1. Жалпы тіл білімі пəні: нысаны, мақсаты, міндеттері
жүктеу/скачать 1.14 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 74. Лингвистикалық талдаудың қызметі
| 73. Картотекалық тəсіл
Картотекалық тəсіл барлық ғылым саласында қолданылатын карточка арқылы жасалынатын ерекше тəсіл болып табылады. Тіл білімінде түрлі салаларды зерттеу барысында түртіп алынатын, қанша сөз, қанша сөз тіркесі, қанша сөйлем пайдаланылғаны картотеканың төменгі оң жағына сан ретінде жазылады. Осы тəсіл арқылы пайдаланылған сөздердің, сөз тіркестерінің, сөйлемдердің қай топқа жататындығы, бір-бірінен айырмашылығы, я болмаса ұқсастығы қарастырылады. 74. Лингвистикалық талдаудың қызметі Лингвистикалық талдау- филологиялық талдаудың алғашқы бастамасы, яғни белгілі мəтінді, ауқымды тұрғыдан алып, кең əрі жан- жақты түсіндіруін сұрайтын тəсіл. Яғни, бізге берілген мəтінді ең алдымен əдеби тілмен оған сəкесінше əдеби норма жағынан талдау жасау. Екіншісі мəтілді мəн-мағынлық жағынан алып талдау жүргізу, осы талдау тəсілі арқылы, мəтінде берілген үлкен мəн- мағынаны иеленіп тұрған, күрделі сөздердің мағынасын ашып, талдау жүргізу. Ары қарай, көркем бейне жасау жағынан талдау жүргізу, жəне де ең соңғысы ретінде, жазушының өзіне тəн өзіндік стилі жағынан талдау жүргізу. Мысалы келтіретін болсақ, Мағжан Жұмабаевтің өз шығармаларында қолданылған көркемдегіш амалдарды алуымызға болады, соның ішіндегі эпитеттерді қолдануынан, толқын шаш, алма қан, жалғыз жан деген сөздерді қолдану арқылы, ең алдымен кейіпкердің протретін, түр- сипатына ерекшеліктерін тиянақты əрі нақты түрде көрсеткен болатын, екніщі жағынан алғанда, қолданылған эпитеттер арқылы, сол кейіпкердің ішкі сезімін, шынайы жан- дүниесін, түп тереңінде не ойлап жатқаны туралы шынай бейнелеген болатын. Мағжан Жұмабаев ақынымыздың <<Мені де, өлім əлдиле>> деген шығармасында теңеуді қолдану арқылы, яғни, оттай сұлу, былдырлаған бұлақтай деген теңеулерді қолдану арқылы кейіпкердің сыртқы көрінісін, көңіл- күйін, терңінен жатқан ішкі шынайы сезімдерін жеткізуде қолданған болатын. жүктеу/скачать 1.14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|