13.Синергетика және акмеологиялық амал
Синергетика (грек. sinergeia-бірлескен әрекет) — қазіргі ғылымның жетекші бағыттарының бірі. Синергетика-еркін табиғаттың күрделі жүйелерінің даму және өзін-өзі ұйымдастыру процестері туралы ғылым. Ол өзінің ізашарларының әмбебап, пәнаралық тәсілдерін: тектология А. И. Богданов, жүйелер теориясы Л. фон Берталанфи, кибернетика Н. зерттейді және дамытады. Ескерту. Алайда, оның соңғы тілімен және әдістерімен салыстырғанда, күрделі жүйелердің эволюциясын зерттейтін нақты пәндердің математикалық және нақты жаратылыстануына сүйенеді. Атап айтқанда, синергетика бізді модельдеуші шындық теңдеулерін жасауға үйретеді, бұл бұрын ғылым классиктеріне ғана мүмкіндік берді.
Бүгінгі күні синергетика тек қана табиғи емес, гуманитарлық ғылымдар саласына да жылдам интеграцияланады, социосинергетика және эволюциялық экономиканың бағыттары пайда болды, оның психологтары мен педагогтарын қолданады, Лингвистикада, тарихта және тіпті өнерде, синергетикалық антропологияны құру кезегінде қосымшалар дамиды. Оның бифуркация дәуіріндегі, жаһандық өркениетті дағдарыс дәуіріндегі дағдарысқа қарсы стратегияларды әзірлеудегі рөлі зор. Қарапайым нұсқада синергетиканың 7 негізгі принциптерін ұсынуға болады: болмыстың екі принципі және бес қалыптасу.
Қазіргі замандағы білім беру жүйесінің басты қайшылығы – тез өсіп бара жатырған жаңа білімдер қарқыны мен жеке тұлғаның оларды игерудегі шектеулі мүмкіндіктері арасында. Бұл қарама – қайшылықтың жаңа бағыты адамның өзін – өзі реттеуі мен өздігінен білім алу қабілеттерін дамытуға көшуге мәжбүрлеуде екендігіне Қ.Өстеміров тоқтала келе қазіргі инновациялық білім беруді ұйымдастыруды акмеологиямен байланыстырады. Ол акмеологияның міндеттеріне – субьектінің түрлі қызмет салаларында, таңдап алған кәсібінің саласында табысты жетілуі, дамуы үшін қажетті білімдері мен технологиялармен қамтамасыз ету деп көрсетеді.
Акмеологиялық білім, акмеологиялық тұрғы, акмеологиялық мәдениет, акмеологиялық әдістер, модельдер мен технологиялар жоғары білікті кадрлар даярлау практикасында, кәсіби өсу және өзін-өзі дамытудың жеке бас бағдарламаларын құрастыруда, кәсіби мансапты жоспарлауда және іске асыруда кең қолданыс табуда. Жалпы акмеология - (Көне грек сөзі: akme — биік, шың, табыс, logos —ілім) адамның шығармашылық ғұмырына, кәсіптілік шыңға жетуіне ықпал ететін факторлар мен заңдылықтарды зерттейтін ғылым.
Акмеологиялық технологияларды көптеген ғалымдар өз еңбектерінде қарастырған. В.Н.Максимова бойынша акмеологиялық технологиялар – бұл әрбір білім алушының білім алу, даму және тәрбиеленудегі өзіндік жетістікке жету мотивтері негізінде жоғары нәтижелер көрсетуі, ал С.Л.Рубинштейн акмеологиялық технологияларды – бұл ақыл-ой мен іс-әрекеттің бірлігіне негізделген психологиялық заңдылықтарға сүйенетін білім алушының өзіндік даму үрдісін жоспарлы ұйымдастыру деп қарастырады.
14. Философия, психология,антропология,әлеуметтану т.б. Және педагогика. Педагогика ғылымының ерекшелігі
Педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы. Педагогика — кең ауқымды ғылым. Оның пәндік құрамының күрделілігі соншама: тәрбие мәні мен оның барша байланыстарын жеке бір ғылым шеңберінде қамту мүмкін емес. Педагогиканың ірге тасы — философия, дәлірек айтсақ, тәрбие мәселелерімен арнайы шұғылданатын оның тәрбие философиясы атамасын алған тармағы. Тәрбие философиясы өз алдына білім саласы ретінде тәрбиелік тәжірибеде әртүрлі философиялық жүйе идеяларын пайдаланады. Философия -педагогикаға танымның жалпы бағыт-бағдарын, педагогикалық құбылыстар мен үдерістерді зерттеудің әдіс-тәсілдерін көрсетеді. Сондықтан да, философияны оның біртұтас және жүйелік, құрылымдық талдау әдістерімен бірге педагогиканың әдіснамалық негізі деп атау қабылданған. Педогогика :біріншіден, ол ғылыми білім үшбұрышының ортасында орналасқан жалпы психологиялық білімнің нақты саласы болып табылады. . Екіншіден, оның басқа ғылымдармен байланыста болуының себебі, білім беру процесі өз мақсаты мен мазмұнына сәйкес әлеуметтік мәдени тәжірибені беруші болып табылатынында және осындай мәдениетте бүкіл өркениеттік білімдердің таңбалық, тілдік формада шоғырландырылғанына байланысты. Үшіншіден, оның зерттеу пәні өзі танып білуші және танып білуге үйретілуші, басқа да көптеген адамтанушы ғылымдармен зерттелінетін адам болып табылады. Педагогикалық психология, мысалға педагогика, физиология, философия, лингвистика, әлеуметтану және т.б. ғылымдармен . Философия – бұл адамды күш иеялық сенімге, айқын түсіне білушілікке тәрбиелейді. Психология – адамның мінез-құлқын қалай тәрбиелеудің әдістері мен тәсілдерін іздестіреді. Антропология – адам туралы ғылым. Ол адамның шыққан тегін және оның барлық кезеңде бірдей даму типін зерттейді. Әрине, адам денесінің құрылысын анатомия зерттейді. Бұл ғылымдардың бір-бірінен айырмашылығы неде? Антропологтар анатомдарға қарағанда басқа тұрғыдан қарайды. Қалыпты анатомия адамды жинақтап, «орталық» тип деңгейінде абстракты үлгі есебінде зерттейді. Антропологияда адамды салыстырмалы кең көлемде, әрбір адамның жеке әрекеттерін зерттейді: жыныстық, жастық, конституциялық, қызметтік, этникалық және нәсілдік.
Достарыңызбен бөлісу: |