3 алгоритмдеу негіздері
-сурет. «Таңдау» алгоритмі 1.3-сурет
жүктеу/скачать 357.47 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.4-сурет. Тармақталу алгоритмі 19
- 3. Циклдік алгоритмдер
| 1.2-сурет.
«Таңдау» алгоритмі 1.3-сурет. «Аттап өту» алгоритмі 1-мысал. y функциясын төмендегі формула бойынша есептеп шығару керек. ⎪⎩ ⎪ ⎨ ⎧ < + ≥ + = 0 , 1 0 , 2 x x x x x y Мұнда x айнымалысының таңбасына (оң, теріс) байланыс- ты не жоғары, не төменгі фор- муланы таңдап алып, сол ар- қылы у функция сының мəнін та бамыз (1.4-су рет). 2-блоктың орындалу бары сында х айныма- лысына белгілі бір мəн беріледі де, ол мəн ен гізу операторла ры арқылы прог раммаға енгізілуі тиіс. Бұдан ке йін енгізілген мəн нің оң неме се теріс екендігі үшінші шартты тексеру блогы арқылы айқын далады. Шарттың 1.4-сурет. Тармақталу алгоритмі 19 “ақиқат” (иə) немесе “жалған” (жоқ) болуына байланысты 4- не 5-бло к тардың бірі ғана орында лып, “таңдау” орында ла ды. 6-блок х айныма лы сының жəне у функциясының сандық мəндерін экранға неме се қағазға басып шығарады. 3. Циклдік алгоритмдер. Математикада, экономикада көп- теген есеп терді шығару кезеңінде бір теңдеуді пайдаланып, ондағы айнымалының өз ге руіне байланысты оны бірнеше рет қайталап есептеуге ту ра келетін сəттер де жиі кездеседі. Осындай қайталап орын далатын есептеу процесінің белгілі бір бөліктерін цикл деп атайды. Осы бірнеше рет қайта ланатын бөлігі бар алгоритмдер тобы циклдік алгоритмдерге жатады. Циклдік алгоритмдерді пай- далану оларды кейіннен программаларда цикл операторы түрінде қысқартып жазу мүмкіндігін береді. Циклдер қайталану санының алдын ала белгілі жəне белгісіз болуына байланысты екі топқа бөлінеді. Қайталану сандары алдын ала белгілі болып келетін циклдер тобы арифме тикалық цикл болып есептеледі, ал орын- далу саны белгісіз циклдер – қадамдық (итерациялық) цикл бо- лып аталады. Практикада белгілі бір айны малы ның сандық мəніне байланы- сты орын да латын арифметикалық цикл дер жиі кездеседі. Мұнда арифмети калық прог рес сияға ұқсас болып келетін циклдер ең қарапайым арифметикалық цикл болып табылады. Оны басқару қайталану кезеңінде прогрессияның заңына сəйкес тұрақты ша- маға өзгеріп отыратын цикл параметрінің сандық мəнімен байла- нысты болуы тиіс. Цикл орындалуы алдында оның айнымалы аргументі – па- раметрі алғашқы мəнге ие болуы керек, сонан кейін қайталану кезеңінде цикл параметрі белгілі бір шамаға (қадамға) өзгере от- ырып, ол алдын ала берілген ең соңғы мəнге дейін жетуі қажет. Алгоритмнің орындалу барысы н да цикл параметрі, мысалы, х өзінің ең алғашқы х0 мəнінен ең соңғы хk мəніне дейін тұрақты шамаға (dx) өзгеріп отырады. Осының нəтижесінде х мына- дай мəндерді қабылдай ды: x0, x0+dx, x0+2dx, ..., x0+(n-1)dx, xk, мұндағы n – циклдің қайталану саны, ол былай анықталады: - 0 = 1 xk x n dx ⎡ ⎤ ⎢ ⎥ + ⎢ ⎥ ⎣ ⎦ , 20 мұнда [...] – өрнектің бүтін бөлігі алынатынын көрсетеді. n əрқашанда бүтін сан болуы тиіс, егер ол аралас сан болса, онда оның бөлшегі алы нып тасталады, өйткені циклдің қай та лану саны бүтін натуралдық сан болуы тиіс. Ариф ме ти ка лық цикл үшін y=f(x) функциясының есептелу жолы алго- ритм ретінде 1.5-суретте көрсетілген. Мұндағы 3-ші, 4-ші, 7-блоктар циклді ұйымдастыру үшін қажет. Олар цикл пара мет рінің ал ғашқы мəнін, өзгеру қадамын белгілеп жəне оның ең соңғы мəніне жеткен-жетпегенін тексереді. Ал 5- жəне 6-блок тар бірнеше рет қайталанып циклдің өзін құрайды. 4-блок шартты тексеріп қайталану про цесін ұйымдастырады. Алгоритм схемасын салуды жəне программаны жазуды жеңіл дету үшін цикл алгоритмдері ық шам далған түрде “модификатор” немесе “цикл басы” блогын пайда лану арқылы жазылады. Онда 1.5-суретте көрсетілген 3-ші, 4-ші, 7-блоктардың орнына “цикл басы” блогы орналасады. Ол алты- бұрыш тəрізді геометриялық фигура- дан тұрады жəне оның міндетті түрде екі кіру жəне екі шығу сызығы болуға тиіс. Осы блокты пайдалану арқылы жоғарыда келтірілген алгоритм 1.6-су- ретте көрсетілген түрде кескін деледі. Параметрдің алғашқы х мəні оның соңғы х мəнінен кем бол са, онда оның қадамы dx оң сан болады. Керісінше, параметрдің алғашқы мəні оның соңғы мəнінен артық болса, онда қадам теріс сан болады. жүктеу/скачать 357.47 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|