1. Физиологияның ғылым ретінде жалпы сипаттамасы
Қозу толқыны кезінде қозу қабілетінің өзгеруі. Рефрактерлік және экзальтация
жүктеу/скачать 1.43 Mb. Pdf көрінісі
|
| 26. Қозу толқыны кезінде қозу қабілетінің өзгеруі. Рефрактерлік және экзальтация
туралы түсінік. Бір қозу циклінің дамуының әртүрлі фазаларындағы қозғыштық әдетте ауыспалы болып табылады. Қозудың бір циклын дамыту кезінде қозғыштық жоғарылайды да, төмендейді де өзгереді. Қозғыштықтың жоғарылауы экзальтация деп аталады, төмендеу рефрактерлік деп аталады. Тітіркенуді қолданған сәттен бастап қозудың бір циклы аяқталғанға дейін қозу қабілетінің өзгеруінде бірнеше кезең белгіленеді. Тітіркенуді қолданған сәттен бастап қозудың бір циклы аяқталғанға дейін қозу қабілетінің өзгеруінде бірнеше кезең белгіленеді. Жергілікті қозудың дамуы кезінде қозғыштықтың шамалы жоғарылауы байқалады, бұл бастапқы көтеріліс деп аталады. Осы уақытта туындаған әрбір қосымша тітіркендіргіштен төмен болса да, жергілікті әлеуеттің дамуын тездетеді. Бұл шекті потенциалдың төмендеуіне және Na + арналарының қақпа механизмінің ашылуына байланысты. Жергілікті қозу критикалық мәнге жеткенде және әсер ету потенциалына өткенде (деполяризация фазасы), қозу қабілеті тез төмендей бастайды және мүмкін болатын шыңның нүктесінде іс жүзінде нөлге тең болады. Бұл PD шыңында Na + арналарын толық инактивациялауға байланысты. Қозғыштықтың төмендеуі басталатын уақыт абсолютті рефрактілі фаза (кезең) деп аталады, ал қозғыштықтың төмендеуі абсолютті рефрактерлік деп аталады. Осы кезең ішінде пайда болған кез-келген шектен тыс күштердің тітіркенуі ағымдағы қоздырудың дамуына әсер етуі мүмкін (әсер ету потенциалы). Реполяризация фазасында белсенді емес Na + арналарының белсенділігін біртіндеп қалпына келтіруге байланысты мембрананың қозғыштығы бастапқы деңгейге дейін біртіндеп қалпына келеді. Барлық арналар белсенді болмаса да, бұл кезең салыстырмалы 126ЖМ Назарқұл Еркебұлан рефрактерлік фаза деп аталады, ал тірі объект орналасқан күй салыстырмалы рефрактерлік деп аталады. Салыстырмалы рефрактерлік кезеңнен кейін экзальтация фазасы басталады (қозғыштық жоғарылайды). Бір қоздыру толқынының дамуы кезіндегі қозғыштықтың фазалық өзгеруінің биологиялық мәні төмендегідей. Жоғары қозу қозуының бастапқы кезеңі әрбір қосымша ынталандыру белгілі бір бейімделгіш реакцияға дайындықты (жергілікті қозу) жеделдететін жағдайды қамтамасыз етеді. Абсолютті рефрактерлік күй бұл тінге қазіргі бейімделу реакциясын «кедергісіз» жүргізуге мүмкіндік береді. Егер бұл жағдайларда қозғыштық қалыпты болса, онда қосымша қозуды тудыратын қосымша тітіркену реакцияны бұрмалап, оны осы шартқа артық немесе аз болуы мүмкін. жүктеу/скачать 1.43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|