Вант-Гофф ережесінің тұжырымы: температураны әрбір 100С-қа өсіргенде химиялық реакция
жылдамдығы 2-4 есе артады.
Технологиялық үдеріс жылдамдығын арттыру тәсілдері: -əрекеттесуші заттар көлемін төмендету(қатты заттарды ұсақтау)
-температураны жоғарылату
-қысымды жоғарылату
-катализатор қосу
-концентрацияны арттыру
-реагенттерді сұйық гомогенді оратаға енгізу (гомогенді ортада реакция тез жүреді)
9) Химия-фармацевтика өнеркәсібінің бастапқы заттарына және шикізат базасы ұғымына және анықтама беріңіз. Шикізатқа және өнімге мысал келтіріңіз. Химиялық өндіріс өте көп мөлшерде шикізатты өңдейді жəне осын дай көлемде су, отын, энергия жұмсайды. Көптеген химиялық өндірісте 1 т өнімге шаққанда шикізаттың жұмсалу коэффициенті 3-4 т жетеді, ал кейбір жағдайда 6 т құрайды.
Химиялық өнеркəсіптің өнімдері бастапқы зат (шикізат), аралық өнімдер (жартылай өнімдер) жəне дайын өнімдер деп бөлінеді.
Шикізат – өнеркəсіптік өнімдер өндірісінде қолданылатын табиғи материалдар.
Жартылай өнімдер – сол мекемеде шикізатты өнеркəсіптік өңдегенде алынған материалдар жəне қандай да бір өнім алу үшін бастапқы материалдар ретінде пайдалану. Практикада жартылай өнім оны дайындайтын мекеме үшін дайын өнім, ал осы жартылай өнімді тұтынатын мекеме үшін шикізат болуы мүмкін. Мысалы, түсті металлургия зауытында алынған күкірт қышқылы сол мекеме үшін дайын өнім, ал минералды тыңайтқыштар өндірісінде шикізат болып табылады. Шикізат кез келген химиялық-технологиялық үдерістің бөлінбейтін элементі жəне оның техникасымен экономикасын анықтаушы.
Дайын өнім –кәсіпорында жасалып шыққан және өңдірістік немесе жеке бастың тұтынуы үшін жарамды өнімдер.
Химиялық өндірістің шикізаттарына тау-кен, мүнай, газ, коксхимия, орман жэне целлюлоза-қағаз өндірістерінің, қара жэне түсті металлургияның өнімдері жатады.
Химиялық өндірістің шикізатты пайдалану тұрғысынан ерекшеліктері:
– шикізат базасының көп варианттылығы, ауыл шаруашылық өнімдері, ауа жəне су, химиялық өнеркəсіпте өңделген табиғи шикізаттың жəне аралас салалардың өнімдері;
– əртүрлі химиялық өнімдер алу үшін шикізаттың бір түрін комплексті пайдалану мүмкіндігі; – бір шикізаттан əртүрлі химиялық өнімдер алуға мүмкіндік беред
