1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар



Pdf көрінісі
бет229/242
Дата06.12.2022
өлшемі1.81 Mb.
#466588
1   ...   225   226   227   228   229   230   231   232   ...   242
Көк кітап.Гүлнұр

айтысынан). (Метафора) 

Бүтін дүние жүзінде, 
Шөгіп жатқан мұнармын,(Сүйінбай)- деген тармақтағы құбылтудың түрі (Метафора) 

Ауыстыруды (метафораны)табыңыз. 
Қыр төсінде мөлдір айдын – ақ сынап, 
Жиегінде жасыл кірпік – жас құрақ.Ақ сынап жас құрақ.(Ақ сынап,жас құрақ



Метафораны табыңыз (Жел – тым тентек бір бала) 

Метафораны табыңыз (Дәулет- қызық,бала-бал

Сөзім – жаңбыр,даусым- дауыл,әнім- ескен, 
Ойнақтап басылайын аз желдетіп Троптың түрі (Метафора) 

Не сыйласын ,несін берсін ел маған? 
Тұрсақ екен елім де аман ,мен де аман. 
Таулар –менің таусылмайтын бақытым, 
Ал ырысым-ұлап-ғайып кең далам. Үзіндідегі асты сызылған сөздер құбылтудың қай түрі?(Метафора) 

Төмендегі мысалдардан метафораға тәні (Әйнегі-күн,шатыры-аспан) 

Исатай – ел еркесі, ел серкесі.Троптын түрі (Метафора) 
Метонимия (алмастыру)- заттар мен құбылыстардың тек бір ғана жағын алу. 
Көк темірді киініп,Шықты батыр жекеге.(«Батырлар» жырынан) 

«Ауыл қалың ұйқыда» – деген тармақтағы тәсіл(Алмастыру(метонимия) 

Қанды көзқайқаң етіп шықса аспанға.(Абай)Осындағы асты сызылған сөзде қолданылған троптың түрі (Метонимия) 

«Төмен ұшсам, түлкі орлеп құтылар деп
Қанды көз қайқаң қағып шықса аспанға.»(Абай) – деген тармақтардағы метонимия(Қанды көз) 

«Үйі мәз боп қой сойды, 
Сүйіншіге шапқанға»:Алмастыру (метонимия):(Үйі) 

«Жақын жүрсем мен төрінде рахаттың, 
Өз Отаным – өзім туған босағам,» - деген жолдарда Қ.Аманжолов қолданған көркемдік құрал(Метонимия) 
Кейіптеу (олицетварение) – жансыз табиғат құбылысын кәдімгі тірі адамға, жан иесіне ұқсатып,құлпырта суреттеу. 
Ақ киімді, денелі, ақ сақалды, 
Соқыр, мылқау, танамас тірі жанды.(Абай) 

«Күн жоқта кісімсінер жұлдыз бен ай, 
Ол қайтсін қара түнде жарқылдамай, 
Азалы ақ көрпесін сілке таста
Жер күлімдер өзіне беріп шырай,»(Абай) - деген өлең шумақғындағы құбылтудың түрі(Кейіптеу) 

Кейіптеудің анықтамасы:(Жансыз табиғат құбылыстарын кәдімгі тірі адам бейнесінде бейнелеу) 

«Шырайды қайғы жасырмай, 
Күлкінің ерні кезермес,» - деген Абай өлеңіндегі асты сызылған сөздер:(Кейіптеу) 

Кәрі Каспий қара көк көзін ашты
Жылы сөзбен Терекке амандасты.(Абай-Лермонтов) – деген жолдарда ақын қолданған тәсіл:(Кейіптеу) 

Жансыз табиғат құбылысын кәдімгі тірі адам бейнесінде бейнелеу:(Кейіптеу) 

Үзіндіде суреттеудің қандай тәсілі қолданылғанын табыңыз. 
Күлімдеп көктің жүзі, көңілі шат, 
Жауһардай күн шығар деп бізге балқып... 
Күй билеп суда тұрған барлық қамыс

Ән салды домбырамен құстың шуы.(Кейіптеу) 
Үзінді қандай көркемдегіш тәсіл арқылы жасалып тұрғанын анықтаңыз. 
…Ауырып домбыра да ыңырады, 
Санасыз саусақ қағып,Қыдырады. 
Бірде ысып,бірде суып, күйіп-жанып, 

Жүректе сандыраған күй жынданды.(Ш.Жансүгіров)(Кейіптеу) 
Жұлдыздар түнде тұрған қарауылға
Көз ілді ұйқы жеңіп балбыраған.Троптың түрі:(Кейіптеу) 

Мөлдіреген Жетімкөл көкке қарап, 
Мөлтілдеген көз жасын тыя алмай тұр.(М.Мақатаев)Троптың түрі: (Кейіптеу) 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   225   226   227   228   229   230   231   232   ...   242




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет