1. Антонимі бар қатарды белгілеңіз. A сөйтіп дар мен ар арпалысқа түсті



бет2/3
Дата25.02.2016
өлшемі0.86 Mb.
#18606
1   2   3




22. Теңсіздіктер жүйесін шешіңіз:

A)

B)

C)

D)

E)



23. Теңдеулер жүйесін шешіңіз:

A)

B)

C)

D)

E)



24. у(х)= функциясының барлық алғашқы функциясын табыңыз

A)

B)

C)

D)

E)



25. Қағаз текшенің жақтарында 1, 2, 3 сандары жазылған және қарама-қарсы жақтарындағы цифрлары бірдей. Төмендегі фигуралардың қайсысы осы текшенің жазбасы бола алады?

A)


B)


C)


D)


E)



МАТЕМАТИКА

ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ


ФИЗИКА


1. Атмосфералық қысымды өлшейтін аспап

A) психометр

B) логометр

C) гигрометр

D) барометр

E) термометр



2. F және s векторлары арасындағы бұрыш сүйір. Жұмысты есептейтін формула

A) A=Fs.


B) A=-Fs.

C) A= Fssіn.

D) A=-Fscos2.

E) A= Fscos.



3. Массасы 20 кг дененің 10 м биіктіктіге потенциалдық энергиясы (g=10 м/с2)

A) 200 Дж.

B) 2000 Дж.

C) 2 Дж.


D) 20 Дж.

E) 0,2 Дж.



4. Пайдалы жұмысы 4000 Дж, атқарған толық жұмысы 6 кДж қондырғының ПӘК-і

A) ≈67%.


B) ≈62%.

C) ≈65%.


D) ≈70%.

E) ≈60%.


5. Психрометрдің ылғалды термометрі 10 ºС –ді көрсетіп тұр. Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 60 %. Құрғақ термометрдің көрсетуі

Құрғақ және ылғал термометрлердің кө

сетулерінің айырмасы, ºС

0

1

2

4

6

8

9

10Салыстырмалы ылғалдылық, %

100

89

79

60

42

25

17

9

A) 4 ºС.


B) 6 ºС.

C) 14 ºС.

D) 10 ºС.

E) 100 ºС.



6. Ұзындығы 1 км, қимасының ауданы 0,5 мм2, 8 мА ток өтіп тұрған телеграф сымындағы кернеу (сым болаттан жасалған, ρ=0,1 Ом·мм2/м )

A) 8 В


B) 3,5 В

C) 1,6 В


D) 4 В

E) 5 В


7. Өткізгіштен ток күші І-ге тең ток өтіп жатыр. Магнит өрісі көп нүкте

A) Барлық нүктелерде бірдей.

B) В.

C) А.


D) D.

E) С.


8. Катушканың индуктивтігі артқанда, оның индуктивтік кедергісі

A) артады

B) кемиді

C) өзгермейді

D) нөлге тең болады

E) артуы да, кемуі де мүмкін



9. Затқа түскен жарықтың біразы шағылады, ал біразы жұтылады. Бірақ кейбір денелер түскен жарықтың әсерінен өздері тікелей жарық шығара бастайтын құбылыс

A) люминесценция.

B) фотолюминесценция.

C) хемилюминесценция.

D) катодолюминесценция.

E) электролюминесценция.



10. Дене жылдамдығының уақытқа байланысты графигі бойынша оның 3 с ішінде жүрген жолы

A) 0.


B) 22,5 м.

C) 7,5 м.

D) 15 м.

E) 45 м.



11. Массасы 60 кг дене екі түрлі күштің әсерінен қозғалады. Шамасы 60 Н күш дененің орын ауыстыруына қарсы, екінші 150 Н күш орын ауыстыру бағытымен 600 бұрыш жасай бағытталған. Осы дененің үдеуі (cos 600 = 0,5)

A) 6 м/с2.

B) 3 м/с2.

C) 1 м/с2.

D) 15 м/с2.

E) 0,25 м/с2.



12. Серіппенің k қатаңдығын 4 есе кемітсе, онда х ұзаруы өзгермеген жағдайда оның потенциалдық энергиясы

A) 2 есе артады.

B) 2 есе кемиді.

C) 4 есе артады.

D) өзгермейді.

E) 4 есе кемиді.



13. Массасы 3 кг, температурасы 10 ºС суға массасы 900 г, ал температурасы 155 ºС дене салынды. Дененің меншікті жылусыйымдылығы 500 Дж/кг· ºС болса, қоспаның температурасы (ссу = 4200 Дж/кг·ºС)

A) 30 ºС.

B) 20 ºС.

C) 25 ºС.

D) 15 ºС.

E) 35 ºС.



14. Газға 200 Дж жылу мөлшері берілген және сыртқы күштердің жұмысы 400 Дж. Газдың ішкі энергиясының өзгерісі

A) 200 Дж.

B) 400 Дж.

C) 600 Дж.

D) 700 Дж.

E) -200 Дж.



15. 1 мкКл зарядты электростатикалық өріске енгізгенде, 60 мкДж жұмыс істеген. Заряд тұрған нүктенің потенциалы

A) 0,6 В.

B) 6 В.

C) 6000 В.



D) 600 В.

E) 60 В.



16. R1 = 1 Ом; R2 = 1 Ом; R3 = 8 Ом; R4 = 1 Ом; R5 = 10 Ом; R6 = 1 Ом. Тізбектің жалпы кедергісі

A) 7 Ом.

B) 0,7 Ом.

C) 12,2 Ом.

D) 12,5 Ом.

E) 22 Ом.


17. 120 орамы бар катушкадан 7,5 А ток өткенде, оның магниттік ағыны

2,3 мВб болса, катушкадағы магнит өрісінің энергиясы

A) 0,5 Дж

B) 1 Дж


C) 2 Дж

D) 3 Дж


E) 2,5 Дж

18. Қатаңдығы 250 Н/м серіппеге ілінген жүк 4 с-та 5 тербеліс жасаса, жүк массасы

()

A) 4 кг.

B) 2 кг.


C) 12 кг.

D) 8 кг.


E) 6 кг.

19. Металдағы фотоэффектің қызыл шекарасы 31014 Гц. Шығу жұмысы (h=6,610-34 Джс)

A) 2,510-24Дж.

B) 2,210-48Дж.

C) 2,210-28Дж.

D) 210-19Дж.

E) 210-21Дж.



20. Меншікті жылдамдығы 25 км/сағ катер бірдей ара-қашықтықты ағыс бағытымен 2 сағатта, ағысқа қарсы 3 сағатта жүріп өтеді. Бұл арақашықтықтың ұзындығы

A) 300 км.

B) 60 км.

C) 100 км.

D) 50 км.

E) 500 км.



21. Тыныштықта тұрған массасы 3 г бөлшекке 10 с бойы 30 мН күш әсер етсе, дененің кинетикалық энергиясының өзгерісі

A) 45 Дж


B) 10 Дж

C) 20 Дж


D) 30 Дж

E) 15 Дж


22. Екі бірдей қорғасын шар бір-біріне қарама-қарсы бағытта және 2 жылдамдықпен қозғалып келеді. Шарлардың серпімсіз соқтығысуы нәтижесінде олардың температуралары ... шамасына артады.

A)


B)

C)


D)

E)


23. Вертикаль бағыттағы біртекті электр өрісінде массасы 1∙10-9 г және заряды 3,2∙10-17 Кл-ге тең тозаң орналасқан. Егер тозаңның тартылыс күші электр өрісі күшімен теңелсе, өрістің кернеулігінің модулі (g = 10 м/с2)

A) 5∙105 Н/Кл

B) 3∙105 Н/Кл

C) 9∙105 Н/Кл

D) 4∙105 Н/Кл

E) 3∙106 Н/Кл



24. Су ішіндегі адам мен су бетінен жоғары орналасқан дыбыс көзінің арақашықтығы 9,35 м. Дыбыс суға қарағанда ауада 5 есе баяу таралады. Дыбыс көзінің су бетінен орналасқан биіктігі

(ауадағы дыбыс жылдамдығы ; судағы дыбыс жылдамдығы )

A) 5 м.

B) 4 м.

C) 6 м.

D) 7,5 м.

E) 3 м.


25. Массасы 16 г кобальттің 216 тәулікте ыдырайтын бөлігінің массасы 14 г болса, кобальттің жартылай ыдырау периоды

A) 36 тәулік

B) 72 тәулік

C) 100 тәулік

D) 81 тәулік

E) 15 тәулік



ФИЗИКА

ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ


ХИМИЯ


1. Массасы 748 г көмірқышқыл газдың зат мөлшері

A) 20 моль

B) 17 моль

C) 18 моль

D) 16 моль

E) 19 моль



2. Сурьма элементінің жоғары оксиді және ұшқыш сутекті қосылысының формулалары

A) Sb2O3 және SbH3

B) Sb2O5 және SbH3

C) Sb2O5 және SbH

D) SbO5 және SbH2

E) SbO2 және SbH2



3. Cr (ОН)3 гидрооксидіне сәйкес оксид

A) CrО


B) СrО2

C) Cr2О

D) Cr О3

E) Cr2О3



4. Калий фосфатының 4,8∙1022 молекуласының зат мөлшері

A) 0,02 моль

B) 0,3 моль

C) 0,08 моль

D) 0,1 моль

E) 0,05 моль



5. Ең жеңіл металл

A) Li


B) Mg

C) K


D) Ca

E) Al


6. Аg- химиялық таңбасының оқылуы

A) аш


B) алюминий

C) аурум


D) феррум

E) аргентум



7. Қаныққан көмірсутектердің қалыпты жағдайда қатты күйде болатын гомологтық қатардағы бірінші мүшесі

A) н-пентан

B) н-бутан

C) н-гексан

D) н-метан

E) н-гексадекан



8. Құрамында 5 көміртек атомы бар альдегидтің мольдік массасы

A) 47 г/моль

B) 60 г/моль

C) 44 г/моль

D) 30 г/моль

E) 86 г/моль



9. Табиғи жоғары молекулалы қосылысқа жататын зат

A) Целлюлоза

B) Полиэтилен

C) Мальтоза

D) Сахароза

E) Глюкоза



10. Күкірт (ІV) оксиді тотықсыздандырғыш

A) SО2 + 2аОН а23 + Н2О

B) 2SО2 + О2 2SО3

C) SО2 + Н2О Н23

D) SО2 + К2О К23

E) SО2 + 2Н2S 3S + 2Н2О



11. N2 + 3H2 = 2NH3 реакциядағы сутектің концентрациясын 3 есе көбейткенде реакция жылдамдығы ...

A) 27 есе кемиді.

B) 9 есе артады.

C) 3 есе артады.

D) 27есе артады.

E) 9 есе кемиді.



12. 3 моль күкіртті газбен әрекеттесетін оттектің көлемі

A) 22,4 л

B) 3,36 л

C) 11,2 л

D) 33,6 л

E) 5,6 л


13. S + O2 SO2 + 297 кДж

0,8 тонна күкіртті жаққан кездегі бөлінетін жылу мөлшері

A) 9,5∙105 кДж

B) 3,5∙103 кДж

C) 5,2∙102 кДж

D) 2,4∙104 кДж

E) 7,4∙106 кДж


14. Массасы 120 г кальций сумен әрекеттескенде түзілген сутектің (қ.ж.) көлемі

A) 22,4 л

B) 33,6 л

C) 11,2 л

D) 44,8 л

E) 67,2 л



15. Сутек бойынша салыстырмалы тығыздығы 22-ге тең алканның формуласы мен салыстырмалы молекулалық массасы

A) , 42

B) , 40

C) , 72

D) , 56

E) , 44



16. Берілген сызбанұсқадағы

;

A)

B)

C)

D)

E)



17. Құрамында 10% жанбайтын қоспасы бар 10,45 г фенолды жаққанда түзілетін көміртек (ІV) оксидінің көлемі

A) 17,86 л

B) 11,22 л

C) 13,44 л

D) 14,72 л

E) 12,56 л



18. Егер шығымы 75 болса, онда 18 г глюкозаны тотықтырғанда түзілетін күмістің массасы

A) 13,2 г

B) 14,2 г

C) 15,2 г

D) 16,2 г

E) 17,2 г



19. Фениламиннің тұз түзіп әрекеттесу теңдеуі

A) C6H5NH2+HCl  C6H5NH3Cl

B) C6H5NH2+3Br2  C6H2Br3NH2+3HBr

C) C6H5NO2+6H  C6H5NH2+2H2O

D) C6H5OH+3Br2  C2H2Br3OH+3HBr

E) C6H5CH3+3HNO3  C6H2(NO2)3CH3+3H2O



20. MgSO4-тің 200 г 20%-тік ерітіндісін әзірлеуге қажет MgSO47H2O мен судың массалары

A) 82 г және 118 г

B) 82 г және 160 г

C) 80 г және 120 г

D) 60 г және 140 г

E) 40 г және 160 г



21.

тізбегіндегі А, Д, Е заттары

A) мыс, күкірт (ІV) оксиді, азот (ІІ) оксиді

B) мыс, күкірт (VІ) оксиді, азот (ІV) оксиді

C) сутек, күкірт (ІV) оксиді, азот (ІІ) оксиді

D) мыс (ІІ) оксиді, күкірт (ІV) оксиді, азот (V) оксиді

E) сутек, оттек, мыс (ІІ) оксиді


22. Массасы 1,2 г хлор суық күйдіргіш натр ерітіндісімен әрекеттескенде түзілген натрий хлоридінің массасы

A) 0,49 г

B) 3,92 г

C) 0,98 г

D) 1,96 г

E) 7,84 г



23. 5 г кальций карбонаты мен құрамында 73 г хлорсутек бар тұз қышқылы ерітіндісі әрекеттескенде түзілген көмірқышқыл газының көлемі (қ.ж)

A) 4,48 л

B) 2,24 л

C) 56 л


D) 1,12 л

E) 112 л



24. 31,2 г бензол 32 л хлормен (қ.ж) әрекеттескенде түзілген гексахлорциклогексанның массасы

A) 153,2 г

B) 116,4 г

C) 132,5 г

D) 147,3 г

E) 124,1 г



25. Ауадан сәл жеңіл, түссіз А газы өршіткі қатысында ауадағы оттекпен тотыққанда В затына айналады. В затының буын сутекпен қосып, қыздырылған никель өршіткісі арқылы өткізгенде С қосылысы түзіледі.

А, В, С заттары

A) , ,

B) , ,

C) , ,

D) , ,

E) , ,

ГЕОГРАФИЯ'>БИОЛОГИЯ'>ХИМИЯ

ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ



БИОЛОГИЯ


1. Паразиттік тіршілік ететін амебаның түрі:

A) бақалшақты

B) дизентерия

C) кәдімгі

D) арцелла

E) бақалшақсыз



2. Денесі бір ғана жасушадан тұратын балдыр

A) Спирогира

B) Коралина

C) Хондрус

D) Ламинария

E) Хламидомонада



3. Мүк спораларының пісіп жетілетін орны

A) Ризоидтарда

B) Тамырда

C) Қауашақта

D) Жапырақта

E) Сабақта



4. Ата-ананың тұқым қуалайтын қасиеттерін ұрпаққа жеткізеді

A) Хромосома

B) Лизосома

C) Мембрана

D) Рибосома

E) Цитоплазма



5. Ішек-қарын ауруларының алдын алу шаралары –

A) Барлық гигиеналық шараларды сақтау.

B) Темекі шекпеу.

C) Ішімдік ішпеу.

D) Жемістер мен кµкµністерді таңдап жеу.

E) Спортпен айналысу.



6. Сперматозоидтар мен жұмыртқа жасушаның қосылуы.

A) Ұрықтану.

B) Тозаңдану.

C) Даму.


D) Ұрық жапырақшасы.

E) Бөліну.



7. Жасушаны алғаш көрген ғалым

A) К.А.Тимирязев

B) Ж.Б.Ламарк

C) К.Линней

D) Р.Гук

E) С.Г.Навашин



8. Пиязшықты өсімдік

A) Картоп

B) Қызғалдақ

C) Кактус

D) Алмұрт

E) Бидайық



9. Қауашақ жемісті өсімдік:

A) Бақбақ

B) Күріш

C) Мақта


D) Қарақат

E) Үйеңкі



10. Зат алмасу баяу жүреді, дене температурасы тұрақсыз

A) Жұптұяқтылар

B) Қосмекенділер

C) Құстар

D) Тақтұяқтылар

E) Сүтқоректілер



11. «Екінші нан» ...

A) Баклажан

B) Картоп

C) Қарбыз

D) Пияз

E) Қауын



12. Ақ сұламаның көбеюі:

A) дара жынысты

B) қос жынысты

C) бөлшектену

D) партеногенез

E) екіге тура бөліну арқылы



13. Жорғалаушылар

A) құрбақа

B) жасыл бақа

C) жылан


D) тритондар

E) саламандра



14. Үлкен ми сыңарларының қыртысындағы көру аймағының орналасқан жері

A) Маңдай бөлігінде.

B) Шүйде бөлігінде.

C) Есту аймағында.

D) Төбе бөлігінде.

E) Самай бөлігінде.



15. Бұлшықеттердің ең басты физиологиялық қасиеті:

A) Қозу


B) Жиырылу

C) Созылу

D) Тітіркену

E) Тасымалдау



16. Қан аздықтың себебі

A) Эритроциттер мен гемоглобиннің жетіспеушілігінде.

B) Лейкоциттердің жетіспеушілігінде.

C) Қан плазмасының жетіспеушілігінде.

D) Антиденелердің пайда болуына байланысты.

E) Тромбоциттердің жетіспеушілігінде.



17. Дене температурасының үнемі тұрақты деңгейде болуын қамтамасыз ететін физиологиялық процестер:

A) Зәр шығару

B) Тамақтану

C) Газ алмасу

D) Жылу реттелу

E) Зат алмасу



18. Нәруыздардың реттік құрылымы

A) 1


B) 3

C) 2


D) 4

E) 5


19. Тұтас ағзаны салыстырып, қатарлап орналастыруға негізделген дәлел

A) Эмбриологиялық

B) Биохимиялық

C) Генетикалық

D) Анатомиялық

E) Палеонтологиялық



20. Сабақ өркенінен сәндік үшін өсірілетін көпжылдық гүлдер

A) Інжугүл

B) Қызғалдақ

C) Қалампыр

D) Күнбағыс

E) Қойбүлдірген



21. Ғылыми аты «қант саңырауқұлағы»

A) Мукор

B) Ашытқы

C) Аспергилл

D) Ақ зең

E) Пеницилл



22. Энергия көзі- АТФ молекуласын және нәруыз, РНҚ молекулаларын синтездеуші органоид

A) Гольджи жиынтығы

B) Митохондриялар

C) Центриольдер

D) Рибосомалар

E) Лизосомалар



23. Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясының негізін қалаған

A) Х. Де Фриз

B) К. Корренс

C) Ч. Дарвин

D) Т. Морган

E) И.Н. Вавилов



24. Эндосимбиоз теориясы

A) Прокариоттардың пайда болуы

B) Эукариоттардың пайда болуы

C) Протобионттардың пайда болуы

D) Коацерваттар эволюциясы

E) Бактериялардың пайда болуы



25. Атмосфераның қабаты

A) Литосфера

B) Стратосфера

C) Ноосфера

D) Биосфера

E) Гидросфера



БИОЛОГИЯ

ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ


ГЕОГРАФИЯ


1. Жер шарындағы ең ірі табиғат кешені

A) Материктер

B) Географиялық қабық

C) Мұхит асты жоталары

D) Мұхиттар мен аралдар

E) Таулар



2. Қазақстанмен шектесетін елдердің саны

A) 6


B) 7

C) 5


D) 4

E) 3


3. Қазақстан ... материгінде орналасқан:

A) Гондвана

B) Азия

C) Еуразия



D) Африка

E) Аустралия



4. Отын-энергетика саласы шикізаттары.

A) Газ, мұнай.

B) Фосфорит, никель.

C) Апатит, мыс.

D) Жаңғыш тақтатас, хромит.

E) Көмір, темір.



5. Көмірді экспорттаушы елдер

A) Жапония, Аустралия

B) Египет, Бангладеш

C) Германия, Франция

D) Италия, Дания

E) Оңтүстік Африка Республикасы, Аустралия



6. Янцзы мен Хуанхэ өзендері … орналасқан.

A) Қытайда

B) Үндістанда

C) Вьетнамда

D) Непалда

E) Моңғолияда



7. Бастапқы меридиан ... басталады.

A) 0º


B) 1º

C) 2º


D) 3º

E) 4º


8. Таулар дегеніміз ...

A) Жер бетінің жазықтардан оқшау көтеріліп жатқан қатты тілімденген биік бөліктері.

B) Жер бетінін аз тілімденген, тегіс алқабы.

C) Ішкі күштердің әсері.

D) Жер қыртысындағы болып жатқан үрдістер.

E) Жер бедері түрлерінің өзгеруі.



9. Судың тропиктерге таяу аудандардағы тұздылығы

A) 31 промилле

B) 35 промилле

C) 34 промилле

D) 32 промилле

E) 36 промилле



10. Табиғат зоналарының атауы сәйкес:

A) Жануарлар дүниесіне

B) Адамның шаруашылық әрекетіне

C) Өсімдік жамылғысына

D) Биіктік белдеулерге

E) Табиғат кешені



11. Жаңа Зеландияда мүлдем жоқ

A) Сүт қоректілер

B) Жәндіктер

C) Жануарлар

D) Өсімдіктер

E) Құстар



12. БҰҰ-ның дүние жүзілік ескерткіштері қатарына енгізілді

A) Қорқыт ата ескерткіші

B) Саудакент қаласы

C) Алаша хан күмбезі

D) Отырар қаласы

E) Ахмет Иассауи кесенесі



13. Қазақстанның жер асты теңiзi бар аймағы:

A) Қызылқұмда.

B) Торғайда.

C) Қарақұмда.

D) Сарыарқада.

E) Мойынқұмда.



14. Солтүстік Қазақ жазығының негізгі өзені

A) Сырдария

B) Есіл

C) Жайық


D) Ертіс

E) Тобыл


15. Алтай тауының Күршім мен Азутау жоталарының арасында орналасқан қорық

A) Алматы

B) Ақсу-Жабағылы

C) Қорғалжын

D) Үстірт

E) Марқакөл



16. Қазақстанның астық екпейтін облысы.

A) Павлодар

B) Ақмола

C) Маңғыстау

D) Қостанай

E) Солтүстік Қазақстан



17. Республикалық басқару формасындағы елдер:

A) АҚШ, Қазақстан, Бразилия.

B) Жапония, Бутан, Австралия.

C) Бельгия, Вьетнам, Индонезия.

D) Чехия, Польша, Нидерланды.

E) Ұлыбритания, Италия, Ватикан.



18. Ресейдің Солтүстік-Батыс экономикалық ауданның ең ірі қаласы.

A) Санкт-Петербург

B) Курск

C) Белгород

D) Воронеж

E) Мәскеу



19. АҚШ-тың астанасы:

A) Нью-Йорк.

B) Вашингтон.

C) Сан-Диего.

D) Питсоург.

E) Сан-Франциско.



20. Солтүстік Мұзды мұхит табиғатын зерттеуге үлес қосқан саяхатшылар

A) В.Беринг, В.Баренц, Ф.Нансен

B) Ю.Шмидт, Ф.Белинсгаузен, М.Лазарев

C) Г.Седов, Р.Скот, Р.Стенли

D) Р.Пири, П.П.Семенов, А.Тасман

E) Д.Папанин, Р.Амундсен, Д.Кук



21. Топырақ эрозиясы

A) Топырақтың мол болуы

B) Топырақ құнарлығының кемуі

C) Топырақтың механикалық құрамы

D) Топырақты өңдеудің түрі

E) Топырақты тыңайту



22. Қазақстанның пайдалы қазбаларының экономикалық тұрғыдан басымдылығы

A) Кенді емес түрлердің басымдығы

B) Олардың тау бөктерінде болуы

C) Барлық пайдалы қазбалар орталықта орналасқан

D) Жер бетіне жақын және қолайлы кешенді түрде игерілуі

E) Жазықты аймақтарға шоғырлануы



23. Орталық Қазақстанның қара металлургияға маманданған саласының орталығы

A) Балқаш-Ақтоғай

B) Қарағанды-Теміртау

C) Өскемен- Риддер

D) Петропавл-Павлодар

E) Жезқазған-Балқаш



24. Еліміз ... дәрі дәрмек, медтехника, металлургиялық құбырлар, тамақ өнімдерін алып, мақта, мұнай өнімі, фосфор т.б. экспортқа шығарады.

A) Венгриядан

B) Испаниядан

C) Германиядан

D) Оманнан

E) Түркиядан



25. Латын Америка елдерінің мемлекеттік құрылымы:

A) Абсолюттік монархия

B) Республика

C) Монархия

D) Конфедерация

E) Конституциялық монархия



ГЕОГРАФИЯ

ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ


ДҮНИЕ ЖҮЗІ ТАРИХЫ


1. Ежелгі Афина қаласындағы биік төбеге орналасқан «үстіңгі қала»:

A) Агора.

B) Акрополь.

C) Амфитеатр.

D) Форум.

E) Пантеом.



2. Ортағасырларда Еуропада феодалдарға толық тәуелді болған шаруалар:

A) ерікті шаруалар

B) сервтер

C) басыбайлылар

D) сипахилер

E) бусилер



3. 1773-1775 жылдары Ресейде болған көтерілістің басшысы:

A) С.Разин

B) И.Болотников

C) Д.Каракозов

D) Б.Хмельницкий

E) Е.Пугачев



4. XІX ғ. басында құрлықтық блокада жасалынған ел:

A) Англия.

B) Ресей.

C) Франция.

D) Австралия.

E) Италия.



5. Ост-Үнді компаниясы 1856 ж. билік жүргізе алмады деп өзіне қосып алған хандық

A) Ауд


B) Маратха

C) Гуджарат

D) Бенгал

E) Педжаб



6. Қытайдағы 1919 жылғы «4 мамыр қозғалысының» сипаты:

A) Буржуазиялық-демократиялық.

B) Буржуазиялық.

C) Жалпыұлттық, антиимпериалистік.

D) Антифеодалдық.

E) Ұлт-азаттық.



7. Парсылар қосөзендік сына жазудың таңбаларын азайтып, ... әріптік жазу жүйесін жасады.

A) 29


B) 22

C) 42


D) 44

E) 26


8. Христиан дінін орыс мемлекетінің ресми діні ретінде қабылдаған орыс князі:

A) Олег.


B) Игорь.

C) Святослав.

D) Ярослав.

E) Владимир.



9. «Көтеріліске шыққан құл» мүсінінің авторы:

A) Данте


B) Микеланджело

C) Донателло

D) Рафаэль

E) Леонардо да Винчи



10. Француз буржуазиялық революциясының тарихи маңызы:

A) Отарлық езгі жойылды

B) Ірі жер иеленушілік жойылды

C) Жеке меншіктің барлық формалары жойылды

D) Абсолюттік монархия жойылды

E) Парламенттік монархия орнады



11. ХІХ-ХХ ғғ. тоғысында Германиядағы құрылтай жиналысы:

A) Конгресс.

B) Рейхстаг.

C) Конвент.

D) Сейм.

E) Ұлттық жиналыс.



12. Математикадағы дифференциалдық есептеудің авторы болған заңгер, әрі философ:

A) А.Лавуазье.

B) П.Лаплас.

C) Р.Декарт.

D) Ф.Бэкон.

E) Г.Лейбниц.



13. Ресейдегі 1917 ж. Ақпан буржуазиялық-демократиялық революциясының нәтижесі:

A) Революция күйреді.

B) Азамат соғысы басталды.

C) Диктатура құлады.

D) Конституциялық монархия орнады.

E) Монархиялық билік құлады.



14. 1932-1935 жж. Латын Америкасындағы соғысушы елдер:

A) Аргентина-Куба

B) Бразилия-Аргентина

C) Куба-Чили

D) Мексика-Никарагуа

E) Боливия-Парагвай



15. Риббентроп-Молотов пактісіне қол қойылған жыл:

A) 1932 ж.

B) 1938 ж.

C) 1939 ж.

D) 1933 ж.

E) 1934 ж.



16. 1946 жылғы жаңа Конституция бойынша Францияның мемлекеттік басқару формасы:

A) Парламенттік республика.

B) Теократиялық.

C) Конституциялық монархия.

D) Парламенттік монархия.

E) Президенттік республика.



17. 1974 жылы сәуірде Португалияда болған оқиға:

A) экономикалық дағдарыс басталды.

B) «Қызыл қалампыр революциясы» басталды.

C) қос үкімет орнады.

D) президент сайлауы өтті.

E) африкалық отарлар тәуелсіздік алды.



18. Польшадағы жұмысшылардың бірінші ірі көтерілісі болған жыл:

A) 1975 ж.

B) 1960 ж.

C) 1970 ж.

D) 1965 ж.

E) 1984 ж.



19. ХХ ғ. 90 жылдары таулы Карабах үшін қақтығысқан елдер:

A) Өзбекстан, Қырғызстан

B) Ресей, Грузия

C) Ресей, Әзірбайжан

D) Армения, Грузия

E) Армения, Әзірбайжан



20. «Күміс таулар» деп аталған жер:

A) Сирия


B) Аккад

C) Мидия


D) Египет

E) Ассирия



21. Орта ғасырдағы жапон қоғамының ең ірі феодалы:

A) Дайме.

B) Микадо.

C) Самурай.

D) Буси.

E) Сегун.



22. Киев Русінің ұсақ кінәздіктерге бөліне бастаған уақыты:

A) XIIІ ғ. соңы

B) XII ғ. 30-жылдары

C) XIII ғ. басы

D) XII ғ. соңы

E) XI ғ. 30-жылдары



23. ХVІІІ ғ. Иран шахы Нәдірдің саяси беделінің түсу себебі:

A) Еуропалық елдермен жақындығы

B) Сефевид ақсүйектерінің жерлерін тәркілеуі

C) Шиит дінін ұстаушыларының жерін қысқартуы

D) Ірі ақсүйектерге салықтар салуы

E) Үздіксіз жүргізген соғыстарының халыққа ауыр зардаптар әкелуі



24. Р. Рейган әкімшілігінің іс- әрекетінің нәтижесінде АҚШ экономикасы дағдарыстан шықты:

A) 1983 жылы

B) 1985 жылы

C) 1989 жылы

D) 1987 жылы

E) 1988 жылы



25. Тайвань мен ҚХР арасындағы сауда-экономикалық қатынастарды дамытуды қолдады:

A) Ма Иньцзю

B) Чэнь Шубянь

C) Цзян Цзэминь

D) Ху Цзиньтао

E) Чжао Цзян



ДҮНИЕ ЖҮЗІ ТАРИХЫ

ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ


ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ


1. Біржан салдың қай жерде туғанын табыңыз.

A) Кереку.

B) Талдықорған.

C) Ақмола.

D) Қостанай.

E) Көкшетау.



2. Ақтамбердінің «От басар орны отаудай» өлеңі не жайында екендігін айқындаңыз.

A) Әйелдердің теңсіздігі.

B) Жаулардың опасыздығы.

C) Жылқы малының қадір-қасиеті.

D) Өмірдің мәнсіздігі.

E) Ездердің сатқындығы.



3. «Қыс», «Қараша, желтоқсанмен сол бір-екі ай» өлеңдерінің авторын белгілеңіз.

A) Абай Құнанбаев.

B) Ыбырай Алтынсарин.

C) Сұлтанмахмұт Торайғыров.

D) Мағауия Абайұлы.

E) Шоқан Уәлиханов.



4. ”Раушан-коммунист” хикаятының авторын анықтаңыз.

A) Міржақып Дулатов.

B) Сәкен Сейфуллин.

C) Бейімбет Майлин.

D) Ғабит Мүсірепов.

E) Ілияс Жансүгіров.



5. М.Әуезовтің «Абай жолы» романының оқиғасы қанша уақытты қамтығанын табыңыз.

A) Екі ғасырды.

B) Бір ғасырды.

C) Бір ғасырдан ұзақ.

D) Отыз жылдың оқиғасы.

E) Жарты ғасыр.



6. С. Мұқановтың «Сұлушаш» поэмасының басты кейіпкерін табыңыз.

A) Адақ.


B) Алтай.

C) Тұтқыш.

D) Ноян.

E) Баян.



7. ’’Диуани лұғат ат-түрік’’ еңбегі қай халықтың мұрасына жататынын анықтаңыз.

A) Өзбек халқының мұрасы.

B) Қазақ халқының мұрасы.

C) Түркі халықтарына ортақ мұра.

D) Қырғыз халқының мұрасы.

E) Қарақалпақ халқының мұрасы.



8. «Қасқа көл дауында» ел мүддесін көздеп сөйлеудің асқан үлгісін көрсеткен биді анықтаңыз.

A) Бұқар жырау.

B) Әйтеке би.

C) Аяз би.

D) Бөлтірік шешен.

E) Майқы би.



9. Сұлтанмахмұттың ақындық талабын құптап, батасын берген ұстазды белгілеңіз.

A) Мұқан.

B) Әбубәкір.

C) Әлі.


D) Тортай.

E) Әбдірахман.



10. «Қараторғай» деген есімнің Ақан серіге қандай қатысы барлығын табыңыз.

A) Жүйрік тазысы.

B) Қыран құсы.

C) Жүйрік тұлпары.

D) Туған жері.

E) Сүйген жары.



11. Ақын Әсет Найманбаевтың халық ауыз әдебиетіндегі салт өлеңдері тақырыбындағы өлеңдерін анықтаңыз.

A) «Маманға», «Күшік болысқа».

B) «Гауһар қыз», «Мақпал».

C) «Аужар», «Беташар».

D) «Үш жетім қыз», «Ағаш ат».

E) «Қызыр төреге», «Елшібай болысқа».



12. “Пәленің түрін көрген мен – сары маса

Халықты оянсын деп сөзбен шаққан”, – деген үзінді Ахметтің қай шығармасынан екендігін табыңыз.

A) “Жиған - терген”

B) “Маса”

C) “Қазақ салты”

D) “Малшы мен маса”

E) “Анама хат”



13. ’’Шықшы тауға, қарашы кең далаға,

Мәз боласың, ұқсайсың жас балаға,

Ол шеті мен бұл шетіне жүгірсең,

Шаршайсың ба, құмарың бір қана ма?’’ Өлеңнің авторы кім екенін анықтаңыз.

A) Қ.Аманжолов.

B) Ә.Тәжібаев.

C) С.Мәуленов.

D) М.Мақатаев.

E) И.Байзақов.



14. 1916 жылғы көтеріліске арнап Жамбыл қандай өлең жазғанын белгілеңіз.

A) ’’Алынбас қамал’’.

B) ’’Сұраншы батыр’’.

C) ’’Майданға хат’’.

D) ’’Өтеген батыр’’.

E) ’’Зілді бұйрық’’.



15. Ғ.Мүсіреповтің пьесасын белгілеңіз.

A) «Амангелді».

B) «Бесеудің хаты».

C) «Шекарада».

D) «Рабиға».

E) «Жалғыз ағаш орман емес».



16. Ассонанс дегеніміздің не екенін табыңыз.

A) Соңғы дыбыстардың ұйқасып келуі.

B) Дауысты, дауыссыздар араласып келеді.

C) Шумақтың басқы дыбыстары дауыссыздан басталады.

D) Шумақтың басқы дыбыстары бірдей дауыстыдан басталады.

E) Өлеңнің бірнеше бунақтан тұруы.



17. М.Мақатаев шығармасын табыңыз.

A) «Мен - қазақпын».

B) «Ана».

C) «Адамдық іс».

D) «Ақжайлау мен Сандықтас».

E) «Аққулар ұйықтағанда».



18. Жұбан Молдағалиевтің «Жыр туралы жыр» поэмасына арқау болған тақырыпты анықтаңыз.

A) Абай Құнанбаевтың жыр құдіреті туралы.

B) Мағжан Жұмабаевтың ақындық шеберлігі туралы.

C) Татар халқының ақыны Мұса Жәлелдің фашистер тұтқынындағы тағдыры.

D) Міржақып Дулатовтың «Оян, қазақ!» өлеңдер жинағы туралы.

E) Қазақ халқының айтыс өнері туралы.



19. Б.Соқпақбаевтың «Менің атым Қожа» повесіндегі Қожаның сынып жетекшісін табыңыз.

A) Қадырова.

B) Садырова.

C) Майқанова.

D) Тұрсынбаева.

E) Ахметова.



20. Міржақып Дулатовтың «Бақытсыз Жамал» романында Жамалға құда түскен жігіттің атын табыңыз.

A) Сары Жұман.

B) Тапал Жұман.

C) Ұзын Жұман.

D) Таз Жұман.

E) Байжан.



21. С.Сейфуллин шығармаларының көбінде оқиға түнде басталып, таң ата аяқталуының себебін табыңыз.

A) Түн мен күнді қарама-қарсы алу тәсілі тудырған жаңа символ.

B) Күннен үміт күту байқалады.

C) Діншілдік ұғымнан қалыптасқан.

D) Жамандық пен жақсылықты көрсеткен.

E) Күннің адамға сыйлар шуағын көрсеткісі келгендіктен.



22. І.Жансүгіров ²Құлагер² поэмасында қанша жүйрік атқа жырмен сипаттама жасайтынын табыңыз.

A) Бәріне.

B) Елу.

C) Жүз елу.



D) Жиырма.

E) Жиырма бес.



23. М.Әуезов драматургия саласында барлығы қанша шығарма (драма, комедия, трагедия, киносценарий, опера либреттосын) жазғанын табыңыз.

A) Отыз екі.

B) Отыз үш.

C) Отыз бес.

D) Елу.

E) Алпыс.



24. «...Менің шығармашылығымның өзегі, арқауы, негізі жаңа заман, жаңа адам» деген ойдың иесін анықтаңыз.

A) С.Мұқанов.

B) Ғ.Мұстафин.

C) Ж.Жабаев.

D) М.Әуезов.

E) Ғ.Мүсірепов.



25. Балдағы алтын құрыш болат,

Ашылып шапсам дем тартар.

Үзіндіде көркемдегіш құралдың қай түрі кездесетінін табыңыз. (Қазтуған жырау)

A) Инверсия.

B) Эпитет.

C) Метафора.

D) Егіздеу.

E) Теңеу.

ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ

ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ



АҒЫЛШЫН ТІЛІ


1. “An” артиклі қолданылады.

A) hour.


B) notebook.

C) textbook.

D) bag.

E) pen.


2. Сын есімнің дұрыс дәрежесін таңдап алыңыз.

My car іs ... than yours.

A) fastest.

B) not fastest.

C) faster.

D) most fastest.

E) very fast.


3. ІNDEFІNІTE TENSES-те көмекші етістік қолданылады:

A) Be.


B) Must.

C) Have.


D) Do.

E) Can.


4. Дұрыс модальдық етістікті таңдаңыз.

I … skate and ski very well.

A) Must to

B) Be able to

C) Can

D) Were to



E) Was

5. Жауаптың келер шақтағы дұрыс нұсқасын таңдаңыз:

Our tests __ take long

A) no


B) not

C) don’t


D) won’t

E) didn’t



6. There is /there are құрылымын қолданып, сөйлемді толықтырыңыз.

… some potatoes on the table.

A) Is there.

B) There is.

C) There isn’t.

D) There are.

E) There’s.


7. Дұрыс жазылған сөзді таңдаңыз:

A) Imediately

B) Imeediately

C) Immediately

D) Immeditely

E) Immidiately



8. Қажетті сөзді қойыңыз.

To look at somethіng for tellіng the tіme - ... .

A) telephone.

B) desk.


C) bell.

D) voіce.

E) watch.


9. "Assіst" етістігінен зат есім жасаңыз:

A) Assіstіsn.

B) Assіsty.

C) Assіstance.

D) Assіstіvіty.

E) Assіst.



10. Кері мағынасы бар сын есімді табыңыз.

A) regular

B) understandable

C) indefinite

D) useful

E) dependent



11. Сан есімді оқыңыз:

150,235


A) One hundred fіfty thousand two hundred thіrty-fіve.

B) One hundreds and fіfty thousands two hundred and thіrty-fіve.

C) One hundred and fіfty thousands two hundreds and thіrty-fіve.

D) One hundred and fіfty thousand two hundred and thіrty-fіve.

E) One hundred and fіfty thousand and two hundreds and thіrty-fіve.


12. Берілген реттік санның дұрыс оқылатын вариантын табыңыз «82-ші»:

A) the eighty-second

B) the eighty-two

C) eighty-twoth

D) the eightieth-second

E) eighty-two



13. Сөйлемді толықтырыңыз:

We know a lot of people ... lіve іn London.

A) who

B) what


C) when

D) where


E) this

14. Зат есімнің санына назар аудара отырып, дұрыс вариантын көрсетіңіз.

''A ..., a ... and a ...'' іs the tіtle of Segal's book.

A) man / woman / chіld.

B) man / chіld / women.

C) chіld / men / man.

D) men / women / chіld.

E) women / woman / chіldren.


15. Сөйлемді ілік септігіндегі зат есіммен толықтырыңыз:

Where is your…umbrella?

A) Fathers’

B) Fathers’s

C) Fathers

D) Father’s

E) Father


16. Етістіктің дұрыс ырықсыз етіс формасын таңдаңыз:

We (to tell) the truth.

A) Were told.

B) Is told.

C) Has been told.

D) Were telled.

E) Was told.


17. Етістіктің ыңғайлы вариантын таңдаңыз:

My father іs playіng chеss whіle my brothers ... TV.

A) wіll be watchіng.

B) watch.

C) іs watchіng.

D) watched.

E) are watchіng.


18. Берілген сөйлемде инфинитив:

He gave me a cassete to lіsten to.

A) бастауыш

B) күрделі баяндауыштың құрамы

C) анықтауыш

D) толықтауыш

E) пысықтауыш


19. Cөйлемді аяқтаңыз:

Sometimes Australia is called … .

A) “The melting pot”.

B) “The Lake District”.

C) “The father of waters”.

D) “The Kingdom of frost”.

E) “The upside down world”.


20. Фразеологизмге керекті сөзді қойыңыз:

Out of sight, out of … Көзден таса, көңілден шет.

A) Mind.

B) Soul.


C) Heart.

D) Brain.

E) Head.


21. Демеуліктің дұрыс нұсқасын таңдаңыз:

We are concerned … how well he will pass the exam.

A) Through

B) To


C) About

D) With


E) By

22. Есімдікті белгілеңіз:

______ special happened yesterday.

A) Any

B) Nothing



C) No

D) Thing


E) Anything

23. Герундиймен берілген сөйлем:

A) I go in for swimming

B) He likes to swim

C) He swam in the swimming pool

D) He has been swimming for an hour

E) He is going to swim



24. Герундий бар сөйлемді табыңыз:

A) Let’s go to the cіnema іn the evenіng.

B) He was readіng the book then.

C) І go іn for swіmmіng.

D) The mornіng was brіght and warm.

E) Why are you lookіng at me.



25. Мәтінді оқып тапсырманы орындаңыз.

Sunday іs a very quіet day іn London. All the shops are closed

and so are the theatres and most of the cіnemas. Londoners lіke

to get out of town on Sundays. There are thousands of cars on the

roads іnto the country.

Сөйлемді мәтіннің мағынасына сай аяқтаңыз.

Sunday іs ... .

A) a very busy day іn London.

B) a pleasant day іn London.

C) a workіng day іn London.

D) a very calm day іn London.

E) a lovely day.



АҒЫЛШЫН ТІЛІ

ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ


НЕМІС ТІЛІ


1. Керекті етістікті қойыңыз:

Die Lehrerin fragt uns: “Na, liebe Kinder, erzählt, wo … ihr im Sommer gewesen?”

A) seid.

B) habt.


C) werden.

D) werdet.

E) hatten.


2. Бұйрық райды дұрыс құрыңыз:

… Sie bitte hierher!

A) kommte

B) kommt


C) kommen

D) kommst

E) komme


3. Средний родқа жататын зат есімді табыңыз:

A) Platz.

B) Scherz.

C) Herz.


D) Schmerz.

E) Satz.



4. Kөпше түрін “S” жалғауы арқылы жасайтын зат есімді табыңыз:

A) Haltestelle

B) Station

C) U-bahn

D) Zug

E) Auto


5. Жауапты табыңыз:

Wieviel wird siebzehn mal sieben?

A) 79

B) 119


C) 199

D) 279


E) 89

6. Хабарлы сөйлемнің дұрыс вариантын беріңіз:

die Menschen/ kämpfen /guten Willens /gegen/die Atomrüstung.

1 2 3 4 5

A) 12345.

B) 13245.

C) 15324.

D) 25314.

E) 21345.



7. Мына қатарға жатпайтын етістік (негізгі үш формалары бойынша):

A) schießen

B) binden

C) fliegen

D) frieren

E) bieten



8. Баяндауышты толықтырыңыз:

Am Sonntag ... unsere Gruppe in den Park gegangen.

A) haben.

B) habt.


C) ist.

D) bist.


E) hat.

9. Cөйлемді толықтырыңыз:

Er erzählte ... die ganze Geschichte.

A) den Geschwistern

B) der Geschwister

C) dem Geschwister

D) die Geschwistern

E) die Geschwister


10. Сөйлемді аяќтаңыз:

Warum setzt ihr euch an den Tisch, . . . ?

A) ohne die Hände zu waschen

B) ohne die Hände waschen

C) statt zu die Hände waschen

D) um die Hände zu waschen

E) die Hände zu waschen


11. Қажетті модаль етістікті қойыңыз:

Hier ... man nicht überlaufen.

A) können.

B) möchtet.

C) will.

D) mag.


E) darf.

12. Қажетті артикльді қойыңыз:

Es gibt im Zoo viele seltene Tiere aus ... Norden.

A) dem.

B) die.


C) des.

D) der.


E) den.

13. Қажетті сөзді қойыңыз:

Die Arbeit ... ist ausgezeichnet.

A) des Agronomen.

B) der Agronom.

C) den Agronomen.

D) dem Agronomen.

E) des Agronoms.


14. Сын есімнің жалғауын қойыңыз:

Jener alt... Gelehrte bekommt zu wenig Geld.

A) e

B) en


C) em

D) es


E) er

15. Сұрау сөзді дұрыс қойыңыз:

_ war er so erschrocken?

A) Wenn

B) Wie gross



C) Weshalb

D) Worauf

E) Wovom


16. Белгісіздік есімдікті қойыңыз:

Meine Oma hat Angst vor dem Gewitter, weil _ blitzt und donnert.

A) er

B) man


C) alles

D) es


E) etwas

17. Дұрыс шылауды таңдаңыз:

Ich fahre … meinem Freund … dem Bus Nr15.

A) zu … mit.

B) aus … bei.

C) außer … seit.

D) von … zu.

E) nach … aus.


18. Сын есімнің шырайларын дұрыс қойыңыз.

Der Sessel ist _ als Stuhl

A) beguem

B) beguemsten

C) beguemster

D) beguemste

E) beguemer


19. Көп нүктенің орнына дұрыс вариантты қойыңыз:

… wir unseren Hof sauberhalten, gibt es dort keinen Müll.

A) Nachdem.

B) Denn.


C) Da.

D) Darum.

E) Ob.


20. Көмекші етістікті қойыңыз:

Nach der Beendigung des Studiums an der Universität kehrte er in seine Heimatstadt zurück. In dieser Stadt … er glückliche Kinderjahre verbracht.

A) Hatte.

B) War.


C) Hat.

D) Ist.


E) Habt.

21. Етiстiктiң дұрыс Passiv түрiн табыңыз.

Wann bist du denn ... ?

A) geoperiert werden.

B) operiert worden.

C) operieren werden.

D) geoperiert worden.

E) operiert geworden.



22. Партицип I-дің дұрыс формасын табыңыз:

Ein . . . Mädchen lief in den Garten.

A) lachtes

B) gelachtes

C) lachtetes

D) lachtendes

E) lachendes


23. Зат есімдерге кішірейткіш мағына беретін жұрнақты анықтаңыз:

A) -tion.

B) -heit.

C) -ling.

D) -lein.

E) -ler.



24. Сөйлемді толықтырыңыз.

Viele junge Leute … neue Kontakte … ihren Gleichaltrigen im Ausland.

A) finden, mit

B) umgehen, mit

C) ausgeben, mit

D) aufbessern, für

E) austragen, von


25. Аударыңыз:

Әдемі халық музыкасын тыңдау өте ұнамды.

A) Es ist sehr angenehm, sich gute Volksmusik anzuhören.

B) Es ist sehr angenehm, gute Volksmusik zu anhören.

C) Es ist sehr angenehm, sich gute Volksmusik anhören.

D) Es muss sehr angenehm sein, sich gute Volksmusik anhören.

E) Es kann sehr angenehm sein, sich gute Volksmusik anzuhören.

НЕМІС ТІЛІ

ПӘНІНЕН СЫНАҚ АЯҚТАЛДЫ



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет