1-билет Гольджи аппаратының құрылысы жǝне қызметі, оның синтездегі, сеĸрет шығарудағы жǝне ĸлетĸаға басқа заттарды өтĸізудегі рөліне анықтама беріңіз
Жасушада эндоплазмалык тордын неше типін
жүктеу/скачать 161.36 Kb.
|
| Жасушада эндоплазмалык тордын неше типін
ажыратады? Эндоплазмалык тор екі турге белінеді: 1туйіршікті немесе гранулалык эндоплазмалык тор . 2. тегіс немесе агранулалык эндоплазмалык тор. Эндоплазмалық тор (лат. reticulum — тор, endoplasmaticum — эндоплазмалық) — ұзынша келген қуысты түтікшелер мен өзекшелерден тұратын, қабырғасы биологиялық жарғақтармен шектелген жасуша цитоплазмасының органелласы. Эндоплазмалык тор – оргоноид цитоплазманын ішінде бір -бірімен тыгыз байланыскан тутіктердін, копіршіктердін капщыктардын жиынтырынан туратын курделі жаргакшалар жуйесі . Эндоплазмалык тор екі турге белінеді: 1туйіршікті немесе гранулалык эндоплазмалык тор . 2. тегіс немесе агранулалык эндоплазмалык тор.Эрбір жасушада эндоплазмалык тордын екі турі бірдей кездеседі.Туйіршікті немесе грануларлы эндоплазмалык тор - узынша келген тутіктер мен кустардан турады. Кустардын ені -20 нм , кейінде олардын диаметрі бірнеше мкм дейін барады . Бул кубылыс эндоплазмалык тордын кызметіне сайкес езгеріп отырады Галымдардын делелдеу бойынша эндоплазмалык тордын шурыктары ядронын жаргакшаларымен тікелей байланыскан . Сондыктн ядронын кабыкшасы эндоплазмалык тордын бір белігі болып саналады. Туйіршікті эндоплазмалык тор жаргакшасынын гиалоплазмага караганда бетінде тыгыз туйіршіктер орналасды, онын екіншісінен айырмашылыны да осында . БуЛ туйіршіктерді зерттегенде онын рибонуклеопротеидтерден туратыны аныкталды. Сондыктан бул тордын жаргакшасы протеолиттік ферменттер мен куыз синтезделу эрекетіне катысады . Туйіршікті эндоплазмалык тор акуыз синтездейтін жасушаларда жаксы жетілген , себебі рибосомлар акуыз синтездеу процесіне катысады . Рибосомада синтезделген акуыз малекулалары эндоплазмалык тордын куысына тусіп, ол аркылы акуз малекуласын жасушанын кажетті жеріне тасиды . Негізгі бездік жене эмбриондык жасушаларда кездеседі . Жетілген эритроциттерде , кек жасыл балдырларда эндоплазмалык тор болмайды . Эндоплазмалык тордын курылысы мен даму ерекшеліктері жасушанын туріне байланысты. Мысалы , эндоплазмалык тор секрет белеті, acipece, акуыз синтездейтін жасушаларда жаксы дамиды . Туйіршікті эндоплазмалык тор кейбір жасушаларда шашыранкы мембрана турінде , ал кейбіреулерінде шогырлар тузіп кездеседі . Мысалы , бауыр жасушаларында эндоплазмалык тордын шогырланган аймагы Берг и денешігі , ал нерв жасушаларындаты эндоплазмалык тордын шогырланган аймарын Ниссель енешіктері деп атайды. Электронды микроскоп аркылы осы аймактын эндоплазмалык тор туйіршіктері мен тутіктерден туратыны аныкталды. Эндоплазмалык тордын кабыргасы плазмалык жане баска жасушалык мембраналар сиякты липопротейттік мембранадан турады. Біракта эндоплазмалык тордын мембранасы жука, тегіс жене езгергіштігі турліше болады, бір кабаттаны фосфолипиттердін курылысы езгеше, ал олармен байланысты холестерин жок жане акуыздар да езгеше. жүктеу/скачать 161.36 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|