3 Ɉԕɭɥɵԕɬɚԕɨɥɞɚɧɵɥԑɚɧɲɚɪɬɬɵɛɟɥɝɿɥɟɪ Грамматикалық материалдар
Мә тін ді тү сі ніп оқып, ше шен дік сөз дің ерек ше эмо ция лы тұс та рын бел гі лең дер. Ԧɦɿɪɛɚɣɲɟɲɟɧ
жүктеу/скачать 3.57 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2.
Мә тін ді тү сі ніп оқып, ше шен дік сөз дің ерек ше эмо ция лы тұс та рын бел гі лең дер. Ԧɦɿɪɛɚɣɲɟɲɟɧ Жам был об лы сы ның Са ры су ау да нын да Бор бас де ген жа- сы келген кі сі бол ған. Қо ны сы шал ғай бол ға ны мен, Сыр бо- й ын да ғы ағай ын-ту ыс тар мен жүз де сіп-кө рі су ді аң сап, ал ты- же ті адам мен ағай ын ға ди дар ла сып қай ту ға бар ған екен. Көп - тен са ғы ны сып кө ріс кен ту ыс та ры ның бі рі не қо нып, бі рі не түс те ніп, сей іл-се ру ен құ ра ды. Бір не ше күн ар қа-жар қа боп сағынышын бас қан соң, ақ пей іл мен құр мет ет кен ту ыс тар - дың ықы лас- ние ті не ри за боп, рақ ме тін ай тып, ел ге қай ту ға рұқ сат сұ рай ды. Ке те рін де жақ сы ме нен жай саң дар ды ал да- ғы жы лы күз де өз ауы лы на се ру ен деп қай ту ға ша қы ра ды. Ме же лі мер зім жет кен де бір-бі рі мен ха бар ла сып, ел адам- да ры Бор бас тың ауы лы на ат та на ды. Үл кен дер ге іле сіп он үш жа сар Өмір бай да ба ра ды. Бор бас тың Жан тас, Бек тас, Ал ты- бас де ген ұлдары бол ған. Сол кез де Ал ты бастың оқу бі ті ріп, бі лік ті аза мат атан ған ке зі екен. 246 Он үш жа сар қар ша дай ба ла ның қи ян да ғы ел ден ере сек- тер ге еріп кел ге ні не Ал ты бас таң да нып: – Тү рі ңе қа ра сам, ой ын ба ла сы сың, ақ са қал дар ға еріп кел ге нің нің мә ні сі не? – дей ді. Сон да Өмір бай ба ла: – Ер ба ла он екі жа сын да ба ли ғат қа же те ді. Әке лер мен кө ке лер ге ер ген нен нем ке те ді? Ес ті бо лып еш кім де іш тен ту май ды. Игі жақ сы лар дың әң гі ме ле рі нен бір са бақ жіп іл сем, ма ған сол же те ді! – деп ті таң дайы та қыл дап. – Жа рай ды, ба лам, – дей ді әке сі Ал ты бас қа, – қо нақ тың үл кен-кі ші сі жоқ, ма за лай бер мең дер ен ді. Сон да Өмір бай іле-ша ла: – Дұ рыс қой, кө ке, ма ған сұ рақ бер ге ні. Мү сір кеу тү бі – азап, азап тың тү бі – то зақ, аға ла рым ның ма ған сұ рақ қой- ға ны – ме ні еле ге ні. Мен үшін бұл – ға жап! – дей ді. Екі ел дің ақ са қал-қа ра са қал да ры шұр қы ра са та бы сып, ел-жұрт тың аман дық- сау лы ғын сұ рай, мә ре-сә ре бо лып жат- қан да, отау үй дің бел деуін де бай лау лы тұр ған түй енің бауы- ры на көр ші үй дің бір қо зы сы ой нақ тап кіріп, түйе тар пып, қо зы ны өл ті ріп қоя ды. Бор бас тұ рым тай дай ба ла ның әл гін- де гі сө зі не ерік сіз на зар ау дар ған еді. «Бұл ба ла, сө зі не қа ра- ған да, те гі, бо лай ын деп тұр ған нау ша-ау!»– деп түй ін түй ген. Осы ой мен әдейі Өмір бай ды ша қыр тып алып: – Ал, нау шам, түйем тар пып, көр ші нің қо зы сын өл тір ді. Осы қо зы ның ке сі мін айт шы! – дей ді. – Жақ сы, кө ке! Тар пы ған ая ғын кес сем – түйе ңіз шол тақ бо ла ды, өр ке шін кес сем – мол тақ бо ла ды, қо зы сы нан ай ы- рыл ған адам осы түй енің қы рық қан жү ні не ор тақ бо ла ды! – дей ді жү зі бал бұл жа нып. Бор бас бал ғын жас тың өжет-өр лік пен сөз та ба сөй леуі не сүй сі ніп: – Тала бы ңа ақы лың се рік бол ған дай нау шам екен сің! Ғұ мы рың ұзақ бол ғай, қа ражү рек ті лер ге тұ зақ бол ғай, ел-жұр ты ңа шы рақ бол ғай! Жү зің жар қын, ашық бол сын, ле бі зі ңе хал қың ға шық бол сын! Ен ші деп емес, бір жор ға құ нан тұ сауке сер жо рал ғы бол сын! – деп маң дай ынан сүй ген екен. («а за ты би-ше шен дері» кі та бынан) |