Спецификалық резистенттілік (Арнайыланған) – организмнің белгілі бір антигенге немесе токсинге тұрақтылығы.
Табиғи акивті – иммунитет, мысал ретінде адамдарда ірі қара малдың обасына, құстарда күйдіргі ауруына туа біткен иммунитетті келтіруге болады
Табиғи енжар – ананың балаға беретін иммунитеті
Жасанды активті- вакцина, алдын ала әлсіздендірілген микробтармен егу (вакцинация) кездеріндегі иммунитеті. Бұл кезде енгізілген екпелерге организмнің антиденелер өндіреді.
Жасанды енжар – Іg, ауруға қарсы, дайын антиденелері бар, емдік сарысуларды организмге дамиды.
Бейспецификалық туа біткен резистенттілік (Бейнақты)белсенді және енжар деп ажыратылпды. Оның белсенді организмнің туындататын ықпалдарға жаратылыстан қалыптасқан күрделі бейімделу жолдарымен белсенді түрде жауап қайтаруы жатады. Мәселен, сыртқы ортада О2, жетіспеуіне организм тыныс алуын, жүрек соғуын жиілетіп, қан айналым жылдамдығын арттырып, шеткері қанда эритроциттердің са ААнын көбейтіп т.с. с. жауап қайтарады.
Бейнақты туа біткен төзімділіктің енжар түрінің мысалына организмдегі биологиялық тосқауылдар (тері, шырышты қабықтар, гематоэнцефалиялық, гистогематикалық тосқауылдар, шартсыз рефлекстер (жөтел, түшкіру), жануарлардың қатты қабаттары т.с.с.) арқылы қоздырғыштарға енжар түрде қарсы тұруды келтіруге болады.
Бейнақты жүре пайда болған төзімділік организмді физикалық жүктемелерге жаттықтыру, температуралық ықпалдарға шынықтыру, гипоксияға бейімдеу, бейдәстүрлік емдеу тәсілдерін (ине салу, қан алу, дене нүктелерін күйдіріп емдеу т.с.с.) қолдану кездерінде байқалады.
Сонымен реактивтілік организмнің төзімділігі емес, ол төзімділіктің белсенді түрімен жақын келетін түсінік. Кей жағдайларда реактивтілік төмен болғанда төзімділік жоғары болуы мүмкін. Мәселен, жануарлардын қысқы ұйқысы кезінде орталық жүйке жүйесі тежелген, зат алмасу үрдістері азайған, дене қызымы төмендеген, осының бәрі реактивтіліктің төмендегенін көрсетеді. Ал, бүл кезде оттегі жетіспеуіне, жүқпаларға, уыттарға организмнің төзімділігі жоғары болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
