жоғарыдан төмен қарай жазылады. Қытай жазуы әлемдегі ең қиын, ең күрделі жазу. 1.2.Қытайда кітаптар жазылған. б.з.б. I мыңжылдықтың бірінші жартысында Кітаптар ені
1 см, ұзындығы 20-40 см ағаш тақтайшаларға жазылған.
1.3.Б.з.б І мыңжылдық ортасына қарай жібек матаға жаза бастады. 1.4. Қытайда қағаз пайда болды. Б.з.б. II ғ.
1.5. Әлемде бірінші рет қағазға жазу Қытайда қалыптасты. 1.6.Ежелгі Қытай әдеби шығармаларындағы алғашқы адам- Паньгу. Паньгу өлген соң оның денесінен адам мен табиғат пайда болды.
12. Б.з.б ІІ ғасырда өмір сүрген ақын- Сыма Сянжу. Ежелгі Қытай данышпаны- Кун-
фуцзы(Конфуций). Конфуций б.з.б. 551 жылы туған.. Конфуцийдің шын аты- Кун-Цю.
Конфуций Қытай күнтізбесінің, өз халқының салт-дәстүрінің, өлең-жырларының білгірі
болды.Шәкірттері оны Кун-Фуцзы (данышпан Кун) деп атады. Конфуций өсиеттері
«Нақылдар» атты жинақ арқылы бізге жетті. Конфуций шәкірттері Гун, Лу, Чжан. Конфуций б.з.б. 479 жылы 72 жасында қайтыс болған.
1.1.Б.з.б ІІ ғасырда өмір сүрген ақын- Сыма Сянжу. 1.2. Ежелгі Қытай данышпаны- Кун-фуцзы(Конфуций). б.з.б. 551 жылы туған. 1.3.Конфуцийдің шын аты- Кун-Цю.
1.4.Конфуций болды. Қытай күнтізбесінің, өз халқының салт-дәстүрінің, өлең-жырларының білгірі 1.5.Конфуций өсиеттері бізге жетті. «Нақылдар» атты жинақ арқылы 1.6Конфуций шәкірттері Гун, Лу, Чжан. Конфуций б.з.б. 479 жылы 72 жасында қайтыс болған. 13.Қытай тарихының атасы- Сыма Цянь. Сыма Цянь б.з.б. 151ж. туған. Сыма Цяньның
әкесі атқарған сарай жұлдызнамашысы қызметін атқарған.Ол жас кезінде егіншілікпен
айналысты. Сыма Цянь 10 жасқа келгенде көне шығармаларды оқып, жатқа айтты. 20
жасында ел аралауға саяхатқа шығады. Әкесі қайтыс болған соң атқарған қызметі сарай
тарихшысы. Сыма Цянь әкесінің өсиеті бойынша Қытай елінің тарихы жазады. Сыма
Цяньның атақты кітабы- «Тарихи жазбалар». Бұл кітабы жайлы ғалым жазды: «Аспан мен
жердің арасында өте көне уақыттарда да және бертінгі кездерде де болып жатқан
өзгерістердің мәнін түсіндіру».
1.1Қытай тарихының атасы- Сыма Цянь. б.з.б. 151ж. туған. 1.2.Сыма Цяньның әкесі атқарған қызметі. сарай жұлдызнамашысы.Ол жас кезінде егіншілікпен айналысты. 1.3.10 жасқа келгенде көне шығармаларды оқып, жатқа айтты. 20 жасында ел аралауға саяхатқа шығады. 1.4 Әкесі қайтыс болған соң атқарған қызметі сарай тарихшысы 1.5.Сыма Цянь әкесінің өсиеті бойынша Қытай елінің тарихы жазады. 1.6.Сыма Цяньның атақты кітабы- «Тарихи жазбалар». 14.Кітаптың кейбір тараулары арналған көрші халықтар мен елдерге (ежелгі қазақ жері
туралы да деректер кездеседі)Өз еңбегінің көлемі туралы Сыма Цянь жазды: «Он таблица,
он екі негізгі тарихи сипаттама, сегіз шолу, отыз мұралық рулар мен фамилиялар, жетпіс
жеке монографиялар- барлығы жүз отыз жалпы тарау жаздым».Жылнама жазу тәсілінде
Сыма Цянь енгізген жаңалық атақты адамдардың өмірбаяндық тарихын қоса баяндауы.
Ежелгі Қытайда көптеген ғылым салаларының қалыптасуына егіншілік пен құрылыс
істері. әсер етті. Әлемде бірінші болып жылдың ұзақтығын дәл есептегендер- Қытай
жұлдызнамашылары (365, 25 тәулік). Қытай жұлдызнамашылары жасаған аспан
картасында көрсетілген- Темірқазық жұлдызының айналасына топтасқан 28 шоқжұлдыз. Ежелгі Қытай философиясының басты бағыттарының бірі.- Даосизм. «Даосизм»
бойынша: барлық заттар өз «жолы» - «дао» бойынша дүниеге келіп, өзгеріске ұшырайды.
1.1.Сыма Цянь жазды: «Он таблица, он екі негізгі тарихи сипаттама, сегіз шолу, отыз мұралық рулар мен фамилиялар, жетпіс жеке монографиялар- барлығы жүз отыз жалпы тарау жаздым». 1.2.Жылнама жазу тәсілінде Сыма Цянь енгізген жаңалық атақты адамдардың өмірбаяндық тарихын қоса баяндауы. 1.3.Әлемде бірінші болып жылдың ұзақтығын дәл есептегендер- Қытай жұлдызнамашылары (365, 25 тәулік). 1.4.Қытай жұлдызнамашылары жасаған аспан картасында көрсетілген- Темірқазық жұлдызының айналасына топтасқан 28 шоқжұлдыз. 1.5.Ежелгі Қытай философиясының басты бағыттарының бірі.- Даосизм. 1.6.«Даосизм» бойынша: барлық заттар өз «жолы» - «дао» бойынша дүниеге келіп, өзгеріске ұшырайды. 15. Ежелгі Қытайда жер шаруашылығы жөнінде кездесетін мәліметтер: 3 танапты жер
өндеу, жерді өндеу мен суару жолдары, жібек құртын өсіру, шай бұталарын күту туралы.
Қытайлықтар шай сөзін шығарған Алғаш шайды сырқат адамның күш-қуатын сақтайтын
дәрі ретінде пайдаланған.Қытайлықтар алғаш қолданған құрал- компас. Компас көмегімен
қытай теңізшілері жүзіп Үндістан жеріне дейін барды.Қытайлықтар ойлап тапқан тағы
бір құрал- Сейсмограф. Бұл құрал жердің сілкінісін алдын ала болжау үшін қолданылады.
Қытайда ойлап табылды- қағаз. Ежелгі Қытайда мылтық ату үшін оқ-дәрі ойлап табылды.
Жұлдыздар картасын алғаш жасағандар- Қытайлықтар.
1.1. Ежелгі Қытайда жер шаруашылығы жөнінде кездесетін мәліметтер: 3 танапты жер
