Ғылыми-зерттеу жұмыстары (ҒЗЖ)[1] – қол жеткен білімдерді кеңейту және жаңа білімдер алу, ғылыми топшылауларды тексеру, табиғат пен қоғамда көрініс табатын заңдылықтарды анықтау, жобаларды ғылыми тұрғыда жинақтап қорытындылау, ғылымды негіздеу мақсатындағы зерттеулер, тәжірибелер жүргізумен, ғылыми ізденістермен байланысты ғылым сипаттағы жұмыстар, талдамалар. Ғылыми зерттеулер құрылымы
Ғылыми зерттеулер қолданбалы ғылымдар саласында жүзеге асырылып, ғылыми-зерттеу құрылымын құрайтын қадамдар сериясы болып табылады. Ғылыми-зерттеу мынадай кезеңдерді қамтиды:
- мәселенің қойылымы. Зерттелуге тиіс мәселені және ғылыми зерттеу проблемасының дәл тұжырымын табу қадамы. Бұл көбіне оның табысты нәтижелеріне байланысты зерттеу міндеттерінде тұжырымдау маңызды болып табылады.
- гипотезаны ұсыну және қолдау. Ғылыми жұмыста белгілі бір фактілерді алдын ала түсіндіруге негіз болатын ұсыныс немесе болжау, кез келген бекіту. Гипотезаны басқа параметрлерімен емес, оларды ең қолайлы таңдаудың бірнеше нұсқалары болуы мүмкін. Тексеру үшін гипотеза зерттелетін нысанның жақсы түсіндіру мақсатында алдын-ала эксперименттер жүзеге асырылуы мүмкін.
- теориялық зерттеу. Зерттеліп жатқан нысан мен синтез процесіндегі білімді байланыстыру және қоршаған ортамен байланыстыру, эмпирикалық зерттеулердің нәтижелерін түсіндіру және кеңейту, жалпы заңдылықтармен формализацияны көрсету. Теория сапалы түсінік пен сандық өлшеулердің әртүрлі сатыларында дамиды да, математикалық теңдеулер түрінде көрсетіледі.
Теориялық зерттеудің мақсаты – құбылыстарды қорытындылау жəне олардың арасындағы байланыста қабылданған жұмыс гипотезасының салдарынан бақылау болып табылады. Бұл зерттеу қабылданған аналитикалық гипотезаны дамытады, яғни зерттеу проблемасының теориясын дамытуға әкелуі тиіс. Таңдалған теория, өз кезегінде, ғылыми-зерттеу проблемасына байланысты фактілер мен оқиғаларды түсіндіруге және болжауға арналған. Мұнда шешуші фактор практикасының критерийі болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |