79. Сын тұрғысынан ойлау (СТО) технологиясының ЖОО-ның оқыту әдістеріне тиімді стратегияларын мысалдармен дәлелдеу
Сыни тұрғыдан ойлау – Қазақстандағы білім беруді дамыту үшін маңызды болып табылатын қазіргі ең басты педагогикалық түсінік. Бұл модуль балалардың да, педагогтердің де сыни тұрғыдан ойлауды дамытуды саналы және оймен қабылдауын көздейді. Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз-сабақта балалардың қызығушылығын арттыра отырып, өз ойыңды еркін және зерттей талпындырып, тұжырым жасау.
Д. Клустердің ойынша сын тұрғысынан ойлаудың 5 қыры бар:
Бірінші-бұл өз бетімен ойлау;
Екінші-бұл ойын қорыту;
Үшінші-бұл проблемалық және сол ойын бағалай білуі;
Төртінші-бұл ойын дәлелдеуі;
Бесінші-сын тұрғысынан ойлаудың өзі әлеуметтік ойлау болып табылады (өмірмен байланысты).
Біздің елімізге Джордж Соростың ашық қоғам институты, “Сорос-Қазақстан” қоры арқылы келген бұл технология орыс және қазақ тілдерінде мектеп тәжірибелеріне ене бастады.
“Сын тұрғысынан ойлау” ұғымы белгілі бір идеяларды қабылдай отырып, оның неге қатысты екенін зерттеу, оларды жеңіл септикалық ойларға қарсы қоя білу, салыстыра алу, сол идеяларға қарсы көзқарастармен тепе-теңдікте ұстап зерттеу, оларға сеніммен қарау деп түсіндіреді авторлар.
Сын тұрғысынан ойлауды дамыту бағдарламасы – әлемнің түкпір-түкпірінен жиылған білім берушілердің бірлескен еңбегі. Тәжірибені жүйеге келтірген Джинни Л.Стил, Куртис С.Мередит, Чарльз Тэмпл. Жобаның негізі Ж.Пиаже, Л.С.Выготский теорияларын басшылыққа алады.
Сын тұрғысынан ойлау – бұл қиын тапсырманың шешімін табу үшін жасалатын дұрыс шешім. Сол шешімге сенудің бірден бір жолы.
Сын тұрғысынан ойлау-оқушының дұрыс ойлануына жасалатын ой моделі және ой әрекетінің қызметі.
Сын тұрғысынан ойлау— шығармашылық ойлауын дамытатын ең маңызды бағыт.
80. Өз көзқарасым бойынша «Болон процесінің артықшылықтары мен кемшіліктеріне» сипаттама беру.
«Болон процесі» — бұл Еуропадағы жоғары білім беру жүйелерін үйлестіру және стандарттау мақсатында 1999 жылы қабылданған декларация. Бұл процесс көптеген Еуропа елдерін қамтыды және олардың білім беру жүйелерін Болон құрылымына сәйкестендіруді көздейді. Мұның артықшылықтары мен кемшіліктері бар.
### Артықшылықтары1. **Стандартизация және салыстыруды жеңілдету**: Болон процесі арқылы студенттердің академиялық дәрежелері бір-біріне сәйкестендіріледі, бұл Еуропа бойынша оқу орындары арасында студенттер мен оқытушылардың ауысуын жеңілдетеді.
2. **Оқу мобильділігін арттыру**: Стандартталған дәрежелер және кредиттер жүйесі студенттерге Еуропаның кез келген университетінде оқуын жалғастыру мүмкіндігін береді.
3. **Жоғары сапалы білімге қолжетімділік**: Болон процесі жоғары білім берудің сапасын жақсартуға және білім берудің жаһандық стандарттарына сай болуға ықпал етеді.
### Кемшіліктері
1. **Ұлттық ерекшеліктерді ескермеу**: Болон процесі кейбір елдердің өзіндік білім беру дәстүрлері мен құндылықтарын ескере алмауы мүмкін, бұл жергілікті контексттің және қажеттіліктердің ескерілмеуіне алып келуі мүмкін.
2. **Қаржыландыру мәселелері**: Білім беруді стандарттау және жаңарту үшін қажетті ресурстар көптеген елдер үшін қаржылық қиындықтар туғызуы мүмкін.
3. **Академиялық еркіндіктерді шектеу**: Стандартизация процесі кейде университеттердің оқу бағдарламаларын әзірлеу және оқыту әдістер
ин тәсілдерін жаңа талаптарға сәйкестендіруде шектеулерге әкелуі мүмкін. Стандарттардың жоғары деңгейде белгіленуі сондай-ақ оқытушылар мен студенттердің шығармашылық және инновациялық бастамаларын шектей алуы мүмкін.
### Жалпы Бағалау
Болон процесінің енгізілуі жоғары білім беру жүйесін халықаралық аренада бәсекеге қабілетті етіп, студенттер мен оқытушылардың мобильділігін арттыруда маңызды рөл атқарады. Бірақ бұл процесс бірқатар мәселелерді де тудырады, соның ішінде жергілікті дәстүрлер мен құндылықтардың ескерілмеуі сияқты. Әр түрлі елдердің қаржылық мүмкіндіктерінің шектеулілігі және білім беру саясаттарының әртүрлілігі Болон процесінің тиімділігіне әсер етуі мүмкін.
Бұл күрделі үдеріс елдерге жоғары білім беру сапасын арттыру және халықаралық білім беру алаңында интеграциялау мүмкіндігін бергенімен, оның тиімділігі мен нәтижелілігін арттыру үшін жүйелі түрде бағаланып, жаңартылып отыруы қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |