 2 ай, қой 2 ай жейді. Ал үшеуі қосылып бір мая шөпті қашан бітіреді? 4. Менің екі қалтамда 28 теңге бар. Оң қалтамда екі теңгелік қанша болса, сол қалтамда бес теңгелік сонша. Сонда әр қалтамда қанша ақша бар? 5. Екі санның қосындысы 462. Бір қосылғыш нөлмен аяқталады. Егер нөлді алып тастаса екінші қосылғыш шығады. Бұл қандай сандар? 6. Ұзындығы 156 см лентаны 3 - ке бөлгенде бірінші бөлік екінші бөліктен 18 см ұзын, ал екінші бөлік үшінші бөліктен 15 см қысқа. Енді әр бөліктің ұзындығын табыңдар. 7. Саят кітаптың 24 бетін оқығанда Торғын кітап оқуды жаңа бастады. Торғын бір күнде 18 бет оқи алады, ал Саят 12 бет оқи алады. Бес күннен кейін Торғын Саятты қуып жете ме? 8. Марат пен Мұраттың жасын қосқанда 14 жас, Мұрат пен Медеттікі 20 жас, Марат пен Медетке 16 жас. Әркімнің жасын тап. Барлығының жасын қосқанда қанша болады? Көбейтуге арналған тапсырмалар 1.Әр торда 5 тотықұстан болса, 2 торда қанша тотықұс болады? 2.Екі үйдің әрқайсысында 9 подъезд бар.Осы 2 үйде барлығы неше подъезд бар? 3.7 жейденің әрқайсысына 2 түймеден қадалды.Жейделердегі барлық түйме қанша? 4.Қоңыздың 6 аяғы бар.3қоңыздың аяғы нешеу? 5.Әжей 5 тәрелкенің әрқайсысына 6 тоқаштан салды.Тәрелкелерге қанша тоқаш салынды? 6.Қорапта 6 қарындаш бар.Осындай 8 қорапта қанша қарындаш болады? 7.Әрқайсысында 4 ойыншық салынған 10 қорап сатып алынды.Борлығы қанша ойыншық алынды? 8.Бір килограмм алма 120 теңге тұрады.2кг алманың құны қанша? 9.Екі литрлік 9 ыдысқа қанша литр тосап құюға болады? 10.Бір жылда 12 ай болатыны белгілі.Ал 3 жылда қанша ай болады?
1.Аулада 15 қайың ағашы және одан 3 есе кем қарағай ағашы өсіп тұр.Ауладағы қарағай ағашы нешеу? 2.Ит 20 жыл,ал қоян одан 2 есе кем өмір сүреді.Қоян қанша жыл өмір сүреді? 3. Жолаушы бірінші күні 20 км, екінші күні 2есе артық жол жүрді.Жолаушы екінші күні қанша км жол жүрді? 4.Спорт үйірмесіне 8 бала қатысады. Бұл би үйірмесіне қатысатындардан 2 есе артық.Биге қанша бала қатысады? 5.Бірінші күні Айша 6 сурет салды.Бұл екінші күнге қарағанда 3есе артық.Айша екінші күні қанша сурет салды? 6.Еңбек сабағында балалар ермексаздан 48 мүсін дайындады.Бұл саздан жасаған мүсіндерден 6 есе артық.Балалар саздан қанша мүсін жасады? 7.Жарысқа 9 қыз бала қатысты.Бұл жарысқа қатысқан ұл балаларға қарағанда 3 есе кем. Жарысқа қанша ұл қатысты? 8.Шыны ыдысқа 5 литр сүт құйылды.Бұл шелектегі сүттен 3есе кем.Шелекте неше литр сүт бар? 9.Бір көшеде 72 үй бар.Ол екінші көшедегі үйлерден 9 есе артық .Екінші көшеде қанша үй бар? 10.Кірпі өзіне қауіп төнгенде секундына 2 м жүгіре алады . Кірпі қоянға қарағанда 2есе ақырын қозғалатыны белгілі.Қоян бір секундта қанша метр жүгіреді?
1. Қазақстан Республикасының "Білім туралы" Заңы, Астана, «Юрист», 2013 жыл 2. С.Қ.Төлеубаев «Математика есептер жинағы». Алматы, 2014 жыл 3. «Математикадан өзіндік және бақылау жұмыстары» К.Ерешева, Г. Жамалбекова «Өлке» баспасы Алматы, 2009 4.«Математикадан дидактикалық ойындар және қызықты тапсырмалар» Ш.Х.Құрманалина, С.Ш. Сәрсенбаева, Р.Қ. Өміртаева «Атамұра» 1997ж. 5. Сабыров Т.С. Оқушылардың оқу белсенділігін арттыру жолдары. Алматы, «Мектеп», 2004 ж. 6.Б.Тұрғанбаева,Шығармашылық қабілеттер және дамыта оқыту.Алматы,1999. 7.Наурызбайқызы Ә.,Әубәкірқызы Қ. Математикадан дидактикалық материалдар мен тапсырмалар. Алматы,1994. 8. «Математика және логика» журналы, 2011-2015 ж.ж. МАЗМҰНЫ 1. Кіріспе.......................................................................................3-бет 2.Қазақ тілі пәні бойынша тапсырмалар...................................5-бет 3. Тапқырлықты дамытуға арналған ойындар...........................16-бет 4. Әдебиеттік оқу пәні бойынша тапсырмалар...........................17-бет 5. Шығармашылық тапсырмалар..................................................18-бет 6. Дидактикалық ойындардың маңызы........................................20-бет
8. Есте сақтау қабілетін дамытуға арналған ойындар.................27-бет 9. Математика пәні бойынша тапсырмалар.................................28-бет 10.Оқушыныңлогикалық ойлауын дамытуға арналған тапсырмалар.............................................................33-бет 11.Көбейтуге арналған тапсырмалар............................................44-бет 12. Бірнеше есе арттыруға және бірнеше есе кемітуге арналған тапсырмалар....................................................................45-бет 13. Пайдаланылған әдебиеттер.......................................................48-бет жүктеу/скачать 406.79 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||