Салыстырмалы-тарихи тіл білімі, мектептері, өкілдері

3. Салыстырмалы-тарихи тіл білімі, мектептері, өкілдері,
зерттелу барысы
Салыстырмалы тарихи əдіс – тіл тарихын туыстас тірі жəне өлі тілдермен
салыстыру арқылы оның əр түрлі даму кезеңіндегі фактілер мен
құбылыстарды салыстыруға негізделген зерттеу əдісі.
Салыстырмалы-тарихи əдіс тарихи болып табылады, өйткені ол объектінің
бір күйін ғана емес, оның бүкіл даму барысындағы өзгерістерін зерттеу үшін
қолданылады. Ол салыстырмалы əдіс болып табылады, өйткені ол бір
құбылыстың дамуындағы бірнеше байланысты фактілерді немесе бірқатар
кезеңдерді салыстыруға негізделген. Салыстырмалы тарихи əдістің бұл екі
элементі өзара байланысты. Əдістің міндеті - объектінің əртүрлі күйлеріндегі
немесе байланысты объектілердегі ұқсастықтар мен айырмашылықтарды
табу.

18 ғасырдың ортасы мен 19 ғасырдың басында бұл салыстырмалы-тарихи тіл
білімінің тіл біліміндегі маңызы айқындала түсті. Сол жылдардан бері
салыстырмалы тарихи тіл білімі əдісімен жазылған көптеген еңбектер пайда
болды. Олардың ең маңыздысы 1816 жылы жазылған Франц Бопптың үнді-
еуропалық тілдердің салыстырмалы грамматикасы.
Тіл білімінде Бопп салыстырмалы тарихи тіл білімінің негізін салушы болып
саналады. С.т.т.б өкілдеріне келетін болсақ. Франц Бопп, Расмус Кристиан
Раск, Джейкоб Гримм, А.Х.Востоков, Ф.Диета. Салыстырмалы тарихи тіл
білімінің зерттеу əдісі – фактілерді салыстыру, оның мақсаты олардың
тарихын ашу, сондықтан əдіс «салыстырмалы тарихи лингвистика» немесе
латын тілінде салыстырмалы зерттеу деп аталады.