1. Жалпы тіл білімі пəні: нысаны, мақсаты, міндеттері
жүктеу/скачать 1.14 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 76. Лексика-семантикалық талдау
| 75. Фонетикалық талдау
Сөздерге фонетикалық талдау жасау дегеніміз- сол сөздің құрылымындағы дыбыстарды жеке, жеке алып олардың дыбыстарын ажыратып, ерекшеліктерін көрсетіп, жасалу жолдарын тоқталып, ары қарай орындарына қарай түрлерін айқындап көрсету. Яғни оның талдау жүргізу реті, сөздің айтылуынан бастап, оның қалай жасалғанын, сосын жазылу жолдарына тоқталу. Келесі кезең, сол берілген сөздерді буынның түрлеріне қарай, буынға бөліп көрсету. Үшінші кезеңі, сол сөзді тасымалдау, ары қарай екпіндерін көрсетіп, дауысты, дауыссыздардың бөлінуіне қарай талдау жасау. Ең соңғы кезінде, сөздің құрамындағы дыбыс саны мен əріп санын анықтап көрсету. Еңбек сөзі ең алдымен 2 буыннан құралған, бірінші бөлігі ең, бұл яғни тұйық буынды құрап түр, екінші бөлігі бек деген буынан бітеу буынды құрап тұр. Е деген əріптен бастау алып, ол ең алдымен дауысты дыбыс болады, ары қарай, тілдің қатысына қарай жіңішке, жақтың қатысына қарай ашық, еріннің қатысына қарай езулік болып жіктеледі. Келесі Ң деген əріп үнді дауыссыз дыбыс. Б əрібі ұяң дауыссызға жатыды. Е əрібінен талдау жасайтын болсақ, дауысты дыбыстан бастау алып, тілдің қатысына қарай жіңішкеге жатады, жақтың қатысына қарай ашық, еріннің қатысына қарай езулік болып талдауымызға болады. Ең соңғы К əрібі қатаң дауыссызға жатқызуымызға болады. Сонда жалпы еңбек сөзінде бес əріп, бес дыбыстан құралады. 76. Лексика-семантикалық талдау Лексика-семантикалық талдау- бұл талдауды сөзге немесе мəтінге жасауға болады. Мəтіннің əр сөзінің мағынасын жеке-жеке түсінуді қамтиды. Омоним жəне полисемиялардың семантикасын талдайды. Мысалы: Омоним: «Толқын» сөзі- ҚТТС- де «желдің əсерінен теңіз бен өзін бетінің тербелуі» деп берілсе, физика ғылымында « тербелістің орта жылдамдықпен таралуы» деп беріледі. Полисемия: суық хабар- кездейсоқ, қайғылы хабар. Ашық мінез- мейірімді, кез-келген ортаға тез сіңіп кететін, жаңа таныстықтарға ашық, айналасына жақсылықпен қарайтыын адамның мінезі. жүктеу/скачать 1.14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|