6 саяси режимдер
«Этатистік» тенденцияның болуы
жүктеу/скачать 28.87 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Экономика мен қоғамның барлық өмірінің милитарлануы.
- 3. Бірпартиялық саяси жүйе.
- 4. Бір ғана партияның үстемдік құруы бұқаралық күшке ие моноидеологияның
- 5. Тәртіп культі.
- 7. Биліктің қатаң вертикалдық жүргізілуі қалыптасады.
| 1. «Этатистік» тенденцияның болуы. Этатизм барлық экономикалық маңызды меншіктердің мемлекетке берілуі формасы ретінде, сондай-ақ мемлекеттің экономиканы, экоомикалық дамуды, экономикалық мүдделерді қатаң бақылауы формасында жүзеге асуы мүмкін.
2. Экономика мен қоғамның барлық өмірінің милитарлануы. Өйткені тоталитарлық режим – ерекше, өзінің идеологиясы бойынша агрессивті, өз бейнесін басқа елдерге таңуға ұмтылады. 3. Бірпартиялық саяси жүйе. Қоғамды үстемдік етуші жалғыз партия басқаратындықтан, саяси өмір тоқырауғаұшырайды. Саяси өмірді жанжандыратын, саяси ойлар мен саяси мәдениеттің дамуының себепкері болатын саяси бәсекелестік болмайды. Саясат негізінен бұқараға ықпал ету, оны идеологияландыру; бұқараны басқару ретінде түсіндіріледі. Тоталитарлық режим жағдайында қоғамды, мемлекетті бір партия басқарады, бірақ басқарушы партияның халыққа ықпалын тарататын сателлит-партиялар да болуы мүмкін. Бірпартиялық жүйеде қиратушы, қоғамға іріткі салатын, басқарушы партия ұсынып отырған түпкілікті мәселелердің шешілуіне кедергі келдіретін күш ретінде саяси оппозицияға тыйым салынады. Сол себептен де оппозиция заңсыз деп танылып, қатаң қудалануға ұшырайды. 4. Бір ғана партияның үстемдік құруы бұқаралық күшке ие моноидеологияның қалыптасуына әкеліп соғады, себебі ол мемлекеттік қолдауымен жасақталынып, басқарушы партия мен бұқаралық санаға ендіріледі. Барлық мәдени өмір жоғары рухани құндылық болып жарияланып, осы моноидеологиямен уландырылады, ал мәдениеттің барлық рухани құндылықтары тиісінше оның принциптеріне қайшы келмеуі тиіс. 5. Тәртіп культі. Режимнің тәртіпті орнату қабілеттілігі жоғары бағаланады. Режим үшін заңның қаталдығы, тәртіп орнату үшін бұқараны жаппай идеологиялық және ұйымдастырушылық жұмылдыру тән. 6. Қоғам өмірінде күштік құрылымдардың, арнайы бақылау органдарының рөлі күшейеді және ол өз кезегінде саяси процеске олардың әдістерінің «қудалау, цензура, күш көрсету) белсенді енуіне алып келеді. 7. Биліктің қатаң вертикалдық жүргізілуі қалыптасады. Қағида бойынша, билік функциясы жеке адамдардың қолында болады. Билік құрушы тұлғаларға мессиялардың, көсемдердің харизматикалық қасиеттері таңылады. Негізгі саяси процестерге айтарлықтай таңбаларын қалдырған тоталитарлық режимдердің ХХ ғ. пайда болғанына айтып өттік, осы кезде саясат сахнасына халық бұқарасы көтерілген еді. Халық сословиелік құрсаудан арылып, адамдар құқықтық теңдікке қол жеткізді. Бостандық, тәуелсіздік халықтың білім деңгейінің көтерілуімен қатар халық бұқарасының әлеуметтік қуатын нығайтып, олардың суггестийлігін көтерді. Бұқара әлеуметтік драманың басты актерлеріне, өздігінен іс шеше алатын әлеуметтік күшке айналды. Бұқараны біріктіру, ұйымдастыру, еліктіру, манипуляциялау арқылы кең көлемдегі әлеуметтік мәселелерді, нағыз утопиялық жобаларды шешуге талаптануға болады. Бұқара елдегі туындаған дағдарыстық жағдайлардың әсерінен әлеуметтік тұрақтылығын жоғалтып алғандығына және люмпенделуіне орай манипуляцияға жеңіл ұшырайды. Дәл осы әлеуметтік жағдай тоталитарлық режимдердің пайда болуына әкеліп соқтырады. жүктеу/скачать 28.87 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|