11-апта бойынша орындалатын тапсырмалар: 03.04. – 08.04. 2024ж.
Сөйлеуді зерттеуге арналған әдістемелер. Тіл дамыту мына сиякты бағыттарды қамтуы керек 1. Окушылардың сөздік қорын дамыту. a) жаңа сөздер үйрету және осы үйренген сөздерінің, сондай- ақ балалардың бұрыннан сөздік қорында бар сөздердің мағыналарын үйрету ; ә) көркем мәтіндегі бейнелі құралдарды үйрету; б) синонимдермен, омонимдермен жұмыс; в) антонимдермен жұмыс; г) көп мағыналы сөздермен жұмыс; д) қанатты, нақыл сөздермен жұмыс; e) мақал- мәтел, жаңылтпаштарды үйрету; ж) окушылардың үйренген сөздерін қолдану белсенділігін арттыру мәселелері камтылады
2. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың белсенді сөздік қорын зерттеу әдістемесі. Сөз тіркесі, сөйлемдермен жұмыс жүргізу. 3. Байланыстырып сөйлеуге үйрету. Мұнда балалар оқығандары мен көргендерінің, естігендерінің мазмұнын жүйелі түрде ауызша айтып, жазбаша баяндауға үйренеді, сондай- ақ ұсынылған тақырыптар бойынша материалдар жинап, жүйелеп, өз жандарынан ауызша, жазбаша әңгіме құрастыруга үйренеді.
3.Ауызша және жазбаша сөйлеудің ерекшеліктері. Ауызша сөйлеу — сөйлеудің негізгі түрі болғандықтан оның қалған түрлері де соның төңірегіне қүрылады. Жазбаша сөйлеу арнаулы әдістер арқылы меңгерілетін сөйлеудің түрі. Жазбаша сөйлеу адам баласы хат танырлықтай дәрежеге жеткенде, ауызша сөйлеудің біршама дамыған кезінде пайда бола бастайды.
Ауызша сөйлеу ерекшеліктері: Жазбаша сөйлеу ерекшеліктері:
Диалог сөз бөгелмей еркін
Жазатын адамның қасында айтылады, ол ойды кең сөйлесетін адам болмағандықтан, жайып жатуды тілейді; мұнда ешбір ым-ишара қолданылмайды.
Үнемі кезектесіп айтылатындықтан
Жазбаша сөйлеудің логикалық ықшам келеді, тек өңгімелесуші жағына аса қатаң талап қойылады. адамдардың өздеріне түсінікті Мәселен, белгілі тақырыпқа болады. шығарма жазған кезде адам осындай талаптарды орындауға тырысады, көп ойланып, толғанады. Өйтпейінше, бұдан нәтиже шығару қиын. 1)Диалогтық логикалық жағы кемдеу
2) Жазуда грамматиканың ережелері болады; де қатты ескеріледі.
3)Диалог сөз ым-ишаралармен, бет
4) Жазу кезінде адам қатты зейін пен көздегі мәнерлі қозғалыстармен қойып, әр сөзін ойлап құрастырады, толықтырылады; мағыналы сөз іздейді
5) Монолог сөз үнемі белгілі жоспарға сәйкес қүрылады, бүл алдын ала даярлықты тілейді
6) Монолог сөздерге логикалық жағынан қатаң талаптар қойылады
7) Монолог сөз мәнерлі, әсер ететін моменттерді (сөзді сазына келтіріп айту) көбірек қажет етеді
4.Жасөспірім жастағы балалардың сөйлеу ерекшеліктері. Жасөспірім кезеңде баланың сөйлеу тілінің дамуының ерекшелігі- сөйлеутілін саналық түрде игеруі. Балалар дыбыстық талдауды, грамматикалықережелерді толығынан меңгереді. Сөйлеу тілінің жаңа түріне - жазбашасөйлеу тіліне бастаушы роль беріледі.
Сонымен, мектеп жасында баланың сөйлеу тілінің қайта құрылуыбайқалады- тіл дыбыстарын қабылдап, ажыратудан бастап сөйлеу тілінің барлық құралдарын саналы түрде қолдануы. Әрине, әр кезең келесі кезеңге бір қалыпты ауысады. Баланың сөйлеу тілінің дамуы қалыпты және уақытынша өту үшін, оған жағымды жағдай болу керек:
-баланың соматикалық және психикалық денсаулығы мықты болуы ;
-ойлау қабілеті қалыпты ;
- қоршаған сөйлеу ортасы дұрыс болуы керек.
Достарыңызбен бөлісу: |