1 концепт ұҒымы және оның зерттелуі

* * * * 

* * * *

Айырмасын құдайым.

Осы мысалдардан көретініміз халық танымында қуаныш жағымды, ал қайғы жағымсыз құбылыс. Сондықтан да айтылатын өсиет пен баталарда қуаныш көптеп тіленіп, қайғы, керісінше, балмауы тіленеді.

Сөйлеу актінің бір жағынан вербалды емес актілермен, екінші жағынан ментальді актілермен ортақ белгілері бар. Біріншісімен оларды мақсатты бағытталуы жақындастырса, екіншісімен пропозиционалды мазмұнның болуы жақындастырады. Сөйлеу әрекеті адамның ментальді және реалды қызметі арасында аралық рөлін атқарып, олармен бірге ортақ кешен құрайды.

Сөйлеу әрекеті сөйлеу актісін мезгіл категориясынан алыстататын ментальді әрекетке барынша жақындайды. Себебі пікір уақытқа қатыссыз (атемпоральді) деп саналады. Пропозиционалдық мазмұнның қатысуымен сөйлеу әрекеті этикалық, утилитарлы бағалаумен бірге ақиқаттық бағаға да ие болады. Сөйлеу әрекеті сөзге қатыссыз әрекеттермен оларды жақындататын ең алдымен мақсатты бағытталушылық, ал ментальді әрекетпен жақындататын пропозиционалды мазмұн. Сөйлеу әрекеті – ментальді әрекет пен адам әрекеті кезінде аралық рөл атқарады да өзара біртұтас кешен құрайды.