№
|
Сұрақ
|
А
|
В
|
С
|
Д
|
Е
|
1
|
«Тіл – шын практикалық сана, тіл де сана сияқты ертеден келе жатқан нәрсе»,- деп анықтама берген оқымыстылар кімдер?
|
К.Маркс, Ф. Энгельс
|
К.Аханов, Ә.Хасенов
|
В.И.Кодухов, В.Н. Головин
|
А.М. Щербак, А.А.Реформацский
|
В.И.Ленин, Н.С. Трубейский
|
2
|
Көп тілді меңгерген адамды қалай атайды?
|
Лингзист
|
Оратор
|
Филолог
|
Полиглот
|
Шешен
|
3
|
Лингвистика қандай ғылымдар жолына жатады?
|
Жаратылыстану ғылымдары
|
Техникалық ғылымдар
|
Қоғамдық ғылымдар
|
Философия ғылымдары
|
Психологтя ғылымдары
|
4
|
Генеологиялық классификация бойынша қазақ тілі т үркі тілдерінің қай тобына жатады?
|
Түркі тілдері – батыс ғұн бұтағы- булгар тобы
|
Түркі тілдері-батыс ғұн бұтағы-қыпшақ тобы
|
Түркі тілдері-батыс ғұн бұтағы-оғыз тобы
|
Түркі тілдері-батыс ғұн бұтағы-қарлұқ тобы
|
Түркі тілдері-батыс ғұн бұтағы-қырғыз-қыпшақ тобы
|
5
|
Тілдерді типологиялық классификация бойынша қанша типке бөлеміз?
|
6
|
5
|
4
|
3
|
7
|
6
|
Агглютинативті тілдер тобын анықтаныз?
|
Майа, коряк
|
Парсы, үнді
|
Болгар, чукча
|
Тибет, эскимос
|
Жапон,корей, ноғай
|
7
|
1980 жылы Гермен федерациялық республикасы ғалымдарының жариялануында дүние жүзінде қанша тіл бар?
|
3000
|
2500
|
1960
|
5661
|
6129
|
8
|
Жеңген тілдегі жеңілген тілдің элементтерін тіл білімінде қалай атайды?
|
субстрат
|
суперстрат
|
адстрат
|
синтагма
|
морфема
|
9
|
Қазақ тіліндегі антонимдер сөздігінің авторы кім?
|
І.Кеңесбаев
|
Ә.Болғанбаев
|
М.Белбаева
|
Ж.Мусин
|
Ғ.Мұсабаев
|
10
|
Халықаралық тілді атаныз?
|
Француз
|
Қазақ тілі
|
Неміс тілі
|
Жапон тілі
|
Корей тілі
|
11
|
Төмендегі тілдердің ішінен жасаңды халықаралық тілді аңықтаныз.
|
эсперанто
|
ағылшын
|
қытай
|
араб
|
испан
|
12
|
Ру, ел, халық аттарын зерттейтін ономастиканың саласын көрсетініз.
|
топонимика
|
этнонимика
|
антропонимика
|
гидронимика
|
оронимия
|
13
|
Ұғым қандай категорияға жатады.
|
Тілдік
|
Философиялық
|
Логикалық
|
Физикалық
|
психологиялық
|
14
|
Кеңес тіл білімінде лексикалық мағынасы номинативті, фразеологиялық байлаулы, синтаксистік шартты деп классификация жасаған ғалым кім?
|
В.НГоловин
|
А.М.Шербак
|
Н.Н.Шанский
|
В.В.Виноградов
|
А.А.реформацский
|
15
|
Шұғылдан басталып ызыңға аяқталған дыбысты қалай атаймыз?
|
Буын
|
Морфема
|
Аффрикат
|
Дифтонг
|
Трифтонг
|
16
|
Біздің қазіргі жазуымыз қандай жазудың түріне жатады?
|
Дыбыстық және әріптік
|
Пиктографиялық
|
Логографиялық
|
Идеографиялық
|
Буын жазуы
|
17
|
«Өлі» тілді көрсетініз№
|
ағылшын
|
латын
|
марий
|
дүнген
|
ханты
|
18
|
Сөз құрамы, сөз табы лингвистиканың қай саласында қарастытылады?
|
синтаксис
|
лексика
|
морфология
|
фонетика
|
фонология
|
19
|
Сөз мағынасын зерттейтін лексикологияның саласын атаныз?
|
Фразеология
|
Топонимика
|
Ойкономия
|
Семасиология
|
Этимология
|
20
|
Таңбалар жүйесін зерттейтін ғылым қалай аталады?
|
Лексика
|
Морфология
|
Семиотика
|
Синтаксис
|
Фонетика
|
21
|
Адамның этнографиялық, мифологиялық көзқарасына байланысты тыйым салынған сөздер қалай аталады?
|
Табу
|
Эвфемизм
|
Доминант
|
Аралық ұғым
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
22
|
1929-1940 жылдары қазақстанда қай жазу түрі қолданылады?
|
Араб
|
Латын
|
Кирил
|
Шумер
|
Соғди
|
23
|
Қазақ орфографиясы қандай принципке негізделген?
|
Морфологиялық
|
Фонетикалық
|
Дәстүрлі
|
Тарихи
|
Дифференциялаушы
|
24
|
Төмендегі мысалдардан фразаға жататын тұрақты сөз тіркестерін анықтаныз?
|
Тайға таңба басқандай
|
Ит өлген жер
|
Жағасын ұстады
|
Уйге келді
|
Қоян жүрек
|
25
|
Синонимдік қатар ішінен доминант сөзді айырыныз?
|
Сұлу
|
Келбетті
|
Шырайлы
|
Сымбатты
|
әдемі
|
26
|
Тіл білімі ұғымының синонимін көрсет.
|
Лексика
|
Лингвистика
|
Фонема
|
Элемент
|
Лексема
|
27
|
Сөйлеудің жүзеге асудағы неше формасы бар?
|
4
|
3
|
2
|
5
|
6
|
28
|
Сөйлеу мен тілдің бір нәрсе емес екеніне алғаш көңіл бөлген ғалымдар кімдер?
|
В.Гумбольдт пен Ф.де Соссюр
|
Әл- Фараби мен Яссауи
|
Аристотел мен Демокрит
|
М.Қашқари мен Замахшари
|
Қ.Яссауи мен О. Хайям
|
29
|
Әр түрлі белгілерді, сигналдар жүйесін, олардың типін, ерекшелігін зерттейтін ілім қайсы?
|
Семиотика
|
Графика
|
Информация
|
Энтропия
|
физиология
|
30
|
Структурализм лингвисьикада қашан пайда болды?
|
ХХғ. Бас кезі
|
ХХғ. Орта кезі
|
ХХғ. Соңы
|
ХІХ ғ. ІІжартысы
|
ХІХ ғ.
|
31
|
Зерттеу, баяндау тәсілдеріне, сипатына қарай фонетиканы неше типке бөлуге болады?
|
10
|
8
|
4
|
6
|
7
|
32
|
Тау, төбе, шың, құз аттарын зерттейтін ономастиканың қай тармағы?
|
Ойкономия
|
Оронимия
|
Топонимика
|
Антропонимика
|
Этномимика
|
33
|
Фонеманың қоғамдық, яғни әлеуметтік қызметі туралы ілім қайсы?
|
Фонология
|
Фонема
|
Фонетика
|
Морфология
|
Аллофонема
|
34
|
Фонеманың морфема экспоненті құрамындағы құрылыс материалы ретіндегі қызметі қалай аталады?
|
Конститутивті
|
Редукция
|
Просодия
|
Пароним
|
Прагматика
|
35
|
Редукция, сингормонизм, апокопа, протеза сияқтылар фонетикалық процестердің қайсысына жатады?
|
Позициялық
|
Комбинаторлық
|
Спонтандық
|
Антиномия
|
Ареалдық
|
36
|
Сөйлеу легін мүшелеу принциптері мен құралдары туралы ілім қайсы?
|
Энклитика
|
Просодия
|
Синкопа
|
Элизия
|
Проклитика
|
37
|
Интоноцияның негізгі компоненті не?
|
Екпін
|
Буын
|
Мелодика
|
Силлабема
|
Фраза
|
38
|
Дербес екпіні жоқ, тек өзінің алдындағы атауыш сөз екпіні ішіне кіре айтылу құбылысы қалай аталады?
|
Энклитика
|
Вариация
|
Вибрант
|
Гаплология
|
Вокабула
|
39
|
Сөздің басты-басты жеті түрлі белгісін айтқан кім?
|
Н.Шанский
|
Д.Шмелев
|
В.Перетрухин
|
В.Виноградов
|
В.Радлов
|
40
|
Тілдің сөздік құрамы қанша түрлі амал-тәсіл арқылы молаяды?
|
5
|
4
|
2
|
6
|
3
|
41
|
Жазудың неше түрі бар?
|
4
|
5
|
6
|
3
|
2
|
42
|
«Тіл – көркем әдебиеттің бірінші саласы»,-деп айтқан ғалым кім?
|
М.Горький
|
К.Ушинский
|
К.Маркс
|
Ф.Энгельс
|
Н.Марр
|
43
|
Дифференциялаушы қызметінен теңдестіруші қызметі басым таңбаларды не дейміз?
|
Фонетикалық дыбыстар
|
Грамматикалық морфемалар
|
Морфонология
|
Бірліктер
|
Категориялар
|
44
|
Дифференциялаушы қызметі басым тілдік таңбаларға не жатады?
|
Фонемалар
|
Аллофондар
|
Морфтар
|
Морфемалар
|
Бірліктер
|
45
|
Бір заттың немесе құбылыстың атауының екінші затқа не құбылысқа олардың өзара іргелестігі, шектестігі негізінде атау болып ауысуын не дейміз?
|
Табу
|
Метафора
|
Метонимия
|
Синекдоха
|
Полисемия
|
46
|
Біртектес дыбыстардың арасндағы өзгерісті не деп атаймыз?
|
Диссимиляция
|
Ассимиляция
|
Редукция
|
Элизия
|
Протеза
|
47
|
Сөздің морфемалық құрамына талдау жасауда ескеретін процестердің бірі қалай аталады?
|
Декорреляция
|
Диффузия
|
Флекция
|
Даривация
|
Реляция
|
48
|
Тілдік фактілер мен тілге тән құбылыстарды зерттегенде, олардың синхрондық және диахрондық жақтарына бірдей көңіл бөлушілік тіл білімінің несі?
|
Нысанасы
|
Міндеті
|
Мақсаты
|
Принципі
|
Шарты
|
49
|
Африкада қатынас жасаудың экзотикалық тәсілінің бірі қалай аталады?
|
Ым тілі
|
Сигнал тілі
|
Ысқырық тілі
|
Барабан тілі
|
Креоль тілі
|
50
|
Генеологиялық классификация бойынша дүние жүзіндегі тілдер неше топқа бөлінеді?
|
10
|
9
|
6
|
7
|
8
|
51
|
Грамматикалық мағыналар түбірге аффикстердің жалғануы арқылы берілетін тілдердің типі қалай аталған?
|
Даралаушы
|
Түбір
|
Полисинтетикалық
|
Аглютинативті
|
Флегтивті
|
52
|
Жеңген тілдегі жеңілген тілдің элементтері қалай аталады?
|
Субстрат
|
Суперстрат
|
Билингвизм
|
Адстрат
|
Жаснды тіл
|
53
|
Тіл қандай құбылысқа жатады?
|
Биологиялық
|
Қоғамдық
|
Қондырмалық
|
Базистік
|
Психологиялық
|
54
|
Транскрипцияның неше түрі бар?
|
6
|
5
|
3
|
2
|
4
|
55
|
Бірінен кейін бірі рет - ретімен орналасқан әріптердің жиынтығы қалай аталады?
|
Графика
|
Транслитерация
|
Орфоэпия
|
Алфавит
|
Орфография
|
56
|
Идеографияның пиктографиядан ең басты айырмашылығы неде?
|
Таңбаладың мағынасында
|
Формасында
|
Дыбысталуында
|
Айтылуында
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
57
|
Жазудың неше түрі бар?
|
4
|
2
|
1
|
3
|
5
|
58
|
Жазудың ең алғаш түрі қалай аталған?
|
Идеографиялық жазу
|
Пиктографиялық жазу
|
Буын жазуы
|
әріптеп жазу
|
Дыбыстық жазу
|
59
|
Логографиялық жазу қоғам дамуының қай дәуірінде пайда болды?
|
Алғашқы қауымдық құрылыс
|
Құл иелену процесі
|
Феодалдық құрылыс
|
Капиталистік құрылыс
|
Социалистік құрылыс
|
60
|
Грамматиканың сөз тіркесі мен сөйлеуді зерттейтін саласы қалай аталады?
|
Фонетика
|
Лексика
|
Синтаксис
|
Морфология
|
Сөзжасам
|
61
|
«Ананың жүоегі» деген тіркес сөздердің байланысу формасының қайсысына тән?
|
Қиысу
|
Меңгеру
|
Матасу
|
Қабысу
|
Жанасу
|
62
|
Сөздердің байланысу формасы нешеу?
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
63
|
Синтаксистік сөз тіркесі дегеніміз
|
Еркін сөз тіркестері
|
Тұрақты сөз тіркестері
|
Фразеологиялық единица (бірлік)
|
Толық мағыналы сөзбен көмекші сөздің тіркесі
|
Жеке сөздер
|
64
|
Басқа сөз таптарының зат есімге ауысу құбылысын қалай атайды?
|
Субстантивтену
|
Адъективтену
|
Прономилдану
|
Адвербиалдану
|
Вербалдану
|
65
|
Есімшелерден сын есімге ауысқан сөздерді көрсет.
|
Барар,келер
|
Келген,айтқан
|
Тебеген, сүзеген
|
Айтпақ, жүрмек.
|
Жазар, жүрер
|
66
|
«Шығу тегі тұрғысынан қарағанда, өзге шылаулар сияқты, септеуліктерде бір кезеңдерде жеке дара қолданылатын дербес мағыналы негізгі атаушы сөздерге ауыса келіп, өз алдына категория болып қалыптасқан» қай ғалымның пікірі?
|
А.Ысқақов
|
Ғ.Мұсабаев
|
М.Балақаев
|
Ж.Мусин
|
В.Жирмунский
|
67
|
Сөздіктерді құрастырудың ғылыми методикасын қалай атайды?
|
Этимология
|
Семисиология
|
Лексикология
|
Фразеология
|
Лексикография
|
68
|
Сөздердің мағыналық жақтарын зерттейтін лексиколгияның саласын ата.
|
Топонимика
|
Этимология
|
Ономастика
|
Дилектология
|
Семисиология
|
69
|
Кісі есімдерін зерттейтін оносиологияның саласын ата.
|
антропонимика
|
Топонимика
|
Фразеология
|
Семисиология
|
География
|
70
|
Шығыс септік жалғауының лексикалануынан пайда болған үстеу сөзді көрсет.
|
Шынымен
|
Зорға
|
Шалқасынан
|
Аңдаусызда
|
Лезде
|
71
|
Фразеологиялы байлаулы мағынаны көрсет.
|
Мидай дала
|
Жазық дала
|
Кең дала
|
Жасыл дала
|
Қысқы дала
|
72
|
Синтаксистік шартты мағынадағы сөзді тап.
|
Атам кеше түлкі соғып алды
|
Түлкі тымақ
|
Ол бір түлкі адам
|
Тырна түлкіге қонаққа келді.
|
Түлкінің терісінен істелген ішік жылы болады.
|
73
|
Барыс септік жалғауының көнеленіп лексикалануынан жасалған сөзді тап.
|
Күнде
|
Кешке
|
Жаңада
|
әуелден
|
Қырынан
|
74
|
«Сақалын сипап қалу» деген тұрақты сөз тіркесінің беретін мағынасы қандай?
|
Ашулану
|
Еріну
|
өкіну
|
Қуану
|
Қорқу
|
75
|
Ойлаудың заңдары мен формалары туралы ғылым қалай аталады?
|
Акустика
|
Физика
|
Физиология
|
Логика
|
Психология
|
76
|
Тілдік немесе диалектикалық құбылыстардың таралған жердлерін белгілеп, соларды бір-біріне жалғастырып қосатын гингвистикалық картадағы сызықтар қалай аталады?
|
Изоглосс
|
Атлас
|
Археология
|
Этнография
|
Палеозология
|
77
|
Тілдердің «сатылай даму теориясын» ұсынған ғалым кім?
|
Гумбольдт
|
Аханов
|
Марр
|
Хасенов
|
Ярцева
|
78
|
Белгілерінің ұқсастығына қарай бір заттың не құбылыстың атауымен аталуының негізінде сөз мағынасының ауысуын қалай атайды?
|
Полисемия
|
Омоним
|
Синекдоха
|
Метафора
|
Метанимия
|
79
|
Омонимді көрсетю
|
Ыдыс
|
Сурет
|
Кітап
|
Қағаз
|
Жүз
|
80
|
Біркелкі айтылып, бірақ түрліме жазылатын сөздерді қалай атаймыз?
|
Омофондар
|
Антитеза
|
Омографтар
|
Каламбур
|
Синонимдер
|
81
|
Етістіктерден болған синонимдерді көрсет
|
Сабыр, төзім, шыдам
|
Күшті, мықты, әлді
|
әрең, әзер, зорға
|
Жорамалдау, долбарлау,тұспалдау
|
Халық, жұрт, әлеумет
|
82
|
Антонимді тап
|
Сыр-сымбат
|
Бақ-сор
|
Сіріңке-оттық
|
Тақия- кепеш
|
Доктор-дәрігер
|
83
|
«Биік мансап-биік жартас Ерінбей еңбектеп жылан да шығады
Екпіндеп ұшып қыран да шығады» - кімнің сөзі
|
Ы. Алтынсаин
|
Ш. Уалиханов
|
Халық сөзі
|
А. Құнанбаев
|
Дұрыс жауап жоқ
|
84
|
«Түйе үстіне сирақ үйту» тұрақты сөз тіркесінің мағынасы
|
Епсіздік, икемсіздік
|
Көнбеу
|
Болжап айту
|
Асыға күту
|
Астаң- кестең болу
|
85
|
«Фонема» терминін лингвистикаға кіргізген ғалым кім?
|
И. Бодун де Куртане
|
Ф.Фортунатов
|
А. Шлейхер
|
Ф.Бопп
|
А. Потебня
|
86
|
Екпін түспейтін сөзді тап
|
Біздің көшеміз
|
Біздің сқушымыз
|
Оның ойы
|
Еліктің лағы
|
Олардың арманы
|
87
|
Акцентуациялық жақтан жігі ажырамай бір ғана екпінмен айтылып, ритмикалық бір бүтін топ құраған сөз тіркесінің құрамындағы екпін түспеген сөз екпінді өз бойына тартқан сөздің алдында тұрса қалай аталады ?
|
Тоникалық екпін
|
такт
|
Сөйлеудің темпі
|
энклитика
|
пролитика
|
88
|
Лобиальдық сингорманизм дегеніміз не?
|
Көршілес келген екі дыбыстың бір- біріне әсері
|
Екі дауыссыз дыбыстың қатар келуі
|
Сөз ішшнде бірыңғай жіңішке дауысты дыбыстардың келуі
|
Сөз ішінде бірыңғайжуан дауысты дыбыстардың келуі
|
Бастапқы буындағы ерін дауыстысының ыңғайына қарай соңғы буындарда ерін дауыстыларының айтылуы
|
89
|
Кейбір фонетикалық жағдайда дыбыстардың мүлдем түсіп қалуы қалай аталады ?
|
редукция
|
протеза
|
элезия
|
метафеза
|
эпитеза
|
90
|
Меңгеріле байланысқан сөз тіркесін тап
|
Жолдасымен кездесу
|
Білімді адам
|
Он екінші ай
|
Қатты сүйісу
|
Атаның баласы
|
91
|
Қабыса байланысқан сөз тіркесін тап
|
Ағаш үй
|
Сабақты оқы
|
Ауылға қайту
|
Абай көшесі
|
Ол ойнады
|
92
|
Қазақ тілінде қанша сөз табы бар
|
9
|
8
|
7
|
6
|
5
|
93
|
Субъектінің объектімен өзара қарым- қатынасын айқындайтын етістіктің катеогориясын көрсет
|
жақ
|
щақ
|
Рай
|
етіс
|
септік
|
94
|
Ырықсыз етіс формасында тұрған сөзді тап
|
киінді
|
кигізді
|
киіндірді
|
киіндіртті
|
киілді
|
95
|
Қалау райлы етістікті тап алғайсың
|
алғайсың
|
алса
|
ал
|
алдым
|
алдың
|
96
|
Өткен шақта тұрған қимыл, іс-әрекетті көрсет
|
барғанмын
|
барамын
|
бармақпын
|
барармын
|
Дұрыс жауап жоқ
|
97
|
Омоним сөзді тап
|
таяқ
|
адам
|
Көш
|
Дәптер
|
қағаз
|
98
|
Жазудың буын жүйесі шығу тегі жағынан неше топқа бөлінеді
|
2
|
3
|
4
|
8
|
7
|
99
|
« Сөз лексикалық жіне грамматикалық мағыналардың ішкі конструктивті бірлігі болып табылады»- деп айтқан кім?
|
Ф. фортунатов
|
А. Виноградов
|
Л. Щерба
|
О. Суник
|
А. Реформацкий
|
100
|
өзгелік етісті тап
|
шақырт
|
шақырды
|
шақырысты
|
шақырылды
|
киінді
|
101
|
Ортақ етісті тап
|
жазды
|
құшақтасты
|
жуынды
|
жыртылды
|
жазғызды
|
102
|
«Етіс категориясы грамматика, лексикалогия және фразеологияның нағыз шектес келген жерінен орын алады»- осы пікірді айтқан ғалымды ата
|
И. Батманов
|
Г. Колшанский
|
Н.Баскаков
|
В. Виноградский
|
Ы. Ысқақов
|
103
|
«Қысқа жібі күрмеулі келмейді» - деген тұрақты сөз тіркесінің мағынасын тап
|
Момын, жуас
|
сорлау
|
Жетімсіздік, жоқшылық
|
Ызалану, ашулану
|
Қуану, шаттану
|
104
|
Мәтелді тап
|
Ағама жеңгем сай
|
Кең болсаң, кем болмайсың
|
Тонның ішкі бауындай
|
Ай десе аузы, күн десе көзі
|
Көз шырымын алу
|
105
|
«Блингвист» терминінің мағынасы
|
шешен
|
Қос тілдік
|
оратор
|
әдебиетші
|
полиглот
|
106
|
Әдеби тіл нормасынан өзгеше сөзді көрсет
|
сіріңке
|
маңлай
|
қияр
|
қауын
|
қарбыз
|
107
|
Сөздерді дұрыс жазу ережесін қалай атайды?
|
орфоэпиф
|
сингорманизм
|
ассимиляция
|
орфография
|
диссимиляция
|
108
|
Қазақ халқы орыс графикасына негізделген жаңа алфавитті қай жылы қабылдады?
|
1977 ж.
|
1947 ж.
|
1920 ж.
|
1929 ж.
|
1940 ж.
|
109
|
Сөздерді дұрыс айту ережелерінің жиынтығы қалай аталады?
|
транслитерация
|
орфоэпия
|
орфография
|
веляризация
|
транскрипция
|
110
|
«дифтонг» терминінің мағынасы
|
Дауысты дыбыс
|
Дауыссыз дыбыс
|
Қосарланған дыбыс
|
буын
|
фонема
|
111
|
Палаталь дауысты дыбысты тап
|
а
|
ұ
|
о
|
ө
|
ы
|
112
|
Дауыстыдан басталып, дауыссызға аяқталған буынды көрсет
|
Қа-ла
|
Жас-тық
|
дос
|
от
|
қант
|
113
|
Тіл арты дауыссыздарын көрсет
|
ф, в
|
с,ж
|
т, х
|
ң, д
|
қ ,ғ
|
114
|
Тұрақты сөз тіркестерін зерттейтін лексикологияның саласын тап.
|
Лексикография
|
Фразеология
|
Этимология
|
Топонимика
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
115
|
Бүтіннің орнына бөлшекті, жалпыны орнынан дараны қолданудың негізінде сөз мағынасының ауысуын қалай атайды?
|
Синекдоха
|
Метонимия
|
Омоним
|
Синоним
|
Антоним
|
116
|
Тілдің лексикасында дыбысталуы бірдей мағынасы әр басқа сөздерге негізделген «сөз әзілі» дегенді қалай түсінеміз?
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Каламбур
|
Омограф
|
Омоформа
|
Антитеза
|
117
|
Тіл лексикасында дыбысталуы бірдей, мағынасы әр басқа сөздер қалай атайды?
|
Полисемантизм
|
Омоним
|
Метонимия
|
Синоним
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
118
|
«Транслитерация» деген терминнің мағынасы?
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Дұрыс айту ережесі
|
Дұрыс жазу қағидалары
|
Қайта жазу принциптері
|
Бір жазудағы әріптерді екінші бір жазудағы әріптермен беру.
|
119
|
Сөз тудырушы аффикстердің мағынасын қалай атайды?
|
Деривациялық
|
Номинативті
|
Ауыспалы
|
Келтірімдіи
|
Синтаксистік
|
120
|
Сөз түрлендіруші аффикстердің мағынасын қалай атайды?
|
Лексикалық
|
Тура
|
реляциялық
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
терминологиялық
|
121
|
Тілдің әрі қарай бөлшектеуге келмейтін ең кіші мағыналық единицасы қалай аталады:
|
Инфикс
|
Морфема
|
Дыбыс
|
Аффикс
|
Жұрнақ
|
122
|
Белгілі бір тілдегі грамматикалық қатынастардың жүйесін лингвистиканың қай саласы зерттейді?
|
Фонетика
|
Лексика
|
Грамматика
|
Кибернетика
|
Акустика
|
123
|
Екі дыбыстың аралығына қосалқы дыбыстың келіп кіруі қандай фонетикалық процеске жатады?
|
Диэреза
|
Эпентеза
|
Редукция
|
Метатеза
|
Апокопа
|
124
|
Қазақ тілінде қапқан-қапқан, тепкі-тепкі деп айту қай құбылысыстың нәтижесі?
|
Метатеза
|
Элезия
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Диэреза
|
Эпитеза
|
125
|
«Вокализм» деген терминді қалай түсінесіз?
|
Дауыссыз дыбыстар жүйесі
|
Дауысты дыбыстар жүйесі
|
Жуаң дауыстылар
|
Ұяң дауыссыздар
|
Дифтонг дыбыстар
|
126
|
Артикуляцияның жолына қарай салдыр дауыссыздар нешеге бөлінеді?
|
2
|
3
|
4
|
8
|
7
|
127
|
Сөздердің шығу тегін зертттейтін лексикологияның саласын ата?
|
Этимология
|
Лексема
|
Синхрония
|
Диахрония
|
Лексика
|
128
|
Туыстас тілдердің сөздік құрамын салыстыра зерттейтін лексикологияның саласын ата.
|
Тарихи лексикология
|
Салыстырмалы лексикология
|
Жеке лексикология
|
Жалпы лексикология
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
129
|
Семасиология нені зерттейді?
|
Сөздіктерді
|
Сөздіктердің шығу тегін
|
Географиялық атауларын
|
Кісі аттарын
|
Сөздердің мағыналық жақтарын
|
130
|
Тіл және оның даму заңдарын қандай ғылыми пән зерттейді?
|
Лингвистика
|
Фонетика
|
Физиология
|
Философия
|
Логика
|
131
|
«Сөз – барлық фактілердің, барлық ойдың киімі»-осы пікірдің авторы кім?
|
Ушинский
|
Горкиий
|
Реформацкий
|
Шанский
|
Әл-Фараби
|
132
|
Лингвистикалық сөздіктер жасалу мақсатына қарай нешеге бөлінеді?
|
4
|
5
|
2
|
3
|
8
|
133
|
Реестр дегеніміз не?
|
Диалект сөз
|
Сөздікке еңгізіліп, мағынасы түсіндірілетін сөз
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Термин сөз
|
Омоним сөз
|
134
|
«ат салысты » деген фразеологиялық мағынасын тап.
|
Немқұрайлы қарау
|
Жәрдемдесті
|
Ат қосу
|
Азғантай
|
Селқос қарау
|
135
|
Фразеологиялық оралымдар мағынасы тұрғсынан нешеге бөлінеді?
|
3
|
4
|
2
|
5
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
136
|
Лингвистика саласында қолданылатын терминді тап.
|
Изотерма
|
Меридиан
|
Филормония
|
Архаизм
|
Дирижер
|
137
|
Түркі тілдерінің ең алғашқы сөздігінің авторы кім?
|
М.Қашқари
|
Қ.Жалаири
|
О.Һаям
|
Л.Будагов
|
В.Радлов
|
138
|
«Қырық қазанның құлағын тістеді» деген тіркестің мағынасын көрсет.
|
Күйгелек
|
Қыдырымпаз
|
Жамау-жасқау
|
Араз болу
|
Ашуланшақ
|
139
|
Бір заттың не құбылыстың атауы екінші затқа не құбылысқа белгінетін заттардың өзара іргелес шектес болуының негізінде мағынасы ауысқан сөзді көрсет.
|
Артымыздан келіп қол жетті
|
Талаптың мініп тұлпарын
|
Көрмегенге көсеу таң
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Бәрінің қолында үкілі домбыра
|
140
|
Уақыт өлшемін білдіретін фразаларды көрсет
|
Оқ бойы жер
|
Ел орынға отырар кезде
|
Тай шаптырым жер
|
Таяқ бойы қар жауса
|
Қозыкөш жер
|
141
|
Түбір сөзге омонимдес афиикстердің жалғануы арқылы пайда болған омонимді көрсет
|
Бас
|
Мата
|
Қызыл
|
Байланыс
|
Сыр
|
142
|
Сыпайылықты білдіретін эмоциналдық мақсатқа жұмсалған сөзді тап.
|
Ағеке
|
Батыр сымақ
|
Оңбаған
|
Төбешік
|
Сұмдық
|
143
|
Жатыс септік формасында тұрған сөзді көрсет.
|
Қарындастық
|
Жеңгеме
|
әкесін
|
Құдасында
|
Келін
|
144
|
Белгілі бір тілдің сөздік құрамының қолданылу сипатына қарай адамның сезіміне әсер ететін сөздер тобы қалай аталады?
|
Кәсіби сөздер
|
Арнаулы лексика
|
Эмоциональды-экспрессивті сөздер
|
Жаргон сөздер
|
Интернационалдық сөздер
|
145
|
Морфологиялық тәсілмен жасалған экспрессивті- эмоциональды сөздерді тап.
|
Масқара
|
Шіркін
|
Неткен сұлу
|
Інішек
|
Ой-пыр-о-о-ой
|
146
|
Сөздікке берілген анықтаманы айырыңыз.
|
Белгілі бір тәртіппен орналасқан лингвистикалық единицалардан тұратын және олардың мағынасын түсіндіретін анықтама кітап.
|
Белгілі бір тілдің сөздік құрамының барлық сөздерінің жиынтығы
|
Белгілі бір тіл білімі саласының анықтама кітабы
|
Сөздердің дұрыс жазылуын анықтайтын анықтамалық
|
Сөздердің шығу тарихын зерттейтін лингвистиканың бір саласы
|
147
|
Мағынасы біреу реңктік мағынасы жоқ дерексіз ұғымның атауы болатын белгілірді қамтитын сөздер қалай аталады?
|
Термин сөз
|
Кәсіби сөз
|
Жаңа сөз
|
Көнерген сөз
|
Тарихи сөз
|
148
|
Белгілі бір тілдіңсөздік құрамындағы ғылыммен техника саласындағы арнаулы атаулардың сөздігі қалай аталады?
|
Энциклопедиялық сөздік
|
Терминологиялық сөздік
|
Түсіндірме сөздік
|
Этимологиялық сөздік
|
Орфорграфиялық сөздік
|
149
|
Сөздікке еңгізіліп, мағынасы түсіндірілетін сөзді қалай атаймыз?
|
Кірме сөз
|
Жаңа сөз
|
Реестр сөз
|
Көнерген сөз
|
Көп мағыналы сөз
|
150
|
«кітаби лексика деп белгілі дәрежеде әдеби нормаға түскен стилистикалық қолданысы жағынан сараланған жазба тілге тән сөздерді айтамыз» деп анықтаған ғалымдар кімдер?
|
Ғ.Мұсабаев, І.Кеңесбаев
|
Ғ.Қалиев, Ә.Болғанбаев
|
К.Аханов, Ә.Хасенов
|
М.Балақаев, Т.Қордабаев
|
М.Белбаева, Р.Барлыбаев
|
№
|
Сұрақтар
|
А
|
В
|
С
|
Д
|
Е
|
1
|
Тілдерді шығу тегінің бірлігі тұрғысынан топтастыруды қалай атаймыз:
|
Этимология
|
Диахрония
|
Генеологиялық
|
Морфологиялық
|
Хронологиялық
|
2
|
Қазақ тілі қандай туыстас тілдер тобына жатады:
|
Үндіеуропа
|
Семит хамит тілдері
|
Түркі тілдері
|
Монғол тәілдері
|
Кавказ тілдері
|
3
|
Түркі тілдерінің классификациясын жасаған түркологты атаңыз:
|
Н.А. Баскаков
|
М.Томанов
|
Ә.Төлеуов
|
Махмұт Қашқари
|
Ж..Жакупов
|
4
|
Қазақ тілін типологиялық тұрғыдан қандай типке жатқызамыз:
|
Даралаушы
|
Агглютинативті
|
Флективті
|
Полисинтетикалық
|
Аналитикалық
|
5
|
“Тіл білімі”терминінің синонимі:
|
Жалпы тіл білімі
|
Фонетика
|
Лингвистика
|
Қазақ тілі
|
Теория
|
6
|
“ Тіл -құрал” кімнің еңбегі
|
К.Аханов
|
Ә.Төлеуов
|
Қ.Жұбанов
|
А.Байтұрсынов
|
Р.Сыздықова
|
7
|
Қазақ тілінің төл дауысты дыбыстары қанша:
|
15
|
12
|
11
|
10
|
9
|
8
|
Протеза деп нені атаймыз:
|
Сөз ішінде түсірілетін артық дыбыс
|
Сөз ішінде қойылатын артық дыбыс
|
Сөз соңындағы дыбыстың түсіріліп айтылуы
|
Сөз соңына қойылатын артық дыбыс
|
Сөз басында келетін артық дыбыс
|
9
|
Морфология нені зерттейді:
|
Сөз тұлғаларының фонологиялық құрылымын зерттейді
|
Тілдің дыбыстық жүйесін
|
Сөз таптарын зерттейді
|
Сөздің фонетикалық құрылымын зерттейді
|
Фонема мен интонеманың қызметін зерттейді
|
10
|
Тілдегі ұлғаю амалына қарама-қарсы қойылатын құбылысты тап:
|
Ұқсату үрдісі
|
Мағыналық қарсылық
|
Ықшамдалу амалы
|
Дыбыс алмасу
|
Үнем принципі
|
11
|
Морфема құрылымына қарай нешеге бөлінеді:
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
12
|
Тілдегі негізгі сөзжасамдық тәсілдердің саны қанша:
|
3
|
2
|
4
|
6
|
5
|
13
|
Грамматикалық мағына білдірудің неше тәсілі бар:
|
4
|
5
|
2
|
6
|
3
|
14
|
Сөз таптарын қандай ғылым саласы зерттейді:
|
Синтаксис
|
Морфология
|
Лексика
|
Сөзжасам
|
Морфонология
|
15
|
Жалпы есімдерге қарама-қарсы есімдерді ата :
|
Жалқы есім
|
Дерексіз есімдер
|
Деректі есімдер
|
Абстракты есімдер
|
Көптік мәнді есімдер
|
16
|
Шақ категориясы қандай сөз табына қатысты:
|
Есімдерге
|
Етістіктерге
|
Сан есімге
|
Сын есімге
|
Үстеуге
|
17
|
Сын есімнің мағыналық топтарын атаңыз:
|
Болжалдық,белгісіздік
|
Жинақтау, топтау
|
Өздік, сілтеу
|
Күшейтпелі, салыстырмалы
|
Сапалық, қатыстық
|
18
|
Адъективтену амалы нені білдіреді:
|
Басқа сөз таптарының зат есімге ауысуы
|
Басқа сөз таптарының есімдіктерге ауысуы
|
Басқа сөз таптарының сан есімге ауысуы
|
Басқа сөз таптарының сын есімге ауысуы
|
Басқа сөз таптарының етістікке ауысуы
|
19
|
Бірнеше ұғымды білдіретін сөз тілде қандай атауға ие:
|
Синоним
|
Антоним
|
Омоним
|
Гипероним
|
Гипоним
|
20
|
Есімдіктер мағыналық ерекшеліктеріне қарай неше топқа бөлінеді:
|
5
|
6
|
7
|
4
|
8
|
21
|
Синтаксис нені зерттейді:
|
Сөйлем, контекс
|
Етістік
|
Сөз мағынасы
|
Буын, екпін
|
Зат есім
|
22
|
Бір грамматикалық негізге ие сөйлем қалай аталады:
|
Құрмалас сөйлем
|
Жай сөйлем
|
Салалас құрмалас сөйлем
|
Сабақтас құрмалас сөйлем
|
Аралас құрмалас сөйлем
|
23
|
Кезектес салалас жасайтын жалғаулықтар қайсы:
|
Және,да,де,мен
|
Бірақ,алайда, дегенмен
|
Біресе,бірде,кейде
|
Сондықтан, себебі
|
Я,не,немесе
|
24
|
Тілдегі шартты рай (са,се) тұлғалары сабақтастың қай түрін жасайды:
|
Салыстырмалы сабақтас құрмалас сөйлем
|
Қарсылықты сабақтас құрмалас сөйлем
|
Мезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем
|
Шартты бағыңқылы сабақтас құрмалас сөйлем
|
Себеп бағынқылы сабақтас құрмалас сөйлем
|
25
|
Лексикография термині нені білдіреді:
|
Сөздердің дұрыс жазылуын білдіреді
|
Сөздердің дұрыс айтылуын білдіреді
|
Тілдегі тыныс белгілер жүйесін зерттейді
|
Сөз тіркестері мен сөйлемдерді зерттейді
|
Сөздіктерді құрастырудың ғылыми методикасы дегенді білдіреді
|
26
|
Бастауыш пен баяндауыш тілдің қай саласына тән ұғымдар:
|
Синтаксис
|
Морфология
|
Фонетика
|
Орфография
|
Орфоэпия
|
27
|
Тілдегі гаплология құбылысын қалай түсіндіресіз:
|
Алмасу
|
Кірігу
|
Қосылу
|
Бірігу
|
Түсірілу
|
28
|
Полисемия ұғымы нені білдіреді
|
Бір мағыналы
|
Бірнеше сөзді
|
Көп мағыналы
|
Заттық мағыналы сөзді
|
Туыстас тілдер тобы
|
29
|
Қазақ тіл білімінің негізін қалаған ғалымды ата:
|
А.Байтұрсынов
|
М.Жүсіп
|
Н.М. Шанский
|
І.Кеңесбаев
|
М.Қалиев
|
30
|
Синтетикалық тәсілдер неше амалдан тұрады
|
2
|
4
|
5
|
3
|
6
|
31
|
1980ж ГДР жарияланған мағлұматтарға қарағанда дүние жүзінде қанша тіл бар?
|
5000
|
1400
|
5661
|
4200
|
3665
|
32
|
Сөйлеу неше түрлі формада жүзеге асады?
|
4
|
2
|
3
|
7
|
5
|
33
|
1996ж.«Тіл білімі» атты оқулығының авторы?
|
Темірешева А.
|
Хасенов Ә.
|
Аханов К.
|
Қалиев Ғ.
|
Балақаев М.
|
34
|
Сөйлеу мен тілдің бір нәрсе емес екеніне алғаш рет көңіл аударған ғалымдарды көрсетіңіз?
|
Карло Тагливали мен А.А.Реформатский
|
Расмуск Раск пен Франц Бопп
|
Яков Гримм мен А. Востоков
|
Фридрих Диц пен К. Маркс
|
Вильгельм фон Гумбольдт, Ф. де Соссюр
|
35
|
Кемінде бір тілдің негізін білетін адамды қалай атайды?
|
лингвист
|
полиглот
|
философ
|
реформатор
|
заңгер
|
36
|
2008ж. «Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі» атты оқулығының авторы?
|
Аханов К.
|
Қалиев Ғ.
|
Темірешева А.
|
Балақаев М.
|
Хасенов Ә.
|
37
|
Ағылшын тілі қандай тілдермен туыстас?
|
кашуб,фриз
|
голланд, хорват
|
испан, португал
|
исланд, голланд
|
чех, дат
|
38
|
Лингвистика дербес ғылым ретінде неше бөлімнен құралады?
|
2
|
4
|
3
|
5
|
6
|
39
|
Ертедегі Индияның әдеби тілі?
|
роман
|
санскрит
|
хинди
|
бенгал
|
пракрит
|
40
|
Лингвистикада структурализм қай ғасырда пайда болды?
|
ХІХ ғ.соңы
|
ХХ ғ.басы
|
ХХ ғ. соңы
|
ХІІ ғ.
|
Х ғ.
|
41
|
Типологиялық классификация бойынша дүние жүзіндегі тілдер құрамы мен құрылымына, жүйесіне, морфемаларының түрлену жолдарына қарай неше топқа бөлінеді?
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
42
|
Адамзаттың тілін «екінші сигналдық жүйе» деп атаған ғалым?
|
Е.М.Ярославский
|
Ю.С. Маслов
|
Р.А.Будагов
|
И.П.Павлов
|
А.АРеформатский
|
43
|
Нешінші ғасырда тіл білімі географиямен байланысқа түсті?
|
ХІХ ғ.
|
ХІІІ ғ.
|
ХІХ ғ. аяғы
|
ХХ ғ. басы
|
ХХ ғ. соңы
|
44
|
Функционалды фонетика нені қарастырады?
|
тіл дыбыстарының жасалу жолдарын
|
тіл дыбыстарының әлеуметтік жақтарын
|
дыбыстардың физикалық сипаты мен ерекшелігін
|
тіл дыбыстарының заңдылықтарын
|
тіл дыб-ның анатомия- физиологиялық, акустикалық, әлеуметтік қызметтері тұрғысынан тексеру
|
45
|
Психологтардың айтуынша жас балалар қанша сөз қолдану керек?
|
3600
|
9000
|
12-13,5
|
15000
|
5000
|
46
|
Қазақ тілінде тұңғыш рет «Абай сөздігі» нешінші жылы жарық көрді?
|
1989
|
1964
|
1948
|
1963
|
1968
|
47
|
Семиотика сөзінің синонимін көрсетіңіз?
|
сөз
|
мағына
|
белгі
|
әріп
|
таңба
|
48
|
Этимология ілімі нені зерттейді?
|
морфемалардың, жеке сөздердің шығу тегін, бастапқы мағынасын, мағынаның өзгеру, даму жайын
|
тілдегі тұрақты тіркестерді, единицаларды
|
тілдің лексикасы және оның тарихи даму заңдылықтарын, қызметін
|
тіл дыбыстарын
|
тілдегі сөздерге тән мағыналарды зерттейді
|
49
|
Антропонимика ілімі нені зерттейді?
|
жер, су, қала, ауыл, елді мекен аттарын
|
ру, ел, халық аттарын
|
кісінің фамилиясын, әкесінің атын, кісінің шын аты мен лақап атын
|
жұлдыздар, аспан әлемін, планета аттарын
|
жануарлар атауларын
|
50
|
Грамматика зерттеу объектісіне қарай неше салаға бөлінеді?
|
3
|
4
|
5
|
7
|
2
|
51
|
Ісмет Кеңесбаевтің «Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігі» нешінші жылы шықты?
|
1967ж.
|
1986ж.
|
1977ж.
|
1968ж.
|
1979ж.
|
52
|
Дактиология тәсілі:
|
мылқаулар үшін шартты түрде саусаққа лайықтап құрастырылған тәсіл
|
тілдік единицалар
|
сілтеме жасау, нұқып, қолын шошайту және т.б. қимылдар арқылы ұқтыру, назар аударту тәсілі
|
бұйрық етіс формалары, интонация мен сөздердің орын тәртібі тәсілдері
|
адам ойын қалыптастыру және жеткізу құралы
|
53
|
Фонема теориясының негізін салушы?
|
Р.И.Аванесов
|
П.С.Кузнецов
|
А.Реформатский
|
И.А.Бодуэн де Куртенэ
|
Л.Б. Щерба
|
54
|
Дыбысты айту артикуляциясының басталуын қалай атайды?
|
рекурсия
|
экскурсия
|
ассимиляция
|
диссимиляция
|
аккамадация
|
55
|
Анлаут қай тілден алынған термин?
|
грек
|
орыс
|
ағылшын
|
латын
|
неміс
|
56
|
Аферезис дегеніміз не?
|
сөз ортасындағы кездесетін фонемалық құбылыс
|
сонантпен көршілес келген
|
өзінен кейінгі белгілі бір дыбыс әсерімен сөздің бір дыбысының түсіп қалуы
|
сөз ішіндегі дыбыстар құрамына жаңа дыбыстың қосылып айтылуы
|
белгілі бір морф-лық, фонет-лық шарттарға сәйкес сөздердің бастапқы формасында жоқ бірер дыбыстың қосылуы
|
57
|
Сөз соңындағы дыбыстық элеметтердің белгілі бір өзгеріске түсуі?
|
Ауслаут
|
Анлаут
|
Инлаут
|
Просадия
|
Проклитика
|
58
|
К. Аханов қазақ тілі дыбыс құрылысын нешеге бөледі?
|
5
|
7
|
4
|
2
|
3
|
59
|
В.В.Виноградов сөздің лексикалық мағынасын нешеге бөлген?
|
3
|
5
|
2
|
6
|
4
|
60
|
Ғ. Мұсабаевша қазақ тіліне моңғол тілінен сөз ауысу нешінші ғасырдан басталады?
|
ХVII-XVIIIғ.
|
XI-XIVғ.
|
Хғ.
|
Х-ХІғ.
|
XIV- XVғ.
|
61
|
Көп жағдайда диалектизмдермен, профессионализмдермен байланысты болып келетін лексика?
|
диалектілік
|
пиджин
|
актив
|
әлеуметтік
|
кәсіби
|
62
|
Пиджин дегеніміз не?
|
тілдің сөздік құрамының бір саласы
|
аралас тілдердің бір түрі
|
белгілі бір аймақ шеңберінде қолданылған тіл ерекшеліктері
|
этникалық субстрат тілі
|
аралас жаргондардың тілі
|
63
|
Ғылыми әдебиетте, публицистикада, ресми қағаздарында сөйлеудің кітаби стиліне байланысты лексиканы тап?
|
кітаби-кеңсе лексикасы
|
Экзотикалық лексикасы
|
тұрмыстық лексика
|
қарапайым лексика
|
әлеуметтік лексикасы
|
64
|
Табудың алғашқы шыққан жері?
|
Британ Колумбиясы
|
Бадуй тайпасы
|
Ява аралы
|
Индонезия
|
полинезия тайпасы
|
65
|
Құрамына қарай омонимдер нешеге бөлінеді?
|
3
|
5
|
2
|
4
|
6
|
66
|
В.Н. Петрухин полисемия арқылы пайда болған омонимдерді қалай атаған?
|
семантикалық
|
түбір
|
туынды
|
фонетикалық
|
орфографиялық
|
67
|
А.А. Реформатскийдің айтуынша қай тіл омонимдерге аса бай?
|
ағылшын
|
қазақ
|
орыс
|
француз
|
неміс
|
68
|
Каламбур қай тілден алынған термин?
|
латын
|
грек
|
француз
|
ағылшын
|
неміс
|
69
|
Каламбур дегеніміз не?
|
не біркелкі дыбысталатын, не біркелкі жазылатын әр түрлі мағыналы ойнақы сөздер, сөз әзілі, сөз қалжыны, сөз тіркесі
|
дыбысталуы жағынан жақын, негізінен бір түбірден өрбіген, бірақ мағынасы басқа-басқа сөздер
|
біркелкі айтылып, түрліше жазылатын, мағынасы мен сыртқы тұлғасы басқа-басқа келетін сөздер
|
біркелкі жазылып, екпіннің әр түрлі түсуіне байланысты түрліше айтылатын сөздер
|
кейбір сыңары толық, кейбір сыңары жартылай омонимдер болып келетін сөздер
|
70
|
Фраза дегеніміз не?
|
тілдің бәрінде бар, әсіресе поэзияда көбірек ұшырасады
|
логикалық категория
|
сөйлеудің ең бір қысқа, әрі бүтін бір едиеицасы
|
сөз ішіндегі дыбыстардың түсіріліп айтылуы
|
тілдегі жаңа ұғымды білдіретін сөздер
|
71
|
«Ауырдың үсті, жеңілдің асты» фразеологиялық единицалардың қай түріне жатады?
|
фразеологиялық тұтастық
|
фразеологиялық тіркес
|
фразеологиялық сөйлемше
|
фразеологиялық бірлік
|
идиома
|
72
|
«666 мақал» кімнің еңбегі?
|
М. Әлімбаев
|
Қ. Жұмалиев
|
Ө.Тұрманжанов
|
М.Жұмабаев
|
Ә.Диваев
|
73
|
Этимология сөзінің беретін мағынасы?
|
белгі, белгілеу
|
ақиқат, шындық
|
мағына, мазмұн
|
дыбыс
|
таңба
|
74
|
Этимология нешеге бөлінеді?
|
5
|
6
|
4
|
3
|
2
|
75
|
Этимологиялық принціп дегеніміз не?
|
жүйелілік принціпі деген сөз
|
сөз, морфема даму, өзгеру жайын анықтағанда, тіл-тілдің сөз тудырушы, сөз өзгертуші элементтерін салыстыра зерттеу
|
нақты бір сөздің нақты қандай жағдайларға, қандай себептерге байланысы шыққанын терең де жан-жақты білуді қажет етеді
|
сөздің шығу тегін, төркінін айқындағанда, дыбыстық заңдылықтарды, сәйкестіктерді, ұқсастықтарды ескереді
|
сөз төркінін, морфемалар тарихын, дамуын анықтайды
|
76
|
Грамматика қандай мағына береді?
|
таңба
|
белгі, белгілеу
|
жазу, жазу өнері
|
сөз
|
мағына
|
77
|
Жалғаулар нешеге бөлінеді?
|
3
|
5
|
6
|
7
|
4
|
78
|
О.С. Аханова морфологияны қанша топқа бөледі?
|
3
|
6
|
4
|
8
|
5
|
79
|
Синтаксистің негізгі объектісінің бірі?
|
аффикс
|
синтагма
|
каламбур
|
парономазия
|
просодия
|
80
|
Синтаксистік категория дегеніміз не?
|
сөйлеу процесінде қолданылатын белгілі бір форманың екінші бір формаларға бағыныштылығын, тәуелді-тәншілігін, қатынасын білдіретін лингвистикалық единица
|
бір-бірімен грамматика ережелері бойынша байланысқа түскен сөздер тобы я сөз тіркестері немесе сөйлемдер тұтастығы
|
интонация мен мағынасы жағынан қарым-қатынасқа түскен синтаксистік тұтас бір единица
|
сөз түрлендіруші категорияның бір түрі
|
сөз тіркестерінің және сөйлем мүшелері компоненттерінің әрқайсысынгың бір-бірімен қарым-қатынасы
|
81
|
Б.Н. Головин грамматикалық категорияларды неше типке бөлді?
|
3
|
6
|
4
|
8
|
5
|
82
|
Сөздер тобының біркелкі формаларға біріктіріліп, белгілі бір грамматикалық мағына білдіретін ірі-ірі тармақтары:
|
морфологиялық категория
|
синтаксистік категория
|
грамматикалық категория
|
сан категориясы
|
Род категориясы
|
83
|
Неміс тілінде род көрсеткіші:
|
суффикс
|
аффикс
|
постфикс
|
артикль
|
префикс
|
84
|
Сан есімнің негізгі синтаксистік қызметі?
|
пысықтауыш
|
анықтауыш
|
толықтауыш
|
бастауыш
|
баяндауыш
|
85
|
Этникалық топтарға жатады:
|
Бір халық ішіндегі, бір халыққа бірікккен топтар жатады
|
бірнеше халықтың бірлігі
|
таптарға шыққанға дейінгі формалар
|
адамзатты этнографиялық тұрғыдан классификациялағанда, негізгі единица
|
қазіргі кезде расалардың араласқан тіл
|
86
|
Ежелгі Грецияда әдеби тіл қай уақытта пайда болды?
|
б.ж.с.б. ІІІғ.
|
б.з.д. Vғ
|
б.д.д IVғ
|
б.д.д. VIIIғ
|
б.ж.с.д. Viғ
|
87
|
Тіл туыстығы туралы ұғым ең алғаш рет қай уақытта пайда болды?
|
Қазан төңкерісінен кейін
|
ХVII ғ. аяғы
|
халықтарды антропологиялық тұрғыдан топтастырғанда
|
ХІХ ғ. басында
|
қайта өрлеу дәуірінен
|
88
|
1666 жылы славян тілдерінің толық классификациясын жасаған ғалым?
|
Лейбниц
|
Ф.Рунг
|
Ю.Крыжанин
|
М.В.Ломоносов
|
И.Ю.Склалигер
|
89
|
ХVII ғасырдың аяқ кезінде тілдер классификациясын жаңаша қарастырған ғалым, философ?
|
И.Кант
|
Фердинанд де Соссюр
|
Ф.Рунг
|
Гумбольд
|
Лейбниц
|
90
|
Балтық тілдері тобы терминін қалыптастырған ғалым?
|
И.Кант
|
Фердинанд де Соссюр
|
Ф.Рунг
|
Гумбольд
|
Лейбниц
|
91
|
Балтық және славян тілдерінің туыс екендігін алғаш рет күн тәртібіне қойған ғалым?
|
Лейбниц
|
Ф.Рунг
|
Ю.Крыжанин
|
М.В.Ломоносов
|
И.Ю.Склалигер
|
92
|
Тіл туыстығын ғылыми тұрғыдан зерттеуге жол ашқан еңбектің бірі?
|
П.С.Палластың «Барлық тілдер мен наречилердің салыстырмалы сөздігі»
|
И.Х.Аделугтың «Митридат или всеобщее языкознание»
|
Ф.Шлегель «Үнділіктердің тілі мен даналығы жөнінде»
|
И.Добровскийдің «Чех тілі мен әдебиеті тарихы»
|
Эрвас-и-Пандураның «Әлем идеясы»
|
93
|
Француз ғалымдарының айтуынша дүние жүзілік тілдер нешеу?
|
5
|
6
|
11
|
8
|
15
|
94
|
Дүниежүзілік тілдерді көрсетіңіз:
|
араб, латын, грек, ағылшын, қытай
|
қытай, португал, ағылшын, неміс, парсы
|
орыс, қытай, ағылшын, испан, француз, араб
|
орыс, ағылшын, неміс, испан, қазақ
|
ағылшын, қытай, француз, япон, латын
|
95
|
Лингвистикада дүние жүзіндегі тілдерді қалай топтастырады?
|
этникалық, тоникалық
|
тарихи, семасиологиялық
|
Типологиялық,хронологиялық
|
ғылыми, халықтық
|
генеологиялық, типологиялық
|
96
|
Лингвистикада қазіргі тілдерді генеологиялық тұрғыдан неше семьяға бөледі?
|
60 шақты
|
50-ге жуық
|
20-ға жуық
|
100 ден астам
|
40 шақты
|
97
|
Ағылшын тілінің негізгі неше түрі бар?
|
3
|
6
|
2
|
8
|
5
|
98
|
Ағылшын әдеби тілі қай уақытта қалыптасты?
|
ХІVғ.
|
XVIғ.
|
XIXғ
|
Xғ.
|
XVғ.
|
99
|
Ағылшын тілінде кітап бастыру ісі қашан пайда болды?
|
1987
|
1476
|
1819
|
1565
|
1470
|
100
|
Ең алғашқы дыбыстық- силлабикалық жазу қайда пайда болды?
|
Батыс Европада
|
Италияда
|
Албанияда
|
Грецияда
|
Түркияда
|
101
|
Ертедегі үнділіктердің нормаланбаған, бірақ жаңаша құрылысқа негізделген ауызекі сөйлеу тілі?
|
пракрит
|
санскрит
|
деванагари
|
хинди
|
бенгал
|
102
|
Индияның мемлекеттік тілі?
|
урду
|
цыган
|
хинди
|
бенгал
|
ағылшын
|
103
|
Фин әдеби тілінің дамуына ықпал еткен шығарма?
|
«Калевала» дастаны
|
Ригведа
|
«Игорь полкі туралы сөз»
|
«Русская грамматика»
|
«Библия»
|
104
|
Н.А. Басқақов түркі тілдерін қалай бөлген?
|
түркі-оғыз, сельтук
|
оңтүстік оғыз, қыпшақ
|
қарлұқ-түркі, шығыс түркі
|
Батыс хун, Шығыс хун
|
солтүстік, оңтүстік батыс
|
105
|
Географиялық орналасуына қарай семит тобын 4 бөлген ғалым?
|
А.А.Реформатский
|
О.С. Широков
|
Ю.С. Малов
|
Н.А.Басқақов
|
Ә. Ленрот
|
106
|
Жазудың қазіргі түрін ең алғаш қолданғандар?
|
үнділер мен памирліктер
|
хазарилер мен тайминдер
|
скандинавтықтар
|
шумерлер мен ежелгі египиттіктер
|
манчжур тармағы
|
107
|
Жеке сөздерді белгілеуші таңбалар?
|
логограмма
|
детерминатив
|
пиктограмма
|
идеограмма
|
фонограмма
|
108
|
Араб жазуы қай уақыттан бастап белгілі болған?
|
IVғ.
|
Vғ
|
VІІғ.
|
IIIғ.
|
VІғ.
|
109
|
О.С. Широков египет тілі тарихын неше кезеңге бөледі?
|
3
|
4
|
5
|
7
|
2
|
110
|
Тибет жазуы қай жазудың негізінде жасалған?
|
арамей жазуы
|
араб жазуы
|
фин жазуы
|
үнді жазуы
|
эстон жазуы
|
111
|
Екі кейде үш дауыссыз дыбысты вертикальды түрде орналастыру принціпі арқылы бірге жазу?
|
лигатура
|
редупликация
|
перфект
|
фонограмма
|
логограмма
|
112
|
Қос сөздерді көп қолданатын тіл?
|
малайя
|
австрия
|
индонезия
|
ағылшын
|
Қытай
|
113
|
В. Гулеболь дүние жүзіндегі тілдерді неше топқа бөлді?
|
4
|
5
|
6
|
8
|
10
|
114
|
Алғаш рет аморф тілдер деп топтастырған ғалым?
|
Н.П.Чернышевский
|
Э. Сепир
|
В. Гумдольд
|
А. Шлегель
|
А. Шлейхер
|
115
|
Сыртқы сөйлеу формасы неше түрлі жолмен жүзеге асады?
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
116
|
Тіл білімінің зерттеу объектісі?
|
таңба
|
белгі
|
сөз
|
тіл
|
ой
|
117
|
Б. Момышұлының «Ұщқан ұя» повесін аударған венгр ғалымы?
|
Уильям Фриманн
|
Иштван
|
Сптаутас Эльзи
|
Гестермон
|
Расмус Раск
|
118
|
Тіл білімі ғылым ретінде қай ғасырдан бастап қалыптасты?
|
XVII ғ. ортасы
|
XVғ. басы
|
XIXғ. басы
|
XXғ.
|
XIVғ.
|
119
|
Қазақ тіл білімінің тарихын неше кезеңге бөліп қарауға болады?
|
6
|
5
|
4
|
3
|
2
|
120
|
Француз ғалымдарының зерттеуінше қазақ тілі нешінші орында?
|
150
|
70
|
60
|
83
|
79
|
121
|
Тілдің қоғамдық,әлеуметтік жағын қандай фонетика зерттейді?
|
акустикалық
|
артикуляциялық
|
функционалды
|
эксперименталды
|
тарихи
|
122
|
Лексикология зерттелу объектісіне қарай қалай бөлінеді?
|
жалпы,жеке
|
ғылыми,халықтық
|
қоғамдық,жаратылыстану
|
тарихи,статистикалық
|
жалпы,эксперимеенталды
|
123
|
Зат немесе құбылыс ұғымының нақты бір сөзбен аталу себебін зерттейтін лексикология саласы?
|
семасиология
|
этимология
|
фразеология
|
ономасиология
|
топонимика
|
124
|
«Грамматикалық форма дегеніміз- грамматикалық мағына туғызушы тілдік құралдар» - деген ғалым?
|
К.Аханов
|
Ә.Хасенов
|
О.А.Ахманова
|
Т.Қордабаев
|
С.Исаев
|
125
|
Грамматика неше салаға бөлінеді?
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
126
|
Тіл білімінің тарауларын көрсетіңіз?
|
фонетика, лексикология грамматика
|
семасиология фонетика, этнонимика
|
топонимика этнонимика антропонимика
|
лексикология, фразеологияморфология
|
морфология, фонетика
|
127
|
Тілді ағза деп есептеген ғалым?
|
Фердинанд де Соссюр
|
Расмус Раск
|
Гумбольд
|
Август Шлейхар
|
Гесторман
|
128
|
«Тіл- ұлттың жаны» деген кім?
|
А.Н. Толстой
|
А.М. Куприн
|
И.Кант
|
М. Горький
|
Расул Ғамзатов
|
129
|
Лексикологияның зерттеу объектісі?
|
таңба
|
белгі
|
дыбыс
|
тіл
|
сөз
|
130
|
Тілдегі ғылым мен техника, мәдениеттің әр саласына қатысты қолданылатын сөздер?
|
кірме сөздер
|
диалектілер
|
терминдер
|
кәсіби сөздер
|
жаргон сөздер
|
131
|
Антонимдес болатын сөздердің көпшілігі қандай сөз табы?
|
зат есім
|
сын есім
|
етістік
|
туынды зат есім
|
үстеу
|
132
|
Тілдің сөздік қорынының бөлінуі?
|
жалпы, жеке
|
негізгі, туынды
|
тарихи, салыстырмалы
|
актив, пассив
|
ғылыми, халықтық
|
133
|
Ғ. Қалиев пен М. Сарыбаев фонетикалық дублеттерді неше топқа бөледі?
|
3
|
7
|
4
|
5
|
6
|
134
|
Сөздің негізгі тура мағынасын негізгі номинативті мағына деп ұсынған ғалым?
|
С.Исаев
|
К. Аханов
|
Ю. Маслов
|
Кант
|
В.В.Виноградов
|
135
|
Қазақ тіл білімінде этимологиялық зерттеулер қай уақыттан бастап қолға алына бастады?
|
ХІХғ. 90ж
|
ХХ ғ. 60ж.
|
ХІХ ғ. 20ж.
|
ХІІ ғ. 30ж.
|
ХІХғ. 70ж
|
136
|
Сөздіктерді құрастыру, сөздік жұмысының практикасы деген ұғымды білдіретін термин?
|
терминология
|
диалектология
|
этимология
|
фразеология
|
лексикография
|
137
|
Заттар мен құбылыстардың ұғымдарын айқындап түсіндіретін сөздер?
|
энциклопедиялық, иллюстративті
|
фонетикалық, орфографиялық
|
түсіндірме, тарихи
|
фразеологиялық, диалектілік
|
этимологиялық, тарихи
|
138
|
Сөздікке енгізіліп, мағынасын түсіндіретін сөз қалай аталады?
|
неологизм сөздер
|
көнерген
|
реестр
|
ғылыми
|
тарихи
|
139
|
Лексикография қай тілден алынған термин?
|
грек
|
латын
|
неміс
|
араб
|
парсы
|
140
|
Дифтонг термині қандай мағына береді?
|
екі дауысты
|
ашық дауысты
|
Тұйық дауысты
|
дауысты
|
жалғамалы
|
141
|
Фонема туралы ілім орыс лингвистикасында қай жылдары пайда болды?
|
ХІХғ. 90ж
|
ХХ ғ. 60ж
|
ХІХ ғ. 20ж.
|
ХІІ ғ. 30ж
|
ХІХғ. 70ж
|
142
|
Фонема теориясының негізін қалаған лингвист-орыс ғалымы?
|
Бодуэн де Куртенэ
|
В.В.Виноградов
|
А.А.Реформатский
|
Е.Ярославский
|
Ю.С.Маслов
|
143
|
Сингорманизм термині қай тілден енген?
|
латын
|
грек
|
неміс
|
араб
|
парсы
|
144
|
Кейбір фонетикалық жағдайда дыбыстардың мүлдем түсіп қалуы?
|
элизия
|
редукция
|
ассимиляция
|
диссимиляция
|
флекция
|
145
|
Септіктер туралы ілімнің негізін салушы?
|
Платон
|
Фердинанд де Соссюр
|
И.Кант
|
Гумбольд
|
Аристотель
|
146
|
Қай тілде 22 септік бар?
|
Венгр
|
орыс
|
неміс
|
ағылшын
|
француз
|
147
|
Мағыналарына қарай есімдіктер нешеге бөлінеді?
|
7
|
8
|
4
|
5
|
3
|
148
|
Сұрау есімдіктерінің көптелетін есімдіктері?
|
қанша, неше, қалай
|
кім, не, қандай
|
кім,не, неше
|
неше, қанша, не
|
қалай, қай,қандай
|
149
|
«Рай» терминін енгізген ғалым?
|
К. Аханов
|
Ә. Хасенов
|
М. Балақаев
|
А.Байтұрсынов
|
С. Исаев
|
150
|
Жазудың алғашқы түрі?
|
буын жазуы
|
әріп жазуы
|
пиктографиялық
|
идеографиялық
|
логографиялық жазу
|
151
|
Қытай жазуының идеографиялық жүйесі қай уақытта пайда болды?
|
4000 жыл бұрын
|
6000 жыл бұрын
|
2000 жыл бұрын
|
3000 жыл бұрын
|
5000 жыл бұрын
|
152
|
Буын жазуы шығу тегі жағынан неше топқа бөлінеді?
|
7
|
8
|
4
|
5
|
3
|
153
|
Жапонның буын жазуының түрі?
|
кунмун
|
кана
|
лигатура
|
брахма
|
кипр
|
154
|
Қазақ халқы орыс графикасына негізделген жаңа алфавитті қай жылы қабылдады?
|
1941
|
1930
|
1926
|
1940
|
1929
|
155
|
Тілдің жалпы теориясы туралы ғылым?
|
жалпы тіл білімі
|
жеке тіл білімі
|
лингвистика
|
түркология
|
стилистика
|
156
|
Қазақ тіліне орыс тілінен енген сөздер?
|
хат, емле, талап
|
кір, сод, тарих
|
доға, қамыт, жәшік
|
емтихан, емле, штаб
|
түрме, вальс, ғылым
|
157
|
Генеология термині қай тілден енген?
|
грек
|
латын
|
неміс
|
араб
|
парсы
|
158
|
Сөздердің байланысу түрлері нешеу?
|
4
|
3
|
6
|
5
|
7
|
159
|
Сөйлем құрылысына қарай қалай бөлінеді?
|
хабарлы, сұраулы, лепті, бұйрықты
|
жай, құрмалас
|
сабақтас, салас, аралас
|
жалаң, жайылма
|
толымды, толымсыз
|
160
|
Редупликация қай тілден алынған термин?
|
латын
|
грек
|
неміс
|
араб
|
парсы
|
161
|
Агглютинацияға қарама-қарсы құбылыс?
|
аффиксация
|
фузия
|
флексия
|
элизия
|
редукция
|
162
|
Синтаксистік байланыстың түрлері?
|
сабақтас, салалас
|
сөз жасау, сөз тіркестері
|
құрмалас, аралас
|
ғылыми, халықтық
|
салалас, аралас
|
163
|
Құрамына қарай морфемалар қалай бөлінеді?
|
негізгі, туынды
|
негізгі, көмекші, түбір
|
негіз, түбір, аффикс
|
префикс, аффикс
|
заттық, релятивті, деривативті
|
164
|
Қазақ тілінде аффикстер неше топқа бөлінеді:
|
3
|
2
|
4
|
5
|
6
|
165
|
Қазақ тілінде жоқ аффикстің түрі:
|
префикс
|
постфикс
|
траксфикс
|
конфикс
|
инфикс
|
166
|
Лингвистикада жалғауды қалай атайды?
|
инфикс
|
фикация
|
генетив
|
флексия
|
конфикс
|
167
|
Интерфикс деген ұғымды алғаш қолданған лингвист?
|
А.М.Сухотин
|
Н.С.Грубецкой
|
Е.А.Земская
|
М.В.Панов
|
В.И.Кодухов
|
168
|
Интерфиксті лингвистикалық термин ретінде енгізген ғалым?
|
А.М.Сухотин
|
Н.С.Грубецкой
|
Е.А.Земская
|
М.В.Панов
|
В.И.Кодухов
|
169
|
Грамматикалық мағына білдірудің негізгі екі тәсілі?
|
Аналитикалық, синтетикалық
|
Синтаксистік, морфологиялық
|
Деривативті, релятивті
|
Траксфикс, конфикс
|
негізгі, қосымша
|
170
|
Морфемалардың жымдаса бірігіп, қосылып кетуі?
|
агглютинация
|
флекция
|
фузия
|
гаплология
|
деглютинация
|
171
|
Супплитивзм құбылысын көрсетіңіз?
|
айтып-айтпай не керек, айтып-айтып тастады
|
біл, білім, студент
|
келер, келсе, келеді, келмек
|
фонд, факт, ферзь
|
халық, жұрт, ел, халайық
|
172
|
Екпіннің неше түрі бар?
|
3
|
4
|
2
|
5
|
6
|
173
|
Стилистикалық фигураның бір түрі, сөйлем ішінде белгілі бір орында тұруға тиіс бір сөздің екінші бір орынға көшірілуі
|
екпін
|
инверсия
|
аббревиатура
|
флексия
|
фузия
|
174
|
Лингвистикада қысқарған сөздер?
|
екпін
|
инверсия
|
аббревиатура
|
флексия
|
фузия
|
175
|
Қазақ тілінде көмекші сөздердің неше түрі бар?
|
2
|
3
|
5
|
6
|
4
|
176
|
Көмекші сөздерге қанша сөз жатады?
|
20ға жуық
|
50 шақты
|
40 шақты
|
60қа жуық
|
30 шақты
|
177
|
Тұрсын, тұрмақ, екен шылаудың қай түрі?
|
септеулік
|
демеулік
|
жалғаулық
|
көмекші етістік
|
көмекші есім
|
178
|
Құрамы жағынан орыс тілі предлогтары неше топқа бөлінеді?
|
2
|
3
|
5
|
6
|
4
|
179
|
Артикль қай сөз табына қатысты құбылыс?
|
зат есім
|
етістік
|
сын есім
|
сан есім
|
барлық жауап дұрыс
|
180
|
Б.Н. Головинше грамматикалық категория дегеніміз не?
|
Лингвистикалық единицалардың немесе олардың тілдегі грамматикалық белгісі
|
Тіл сипатын белгілейтін, мағынасы сөз я болмаса сөйлем ішінде айқындалатын жалпы грам.ұғымдар
|
Тілдің грам-лық мағынасы мен оның материалдық белгісін айқындайтын реалды бірлігі
|
Біркелкі грам-лық құбылыстардың бірліктердің,топтардың, ең алдымен сол біркелкі грам-лық сөздер тобына тән формаларды оның тап, білдіруші жиынтықтары
|
Жалпы грамматикалық мағына граммматикалық категория деп аталады
|
181
|
«Тіл – шын практикалық сана, тіл де сана сияқты ертеден келе жатқан нәрсе»,- деп анықтама берген оқымыстылар кімдер?
|
К.Маркс,
Ф. Энгельс
|
К.Аханов, Ә.Хасенов
|
В.И.Кодухов, В.Н. Головин
|
А.М. Щербак, А.А.Реформацский
|
В.И.Ленин, С.Трубейской
|
182
|
Көп тілді меңгерген адамды қалай атайды?
|
Лингвист
|
Оратор
|
Филолог
|
Полиглот
|
Шешен
|
183
|
Лингвистика қандай ғылымдар жолына жатады?
|
Жаратылыстану ғылымы
|
Техникалық ғылымы
|
Қоғамдық ғылымдар
|
Философия ғылымдары
|
Психологтя ғылымдары
|
184
|
Генеологиялық классификация бойынша қазақ тілі т үркі тілдерінің қай тобына жатады?
|
Түркі тілдері – батыс ғұн бұтағы- булгар тобы
|
Түркі тілдері-батыс ғұн бұтағы-қыпшақ тобы
|
Түркі тілдері-батыс ғұн бұтағы-оғыз тобы
|
Түркі тілдері-батыс ғұн бұтағы-қарлұқ тобы
|
Түркі тілдері-батыс ғұн бұтағы-қырғыз-қыпшақ тобы
|
185
|
Тілдерді типологиялық классификация бойынша қанша типке бөлеміз?
|
6
|
5
|
4
|
3
|
7
|
186
|
Агглютинативті тілдер тобын анықтаныз?
|
Майа, коряк
|
Парсы, үнді
|
Болгар, чукча
|
Тибет,
эскимос
|
Жапон, корей, ноғай
|
187
|
1980 жылы Гермен федерациялық республикасы ғалымдарының жариялануында дүние жүзінде қанша тіл бар?
|
3000
|
2500
|
1960
|
5661
|
6129
|
188
|
Жеңген тілдегі жеңілген тілдің элементтерін тіл білімінде қалай атайды?
|
субстрат
|
суперстрат
|
адстрат
|
синтагма
|
морфема
|
189
|
Қазақ тіліндегі антонимдер сөздігінің авторы кім?
|
І.Кеңесбаев
|
Ә.Болғанбаев
|
М.Белбаева
|
Ж.Мусин
|
Ғ.Мұсабаев
|
190
|
Халықаралық тілді атаныз?
|
Француз
|
Қазақ тілі
|
Неміс тілі
|
Жапон тілі
|
Корей тілі
|
191
|
Төмендегі тілдердің ішінен жасаңды халықаралық тілді аңықтаныз.
|
эсперанто
|
ағылшын
|
қытай
|
араб
|
испан
|
192
|
Ру, ел, халық аттарын зерттейтін ономастиканың саласын көрсетініз.
|
топонимика
|
этнонимика
|
антропонимика
|
гидронимика
|
оронимия
|
193
|
Ұғым қандай категорияға жатады.
|
Тілдік
|
Философиялық
|
Логикалық
|
Физикалық
|
психологиялық
|
194
|
Кеңес тіл білімінде лексикалық мағынасы номинативті, фразеологиялық байлаулы, синтаксистік шартты деп классификация жасаған ғалым кім?
|
В.НГоловин
|
А.М.Шербак
|
Н.Н.Шанский
|
В.В.Виноградов
|
А.Реформацский
|
195
|
Шұғылдан басталып ызыңға аяқталған дыбысты қалай атаймыз?
|
Буын
|
Морфема
|
Аффрикат
|
Дифтонг
|
Трифтонг
|
196
|
Біздің қазіргі жазуымыз қандай жазудың түріне жатады?
|
Дыбыстық және әріптік
|
Пиктографиялық
|
Логографиялық
|
Идеографиялық
|
Буын жазуы
|
197
|
«Өлі» тілді көрсетіңіз
|
ағылшын
|
латын
|
марий
|
дүнген
|
ханты
|
198
|
Сөз құрамы, сөз табы лингвистиканың қай саласында қарастытылады?
|
синтаксис
|
лексика
|
морфология
|
фонетика
|
фонология
|
199
|
Сөз мағынасын зерттейтін лексикологияның саласын атаныз?
|
Фразеология
|
Топонимика
|
Ойкономия
|
Семасиология
|
Этимология
|
200
|
Таңбалар жүйесін зерттейтін ғылым қалай аталады?
|
Лексика
|
Морфология
|
Семиотика
|
Синтаксис
|
Фонетика
|
201
|
Адамның этнографиялық, мифологиялық көзқарасына байланысты тыйым салынған сөздер қалай аталады?
|
Табу
|
Эвфемизм
|
Доминант
|
Аралық ұғым
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
202
|
1929-1940 жылдары қазақстанда қай жазу түрі қолданылады?
|
Араб
|
Латын
|
Кирилл
|
Шумер
|
Соғды
|
203
|
Қазақ орфографиясы қандай принципке негізделген?
|
Морфологиялық
|
Фонетикалық
|
Дәстүрлі
|
Тарихи
|
Дифференциялаушы
|
204
|
Төмендегі мысалдардан фразаға жататын тұрақты сөз тіркестерін анықтаныз?
|
Тайға таңба басқандай
|
Ит өлген жер
|
Жағасын ұстады
|
Уйге келді
|
Қоян жүрек
|
205
|
Синонимдік қатар ішінен доминант сөзді айырыныз?
|
Сұлу
|
Келбетті
|
Шырайлы
|
Сымбатты
|
Әдемі
|
206
|
Тіл білімі ұғымының синонимін көрсет.
|
Лексика
|
Лингвистика
|
Фонема
|
Элемент
|
Лексема
|
207
|
Сөйлеудің жүзеге асудағы неше формасы бар?
|
4
|
3
|
2
|
5
|
6
|
208
|
Сөйлеу мен тілдің бір нәрсе емес екеніне алғаш көңіл бөлген ғалымдар кімдер?
|
В.Гумбольдт пен Ф.де Соссюр
|
Әл- Фараби мен Яссауи
|
Аристотел мен Демокрит
|
М.Қашқари мен Замахшари
|
Қ.Яссауи мен О. Хайям
|
209
|
Әр түрлі белгілерді, сигналдар жүйесін, олардың типін, ерекшелігін зерттейтін ілім қайсы?
|
Семиотика
|
Графика
|
Информация
|
Энтропия
|
физиология
|
210
|
Структурализм лингвисьикада қашан пайда болды?
|
ХХғ. Бас кезі
|
ХХғ. Орта кезі
|
ХХғ. Соңы
|
ХІХ ғ. ІІ жартысы
|
ХІХ ғ.
|
211
|
Зерттеу, баяндау тәсілдеріне, сипатына қарай фонетиканы неше типке бөлуге болады?
|
10
|
8
|
4
|
6
|
7
|
212
|
Тау, төбе, шың, құз аттарын зерттейтін ономастиканың қай тармағы?
|
Ойкономия
|
Оронимия
|
Топонимика
|
Антропонимика
|
Этномимика
|
213
|
Фонеманың қоғамдық, яғни әлеуметтік қызметі туралы ілім қайсы?
|
Фонология
|
Фонема
|
Фонетика
|
Морфология
|
Аллофонема
|
214
|
Фонеманың морфема экспоненті құрамындағы құрылыс материалы ретіндегі қызметі қалай аталады?
|
Конститутивті
|
Редукция
|
Просодия
|
Пароним
|
Прагматика
|
215
|
Редукция, сингормонизм, апокопа, протеза сияқтылар фонетикалық процестердің қайсысына жатады?
|
Позициялық
|
Комбинаторлық
|
Спонтандық
|
Антиномия
|
Ареалдық
|
216
|
Сөйлеу легін мүшелеу принциптері мен құралдары туралы ілім қайсы?
|
Энклитика
|
Просодия
|
Синкопа
|
Элизия
|
Проклитика
|
217
|
Интоноцияның негізгі компоненті не?
|
Екпін
|
Буын
|
Мелодика
|
Силлабема
|
Фраза
|
218
|
Дербес екпіні жоқ, тек өзінің алдындағы атауыш сөз екпіні ішіне кіре айтылу құбылысы қалай аталады?
|
Энклитика
|
Вариация
|
Вибрант
|
Гаплология
|
Вокабула
|
219
|
Сөздің басты-басты жеті түрлі белгісін айтқан кім?
|
Н.Шанский
|
Д.Шмелев
|
В.Перетрухин
|
В.Виноградов
|
В.Радлов
|
220
|
Тілдің сөздік құрамы қанша түрлі амал-тәсіл арқылы молаяды?
|
5
|
4
|
2
|
6
|
3
|
221
|
Жазудың неше түрі бар?
|
4
|
5
|
6
|
3
|
2
|
222
|
«Тіл – көркем әдебиеттің бірінші саласы»,-деп айтқан ғалым кім?
|
М.Горький
|
К.Ушинский
|
К.Маркс
|
Ф.Энгельс
|
Н.Марр
|
223
|
Дифференциялаушы қызметінен теңдестіруші қызметі басым таңбаларды не дейміз?
|
Фонетикалық дыбыстар
|
Грамматикалық морфемалар
|
Морфонология
|
Бірліктер
|
Категориялар
|
224
|
Дифференциялаушы қызметі басым тілдік таңбаларға не жатады?
|
Фонемалар
|
Аллофондар
|
Морфтар
|
Морфемалар
|
Бірліктер
|
225
|
Бір заттың немесе құбылыстың атауының екінші затқа не құбылысқа олардың өзара іргелестігі, шектестігі негізінде атау болып ауысуын не дейміз?
|
Табу
|
Метафора
|
Метонимия
|
Синекдоха
|
Полисемия
|
226
|
Біртектес дыбыстардың арасндағы өзгерісті не деп атаймыз?
|
Диссимиляция
|
Ассимиляция
|
Редукция
|
Элизия
|
Протеза
|
227
|
Сөздің морфемалық құрамына талдау жасауда ескеретін процестердің бірі қалай аталады?
|
Декорреляция
|
Диффузия
|
Флекция
|
Даривация
|
Реляция
|
228
|
Тілдік фактілер мен тілге тән құбылыстарды зерттегенде, олардың синхрондық және диахрондық жақтарына бірдей көңіл бөлушілік тіл білімінің несі?
|
Нысанасы
|
Міндеті
|
Мақсаты
|
Принципі
|
Шарты
|
229
|
Африкада қатынас жасаудың экзотикалық тәсілінің бірі қалай аталады?
|
Ым тілі
|
Сигнал тілі
|
Ысқырық тілі
|
Барабан тілі
|
Креоль тілі
|
230
|
Генеологиялық классификация бойынша дүние жүзіндегі тілдер неше топқа бөлінеді?
|
10
|
9
|
6
|
7
|
8
|
231
|
Грамматикалық мағыналар түбірге аффикстердің жалғануы арқылы берілетін тілдердің типі қалай аталған?
|
Даралаушы
|
Түбір
|
Полисинтетикалық
|
Аглютинативті
|
Флегтивті
|
232
|
Жеңген тілдегі жеңілген тілдің элементтері қалай аталады?
|
Субстрат
|
Суперстрат
|
Билингвизм
|
Адстрат
|
Жаснды тіл
|
233
|
Тіл қандай құбылысқа жатады?
|
Биологиялық
|
Қоғамдық
|
Қондырмалық
|
Базистік
|
Психологиялық
|
234
|
Транскрипцияның неше түрі бар?
|
6
|
5
|
3
|
2
|
4
|
235
|
Бірінен кейін бірі рет - ретімен орналасқан әріптердің жиынтығы қалай аталады?
|
Графика
|
Транслитерация
|
Орфоэпия
|
Алфавит
|
Орфография
|
236
|
Идеографияның пиктографиядан ең басты айырмашылығы неде?
|
Таңбаладың мағынасында
|
Формасында
|
Дыбысталуында
|
Айтылуында
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
237
|
Жазудың неше түрі бар?
|
4
|
2
|
1
|
3
|
5
|
238
|
Жазудың ең алғаш түрі қалай аталған?
|
Идеографиялық жазу
|
Пиктографиялық жазу
|
Буын жазуы
|
Әріптеп жазу
|
Дыбыстық жазу
|
239
|
Логографиялық жазу қоғам дамуының қай дәуірінде пайда болды?
|
Алғашқы қауымдық құрылыс
|
Құл иелену процесі
|
Феодалдық құрылыс
|
Капиталистік құрылыс
|
Социалистік құрылыс
|
240
|
Грамматиканың сөз тіркесі мен сөйлеуді зерттейтін саласы қалай аталады?
|
Фонетика
|
Лексика
|
Синтаксис
|
Морфология
|
Сөзжасам
|
241
|
«Ананың жүоегі» деген тіркес сөздердің байланысу формасының қайсысына тән?
|
Қиысу
|
Меңгеру
|
Матасу
|
Қабысу
|
Жанасу
|
242
|
Сөздердің байланысу формасы нешеу?
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
243
|
Синтаксистік сөз тіркесі дегеніміз
|
Еркін сөз тіркестері
|
Тұрақты сөз тіркестері
|
Фразеологиялық единица (бірлік)
|
Толық мағыналы сөзбен көмекші сөздің тіркесі
|
Жеке сөздер
|
244
|
Басқа сөз таптарының зат есімге ауысу құбылысын қалай атайды?
|
Субстантивт-ену
|
Адъективтену
|
Прономилдану
|
Адвербиалдану
|
Вербалдану
|
245
|
Есімшелерден сын есімге ауысқан сөздерді көрсет.
|
Барар, келер
|
Келген,айтқан
|
Тебеген, сүзеген
|
Айтпақ, жүрмек.
|
Жазар, жүрер
|
246
|
«Шығу тегі тұрғысынан қарағанда, өзге шылаулар сияқты, септеуліктерде бір кезеңдерде жеке дара қолданылатын дербес мағыналы негізгі атаушы сөздерге ауыса келіп, өз алдына категория болып қалыптасқан» қай ғалымның пікірі?
|
А.Ысқақов
|
Ғ.Мұсабаев
|
М.Балақаев
|
Ж.Мусин
|
Жирмунский
|
247
|
Сөздіктерді құрастырудың ғылыми методикасын қалай атайды?
|
Этимология
|
Семисиология
|
Лексикология
|
Фразеология
|
Лексикография
|
248
|
Сөздердің мағыналық жақтарын зерттейтін лексиколгияның саласын ата.
|
Топонимика
|
Этимология
|
Ономастика
|
Дилектология
|
Семисиология
|
249
|
Кісі есімдерін зерттейтін оносиологияның саласын ата.
|
антропонимика
|
Топонимика
|
Фразеология
|
Семисиология
|
География
|
250
|
Шығыс септік жалғауының лексикалануынан пайда болған үстеу сөзді көрсет.
|
Шынымен
|
Зорға
|
Шалқасынан
|
Аңдаусызда
|
Лезде
|
251
|
Фразеологиялы байлаулы мағынаны көрсет.
|
Мидай дала
|
Жазық дала
|
Кең дала
|
Жасыл дала
|
Қысқы дала
|
252
|
Синтаксистік шартты мағынадағы сөзді тап.
|
Атам кеше түлкі соғып алды
|
Түлкі тымақ
|
Ол бір түлкі адам
|
Тырна түлкіге қонаққа келді.
|
Түлкінің терісінен істелген ішік жылы болады.
|
253
|
Барыс септік жалғауының көнеленіп лексикалануынан жасалған сөзді тап.
|
Күнде
|
Кешке
|
Жаңада
|
Әуелден
|
Қырынан
|
254
|
«Сақалын сипап қалу» деген тұрақты сөз тіркесінің беретін мағынасы қандай?
|
Ашулану
|
Еріну
|
Өкіну
|
Қуану
|
Қорқу
|
255
|
Ойлаудың заңдары мен формалары туралы ғылым қалай аталады?
|
Акустика
|
Физика
|
Физиология
|
Логика
|
Психология
|
256
|
Тілдік немесе диалектикалық құбылыстардың таралған жердлерін белгілеп, соларды бір-біріне жалғастырып қосатын гингвистикалық картадағы сызықтар қалай аталады?
|
Изоглосс
|
Атлас
|
Археология
|
Этнография
|
Палеозология
|
257
|
Тілдердің «сатылай даму теориясын» ұсынған ғалым кім?
|
Гумбольдт
|
Аханов
|
Марр
|
Хасенов
|
Ярцева
|
258
|
Белгілерінің ұқсастығына қарай бір заттың не құбылыстың атауымен аталуының негізінде сөз мағынасының ауысуын қалай атайды?
|
Полисемия
|
Омоним
|
Синекдоха
|
Метафора
|
Метанимия
|
259
|
Омонимді көрсет
|
Ыдыс
|
Сурет
|
Кітап
|
Қағаз
|
Жүз
|
260
|
Біркелкі айтылып, бірақ түрліме жазылатын сөздерді қалай атаймыз?
|
Омофондар
|
Антитеза
|
Омографтар
|
Каламбур
|
Синонимдер
|
261
|
Етістіктерден болған синонимдерді көрсет
|
Сабыр, төзім, шыдам
|
Күшті, мықты, әлді
|
әрең, әзер, зорға
|
Жорамалдау, долбарлау,тұспалдау
|
Халық, жұрт, әлеумет
|
262
|
Антонимді тап
|
Сыр-сымбат
|
Бақ-сор
|
Сіріңке-оттық
|
Тақия- кепеш
|
Доктор-дәрігер
|
263
|
«Биік мансап-биік жартас Ерінбей еңбектеп жылан да шығады
Екпіндеп ұшып қыран да шығады» - кімнің сөзі
|
Ы. Алтынсаин
|
Ш. Уалиханов
|
Халық сөзі
|
А. Құнанбаев
|
Дұрыс жауап жоқ
|
264
|
«Түйе үстіне сирақ үйту» тұрақты сөз тіркесінің мағынасы
|
Епсіздік, икемсіздік
|
Көнбеу
|
Болжап айту
|
Асыға күту
|
Астан-кестен болу
|
265
|
«Фонема» терминін лингвистикаға кіргізген ғалым кім?
|
И. Бодун де Куртане
|
Ф.Фортунатов
|
А. Шлейхер
|
Ф.Бопп
|
А. Потебня
|
266
|
Екпін түспейтін сөзді тап
|
Біздің көшеміз
|
Біздің сқушымыз
|
Оның ойы
|
Еліктің лағы
|
Олардың арманы
|
267
|
Акцентуациялық жақтан жігі ажырамай бір ғана екпінмен айтылып, ритмикалық бір бүтін топ құраған сөз тіркесінің құрамындағы екпін түспеген сөз екпінді өз бойына тартқан сөздің алдында тұрса қалай аталады ?
|
Тоникалық екпін
|
такт
|
Сөйлеудің темпі
|
энклитика
|
пролитика
|
268
|
Лобиальдық сингорманизм дегеніміз не?
|
Көршілес келген екі дыбыстың бір-біріне әсері
|
Екі дауыссыз дыбыстың қатар келуі
|
Сөз ішшнде бірыңғай жіңішке дауысты дыбыстардың келуі
|
Сөз ішінде бірыңғай жуан дауысты дыбыстардың келуі
|
Бастапқы буындағы ерін дауыстысының ыңғайына қарай соңғы буындарда ерін дауыстыларының айтылуы
|
269
|
Кейбір фонетикалық жағдайда дыбыстардың мүлдем түсіп қалуы қалай аталады ?
|
редукция
|
протеза
|
элезия
|
метафеза
|
эпитеза
|
270
|
Меңгеріле байланысқан сөз тіркесін тап
|
Жолдасымен кездесу
|
Білімді адам
|
Он екінші ай
|
Қатты сүйісу
|
Атаның баласы
|
271
|
Қабыса байланысқан сөз тіркесін тап
|
Ағаш үй
|
Сабақты оқы
|
Ауылға қайту
|
Абай көшесі
|
Ол ойнады
|
272
|
Қазақ тілінде қанша сөз табы бар
|
9
|
8
|
7
|
6
|
5
|
273
|
Субъектінің объектімен өзара қарым- қатынасын айқындайтын етістіктің катеогориясын көрсет
|
жақ
|
шақ
|
Рай
|
етіс
|
септік
|
274
|
Ырықсыз етіс формасында тұрған сөзді тап
|
киінді
|
кигізді
|
киіндірді
|
киіндіртті
|
киілді
|
275
|
Қалау райлы етістікті тап алғайсың
|
алғайсың
|
алса
|
ал
|
алдым
|
алдың
|
276
|
Өткен шақта тұрған қимыл, іс-әрекетті көрсет
|
барғанмын
|
барамын
|
бармақпын
|
барармын
|
Дұрыс жауап жоқ
|
277
|
Омоним сөзді тап
|
таяқ
|
адам
|
Көш
|
Дәптер
|
қағаз
|
278
|
Жазудың буын жүйесі шығу тегі жағынан неше топқа бөлінеді
|
2
|
3
|
4
|
8
|
7
|
279
|
« Сөз лексикалық жіне грамматикалық мағыналардың ішкі конструктивті бірлігі болып табылады»- деп айтқан кім?
|
Ф. Фортунатов
|
А. Виноградов
|
Л. Щерба
|
О. Суник
|
А. Реформацкий
|
280
|
өзгелік етісті тап
|
шақырт
|
шақырды
|
шақырысты
|
шақырылды
|
киінді
|
281
|
Ортақ етісті тап
|
жазды
|
құшақтасты
|
жуынды
|
жыртылды
|
жазғызды
|
282
|
«Етіс категориясы грамматика, лексикалогия және фразеологияның нағыз шектес келген жерінен орын алады»- осы пікірді айтқан ғалымды ата
|
И. Батманов
|
Г. Колшанский
|
Н.Баскаков
|
В. Виноградский
|
Ы. Ысқақов
|
283
|
«Қысқа жібі күрмеулі келмейді» - деген тұрақты сөз тіркесінің мағынасын тап
|
Момын, жуас
|
сорлау
|
Жетімсіздік, жоқшылық
|
Ызалану, ашулану
|
Қуану, шаттану
|
284
|
Мәтелді тап
|
Ағама жеңгем сай
|
Кең болсаң, кем болмайсың
|
Тонның ішкі бауындай
|
Ай десе аузы, күн десе көзі
|
Көз шырымын алу
|
285
|
«Блингвист» терминінің мағынасы
|
шешен
|
Қос тілдік
|
оратор
|
әдебиетші
|
полиглот
|
286
|
Әдеби тіл нормасынан өзгеше сөзді көрсет
|
сіріңке
|
маңлай
|
қияр
|
қауын
|
қарбыз
|
287
|
Сөздерді дұрыс жазу ережесін қалай атайды?
|
орфоэпия
|
сингорманизм
|
ассимиляция
|
орфография
|
диссимиляция
|
288
|
Қазақ халқы орыс графикасына негізделген жаңа алфавитті қай жылы қабылдады?
|
1977 ж.
|
1947 ж.
|
1920 ж.
|
1929 ж.
|
1940 ж.
|
289
|
Сөздерді дұрыс айту ережелерінің жиынтығы қалай аталады?
|
Транслитера-ция
|
орфоэпия
|
орфография
|
веляризация
|
транскрипция
|
290
|
«дифтонг» терминінің мағынасы
|
Дауысты дыбыс
|
Дауыссыз дыбыс
|
Қосарланған дыбыс
|
буын
|
фонема
|
291
|
Палаталь дауысты дыбысты тап
|
а
|
ұ
|
о
|
ө
|
ы
|
292
|
Дауыстыдан басталып, дауыссызға аяқталған буынды көрсет
|
Қа-ла
|
Жас-тық
|
дос
|
от
|
қант
|
293
|
Тіл арты дауыссыздарын көрсет
|
ф, в
|
с,ж
|
т, х
|
ң, д
|
қ ,ғ
|
294
|
Тұрақты сөз тіркестерін зерттейтін лексикологияның саласын тап.
|
Лексикогра-фия
|
Фразеология
|
Этимология
|
Топонимика
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
295
|
Бүтіннің орнына бөлшекті, жалпыны орнынан дараны қолданудың негізінде сөз мағынасының ауысуын қалай атайды?
|
Синекдоха
|
Метонимия
|
Омоним
|
Синоним
|
Антоним
|
296
|
Тілдің лексикасында дыбысталуы бірдей мағынасы әр басқа сөздерге негізделген «сөз әзілі» дегенді қалай түсінеміз?
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Каламбур
|
Омограф
|
Омоформа
|
Антитеза
|
297
|
Тіл лексикасында дыбысталуы бірдей, мағынасы әр басқа сөздер қалай атайды?
|
Полисеман-тизм
|
Омоним
|
Метонимия
|
Синоним
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
298
|
«Транслитерация» деген терминнің мағынасы?
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Дұрыс айту ережесі
|
Дұрыс жазу қағидалары
|
Қайта жазу принциптері
|
Бір жазудағы әріптерді екінші бір жазудағы әріптермен беру.
|
299
|
Сөз тудырушы аффикстердің мағынасын қалай атайды?
|
Деривациялық
|
Номинативті
|
Ауыспалы
|
Келтірінді
|
Синтаксистік
|
300
|
Сөз түрлендіруші аффикстердің мағынасын қалай атайды?
|
Лексикалық
|
Тура
|
реляциялық
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
терминологиялық
|
301
|
Тілдің әрі қарай бөлшектеуге келмейтін ең кіші мағыналық единицасы қалай аталады:
|
Инфикс
|
Морфема
|
Дыбыс
|
Аффикс
|
Жұрнақ
|
302
|
Белгілі бір тілдегі грамматикалық қатынастардың жүйесін лингвистиканың қай саласы зерттейді?
|
Фонетика
|
Лексика
|
Грамматика
|
Кибернетика
|
Акустика
|
303
|
Екі дыбыстың аралығына қосалқы дыбыстың келіп кіруі қандай фонетикалық процеске жатады?
|
Диэреза
|
Эпентеза
|
Редукция
|
Метатеза
|
Апокопа
|
304
|
Қазақ тілінде қапқан-қапқан, тепкі-тепкі деп айту қай құбылысыстың нәтижесі?
|
Метатеза
|
Элезия
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Диэреза
|
Эпитеза
|
305
|
«Вокализм» деген терминді қалай түсінесіз?
|
Дауыссыз дыбыстар жүйесі
|
Дауысты дыбыстар жүйесі
|
Жуаң дауыстылар
|
Ұяң дауыссыздар
|
Дифтонг дыбыстар
|
306
|
Артикуляцияның жолына қарай салдыр дауыссыздар нешеге бөлінеді?
|
2
|
3
|
4
|
8
|
7
|
307
|
Сөздердің шығу тегін зертттейтін лексикологияның саласын ата?
|
Этимология
|
Лексема
|
Синхрония
|
Диахрония
|
Лексика
|
308
|
Туыстас тілдердің сөздік құрамын салыстыра зерттейтін лексикологияның саласын ата.
|
Тарихи лексикология
|
Салыстырмалы лексикология
|
Жеке лексикология
|
Жалпы лексикология
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
309
|
Семасиология нені зерттейді?
|
Сөздіктерді
|
Сөздіктердің шығу тегін
|
Географиялық атауларын
|
Кісі аттарын
|
Сөздердің мағыналық жақтарын
|
310
|
Тіл және оның даму заңдарын қандай ғылыми пән зерттейді?
|
Лингвистика
|
Фонетика
|
Физиология
|
Философия
|
Логика
|
311
|
«Сөз – барлық фактілердің, барлық ойдың киімі»-осы пікірдің авторы кім?
|
Ушинский
|
Горкиий
|
Реформацкий
|
Шанский
|
Әл-Фараби
|
312
|
Лингвистикалық сөздіктер жасалу мақсатына қарай нешеге бөлінеді?
|
4
|
5
|
2
|
3
|
8
|
313
|
Реестр дегеніміз не?
|
Диалект сөз
|
Сөздікке еңгізіліп, мағынасы түсіндірілетін сөз
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Термин сөз
|
Омоним сөз
|
314
|
«ат салысты » деген фразеологиялық мағынасын тап.
|
Немқұрайлы қарау
|
Жәрдемдесті
|
Ат қосу
|
Азғантай
|
Селқос қарау
|
315
|
Фразеологиялық оралымдар мағынасы тұрғсынан нешеге бөлінеді?
|
3
|
4
|
2
|
5
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
316
|
Лингвистика саласында қолданылатын терминді тап.
|
Изотерма
|
Меридиан
|
Филормония
|
Архаизм
|
Дирижер
|
317
|
Түркі тілдерінің ең алғашқы сөздігінің авторы кім?
|
М.Қашқари
|
Қ.Жалаири
|
О.Һаям
|
Л.Будагов
|
В.Радлов
|
318
|
«Қырық қазанның құлағын тістеді» деген тіркестің мағынасын көрсет.
|
Күйгелек
|
Қыдырымпаз
|
Жамау-жасқау
|
Араз болу
|
Ашуланшақ
|
319
|
Бір заттың не құбылыстың атауы екінші затқа не құбылысқа белгінетін заттардың өзара іргелес шектес болуының негізінде мағынасы ауысқан сөзді көрсет.
|
Артымыздан келіп қол жетті
|
Талаптың мініп тұлпарын
|
Көрмегенге көсеу таң
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Бәрінің қолында үкілі домбыра
|
320
|
Уақыт өлшемін білдіретін фразаларды көрсет
|
Оқ бойы жер
|
Ел орынға отырар кезде
|
Тай шаптырым жер
|
Таяқ бойы қар жауса
|
Қозыкөш жер
|
321
|
Түбір сөзге омонимдес афиикстердің жалғануы арқылы пайда болған омонимді көрсет
|
Бас
|
Мата
|
Қызыл
|
Байланыс
|
Сыр
|
322
|
Сыпайылықты білдіретін эмоциналдық мақсатқа жұмсалған сөзді тап.
|
Ағеке
|
Батыр сымақ
|
Оңбаған
|
Төбешік
|
Сұмдық
|
323
|
Жатыс септік формасында тұрған сөзді көрсет.
|
Қарындастық
|
Жеңгеме
|
әкесін
|
Құдасында
|
Келін
|
324
|
Белгілі бір тілдің сөздік құрамының қолданылу сипатына қарай адамның сезіміне әсер ететін сөздер тобы қалай аталады?
|
Кәсіби сөздер
|
Арнаулы лексика
|
Эмоциональды-экспрессивті сөздер
|
Жаргон сөздер
|
Интернационалдық сөздер
|
325
|
Морфологиялық тәсілмен жасалған экспрессивті- эмоциональды сөздерді тап.
|
Масқара
|
Шіркін
|
Неткен сұлу
|
Інішек
|
Ой-пыр-о-о-ой
|
326
|
Сөздікке берілген анықтаманы айырыңыз.
|
Белгілі бір тәртіппен орналасқан лингвистикалық единицалардан тұратын және олардың мағынасын түсіндіретін анықтама кітап.
|
Белгілі бір тілдің сөздік құрамының барлық сөздерінің жиынтығы
|
Белгілі бір тіл білімі саласының анықтама кітабы
|
Сөздердің дұрыс жазылуын анықтайтын анықтамалық
|
Сөздердің шығу тарихын зерттейтін лингвистиканың бір саласы
|
327
|
Мағынасы біреу реңктік мағынасы жоқ дерексіз ұғымның атауы болатын белгілірді қамтитын сөздер қалай аталады?
|
Термин сөз
|
Кәсіби сөз
|
Жаңа сөз
|
Көнерген сөз
|
Тарихи сөз
|
328
|
Белгілі бір тілдіңсөздік құрамындағы ғылыммен техника саласындағы арнаулы атаулардың сөздігі қалай аталады?
|
Энциклопедия-лық сөздік
|
Терминологиялық сөздік
|
Түсіндірме сөздік
|
Этимология-лық сөздік
|
Орфорграфиялық сөздік
|
329
|
Сөздікке еңгізіліп, мағынасы түсіндірілетін сөзді қалай атаймыз?
|
Кірме сөз
|
Жаңа сөз
|
Реестр сөз
|
Көнерген сөз
|
Көп мағыналы сөз
|
330
|
«Кітаби лексика деп белгілі дәрежеде әдеби нормаға түскен стилистикалық қолданысы жағынан сараланған жазба тілге тән сөздерді айтамыз» деп анықтаған ғалымдар кімдер?
|
Ғ.Мұсабаев, І.Кеңесбаев
|
Ғ.Қалиев, Ә.Болғанбаев
|
К.Аханов, Ә.Хасенов
|
М.Балақаев, Т.Қордабаев
|
М.Белбаева, Р.Барлыбаев
|
331
|
Семасиология, этимология, омоним, синоним, антоним сөздері тіл білімінің қай таруына жатады?
|
Лексикология
|
Фонетика
|
Ономасиология
|
Грамматика
|
Синтаксис
|
332
|
Этимология термині қай тілден енген?
|
Латын
|
Грек
|
Араб
|
Орыс
|
Неміс
|
333
|
Ономастиканың географиялық атауларды зерттейтін саласын көрсет.
|
Топонимика
|
Антропономика
|
Фонетика
|
Лексика
|
Морфология
|
334
|
Ономастика сөзі қай тілден енген термин.
|
Грек
|
Неміс
|
Латын
|
Араб
|
Орыс
|
335
|
Адамдардың пікір алмасу, қатынас жасау құралы не?
|
Ой
|
Тіл
|
Сөз
|
Кітап
|
Қиял
|
336
|
Грамматика қай тілден енген термин
|
Араб
|
Грек
|
Парсы
|
Орыс
|
Неміс
|
337
|
Грамматика қандай мағына береді?
|
Жазу , жазу өнері
|
Сөйлеу
|
Ойлау
|
Жүйелеу
|
Толғану
|
338
|
Синхрония сөзі қандай мағына береді?
|
Бір мезгілде
|
Бір сағатта
|
Бір Кезеңде
|
Әр уақытта
|
Жыл сайын
|
339
|
Ономасиология термині қай тілден енген
|
Неміс
|
Араб
|
Грек
|
Парсы
|
Орыс
|
340
|
Тіл біліміне қатысты халықаралық терминді көрсет.
|
Зат есім, сын есім
|
Шылау, сөз буын
|
Сингормонизмлексика
|
Маркетинг, менеджер
|
Гипотенуза, катет
|
341
|
Ономастика нені зерттейді?
|
Жалқы есімдерді
|
Сөздердің мағыналығы
|
Сөздердің шығу тегін
|
Сөздердің түбірін
|
Дыбыстарды зерттейді
|
342
|
Категория термині қандай мағынаны білдіреді?
|
Болжау
|
Зерттеу
|
Пайымдау, анықтау
|
Реттеу
|
Жүйелеу
|
343
|
Әдебиеттану ғылымына қатысты терминді анықта.
|
Сөз, сөйлем, буын
|
Түбір, шама, теңеу.
|
Азимут,
көкжиек, сәуле.
|
Теңеу, кейіптеу, шеңдестіру
|
Қосымша, жұрнақ, жалғау
|
344
|
Француз тілдерінен қазақ тіліне енген сөздер
|
Костюм, одеколон , вальс, портфель
|
Балерина, бас, браво
|
Кровать, свекла, корабль
|
Бала , ата-ана, әке
|
Қыз, көз, жүрек
|
345
|
Грек сөздері
|
Тетрадь,
лента, фонарь, корабль
|
Штаб, галстук, лагерь
|
Бинт , ярмарка, бухгалтер
|
Доға, жәшік,
|
Дидар, ақыл
|
346
|
Латын сөздері
|
Циркуль, глобус, цирк
|
Бинт,матрос,шл-юпка
|
Гитара, троллейбус
|
Намыс, қызыл, көк
|
Таза, нағашы, жиен
|
347
|
Неміс сөздері
|
Ярмарка , бинт
|
Шлюпка, корабль
|
Койка, матрос
|
Үлкен, кіші
|
Жаңа, ескі
|
348
|
Мұрын жолды дауыссыз дыбыстарды көрсет.
|
Л,и,у,р
|
Т,п,к,қ
|
М,н,ң,
|
З,ж,
|
Р,л
|
349
|
Фонема туралы ілім орыс лингвистикасында қай жылы қай ғасырда пайда болды?
|
ХІХ ғ.70-жылдары
|
ХХ ғ.50-жылдары
|
ХVIII ғ.60-жылдары
|
ХХ ғ. 80-жылдары
|
ХV ғ. 80-жылдары
|
350
|
Фонема дегеніміз не?
|
Сөз мағынасын өзгертіп, морфологиялық жігін ажырататын дыбыс
|
Бір сөздің басқа сөзге қарағанда ерекше бір үнмен көтеріліп айтылуы
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
Дыбыстардың бірыңғай жуаң айтылуы
|
Сөздің бірыңғай жіңішке айтылуы
|
351
|
Тіл дегеніміз не?
|
Ойлаудың нәтижесі
|
Адамдардың бір-бірімен қарым-қатынас құралы
|
Адамдардың білім алу нәтижесі
|
Адамның есту құралы
|
Адамның көру құралы
|
352
|
Метафора қай тілден енген термин.
|
Грек
|
Неміс
|
Латын
|
Араб
|
Парсы
|
353
|
Метонимияны көрсет
|
Үйі мәз боп қой сойды, сүйіншіге шапқанға
|
Артымыздан қол жетті, аз жетпеді, мол жетті.
|
Жігіттер,ойын арзан, күлкі қымбат, екі түрлі нәрсе ғой сыры мен сымбат.
|
Тайға таңба басқандай жазды.
|
Ол ерте келді.
|
354
|
«Табу» термині қай тілден енген сөз?
|
Полинезей
|
Латын
|
Грек
|
Неміс
|
Парсы
|
355
|
Мына сөз тіркестерінен эвфемизмді тап
|
Ұлық, қорлық жасамау.
|
Бұраң бел
|
Ала жібін аттамау
|
Алма мойын
|
Қызыл алма
|
356
|
Фразеологиялық тұтастыққа жататы сөз тіркесін көрсет
|
Түймедейді түйедей ету
|
Ит өлген жерде
|
Кеудесін көтеру
|
Сүттен ақ, судан таза
|
Тамырына балта шабу
|
357
|
Фразеологиялық тізбекке жататын сөз тіркесін көрсет
|
Сүттен ақ судан таза
|
Мұртын балта шашпайды
|
Тамырына балта шабу
|
Кешігіп келу
|
Ерте тұру
|
358
|
Фразеологиялық бірлікке жататын сөз тіркесін көртсет.
|
Көзд ашып-жұмғанша
|
Бетке айту
|
Жүрек жұтқан
|
Тез ойлау
|
Шапшаң жүру
|
359
|
Аналитикалық тәсіл арқылы (орын тәртібі) байланысқан сөз тіркесін көрсет
|
Телефон арқылы сөйлесу
|
Ұзақ жол
|
Қызыл ала
|
Үйге бару
|
Жазушымен кездесу
|
360
|
Интонация арқылы байланысқан сөз тіркесін көрсет
|
Еркін -студент
|
Ұқыпты бала
|
Өмір үшін күресу
|
Қызыл кітап
|
Мектепке бару
|
361
|
Изафеттік байланыс дегеніміз не?
|
Ілік жалғауы, сөз бен тәуелдік жалғаулы
|
Сөйлемдегі сөздердің ешбір жалғаусыз орын тәртібі арқылы байланысу
|
Сөйлемдегі сөздердің ешбір жалғаусыз, орын тәртібі жағынан іргелес тұрып та алшақ тұрып та байланысқан түрі
|
Бастауыш пен баяндауыштың байланыс түрі
|
Анықтауыш пен анықталғыш сөзбен байланысы
|
362
|
Изафет қай тілден енген термин?
|
Латын
|
Грек
|
Араб
|
Парсы
|
Неміс
|
363
|
Сөйлемдегі сөздер бір-бірімен неше тәсіл арқылы байланысады?
|
2
|
5
|
3
|
6
|
7
|
364
|
«Пиктография » қай тілден алынған термин?
|
Грек
|
Латын
|
Араб
|
Парсы
|
Неміс
|
365
|
Алфавит дегеніміз не?
|
Бірінен кейін бірі рет-ретімен орналасқан әріптердің жиынтығы
|
Бірінен кейін бірі рет-ретімен орналасқан синоним сөздер жиынтығы
|
Бірінен кейін бірі рет-ретімен орналасқан мағыналы сөздер жиынтығы
|
Бірінен кейін бірі рет-ретімен орналасқан антоним сөздер жиынтығы
|
Бірінен кейін бірі рет-ретімен орналасқан омоним сөздер жиынтығы
|
366
|
Кавказ тілдері тобына жататын халықтар?
|
Грузин, абхаз, авар, мугин, лакс.
|
өзбек, татар,хакас,башқұрт, қазақ,
|
Украйн, орыс, белорус
|
Грек, эстон, латын
|
Парсы, араб, неміс
|
367
|
«Генеология» термині қандай мағына білдіреді?
|
Шығу тегі
|
Тарих
|
Туыстас
|
Ғылым
|
Білім
|
368
|
Үнді тобы тілдеріне енетін тілдерді көрсет
|
Курд,тат, пушту
|
Бенгали,хинди, гуджарати
|
Болгар , чех, словак
|
Қарапалпақ, башқұрт,
|
Украин,орыс, беларус
|
369
|
Түсіндірме сөздік қандай еңбек?
|
Тарихи еңбек
|
Линвистикалық еңбек
|
Геологиялық еңбек
|
әлеуметтік
|
философиялық
|
370
|
1977 жылы шыққан «Қазақ фразеологиялық сөздігінің» авторы кім?
|
А.Ысқақов
|
М.Әлімбаев
|
І.Кеңесбаев
|
М.Әуезов
|
О.Сүлейменов
|
371
|
Трансфикс терминіне анықтама
|
Сөз ішінде дауысты дыбыстардың кірігуі
|
Сөз ішінде дауыссыз дыбыстардың кірігуі
|
Сөз соңында дауысты дыбыстың келуі
|
Сөз соңында дауыссыз дыбыстың келуі
|
Сөз басында дауыссыз дыбыстың қосарлануы
|
372
|
Конфикс неше аффикстен құралады?
|
2
|
4
|
5
|
6
|
1
|
373
|
Интерфикс деген терминді алғаш қолданған лингвис.
|
С.Трубецкой
|
А.Сухотин
|
Е.А.Земская
|
М.В.Панов
|
А.Реформатский
|
374
|
Септіктер туралы ілім негізін салушы кім
|
Сократ
|
Аристотель
|
М.Қашқари
|
А.Байтұрсын-ұлы
|
В.Радлов
|
375
|
Қай тілде септік категориясы жоқ
|
Орыс, грек
|
Түркі, монғол
|
Болгар, қытай
|
Эстон, венгр
|
Дағыстан, неміс
|
376
|
Қай тілде септік жалғау түрі көп
|
орыс
|
қазақ
|
дағыстан
|
неміс
|
ағылшын
|
377
|
Фонема теориясының алғаш рет негізін қалаған лингвист
|
Р.Раск
|
Бодуэн де Куртенэ
|
М.Ломоносов
|
А.Қайдар
|
Н.Баскаков
|
378
|
Табу – қай тілден алынған термин
|
Араб
|
Ағылшын
|
Латын
|
Түркі
|
Индонезия
|
379
|
Литература деген термин қай тілден жазу деген мағынада алынған
|
Латын
|
Грек
|
Ағылшын
|
Орыс
|
Неміс
|
380
|
Үндіеуропа семьясына жатпайтын тілдер тобы қайсы
|
Словян тілдер тобы
|
Герман тілдер тобы
|
Иран тілдер тобы
|
Фин тілдер тобы
|
Балтық тілдер тобы
|
381
|
ХХғ. 60-жылдары космоспен байланысты «Линкос» тіл жобасын жасап, Нобель сыйлығын алған математик
|
А.Камю
|
А.Ахманова
|
Шютце
|
Г.Фрейденталь
|
Қ.Мандоки
|
382
|
«Тіл дегеніміз – тарихи ұзақ сапарда әр түрлі этностардың өзара қарым-қатынасы туралы, біздің олармен кездесуіміз жөніндегі білімдердің объективті қоймасы» деген пікірді айқан ғалым, қайраткер
|
К.Аханов
|
М.Балақаев
|
О.Сүлейменов
|
Ә.Хасенов
|
Ш.Айтматов
|
383
|
Қазақ тілін жетік меңгеріп, Б.Момышұлының «Ұшқан ұя» повесін венгр тіліне аударған полиглот ғалым
|
У.Фриманн
|
Қ.Мандоки
|
А.Камю
|
С.Эльза
|
Н.Баскаков
|
384
|
Роман тіл біліміне қатысы жоқ тілді көрсетіңіз
|
Исланд
|
Испан
|
Молдован
|
Итальян
|
Румын
|
385
|
Германистика тіл біліміне жатпайтын тілді көрсетіңіз
|
Дат
|
Норвеж
|
Швед
|
Португал
|
Голланд
|
386
|
Словян тіл біліміне қатысы жоқ тілді көрсетіңіз
|
Белорус
|
Чех
|
Поляк
|
Болгар
|
Молдован
|
387
|
Түркі тілдеріне жатпайтын тілді көрсетіңіз
|
Тува
|
Чуваш
|
Чұлым
|
Нанайлар
|
Құмық
|
388
|
Комбинаторлық фонетикалық процестерге қайсы жатпайды
|
Ассимиляция
|
Редукция
|
Диссимиляция
|
Диереза
|
Эпентеза
|
389
|
Позициялық фонетикалық процестерге қайсы жатпайды
|
Сингармонизм
|
Апокопа
|
Протеза
|
Редукция
|
Аккомадация
|
390
|
Әлимамед Набибейли жасаған әліпбидің аты
|
Латын әліпбиі
|
Төте әліпбиі
|
Математикалық әліпби
|
Халықаралық әліпби
|
Иврит әліпбиі
|
391
|
В.фон Гумбольдт пен Ф.де Соссюрдің алғаш рет көңіл аударған мәселесі қайсы?
|
Сөйлеу мен ойлаудың бір ұғым емес екендігіне
|
Сөйлеу мен сөздің бір ұғым емес екендігіне
|
Сөйлеу мен айтудың бір ұғым емес екендігіне
|
Сөйлеу мен жазудың бір ұғым емес екендігіне
|
Сөйлеу мен тілдің бір ұғым емес екендігіне
|
392
|
Қазақтың «айналайын, құлыным, ботақаным, қозым» деген сөздердің тарихына мақала жазған шетел ғалымы
|
Уильям Фриманн
|
Қоңыр Мандоки
|
Сртаутас Эльза
|
В.фон Гумбольдт
|
В.Радлов
|
393
|
Біріккен Ұлттар Ұйымының ресми және жұмыс тілдері болып неше тіл саналады
|
4
|
12
|
8
|
6
|
9
|
394
|
Тіл білімі несінші ғасырдың басында тарихи-салыстырмалы грамматиканың негізінде қалыптасты
|
ХХ ғ. басында
|
ХІХ ғ. басында
|
ХҮІІІ ғ. басында
|
ХҮІІ ғ. басында
|
ХҮІІ ғ. басында
|
395
|
Кімнің еңбегінде «1-ші кезең -орта ғасырлардан бастап, 1917 жылға дейінгі дәуір; 2-ші кезең - Қазан төңкерісінен кейінгі кезең» деп беріледі
|
К.Аханов
|
Ә.Хасенов
|
Т.Қордабаев
|
А.Темірешова
|
Ғ.Қалиев
|
396
|
Қазақ тіл білімі дербес ғылым ретінде қашан қалыптасты
|
Қазан төңкерісінен кейін
|
Қазақ атауымен бірге
|
ХІХ ғ. басында
|
ХҮІІІ ғ. басында
|
Кеңес дәуірінен кейін
|
397
|
Солтүстік Америкадағы Миннесота үндістерінің чиппева тілінде етістіктің формалары қанша
|
Алты мыңдай
|
Үш мыңдай
|
Төрт мыңдай
|
Бес мыңдай
|
Мүлде жоқ
|
398
|
Дағыстан тілдерінің бірі - табасаранда зат есімдердің неше септігі бар
|
42
|
14
|
67
|
50
|
37
|
399
|
Сөз және онымен белгіленетін заттың арасындағы байланыстың философиялық сипаты туралы мәселе қай ғасырдан бастап талқыға түскен
|
б.з.д.ХХ ғ. бастап
|
б.з.д.ІХ ғ. бастап
|
б.з.ІХ ғ. бастап
|
б.з.д. ІҮ ғ. бастап
|
ХХ ғ. бастап
|
400
|
Фонетиканы зерттеу, баяндау тәсілдеріне, сипатына қарай неше салаға бөлінеді
|
3
|
2
|
4
|
5
|
7
|
401
|
Майя мен Ацтек мемлекеттерінің тілі түркі тілдеріне ұқсастығы көп екендігін айтқан ғалым
|
К.Аханов
|
Қ.Мандоки
|
Т.Қордабаев
|
С.Аманжолов
|
Ә.Ахметов
|
402
|
«Тілді тірі ағза тәрізді биологиялық құбылыс» деп санаған көзқарас әсіресе қай кезеңде етек алды
|
ХХ ғ. ортасында
|
ХІХ ғ. ортасында
|
ХІ ғ. басында
|
ХІҮ ғ. аяғында
|
ХҮІІ ғ. басында
|
403
|
«Тілді тірі ағза тәрізді биологиялық құбылыс» деп санаған ғалым
|
Р.Раск
|
Ф.Бопп
|
Ф.де Соссюр
|
А.Шлейхер
|
В.Виноградов
|
404
|
Лингвистикалық әдебиеттерде тілдің қатынас құралы болу қызметі қалай аталады
|
коммуникативтік
|
байланыстық
|
сөйлесім
|
экспрессивтік
|
сөз
|
405
|
Ойды жарыққа шығарудың құралы болу қызметі қалай аталады
|
коммуникативтік
|
байланыстық
|
сөйлесім
|
экспрессивтік
|
сөз
|
406
|
«Сема» деген терминнің грек тіліндегі мағынасы
|
Мағына
|
Белгі
|
Таңба
|
Реңк
|
Бояу
|
407
|
«Сөздік құрамды байытудың ең тиімді жолы — кірме сөздер, оларды қолданудан қорықпауымыз керек» деп айқан автор
|
А.Байтұрсынұлы
|
Ғ.Айдаров
|
Т.Қордабаев
|
С.Аманжолов
|
Ә.Ахметов
|
408
|
А.Темірешова араб, иран, парсы тілдерінен енген сөздерді нешеге бөледі
|
6
|
7
|
9
|
3
|
5
|
409
|
Қазақ тіліне Қазан төңкерісінен бұрын орыс тілінен енген сөздерді Ғ.Мұсабаев неше кезеңге бөледі
|
6
|
7
|
9
|
3
|
5
|
410
|
«Жолдас, жол серік» мағынасындағы парсы сөзі
|
Ақан
|
Нәубет
|
Әміре
|
Заман
|
Ғибрат
|
411
|
Зерттеушілердің айтуынша «Табудың» алғашқы шыққан жері, түп төркіні, отаны қайсы
|
Полинезия
|
Меланезия
|
Индонезия
|
Эфиопия
|
Индия
|
412
|
«Жүрегінің түгі бар» деген фразеологиялық единицалардың қайсына жатады
|
Фраза
|
Идиома
|
Фразеологиялық бірлік
|
Фразеологиялық тіркес
|
Фразеологиялық сөйлемше
|
413
|
«Түймедейді түйедей ету» деген фразеологиялық единицалардың қайсына жатады
|
Фраза
|
Идиома
|
Фразеологиялық бірлік
|
Фразеологиялық тіркес
|
Фразеологиялық сөйлемше
|
414
|
«Сүттен ақ, судан таза» деген фразеологиялық единицалардың қайсына жатады
|
Фраза
|
Идиома
|
Фразеологиялық бірлік
|
Фразеологиялық тіркес
|
Фразеологиялық сөйлемше
|
415
|
«Көрпеңе қарай көсіл» деген фразеологиялық единицалардың қайсына жатады
|
Фраза
|
Идиома
|
Фразеологиялық бірлік
|
Фразеологиялық тіркес
|
Фразеологиялық сөйлемше
|
416
|
«Көппен көрген ұлы той» деген қайсына жатады
|
Мақал
|
Қанатты сөз
|
Мәтел
|
Фразеологиялық тіркес
|
Фразеологиялық сөйлемше
|
417
|
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігінің он томдығы қай жылдар аралығында басылып шықты
|
1948-78 жж. арасы
|
1967-86 жж. арасы
|
1950-70 жж. арасы
|
1956-76 жж. арасы
|
1968-97 жж. арасы
|
418
|
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігінің он томдығына жалпы қанша жазба нұсқадан мысал-цитата алынған
|
2827
|
4367
|
3465
|
1897
|
6723
|
419
|
І.Кеңесбаевтың «Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігі» қай жылы шықты
|
1956
|
1977
|
1984
|
1952
|
1963
|
420
|
Орыс тілінен қазақ тіліне енген сөздерді: 1.ХҮІІ ғ. дейінгі дәуір; 2.ХҮІІғ. мен ХІХ ғ. ІІ жартысындағы аралық; 3.ХІХ ғ.ІІ жартысынан Қазан төңкерісіне дейінгі кезең, -деп бөлуші ғалым
|
С.Исаев
|
Ғ.Қалиев
|
Т.Қордабаев
|
А.Аманжолов
|
Ғ.Мұсабаев
|
421
|
І.Кеңесбаевтың «Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігінде» қанша фразеологиялық оралым бар
|
20 мыңнан астам
|
15 мыңнан астам
|
28 мыңнан астам
|
10 мыңнан астам
|
50 мыңнан астам
|
422
|
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігінің он томдығында жалпы қанша сөз қоры қамтылған
|
298076
|
56789
|
91429
|
50 мыңдай
|
67678
|
423
|
Мәндес сөздер тобының ішінен мағынасы жағынан айрықша көзге түсіп, сол топтағы сөздердің барлығына бірдей ортақ, күллісінің жалпылама мағынасын ашық, айқын аңғартатын сөзді не дейміз
|
доминант
|
Синонимдік қатар
|
атауыш
|
басыңқы
|
плеоназм
|
424
|
Тіл арты дауыссыздарды қалай атайды
|
денталь
|
альвеоляр
|
фарингал
|
вельяр
|
вибрант
|
425
|
Тіл ұшы дауыссыздарды қалай атайды
|
денталь
|
альвеоляр
|
фарингал
|
вельяр
|
вибрант
|
426
|
Шұғыл дауыссыздарды қалай атайды
|
палаталь
|
фрикатив
|
фарингал
|
эксплозив
|
билабиаль
|
427
|
Ызың дауыссыздарды қалай атайды
|
палаталь
|
фрикатив
|
фарингал
|
эксплозив
|
билабиаль
|
428
|
Венгр тілінде неше септік бар
|
14
|
24
|
27
|
37
|
22
|
429
|
Эстон тілінде неше септік бар
|
15
|
25
|
19
|
10
|
7
|
430
|
Ертедегі орыс тілінде сөз септеудің неше түрі болған
|
3
|
5
|
7
|
8
|
6
|
431
|
Неміс тілінде неше септік бар
|
2
|
3
|
4
|
6
|
7
|
432
|
Қай тілде септік жалғауының орнына көмекші сөздер мен сөздердің орын тәртібі қызмет етеді
|
хорват
|
грек
|
дат
|
қытай
|
үнді
|
433
|
Аса үлкен сандық дәреженің атауын көрсет
|
триллион
|
биллион
|
септиллион
|
вигинтиллион
|
дециллион
|
434
|
Жазудың буын жүйесі шығу тегі жағынан неше топқа бөлінеді
|
2
|
4
|
7
|
5
|
3
|
435
|
Ертедегі буын таңбалары қашан пайда болды
|
б.з.д. 3 мың жылдықтың бас кезінде
|
б.з.д. 8 мың жылдықтың бас кезінде
|
б.з.д. 12 мың жылдықтың бас кезінде
|
б.з.д. 6 мың жылдықтың бас кезінде
|
б.з.д. 9 мың жылдықтың бас кезінде
|
436
|
Воколданған дыбыстық жазу қашан пайда болды
|
б.д. 3 мың жылдығының басында
|
б.д. 1 мың жылдығының басында
|
б.д. 4 мың жылдығының басында
|
б.д. д. 2 мың жылдығының басында
|
б.д. 5 мың жылдығының басында
|
437
|
1.Даяр материалдардан тарихи даму арқылы ұлт тілі дәрежесіне жету; 2.Ұлттардың тоғысуы, араласуы арқылы ұлт тілі дәрежесіне жету; 3.Экономикалық және саяси шоғырлануға байланысты диалектілердің біртұтас ұлт тіліне шоғырлануы арқылы ұлт тілі дәрежесіне жету, деген тұжырымды жасаушылар
|
Грек философиясы
|
Француз идеологиясы
|
Неміс идеологиясы
|
Орыс идеологиясы
|
Араб философиясы
|
438
|
Француз академиясы ғалымдарының айтуынша жер шарында қанша тіл бар
|
2796
|
5661
|
4200
|
1400
|
561
|
439
|
Фонеманың морфема экспоненті құрамындағы құрылыс материалы ретіндегі қызметін не дейміз
|
конститутивті
|
дистинктивті
|
релятивті
|
деривативті
|
формантты
|
440
|
Дыбысты айту артикуляциясының басталуын не дейміз
|
экскурсия
|
рекурсия
|
редукция
|
ассимиляция
|
диссимиляция
|
441
|
Дыбысты айту артикуляциясының аяқталуын не дейміз
|
экскурсия
|
рекурсия
|
редукция
|
ассимиляция
|
диссимиляция
|
442
|
Көршілес, қатарласа келген дауыстының әсері нәтижесінде дауыссыз дыбыстар артикуляциясында болатын өзгерісті не дейміз
|
редукция
|
ассимиляция
|
диссимиляция
|
аккомодация
|
эпентеза
|
443
|
Сөз басындағы фонетикалық құбылыстарды не дейміз
|
анлаут
|
умлаут
|
инлаут
|
ауслаут
|
просодия
|
444
|
Сөз ортасындағы фонетикалық құбылыстарды не дейміз
|
анлаут
|
умлаут
|
инлаут
|
ауслаут
|
просодия
|
445
|
Сөз соңындағы фонетикалық құбылыстарды не дейміз
|
анлаут
|
умлаут
|
инлаут
|
ауслаут
|
просодия
|
446
|
Анлаутқа байланысты құбылысқа жатпайтыны қайсы
|
протеза
|
эпентеза
|
редукция
|
Дұрыс жауап жоқ
|
аферезис
|
447
|
Инлаутқа байланысты құбылысқа жатпайтыны қайсы
|
редукция
|
гаплология
|
метатеза
|
диереза
|
эпентеза
|
448
|
Ауслаутқа байланысты құбылысқа жатпайтыны қайсы
|
элизия
|
апокопа
|
синкопа
|
метатеза
|
эпитеза
|
449
|
Сөз басында дауысты дыбыстың қосылып айтылуы
|
протеза
|
апокопа
|
синкопа
|
метатеза
|
эпитеза
|
450
|
Кез келген дамыған тілдердің ұлттық тіл дәрежесіне жетуі үшін қанша жолмен жүзеге асады
|
5
|
6
|
8
|
4
|
3
|
451
|
Сөздің басқы құрамында дауысты дыбыстың қосылып айтылуы
|
протеза
|
эпентеза
|
синкопа
|
метатеза
|
эпитеза
|
452
|
Өзінен кейінгі белгілі бір дыбыс әсерінен сөздің алғашқы бір дыбысының түсіп қалуы
|
протеза
|
апокопа
|
аферезис
|
метатеза
|
эпитеза
|
453
|
Қазақ тілінде сөз ортасындағы белгілі бір дауысты дыбыстардың өзгеріске түсіп, орын алмастыруы
|
редукция
|
гаплология
|
метатеза
|
диереза
|
эпентеза
|
454
|
Лингвистикада гаплология терминін алғаш қолданған ғалым
|
Р.Раск
|
А.Дискол
|
М.Ломоносов
|
Блумфильд
|
Севортян
|
455
|
Сөз ішінде көршілес келген бір-бірімен ұқсас екі буынның біреуінің қысқарып, түсіп қалуы
|
абсорбция
|
элизия
|
апокопа
|
гаплология
|
пермутация
|
456
|
Сөз ішіндегі кейбір дыбыстардың немесе буындардың орын алмасуы
|
метатеза
|
эпентеза
|
редукция
|
синкопа
|
аферезис
|
457
|
Сөз ішіндегі дыбыстардың күрделірек тіркесінде белгілі бір дыбыс немесе буынның түсіріліп айтылуы
|
элизия
|
эпентеза
|
диереза
|
синкопа
|
аферезис
|
458
|
Дыбыстың фонетикалық не морфологиялық ерекшеліктеріне байланысты сөз соңына жаңа бір дыбыстың не буынның пайда болуы
|
метатеза
|
эпентеза
|
редукция
|
транспозиция
|
эпитеза
|
459
|
Сөз соңында келген белгілі бір дауыстының түсіп қалуы
|
элизия
|
эпентеза
|
редукция
|
синкопа
|
аферезис
|
460
|
Акценттік-фонетикалық процеске байланысты сөз соңындағы белгілі бір дыбыстың немесе бір бөлігінің бүтіндей түсіп қалуы
|
метатеза
|
апокопа
|
редукция
|
синкопа
|
аферезис
|
461
|
Сөз ішіндегі , көбінесе сөз аяғындағы бір немесе бірнеше дыбыстың түсіріліп тастау құбылысы
|
апокопа
|
эпентеза
|
диереза
|
синкопа
|
гаплология
|
462
|
Гректің екпінге қатысты деген мағыналы сөзінен алынған термин
|
просодия
|
пароним
|
проклитика
|
энклитика
|
силлабема
|
463
|
Сөйлеу легін мүшелеу принциптері мен құралдары туралы ілім
|
политонизм
|
пароним
|
проклитика
|
энклитика
|
просодия
|
464
|
Екпінге ие бола алмайтын сөздер
|
апокопа
|
редукция
|
синкопа
|
аферезис
|
клитика
|
465
|
Клитикаға жатпайтыны қайсы
|
предлог
|
Шылау
|
артикльдер
|
Сын есім
|
Модаль сөз
|
466
|
Дербес екпіні жоқ, тек өзінің алдындағы өзінен бұрын айтылған атауыш сөз екпіні ішіне кіре айтылу құбылысы
|
политонизм
|
пароним
|
проклитика
|
энклитика
|
просодия
|
467
|
Өзінен кейінгі атауыш сөздердің фразалық екпіні ішіне кіре айту құбылысы
|
просодия
|
пароним
|
проклитика
|
энклитика
|
силлабема
|
468
|
Көп үнділікті не деп атаймыз
|
политонизм
|
пароним
|
проклитика
|
энклитика
|
просодия
|
469
|
Үнемі біркелкі айтыла бермейтін дауыстылар
|
мелодика
|
политонизм
|
тифтонг
|
дифтонгоид
|
силлабема
|
470
|
Әртүрлі территориядан келген адамдардың түрлі тілде сөйлеуші халықтар арасында қарым-қатынас, пікірлесу үшін құрастырылған жасанды тіл
|
Пиджин
|
Арго
|
Варваризм
|
жаргон
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
471
|
Аралас жаргондардың бір түрі
|
Пиджин
|
Креоль
|
Арго
|
Варваризм
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
472
|
«Жастықтың оты жалындап, жас жүректе жанған шақ» деген өлеңдегі «жастықтың оты» қолданысы қайсына сәйкес
|
метафора
|
синекдоха
|
метонимия
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
изафет
|
473
|
Сәкенді оқыдым деген ауыс мағынаның қайсына сәйкес
|
метафора
|
синекдоха
|
метонимия
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
изафет
|
474
|
Көп қорқытады, терең батырады деген ауыс мағынаның қайсына сәйкес
|
метафора
|
синекдоха
|
метонимия
|
Дұрыс жауабы жоқ
|
изафет
|
475
|
Дыбысталуы жағынан жақын, бір түбірден өрбіген, бірақ мағынасы басқа-басқа сөздер
|
пароним
|
омоним
|
Синоним
|
омофон
|
омограф
|
476
|
Дыбысталуы жағынан жақын, мағынасы жағынан әртүрлі екі сөзді қатарласа қолданылатын тәсіл
|
каламбур
|
параллел
|
синтагма
|
парономазия
|
омография
|
477
|
Не біркелкі дыбысталатын, не біркелкі жазылатын әртүрлі мағыналы ойнақы сөздер, сөз әзілі, сөз қалжыңы, сөз тіркестері не
|
каламбур
|
параллел
|
синтагма
|
парономазия
|
омография
|
478
|
Бір кездерде түбірлес, туыстас сөздердің мағына жағынан алшақтап, алғашқы жақындығы, бір негізден шыққандығы білінбестей дәрежеге жетуін не деп атаймыз
|
десемантика
|
деэтимология
|
десемасиология
|
делексикалогия
|
дефразеология
|
479
|
Интонациясы мен мағынасы жағынан қарым-қатынасқа түскен синтаксистік тұтас бір единица не
|
каламбур
|
параллел
|
синтагма
|
парономазия
|
омография
|
480
|
Үш-төрт рудан бір одақ құралатынды не деп атаймыз
|
Тайпа
|
фратрия
|
халық
|
Дұрыс жауап жоқ
|
ұлт
|
481
|
Туысқандас бірнеше фратриядан құралатынды не деп атаймыз
|
Тайпа
|
фратрия
|
халық
|
Дұрыс жауап жоқ
|
ұлт
|
482
|
Француз академиясы ғалымдарының айтуынша дүние жүзі халықтары күнделікті қарым-қатынас жасағанда, өздерінің негізгі ана тілін қоса есептегенде, қанша тіл мен диалект қолданылатын көрінеді
|
Он мыңға тарта
|
Он төрт мыңға тарта
|
Үш мыңға тарта
|
Бес мыңға тарта
|
Сегіз мыңға тарта
|
483
|
Француз ғалымдарының 1987 жылғы деректері бойынша, дүние жүзінде қазір 210 елде бес миллиардтан астам адам, негізінен, қанша тілде сөйлейді деген
|
968
|
254
|
651
|
643
|
700
|
484
|
Осы шақтың неміс тіліндегі терминдік атауы
|
презенс
|
имперфект
|
перфект
|
футурм
|
умлаут
|
485
|
Келер шақтың неміс тіліндегі терминдік атауы
|
презенс
|
имперфект
|
перфект
|
футурм
|
умлаут
|
486
|
Тек, тәйт, жә – одағайларының білдіретін мағынасын анықтаңыз.
|
Сүйсіну
|
Шақыру
|
Қоштау
|
Шаттану
|
Жекіру
|
487
|
Тілдерді аморф, аффиксті және флективті деп бөлген автор
|
А.Шлегель
|
Ф.Шлегель
|
В.Гумбольдт
|
Ф.Фортунатов
|
Э.Сепир
|
488
|
Түбір немесе аморфті тілдер қатарына жатпайтыны қайсы
|
қытай
|
вьетнам
|
тибет
|
банту
|
коряк
|
489
|
полисинтетикалы тілдер қатарына жатпайтыны қайсы
|
чукчи
|
ительмен
|
юкагир
|
эскимос
|
таи
|
490
|
Белгілі бір құбылысын жік-жікке бөле қою қиын, араласқан, сіңіскен, бір-бірімен әбден кірігіп, түйісе ұласып кеткен не
|
десемантика
|
парономазия
|
диффузия
|
полисемия
|
Дұрыс жауап жоқ
|
491
|
Сөз тіркесінің синонимдік ретінде терминін атаңыз
|
Фраза
|
синтагма
|
парадигма
|
синтаксис
|
сөйлем
|
492
|
Намитив, генитив, датив, аккузатив қай тілдің септік жалғаулары
|
француз
|
швед
|
румын
|
неміс
|
португал
|
493
|
Агглютинативті тілдерге жатпайтыны қайсы
|
монғол
|
индонезия
|
банту
|
жапон
|
румын
|
494
|
Көмекші сөздерге жатпайтыны қайсы
|
септеулік
|
Көмекші есімдер
|
Көмекші етістіктер
|
предлогтар
|
одағайлар
|
495
|
Грекше септік жалғауы қалай аталған
|
птосис
|
сеоптис
|
падеж
|
казус
|
Дұрыс жауап жоқ
|
496
|
Неміс тілінде мужской род қалай аталады
|
маскулинум
|
фемининум
|
нойтрум
|
генитив
|
Дқрыс жауап жоқ
|
497
|
Роман тілдеріне жатпайтыны қайсы
|
португал
|
испан
|
француз
|
сефард
|
парачи
|
498
|
Иран тілдеріне жатпайтыны қайсы
|
парсы
|
хазарилер
|
теймурлар
|
курд
|
каталон
|
499
|
Қай ғалымның айтуынша орыс тілінде де агглютинация элементтері бар
|
Б.Головин
|
В.Радлов
|
Н.Баскаков
|
Ю.Маслов
|
В.Виноградов
|
500
|
1990жылы «Рауан» баспасынан шыққан «Тіл біліміне кіріспе» атты оқу құралының авторы
|
К.Аханов
|
Ә.Хасенов
|
А.Темірешова
|
Ғ.Қалиев
|
А.Аманжолов
|
|
|
|
|
|
|
|
Тіл біліміне кіріспе атты пәнге құрастырылған қорытынды бақылау билет сұрақтары оқу жоспары мен бағдарламаға сәйкес әзірленді. Дайындаған: филол.ғ.д., профессор Қ.К.Молгаждаров
