Кейіпкердің образын ашу.
Поэманың басты кейіпкері кім?
Қазақ халқының ақыны, асқан дарын иесі, әйгілі әнші, сазгер Ақан сері Қорамсаұлы.
Поэмадан үзінді тыңдау.
Поэмада берілген өлең жолдары арқылы Ақан образын тереңірек қарастыру.
Суреттеу
|
Ақанның образы
|
Сөздікпен жұмыс
|
«Ол күнде тауда жалғыз жан жүр,
Дүниеден аулақтаған дабыр-дүбір.
Қара шал қайыңды отыр көлеңкелеп,
Бір қу бас шал үстінде ілулі тұр.
Не еткен жан, әлде даңғыл, әлде мұңғыл?
Бұл өзі күңірентіп айтады жыр».
|
Қара шал,
әлде даңғыл, әлде мұңғыл
|
Даңғыл – сайрап жатқан, бір тегіс
Мұңғыл – дым білмес
|
Керексіз кісі болған сол заманға,
Қайткенмен бір жұмбақ бар Ақанда.
Ез болмай, елге сыймай кім тұра алған,
Жалғыз боп жанаса алмай барлық жанға.
|
Керексіз кісі, Ез болмай, жалғыз
|
Ез – ынжық, бос адам.
Жалғыз – бір өзі
|
Тентіреп тауда, таста неге жүрді,
Тасталып танылмаған асыл тастай?
|
Асыл тас
|
Асыл тас – драгоценный камень
|
Ақандай осы тауда сері жүрген,
Су ішіп, тауда шие теріп жүрген.
Қайыңдай мінсіз, таудай таза жігіт,
Көң-қоңыр, былапыттан безіп жүрген.
|
қайыңдай мінсіз, таудай таза жігіт
|
мінсіз – безупречный
|
Кісі емес Ақан төрде билік айтқан,
Ұры емес ауыл торып, ел шулатқан.
|
Кісі емес билік айтқан,
Ұры емес ауыл торып, ел шулатқан
|
Билік етпеген – не правил народом
Ұры емес – не вор
|
Жүйрік ат, сонар саят, қыз-қырқынмен
Өмірді өткізген жан өз ырқымен.
Өмірдің ащы емес, тұщысын да
Қызықтап жігіт ойын, қыз күлкімен.
|
жігіт ойын, қыз күлкі.
|
Сері – сәнді киініп, салдық құратын өнерлі жігіт. Ауыспалы мағынасы: нағыз жігіт.
|
Адамнан, айналадан, күйіркеден,
Бой тартып ел ішінен жиіркенген,
Безінген біржолата тағы болып,
Аулақтап әсем тауда жүруменен.
|
Тағы
|
Тағы- жалғыз тіршілік ететін қасқыр;
Тағы – қолға үйренбеген жабайы жануар
|
Бұл өзі ауылында аз оқыған,
Алғыр ой, ақын, әнші – көп тоқыған.
Елді улап, өлім тілеп жалмаң қаққан
Бұл емес, бөлек еді көп сопыдан.
|
Аз оқыған, алайда алғыр ойлы ақын, әрі әнші болған
|
Аз – мало
Алғыр ойлы – человек передовых мыслей
|
Арқада Ақанды айтқан әңгіме көп,
Қылады оны әулие әлдене деп.
|
Әулие
|
Әулие – святой
|
Достарыңызбен бөлісу: |
