49. Фейербахтың антропологиялық философиясы
Үндінің буддизм философиясы Буддизм
жүктеу/скачать 37.32 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 52.Ибн –Сина философиясы
| 51.Үндінің буддизм философиясы
Буддизм (санскритше – बुद्ध धर्म, buddha dharma Будданың ілімі) — дүниежүзіне кеңінен таралған негізгі 3 діннің бірі. Буддизм философиясы - буддизмнің әртүрлі бағыттары мен мектептері аясында қалыптасқан әлемге, адамға және танымға ұтымды негізделген көзқарастар жүйесі. Буддизм философиясы брахминдік алыпсатарлықпен бірдей проблемалық өрісте әрекет етеді, оны өз тұрғысынан қайта қарастыруға тырысады; буддист теоретиктері жасаған философиялық шындық, өз кезегінде, брахманистік ойдың дамуына айтарлықтай әсер етеді және негізінен брахманистік философиялық жүйелердің пайда болуын анықтайды. Буддисттік философияның дамуында вайбхашик пен саутрантиканың ерте мектептері және махаян мадхьямика мен йогачара маңызды рөл атқарды. Буддизм жолы философиялық ойлар мен медитацияны біріктіреді. Буддисттік дәстүрлерде босатудың көптеген жолдары бар, оларды талдай отырып, Үндістандағы және одан кейінгі Шығыс Азиядағы буддисттік ойшылдар феноменология, этика, онтология, эпистемология, логика және Уақыт философиясы сияқты әртүрлі пәндерді қарастырды. Ерте буддизм сенсорлық органдар (аятана) арқылы алынған эмпирикалық дәлелдерге негізделді және Будда белгілі бір метафизикалық сұрақтардан алыстап, оларға жауап беруден бас тартқан сияқты, өйткені олар босатылуға ықпал етпеді, керісінше одан әрі болжауға әкелді. Буддизм философиясындағы қайталанатын тақырып ұғымдарды нақтылау және буддистердің орта жолына қайта оралу болды. 52.Ибн –Сина философиясы Ибн Синаның біздің заманымызға дейін 100 астам еңбектері жеткен. Ибн Сина дүниетанымының қалыптасуына философ әрі жаратылыстану ғылымдарының озық үлгілі бірлігі ретінде араб мұсылман әлемінде танымал болуына әл-Кинди мен әл-Фараби философиясының тікелей ықпал тигізгені белгілі. Ибн Синаның философиялық шығармасы он сегіз бөлімнен тұратын «Сауығу кітабы» логиканы, физиканы, математиканы және философияны камтыған. Арабтар әлемінде Ибн Синаның аты кереметпен аталатын еді. Оны біресе «философтар патшасы» деп атаса, біресе «дәрігерлер атасы» деп дәріптеген. Философияда Фараби бағытын жалғастырғанымен араб перипате-тизмнің негізін қалаушы болды. Оның болмыс туралы ілімі материяны мәңгі жаратылыстан тыс құбылыс ретінде қарастырады. Алайда бұл қағиданы діни көзқарастармен байланыстыруға мәжбүр болған. Мысалы, ол құдайдың бар екендігіне шүбә келтірмейді. Дүние – шындықтың мүмкіндігі ғана. Ол уақыттан тысқары құдайдың жағдай туғызуына байланысты шындыққа айналады. Адамның рухын Ибн Сина дененің бейзаттық формасы ретінде қарастырады. Денелердің қайта тірілуі мүмкін емес дейді. Ибн Сина жалпы ұғымдар (универсалиялар) мәселесін өте қызық түрде шешкен. Оның ілімі бойынша жалпы ұғымдар үш ұдай өмір сүреді:1) заттарға дейін, құдыреттің ақыл-ойында;2) заттың өзінде, себебі ол сол заттың мәні;3) заттан кейін адамдардың санасында. жүктеу/скачать 37.32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|