№1 лабораториалыº ж½мыс

жүктеу/скачать 5.85 Mb.

бет	22/31
Дата	09.10.2023
өлшемі	5.85 Mb.
	#480160
түрі	Практикум

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 31

Нупирова А.М. Механика және молекулалық физика бөлімдері бойынша лаборатиялық практикум (1)

ҚАТТЫ ДЕНЕЛЕРДІҢ СЫЗЫҚТЫҚ ҰЛҒАЮ КОЭФФИЦИЕНТІН АНЫҚТАУ Жұмыс мақсаты
Құрал-жабдықтар

5.4 -кесте

1.	320	330	322	317
2.	324	318	315	321
3.	326	321	324	314
4.	316	327	333	330
5.	321	320	319	324
6.	330	323	320	318
7.	312	326	323	327
8.	322	316	328	316
9.	310	324	317	322
10.	327	315	324	335
11.	331	322	318	323
12.	320	328	322	316
13.	323	316	326	324
14.	328	323	310	319
15.	319	312	325	325
16.	313	321	331	313
17.	321	324	316	328
18.	339	320	321	318
19.	314	324	327	321
20.	329	319	313	323
21.	333	325	323	333
22.	315	312	329	315
23.	325	332	335	329
24.	322	318	320	319
25.	317	322	311	322

5.5-кесте

1.	326	316	327	320
2.	325	310	330	339
3.	316	325	328	321
4.	331	337	331	334
5.	327	330	318	327
6.	333	330	313	328
7.	326	321	312	332
8.	331	333	330	321
9.	319	327	322	338
10.	328	324	329	319
11.	332	328	318	337
12.	314	335	327	321
13.	323	327	329	324
14.	333	331	316	330
15.	327	320	334	328
16.	332	334	324	323
17.	326	323	326	329
18.	318	329	336	314
19.	328	325	320	335
20.	333	336	333	327
21.	322	315	336	331
22.	329	339	321	325
23.	324	329	337	317
24.	334	319	325	333
25.	328	322	316	322

5.6 -кесте

1.	326	321	329	335
2.	316	312	324	333
3.	327	332	331	336
4.	320	331	331	327
5.	325	333	316	333
6.	310	330	330	322
7.	330	321	327	315
8.	339	319	320	336
9.	316	327	334	331
10.	325	322	328	329
11.	328	338	332	339
12.	325	328	332	339
13.	331	324	324	325
14.	337	329	323	324
15.	331	319	326	329
16.	334	332	323	337
17.	327	328	329	317
18.	330	318	326	334
19.	318	327	318	319
20.	327	314	329	325
21.	333	335	336	333
22.	330	327	314	322
23.	313	321	328	316
24.	328	323	325	328
25.	328	327	320	322

5.7 -кесте

1.	320	326	326	321
2.	330	323	324	329
3.	332	327	328	319
4.	317	322	323	313
5.	324	315	310	323
6.	318	328	319	333
7.	315	316	319	325
8.	321	310	312	323
9.	326	324	325	333
10.	321	317	313	315
11.	324	322	325	312
12.	314	327	321	329
13.	316	315	331	315
14.	327	324	313	325
15.	333	335	321	332
16.	330	331	334	335
17.	321	322	316	329
18.	320	318	328	322
19.	319	323	339	318
20.	324	320	320	320
21.	330	328	321	319
22.	323	322	318	317
23.	320	316	314	322
24.	318	323	324	311
25.	312	316	327	322

№ 6 ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ жұмысЫ
ҚАТТЫ ДЕНЕЛЕРДІҢ СЫЗЫҚТЫҚ ҰЛҒАЮ
КОЭФФИЦИЕНТІН АНЫҚТАУ

Жұмыс мақсаты: бірнеше қатты денелердің жылу өткізгіштік коэффициентін анықтау.
Құрал-жабдықтар: сызықтық ұлғаюды өлшейтін құрал, стержень, шыны түтіктер индикатор, термометр.

ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАША ТЕОРИЯСЫ

Қыздырғанда барлық денелер өз мөлшерлерін өзгертеді, көпшілігі мөлшерін ұлғайтады.
Қыздыру кезінде денелердің сызықтық мөлшерінің ұлғаюы сызықтық ұлғаю деп аталады. Қатты дененің сызықтық ұлғаюы сызық ұлғаю коэффициентімен сипатталады. Сызықтық ұлғаю коэффициенті деп, температурасын 1°-қа өсіргендегі, оның ұзындығының салыстырмалы өзгерісіне тең шаманы айтады. Егер дене 0°С ұзындығы l₀, ал сызықтық ұлғаю коэффициенті α болса, онда t°C – да оның ұзындығы мына формуламен анықтылады.
.

ЖҰМЫСТЫҢ ОРЫНДАЛУ ТӘРТІБІ

Құралдың жұмысы электротермияға негізделеді. Сыналатын қатты дене үлгісі шыны түтіктегі суда қыздырылады. Алғашқы ұзындығымен салыстырғанда өзгерісі аз ауыспалы индикатормен өлшенеді және сызықтық ұлғаю коэффициентін анықтау үшін белгілі формулаға енгізіледі.
Сызықтық ұлғаю коэффициенті бойынша тәжірибе жүргізу үшін:

шыны түтікті бөлме температурасындай сумен 2/3 көлемге толтырыңдар, оған қатты денені салыңдар және құралдың штативіне орналастырыңдар;
айналдыратын тіреуішке индикаторды салып, оның тілшесін 0-ге орнатыңдар;
шыны түтіктегі судың алған бастапқы температурасын лабораториялық термометрмен өлшеңдер;
құралды қос, су қайнағанда құралдың ішіне құйылып кетпеуін қатаң қадағалаңдар.

Индикатор бойынша есептеуді, тілше жоғары жағдайда болған кезеңде (тоқтағанда немесе керісінше, төмендегенде) тоқтатыңдар.
Индикатордың шкала бөлігінің жартысына дейінгі дәлдікпен есептеуді жүргізеді.
Құрал қызып кетпеу үшін өлшеулер арасында 20-30 секунд үзіліс жасау қажет.
Барлық алған өлшеулерінді кестеге жаз. Оны өлшеу нәтижелері және құрал сипатамасынан алғандарының негізінде құрастыр.
Әрбір өлшеуге, жеке сызықтық ұлғаю коэффициентін есептеңдер, сосын орташа мәнін алыңдар.
Есептеулер: стержень ұзындығы белгілі болсын l₁=160 мм және оның тәжірибе басталғанға дейінгі t₁ температурасы белгілі. t₂ температураға дейін стерженьді қыздырамыз. Индикатор Δl стержень ұзаруын көрсетеді. Екі жағдай үшін:
;

; ; ;

Стержень ұзындығы ұзарудан үлкенірек болғандықтан, онда:

БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАР

Қатты дене құрылысы.
Сызықтық ұлғаю механизмін молекула-кинетикалық теория бойынша түсіндір.
Сызықтық ұлғаю коэффициент дегеніміз не?
Сызықтық ұлғаюды техникада қолдануына мысал келтір.

№ 7 ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ жұмысЫ

жүктеу/скачать 5.85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 18 19 20 21 22 23 24 25 ... 31