1- дәріс Тақырыбы: Психофизиология пәніне кіріспе Сұрақтары: Психофизиология пәні. Жүйке жүйесінің ролі мен маңызы
Тақырыбы: Сенсорлық жүйенің психофизиологиясы
жүктеу/скачать 144.64 Kb.
|
| Тақырыбы: Сенсорлық жүйенің психофизиологиясы
Сұрақтары: Сенсорлық жүйенің қасиеттері. Көру жүйесі. Есту жүйесі. Вестибулярлы жүйе. Соматосенсорлық жүйе. Ми-жұлын сұйықтығы (ликвор, цереброжұлын сұйықтығы). Мөлдір, түссіз сұйықтық ми қарыншаларының қуысын, ми сауытындағы субарахнолдалық кеңістікті, жұлын каналын ми ұлпасындағы периваскулярының (тамырлар айналасындағы) және перицеллюларлық (клеткалар айналасындағы) кеңістіктерді толтырып тұрады. Ми-жұлын сұйықтығықоректік қызмет атқарады және мидың ішіндегі қысым шамасын анықтайды. Оның құрамында біраз биологиялық белсенді заттар болады. Мәселен, гипотоломус пен гипофиз гориондары, гаммаоминмай қышқылы, ацетилхалин, норадреналин, дофалин, серотонин және метаболизм өнімдері. Ми-жұлын сұйықтығының химялық құрамы қандікіне ұқсас. Онда 90 % су, 10 %-дай құрғақ қалдық болады. Клеткалардың 60 %-ы лейкоциттер үлесіне тиеді. Қалыпты жағдайда 1 мк-мінде 1,5 клетка болады. Ми-жұлын сұйықтығында лизоцим және біраз ферменттер бар. Клиникалық тәжірибеде дигноз қою үшін ми-жұлын сұйықтығындағы Кафеа белок коэффинциенті деп аталатын көрсеткіштің маңызы зор. Коэффициент ондағы глобулин мөлшерінің альбуминге қатынасы арқылы анықталады. Қалыпты жағдайда бұл қатынас 0,2 - 0,3 шама болады. Мидағы ликвор айналу жүйесін үш негізгі буын құрайды: ликвор өндірілуі, ликвор айналасы және ликвор әкетілуі. Ликворды негізінен ми қарыншаларының тамырлар шырмаулары қан плазмасынан сүзу (фильтрация) арқылы өндіреді. Бұл процеске белгілі дәрежеде мидың түрлі құрылымдық элементтері, нейрондар және глиалық ұлпа қатысады. Сызбанұсқа түрінде алғанда ми-жұлын сұйықтығының айналысы мынандай: мидың бүйір қарыншаларынан қарынша аралық тесік (Монро тесігі) арқылы сұйықтық ІІІ-қарыншаға өтеді, одан соң ортанғы мидағы опература (Мажанди тесігі) және латеральдық опература (Лушка тесігі) арқылы ми түбіндегі цистерналарға өтеді де, ортаңғы ми сайына жетеді. Бұдан соң үлкен ми сыңарларының субарахнойдалық кеңістігіне көтеріледі. Ми-жұлын сұйықтығының қозғалысы оның жолының әртүрлі бөлімдеріндегі гидростотикалық қысымдар градиентіне (айырмасы) негізделген. Бұл қысымдар ми сауытындағы қан тамырларының соғуына, веналық қысымның өзгерістеріне және дененің кеңістіктегі қалпына байланысты болады. Ми-жұлые сұйықтығының әкетілуі (30-40%) арахноидалық кеңістік арқылы жүреді де, бойлай жатқан жатқан синусқа түседі. Сұйықтың 10% -дайы ми қарыншаларының тамыр шырмаулары арқылы әкетіледі, ал 5-30% -ға дейінгісі периневральдық кеңістіктер арқылы лимфа жүйесіне түседі. Айналыста болатын ми-жұлын сұйықтығының жалпы көлемі ересек кісіде қалыпты жағдайда 90-200мл шамасында орташа алғанда 140 мл-дей болады. Бір тәулікте 500 мл-дей ми-жұлын сұйықтығы жасалады. Оның жаңаруы 1 тәулікте 4-8 рет орындалады. Бұл жиілік тамақтану режиміне, денедегі су мөлшеріне, организмдегі физиологиялық процестер тербелісінің белсенділігіне, ОЖЖ-ның қызметіне, т.б. байланысты. жүктеу/скачать 144.64 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|